Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kategoria słowotwórcza
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Kilka uwag na temat zjawiska wielokategorialności rzeczownikowych derywatów gwarowych o charakterze czynnościowym

100%
Gala-Milczarek B.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2017
|
vol. LXIV
59-72
EN
The subject of discussion made the issue of categorical multifunctionality of dialectal substantival derivatives. Subjected to the interpretation the derivational material obtained from lexical store of about 30,000 entries accumulated in The folk vocabulary of former provinces of Lodz and Kielce [Dejna, 1974–1985]. Selected derivatives are categorized after taking the relevant methods of typological, functional-segmental and in/chronic word formation into consideration. The selected image revealed both directions of the acquisition of new meanings by the derived units and showed the regularity and the model of mechanismes which introducing derivatives in other areas of the categorical semantics.
PL
Przedmiotem omówienia uczyniono zagadnienie wielofunkcyjności kategorialnej rzeczownikowych derywatów gwarowych o charakterze czynnościowym. Poddany interpretacji materiał słowotwórczy pozyskano z liczącego około 30 tysięcy haseł zasobu leksykalnego zgromadzonego w Słownictwie ludowym byłych województw kieleckiego i łódzkiego [Dejna, 1974–1985]. Wyselekcjonowane derywaty skategoryzowano po uwzględnieniu metod właściwych słowotwórstwu typologicznemu, funkcjonalno-segmentalnemu (gniazdowemu) oraz in/chronii. Wyłoniony obraz odsłonił zarówno kierunki przejmowania przez jednostki derywowane nowych znaczeń, jak i wykazał regularność, modelowość mechanizmów wprowadzających derywaty w inne obszary semantyki kategorialnej.
2
Publication available in full text mode
Content available

Zasady kategoryzacji nazw atrybutywnych subiektów czynności funkcjonujących w leksyce gwarowej

100%
Gala-Milczarek B.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2020
|
vol. 6
|
issue Numer Specjalny
151-159
UK
Текст містить пропозицію нового підходу до діалектних атрибутивних девербативів, які зазвичай категоризують, зокрема через формальні причини, в межах категорії назв виконавців дії. Запропонована класифікація атрибутивних назв виконавців дії ґрунтується на двох критеріях: формальному, за яким дієслово вважається основою дериваційного процесу вихідної категорії назв виконавців дії, та семантичному, що мотиваційним відношенням надає атрибутивного характеру. Ці відношення можуть бути реалізовані у парафрастичній формі: “той, хто любить, вміє, має звичку”, можуть випливати з атрибутивного значення дії або їх можна сформулювати та внести у похідну одиницю за допомогою формального показника атрибутивної функції.
EN
This study provides a proposition of a new way of adoption of the nominal verbal nouns used in vernaculars, which have attributive properties and, mostly for formal reasons, have been widely classified until now as the personal names of the subjects of activity. The systematics of the attributive names of the subjects of activity which has been proposed herewith is based on two criteria: the formal one, according to which the verb is the base of the derivational process of the output category – of the names of the subjects of activity, and the semantic one, which imparts attributive character to the motivational relations. They might be expressed in a circumlocutory form: ‘these, who likes, can, has a custom’ and might either result from the attributive meaning of the motivational activity or be formed and included in the derivatised word through the formal marker of the attributive function.
PL
Tekst jest propozycją nowego ujęcia nominalnych dewerbatywów gwarowych o właściwościach atrybutywnych, powszechnie dotychczas kategoryzowanych, głównie ze względów formalnych, w obrębie kategorii nazw osobowych subiektów czynności. Zaproponowana systematyka atrybutywnych nazw subiektów czynności oparta została na dwóch kryteriach: formalnym, przyjmującym verbum za podstawę procesu derywacyjnego kategorii wyjściowej – nazw subiektów czynności, i semantycznym, które relacjom motywacyjnym nadaje atrybutywny charakter. Relacje te mogą być wyrażone w formie parafrastycznej: ‘ten, kto lubi, potrafi, ma zwyczaj’, mogą wynikać z atrybutywnego znaczenia czynności motywującej bądź mogą być formułowane i wnoszone do jednostki derywowanej przez wykładnik formalny funkcji atrybutywnej.
3

Werbalna kategoria kreatywna a kategoria aspektu i rezultatu czynności

100%
Ejsmunt-Wieczorek I.
Prace Językoznawcze
|
2019
|
issue XXI/1
23-33
PL
Artykuł jest głosem w toczącej się od lat polemice językoznawców dotyczącej braku wyrazistości granic pomiędzy kategoriami słowotwórczymi oraz związanych z tym deficytem konsekwencji w postaci nakładania się na siebie zakresów znaczeniowych grup semantycznych. Przykładem takiej labilności semantycznej jest werbalna kategoria kreatywna, która na tle funkcji aspektowej oraz w odniesieniu do klasy czasowników rezultatywnych, wydaje się być ich zbędnym powtórzeniem. Pytanie o sens powoływania kategorii kreatywnej rozpatrywne będzie w oparciu o współczesny materiał ogólnopolski, jak również w nawiązaniu do przykładów pochodzących z polszczyzny historycznej oraz gwarowej.
EN
The article is a voice in the polemics of linguists that have been going on for years, concerning the lack of clarity of boundaries between word-formation categories and the related deficit of consequences in the form of overlapping ranges of meaning of semantic groups. An example of such semantic lability is the creative verbal category, which in comparison with the aspectual function and with reference to the class of resultative verbs, seems to be an unnecessary repetition. The question about the meaning of creating a creative category will be considered based on contemporary general Polish, as well as in reference to examples from historical Polish and from dialects.
4

Werbalna kategoria kreatywna a kategoria aspektu i rezultatu czynności

100%
Ejsmunt-Wieczorek I.
Prace Językoznawcze
|
2018
|
issue XX/4
PL
Artykuł jest głosem w toczącej się od lat polemice językoznawców dotyczącej braku wyrazistości granic pomiędzy kategoriami słowotwórczymi oraz związanych z tym deficytem konsekwencji w postaci nakładania się na siebie zakresów znaczeniowych grup semantycznych. Przykładem takiej labilności semantycznej jest werbalna kategoria kreatywna, która na tle funkcji aspektowej oraz w odniesieniu do klasy czasowników rezultatywnych, wydaje się być ich zbędnym powtórzeniem. Pytanie o sens powoływania kategorii kreatywnej rozpatrywne będzie w oparciu o współczesny materiał ogólnopolski, jak również w nawiązaniu do przykładów pochodzących z polszczyzny historycznej oraz gwarowej.
EN
The article is a voice in the polemics of linguists that have been going on for years, concerning the lack of clarity of boundaries between word-formation categories and the related deficit of consequences in the form of overlapping ranges of meaning of semantic groups. An example of such semantic lability is the creative verbal category, which in comparison with the aspectual function and with reference to the class of resultative verbs, seems to be an unnecessary repetition. The question about the meaning of creating a creative category will be considered based on contemporary general Polish, as well as in reference to examples from historical Polish and from dialects.
5
Publication available in full text mode
Content available

Słowotwórstwo przymiotnika w gwarach polskich – perspektywy badawcze

71%
Grabka B.
Polonica
|
2016
|
vol. 36
229-238
EN
The subject matter of the hereby article is constituted by the word formation of simple adjectives motivated within Polish dialects from the point of view of the monograph. The so far available literature of the subject matter does not elaborate on the synthetic description of dialectal word formation. The study of the adjectives may turn out to be a starting point for the general study. In order to be able to obtain symmetry in parallel to the execution of research of the word formation within the general language, the research of the word formation within dialects should be intensified. It is of significant importance to find the answer to the question about the separateness of the dialectal word formation and it is necessary to provide word formation characteristics to achieve full description of examined dialects.
6
Publication available in full text mode
Content available

O pograniczu słowotwórczo-leksykalnym werbalnych struktur wieloznacznych w gwarach polskich

61%
Ejsmunt-Wieczorek I.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2020
|
vol. 6
|
issue Numer Specjalny
137-150
UK
Це чергова стаття, присвячена питанню вербальної полісемії в польських говірках, яке досі не досліджувалось. Зважаючи на питання словотвірно-лексичного пограниччя, у статті зроблено спробу визначення категоріальних функцій формантів, які уворюють формально тотожні дієслівні конструкції, що внаслідок зміщення значень імплікують дублети і полісемантичні ряди. Питання проілюстровано прикладами, записаними під час польових досліджень малопольсько-мазовецького пограниччя, а такох доступними публікованими джерелами, що містять діалектну документацію.
EN
This is another article in the series devoted to the unexplored phenomenon of verbal polysemy in Polish dialects. Starting from the word-lexical borderline issue, the article deals with the problem of categorical functions of formants forming formally identical verbal constructions, which include, as a result of semantic shifts, imply doublets and poly-semantic strings. The subject is illustrated by examples from the field exploration of the Lesser Poland-Masovian borderland and from available published sources containing dialectal documentation.
PL
Jest to kolejny z cyklu artykuł, poświęcony zjawisku polisemii werbalnej w gwarach polskich. Wychodząc od zagadnienia pogranicza słowotwórczo-leksykalnego, w artykule podjęto problem funkcji kategorialnych formantów tworzących konstrukcje czasownikowe tożsame formalnie, które m.in. w wyniku przesunięć znaczeniowych, implikują dublety oraz ciągi polisemantyczne. Problem zilustrowano na przykładach pochodzących z eksploracji terenowej pogranicza małopolsko-mazowieckiego oraz z dostępnych źródeł publikowanych, zawierających dokumentację dialektalną.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.