Search results

1

Klasa społeczna a poziom i zróżnicowanie rodzinnej aktywności sportowo-rekreacyjnej. Wyniki badań jakościowych

100%

Organista N., Lenartowicz M.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2019

|

vol. 15

|

issue 3

116-135

EN

The paper analyzes class determinants of sport practices of families (parents and children) within the theoretical framework of Pierre Bourdieu’s class theory. The aim of the research was to characterize sport and physical recreation participation of respondents from upper and middle class (n=64) and their children, and to check whether sport participation is class-determined and whether this happens in accordance with correlation patterns indicated by Bourdieu with regard to the field of sport. Individual semi-structured in-depth interviews were applied. The research was carried out between December 2016 and March 2017 in Warsaw and Warsaw agglomeration. The results have revealed that the sport and physical recreation participation of both adults and children was congruent with the class patterns presented by Bourdieu in reference to sport practices. Family tradition and habits played a key role in taking a decision about selecting a physical activity for upper-class children. These children were involved in more types of sport practices than middle-class children, and even if both of these groups practiced the same sport, it was carried out in a different manner (e.g., less or more individualized, more costly, more closely supervised by the parents). The paper is concluded with the indication of the implications of the class-determined sports and recreational activities of the researched subjects.

PL

Artykuł analizuje uwarunkowaną klasowo aktywność sportową i rekreacyjną dzieci i ich rodziców w oparciu o teorię Pierre’a Bourdieu. Celem badania było scharakteryzowanie uczestnictwa w sporcie respondentów z klasy średniej i wyższej (n=64) i ich dzieci oraz sprawdzenie, czy uczestnictwo w sporcie jest uwarunkowane klasowo zgodnie z wzorami zależności prezentowanymi przez Pierre’a Bourdieu w odniesieniu do pola sportu. Skorzystano z częściowo ustrukturyzowanych indywidualnych wywiadów pogłębionych. Wywiady przeprowadzono w okresie od grudnia 2016 do marca 2017 r. na terenie Warszawy i aglomeracji warszawskiej. Wyniki wskazały, iż zarówno aktywność sportowo-rekreacyjna badanych rodziców, jak i ich dzieci odpowiadała klasowym wzorom praktyk sportowych wskazanym przez Bourdieu. Tradycja rodzinna odegrała ważną rolę przy wyborze aktywności dzieci z klasy wyższej. Uprawiały one również więcej dyscyplin sportu niż dzieci z klasy średniej, a te same dyscypliny sportu były uprawianie przez dzieci z obu klas w inny (np. mniej lub bardziej zindywidualizowany, bardziej kosztowny, ściśle nadzorowany przez rodziców) sposób. Artykuł kończy wskazanie konsekwencji klasowo uwarunkowanej aktywności sportowo-rekreacyjnej badanych.

2

„Jestem podatna na ten wyścig szczurów”. Kariery naukowe osób z klas ludowych, urodzonych po 1980 r. w perspektywie narracyjnej

89%

Struck-Peregończyk M., Kurek-Ochmańska O.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2023

|

vol. 19

|

issue 4

46-73

EN

This article addresses the issue of the patterns of pursuing academic careers by people with working-class backgrounds, a topic that has not been explored by Polish researchers so far. The analysis was based on narrative biographical interviews with the academic staff of Polish universities born after 1980, who, despite coming from families with modest intellectual traditions and scarce social, cultural, and economic capital, managed to enter the academic world successfully. Based on the collected data, we try to identify the factors influencing their academic careers. The main point of this article is that the course of an academic career and the chances of achieving success in the world of science depend on diverse factors. They are both dependent on and independent of an individual, and range from: 1) individual talents, competencies, and psychosocial predispositions; 2) external conditions, e.g. legislative, technological, etc.; and 3) socio-demographic categories such as class background, generational changes, and gender.

PL

Niniejszy artykuł dotyka problematyki wzorów prowadzenia karier akademickich przez osoby wywodzące się z klas ludowych, która to tematyka w polskiej przestrzeni badawczej nie była dotychczas eksplorowana. Podstawowym źródłem danych w niniejszym artykule są narracyjne wywiady biograficzne z pracownikami dydaktyczno-badawczymi polskich uczelni, urodzonymi po 1980 r., którzy, wywodząc się z rodzin o skromnych tradycjach intelektualnych oraz deficytowych kapitałach społecznych, kulturowych i ekonomicznych, zdołali z powodzeniem wejść w świat akademicki. Autorki, opierając się na zebranych danych, próbują uchwycić czynniki wpływające na kariery naukowe tych osób. Główną tezą niniejszego artykułu jest stwierdzenie, że przebieg kariery akademickiej i szanse osiągnięcia sukcesu w świecie nauki zależne są od zróżnicowanych czynników, związanych i niezwiązanych z jednostką: indywidualnych talentów, kompetencji i predyspozycji psychospołecznych, zewnętrznych uwarunkowań, np. legislacyjnych, technologicznych czy kategorii społeczno-demograficznych, takich jak pochodzenie klasowe, zmiany pokoleniowe, płeć.

3

A Win for the Middle Class? A Qualitative Study Mapping “Benefits” from the National Quarantine

89%

Radzińska J., Pustułka P.

Kultura i Społeczeństwo

|

2021

|

vol. 65

|

issue 1

43-63

PL

Coraz częściej podkreśla się, że pandemia COVID-19 - tak jak wcześniejsze kryzysy zdrowia publicznego - w różnym stopniu wpływa na sytuację życiową grup o odmiennych statusach społecznych. Na podstawie danych z pierwszej fali jakościowego badania podłużnego (marzec 2020), zgromadzonych techniką indywidualnych wywiadów pogłębionych prowadzonych online, autorki przedstawiają nieoczywiste korzyści z wiosennej kwarantanny, dostrzeżone przez przedstawiciele polskiej klasy średniej. Zyski zmapowano w czterech obszarach: zysk czasu i regeneracja, troska o relacje, rozwój kompetencyjny i zawodowy, przestrzeń na refleksję uwzględniającą globalną perspektywę. Wykazano, że mimo poczucia destabilizacji i niepewności klasa średnia w czasie pandemii COVID-19 dzięki swoim kapitałom korzysta ze zmiany i stara się nią zarządzać, a nie biernie się jej poddawać. Percepcja sytuacji jako poważnej i troska o zdrowie najbliższych nie zaburza ogólnego poczucia komfortu i doceniania sytuacji osobistej, rodzinnej i zawodowo-finansowej. Obawy związane z doświadczeniem ryzyka są równoważone wymogiem samoregulacji i proaktywności.

EN

It is becoming increasingly apparent that the life situation in groups of different social status is affected to a dissimilar degree by the COVID-19 pandemic. Based on data collected through online individual in-depth interviews conducted in March 2020 as the first wave of a broader qualitative longitudinal research project, we present certain unobvious benefits of the spring quarantine noticed by members of the Polish middle class. These gains were mapped across four spheres: more time and regeneration; attention to relationships; professional and skills development; and space for reflection with a global perspective. It has been demonstrated that, despite a sense of destabilisation and uncertainty brought on by the COVID-19 pandemic, the middle class is making use of various kinds of capital for leverage, striving to manage the change and not passively succumb to it. Perception of the situation as serious, paired with concern for the health of loved ones, is not upsetting their general sense of comfort and appreciation of their personal, family, occupational and financial situation. Worries related to experiencing risk are balanced out by the requirement to self-regulate and be proactive.

4

Podziały klasowe a kapitał społeczny i segregacja sieci

89%

Cebula M.

Studia Socjologiczne

|

2022

|

issue 1(244)

165-192

PL

Artykuł dodaje klasową perspektywę do badań nad kapitałem społecznym, badając, w jaki sposób podziały klasowe w Polsce wpływają na dostępność zasobów społecznych oraz w jakim stopniu sieci społeczne są posegregowane według klas. Problemy te są rozważane na bazie reprezentatywnych lokalnie danych sondażowych (2017). Analizy pokazują, że menedżerowie i specjaliści mają większe sieci społeczne i dostęp do bardziej prestiżowych zasobów niż ich odpowiednicy z niższych klas. Wszystkie klasy wykazują skłonność do homofilii. Jednocześnie segregacja sieci jest wysoka zarówno na górze, jak i na dole hierarchii klas, a klasy pośrodku mają bardziej heterogeniczne sieci. Wyniki potwierdzają znaczenie klasy w badaniu kapitału społecznego i sieci oraz sugerują, że kapitał społeczny może być kluczowym elementem w konsolidacji i reprodukcji przywilejów społecznych.

EN

This article adds a class perspective to research on social capital by exploring how class divisions in Poland impinge upon the availability of social resources and to what degree social networks are segregated along the lines of class. These problems are considered on the basis of locally representative survey data (2017). The analyses show that managers and specialists have larger social networks and access to more prestigious social resources the their lower class counterparts. All classes demonstrate a tendency to homophily. At the same time the network segregation is high at the top as well as at the bottom of the class hierarchy and the classes in the middle have more heterogeneous networks. The results confirm the relevancy of class in studying social capital and networks and suggest that social capital may be a key element in the consolidation and reproduction of social privileges.

5

Od proletariatu do prekariatu. Ciągłość czy zmiana? Próba analizy

89%

Polkowska D.

Prakseologia

|

2018

|

vol. 160

41-67

PL

Prekariat dotyczy ludzi, którzy muszą się utrzymać z prac niskiej jakości, czyli niepewnych, tymczasowych, nisko płatnych, bez perspektyw awansu, bez zabezpieczeń, bez umowy itp. Główna teza niniejszego artykułu zakłada, że pomimo licznych podobieństw prekariat nie jest następcą czy kontynuatorem proletariatu. Jest to zupełnie nowe zjawisko, charakterystyczne dla niestabilnego, postfordowskiego ładu XXI wieku. Niestety wciąż brakuje zarówno jednoznacznych mierników, żeby oszacować liczebność prekariatu, jak również wskaźników, które daną jednostkę będą kwalifikowały do grona prekariuszy. Podczas gdy klasa robotnicza zajmuje stabilne miejsce w strukturze społecznej, prekariat przecina na skos wszelkie zastane wcześniej konfiguracje klasowe.

EN

Precarity applies to people who, in order to survive, need to work in a low-quality job, which is uncertain, temporary, low-paid, with no prospect of promotion, no security, no contract. The main thesis of this article assumes that despite numerous similarities precarity is not the successor of the proletariat. This is a completely new phenomenon characteristic of unstable, unsecure postfordism of the twenty-first century. Unfortunately, there is no clear indicators to estimate the number of people in precarity, as well as indicators that qualify the person into precarity. On the other hand, the working class has a stable position in the social structure, while precariat cuts diagonally any existing class-configurations.

6

Spectacle realism revisited: the depiction of social class and its effect on characters in Elizabeth Strout’s Anything Is Possible.

89%

Zalużna-Łuczkiewicz M.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2018

|

vol. 1/2018

107-122

EN

The article analyses how Elizabeth Strout shows the effect of belonging to a certain social class on characters in Anything Is Possible. It is argued that the location on the social ladder leaves an imprint on them that is difficult, if not impossible, to change. Similarities are drawn between Strout’s collection of stories and fiction called spectacle realism, a term coined by Joseph Dewey to describe a trend in the American literature of the Reagan’s era.

PL

W artykule analizowany jest efekt, jaki na bohaterów To, co możliwe Elizabeth Strout wywiera przynależność do danej klasy społecznej. Autorka dowodzi, że umiejscowienie na drabinie społecznej w trwały sposób wpływa na bohaterów tej prozy. Przeanalizowane są też podobieństwa między zbiorem opowiadań Elizabeth Strout a prozą określaną w języku angielskim jako spectaclerealism. Jest to termin ukuty przez Josepha Deweya na określenie jednego z trendów w literaturze amerykańskiej czasów Reagana.

7

Middle-Class Formative Factors in the Moldovan Contemporary Society

89%

Mocanu V., Malcoci L., Mocanu I.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2019

|

vol. 11(47)

|

issue 2

87-100

EN

The sociological research on the formation of middle class in the Republic of Moldova, conducted from June to September 2016 by the researchers from the Sociology and Social Psychology Centre, shows that the Moldovan society is stratified into 6 levels that is diversified by the socio-professional status, education and the level of wellbeing. Status inconsistency and the low level of status crystallisation are characteristics for all the strata within the conditions of dysfunctionality of the logical chain: education — social and occupational status — welfare. The analysis of social strata in terms of middle class criteria (high socio-occupational status, high education level, high level of welfare) shows some prospects for the formation of middle class in the upper strata under the following conditions: development a salary policy, reforming tax policies by promoting the progressive taxation, elimination of corruption in structures of power, improving legislation, assuring proper conditions to enable the population to access educational and health services.

PL

Badania socjologiczne na temat formacji klasy średniej w Republice Mołdawii, przeprowadzone w okresie od czerwca do września 2016 r. przez naukowców z Centrum Socjologii i Psychologii Społecznej, pokazują, że społeczeństwo jest podzielone na 6 różnych warstw społecznych według statusu społeczno-zawodowego, poziomu wykształcenia i poziomu dobrobytu. Niespójność statusu i niski poziom krystalizacji statusu są cechami charakterystycznymi wszystkich warstw w warunkach dysfunkcjonalności łańcucha logicznego: edukacja – status społeczno-zawodowy – dobrobyt. Analiza warstw społecznych pod kątem kryteriów klasy średniej: wysoki status społeczno-zawodowy, wysoki poziom wykształcenia, wysoki poziom dobrobytu, pokazuje pewne perspektywy kształtowania się klasy średniej w wyższych warstwach w następujących warunkach: opracowanie polityki płac, reforma polityk podatkowych poprzez promowanie progresywnego opodatkowania dochodów, eliminacja korupcji w strukturach władzy, poprawa ustawodawstwa, gwarancja odpowiednich warunków w celu zapewnienia dostępu do edukacji i usług zdrowotnych.

8

Syndrom oszusta jako składowa doświadczenia awansu społecznego

89%

Mikrut S., Łuczaj K.

Studia Socjologiczne

|

2023

|

issue 2(249)

81-109

PL

Badania socjologiczne i psychologiczne prowadzone w różnych kontekstach kulturowych wskazują, że zmiana pozycji społecznej często wiąże się z przeżywaniem bólu i cierpienia. Artykuł skupia się na analizie indywidualnego doświadczenia awansu społecznego, jakim jest syndrom oszusta. Autorzy próbują odpowiedzieć na pytanie, jak polscy naukowcy pochodzący z klas ludowych, doświadczają owego, złożonego stanu poczucia intelektualnej fałszywości. Materiał badawczy składa się z kolekcji 25 autobiograficznych wywiadów narracyjnych (BNIM). W tekście wskazano przejawy syndromu oszusta oraz omówiono znaczenie socjalizacji w jego rozwoju. W końcowej części artykułu przedstawiono przykładowe sposoby radzenia sobie z oznakami poczucia intelektualnej fałszywości. Powszechność owego syndromu oraz fragmentaryczność dostępnych informacji na temat tego zjawiska wskazują pilną potrzebę zgłębienia problematyki, która może mieć znaczenie przy interpretacji zbiorów danych empirycznych na temat awansu społecznego.

EN

Sociological and psychological studies conducted in various cultural contexts suggest that the change in social position is often associated with experiencing pain and suffering. The article analyzes individual experiences of upward mobility associated with the impostor syndrome. The authors explore how Polish academics from the working-class background experience this complex state of feeling intellectually fraudulent. The research material comprises a collection of 25 autobiographical narrative interviews (BNIM). The article identifies the manifestations of imposter syndrome and discusses the role of socialization in its development. It concludes with the suggestions of how to deal with its symptoms. The prevalence of this syndrome and the fragmentary nature of the available information related to it suggest an urgent need to explore the issue, which may play a significant role in interpreting qualitative empirical data associated with upward mobility.

9

Społeczne zróżnicowanie gustu muzycznego

89%

Cebula M., Pilch S.

Studia Socjologiczne

|

2020

|

issue 1(236)

73-104

PL

Socjologiczne rozumienie związku między pozycją społeczną a gustem muzycznym zostało zakwestionowane za sprawą dyskusji o wszystkożerności. Biorąc ją za cel, dowodzimy, iż badanie zakresu muzycznych upodobań jest co najmniej tak samo ważne, jak badanie tego, co ludzie preferują i w jaki sposób. Lubienie tych samych rzeczy niekoniecznie oznacza zanik różnic klasowych, bo ten sam obiekt może być różnie przyswajany. Opierając się na wywiadach ilościowych i jakościowych z osobami ulokowanymi na różnych klasowych pozycjach w strukturze Wrocławia pokazujemy różnice w liczbie rodzajów cenionej muzyki pomiędzy różnymi kategoriami zawodowymi, testując tezę o wszystkożerności. Następnie zajmujemy się tym, czy różne gatunki muzyczne tworzą konkretne wzory. Dochodzimy do wniosku, że różnice w szerokości gustu nie są jedynymi czy też najważniejszymi różnicami występującymi pomiędzy grupami statusowymi. Znaczące są także typy gustu muzycznego, muzyczne orientacje (na innych ludzi lub na relaks) oraz sposoby życia z muzyką.

EN

The sociological understanding of the relationship between social position and taste in music has been profoundly challenged by the debate about omnivorousness. Focusing on it we argue that empirically investigating the range of musical likes is at least as important as investigating what people prefer and how. Liking the same things does not necessarily indicate that class differences wane, as a given object can be appropriated in different ways. Drawing on both quantitative and qualitative interviews with the individuals located in different class position in Wrocław, one of the largest Polish cities, we show differences between occupational categories in the number of appreciated genres. Next, we address the question of the extent to which different genres cluster into specific patterns. We conclude that a difference in the breadth of tastes is neither the singular nor the most salient possible difference in taste between status groups. What matters, too, are musical taste patterns, musical orientations (towards other people or towards relaxation) and ways of living with music.

10

How Jokes Change and May Be Changed: Simplifying, Transforming and Revealing

89%

Davies C.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

vol. 1

|

issue 1&2

PL

Wiele ze świetnych dowcipów może potencjalnie sprawić problemy, zarówno opowiadającym je jak i słuchaczom, gdyż wymagają znacznej wiedzy z dziedziny opowiadanego żartu. Co więcej, dowcipy często posiadają długą i wyszukaną strukturę narracyjną, do tego stopnia, że tylko osoby posiadające wyjątkowe umiejętności opowiadania są w stanie w pełni oddać ich puentę. W zurbanizowanym świecie, gdzie panuje demokracja i pluralizm, a życie płynie szybko, takie cechy dowcipów mogą być źródłem kłopotów, ponieważ oznaczają one, że w pewnych sytuacjach słuchacze mogą nie zrozumieć dowcipu, co może zniechęcić innych. Dowcipy z najwyraźniej bezsensownymi zakończeniami mogą podobnie rozczarować masowego odbiorcę, który woli jasne, dobrze skonstruowane dowcipy z mocnymi puentami i którego może znudzić dowcip rozpływający się w nonsensie. Każde z tych twierdzeń będzie omówione w kolejności, zarówno ze względów badawczych, jak i w związku z empirycznymi obserwacjami procesu ewolucji dowcipów anglojęzycznych w XX wieku.

EN

Many excellent jokes can pose potential difficulties for tellers and listeners since they require considerable knowledge of the subject of the joke and have a long and elaborate narrative structure such that only a very skilled joke-teller can do justice to them. In a democratic, fast-moving, plural, urban world such features can create problems since they mean that on a particular occasion when jokes are being told some of the listeners may miss the point of the joke and others will feel inhibited from telling a joke. Jokes with seemingly pointless endings may likewise disappoint the broad masse, who like clear, well structured jokes with a strong resolution and who may be bored by one that disappears into nonsense. Each of these points will be considered in turn, partly from an analytical point of view and partly in relation to empirical observations of how jokes in the English language have evolved in the course of the twentieth century.

11

Celebryci w strukturze społecznej

89%

Domański H.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2023

|

vol. 66

|

issue 1

5-23

EN

This study concerns celebrities approached in terms of a social category in Poland. The author attempts to establish to what extent celebrities represent a distinct stratum in the class hierarchy, if it is viable to call them a “social class,” and how much they can affect class distances in Polish society. The adopted line of argumentation suggests that celebrities have a relatively weak impact on Poland’s class structures. This is evidenced by such factors as high fluctuation, no institutionalized patterns of group entry and recruitment, as well as indefinable market value. Celebrities enjoy wide public recognition, create new lifestyles, and their opinions tend to be imitated. Nevertheless, due to wide social background and recruitment base, they constitute a highly heterogeneous social group, which prevents internal consolidation and locates them outside the class system.

PL

Artykuł dotyczy celebrytów jako kategorii społecznej w odniesieniu do Polski. Jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jakim sensie celebryci są elementem hierarchii klasowej, czy można ich nazywać „klasą społeczną” i w jakim stopniu ich obecność oddziałuje na dystanse klasowe. Przedstawione poniżej argumenty przemawiają za słabym oddziaływaniem celebrytów na stratyfikację klasową, czego przejawami są wyjątkowo duża fluktuacja, brak zinstytucjonalizowanych zasad napływu i nieprzewidywalna wartość rynkowa. Celebryci cieszą się sporą popularnością, wykreowali nowe wzory zachowań, a wypowiadanie się ich na różne tematy skłania do naśladowania. Niemniej baza rekrutacyjna do tej kategorii społecznej jest bardzo szeroka, co utrudnia jej konsolidację i powoduje brak spójności wewnętrznej, sytuując ją poza strukturą klasową

12

‘Pedants’ vs ‘Mondains’ - on the Ways in which Young People Interact in the Schooling Process Through the Lens of Pierre Bourdieu’s Theory of Habitus and Socio-Cultural Capital

71%

Jurczak-Morris M.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2021

|

vol. 23

|

issue 1(89)

9-24

PL

Szkoła, niczym społeczny tygiel, stanowi przestrzeń rozmaitych interakcji i zachowań o niejednokrotnie odmiennym charakterze. Celem tego tekstu jest przyjrzenie się sposobom, w jakie uczniowie wchodzą w interakcje ze światem szkolnym oraz ukazanie pewnej logiki ich zachowań. Pierre Bourdieu, którego optyka teoretyczna stanowi podstawy powziętych przeze mnie badań, określił te rodzaje interakcji dychotomicznie mianem pedantyzmu, charakterystycznego dla tzw. „uczniów pokornych”, oraz pewności siebie tzw. „uczniów-światowców”, podkreślając zasadnicze różnice w ich modalności do kultury i języka, przejawiające się w różnych sposobach ich funkcjonowania w świecie szkolnym. Niniejszy tekst opowiada o tychże odmiennych sposobach interakcji w świecie szkolnym ze względu na przynależność klasową, przywołując konkretne sytuacje z życia szkolnego dla zobrazowania Bourdianowskiej teorii habitusu oraz teorii kapitału.

EN

School, like a social melting pot, is a space for diverse interactions and behaviours, often of quite a different nature. The aim of this text is to look at the ways in which pupils from varying social backgrounds interact with the school world as well as to demonstrate the logic of their behaviour. Pierre Bourdieu, whose theoretical approach forms the basis of my research, has dichotomised these types of interactions as ‘pedantism’, a characteristic of the so-called ‘humble pupil’s, and ‘self-confidence’, that of the so-called ‘worldly pupils’ (‘mondains’), highlighting the fundamental differences in their modality to culture and language, manifested in their different ways of being and reacting in the school world. This text discusses these various ways of interaction with and at school based on pupils’ social class affiliation, highlighting specific situations from school life to illustrate Bourdieusian theory of capital and habitus.

13

Od chłopa do rolnika. Socjalistyczne opowieści awansu na polskiej wsi w latach sześćdziesiątych

71%

Szcześniak M.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 2

99-124

EN

The article examines texts submitted by inhabitants of rural areas to two diary competitions (“The Young Rural Generation in People’s Poland” [“Młode pokolenie wsi Polski Ludowej”] and “A Month of My Life” [“Jeden miesiąc mojego życia”]) organised in the 1960s. The author views them as examples of socialist upward mobility stories. Although cities and modern urban institutions (universities, factories, Party structures) constituted the most common backdrop of upward mobility in socialist Poland, the dominant socialist ideology-based on a belief in a “worker-peasant alliance”-had to establish trajectories of upward mobility available to those who stayed in rural areas and devoted themselves toagricultural labour. “Peasants”, burdened by the feudal past, were supposed to become “farmers”. This new social class was supposed to comprise people with modern agricultural skills and tools, leading a modern lifestyle. Through analysing the autobiographical writings of the inhabitants of rural areas, the author examines ways in which this new class identity emerged and the how this specific trajectoryof upward mobility was experienced.

PL

Artykuł poświęcony jest powojennym pamiętnikarskim auto-narracjom pochodzących ze wsi osób, które decydują się - mimo masowych migracji młodzieży wiejskiej do miast - pozostać na wsi i podjąć pracę na rodzinnym gospodarstwie rolnym. Analizowane teksty pochodzą z konkursów pamiętnikarskich organizowanych na początku lat 60 i zostają w artykule opisane jako część rozległego i heterogenicznego archiwum "socjalistycznych opowieści awansu". Podstawą wizji awansu społecznego na wsi jest przemiana tożsamościowa, w obrębie której przedstawiciele klasy chłopskiej – grupy historycznie zdominowanej – mieli stać się rolnikami, przedstawicielami społecznie poważanej grupy zawodowej. Artykuł podejmuje próbę sprawdzenia, na ile ta odgórna wizja awansu zostaje przyjęta przez młodych mieszkańców wsi oraz jakie procesy składają się na tę przemianę. Stawia tezę, że mimo ogólnego poparcia projektu modernizacji wsi i tak definiowanego awansu społecznego przez uczestników i uczestniczki konkursu, pamiętniki mogą być również czytane jako krytyka relacji klasowych w socjalizmie państwowym.

14

Interesy, ekonomia i emancypacja. O powrocie pedagogiki krytycznej do zagadnień społeczno-ekonomicznych i pojęciu interwencji

71%

Stańczyk P.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2016

|

vol. 19

|

issue 2(74)

31-52

EN

The article deals with problem of class interests in contemporary critical theory in education. Eradication of social class from social sciences is side effect of postmodern inspirations. Although that kind of attitude is fundamentally critical it also is counterproductive because it brings indifference to question of socio-economic issues. The article aims at presenting return of American radical pedagogy to the notion of social class and class struggle (hooks 2000; McLaren 2000; 2005) inspired by philosophy of brazilian educator Paulo Freire. The second part of the text contains presentation of P. Freire’s (1975; 1992; 1998; 2000; 2001; Scocuglia 2005; Streck 2009). thought evolution from neutral to class-focused perspective in emancipatory education and then from emancipatory towards hegemony paradigm in the politics of education. In the end the concept of the intervention is considered as the way out from impasse of critical theory of education to the radical and revolutionary praxis engaged in social change for social justice.

PL

Zasadniczym celem tego artykułu jest przedstawienie koncepcji interwencji pedagogiczno-politycznej wypracowywanej przez Paulo Freirego i osoby skupione wokół Instytutu Freirego w São Paulo. Kluczową cechą tej koncepcji jest skoncentrowanie się na kwestii interesów, ze szczególnym uwzględnieniem interesów klasowych, co jest warunkiem koniecznym możliwości działań pedagogicznych skierowanych przeciwko biedzie i wykluczeniu. Uwzględnienie kwestii klasowej z jednej strony jest traktowane w tym artykule jako sposób na uniknięcie impasu, wynikającego z inspirowanego postmodernistycznymi odmianami edukacji fetyszyzowania krytyki, a z drugiej jako trafną teoretyczną postawę wobec praktycznych problemów generowanych przez późny kapitalizm.

15

Klasowe Uwarunkowania Sportu Z Perspektywy Teoretycznej Pierre’a Bourdieu

71%

Lenartowicz M.

Kultura i Społeczeństwo

|

2012

|

vol. 56

|

issue 3

51-74

EN

The paper presents leisure, sports and physical recreation as areas of class struggle. It contains a brief introduction to the social class theory of Pierre Bourdieu and investigates his views on sports practices and how sport may be considered a part of cultural capital. The leisure class described by Veblen used amateur sport to manifest its high social position and strengthen social barriers. Today, with the distinctions of social class blurring, manners of leisure use and styles of consumption become important markers of social position. Several current studies applying Bourdieu’s concept of class are presented with regard to sports consumption and participation in sports and physical recreation. The research evidence, although not fully consistent, supports the class-based patterns described by Bourdieu and the applicability of his theoretical concept to the field of sport.

16

Dystynkcja na szklanym ekranie? Telewizja, praktyki odbiorcze a struktura społeczna

71%

Cebula M.

Przegląd Socjologiczny

|

2015

|

vol. LXIV (64)

|

issue 3

53-83

PL

W artykule autor rozważa, na ile telewizja jest polem praktyk dystynktywnych. Postawione zostaje pytanie, w jakim stopniu telewizyjny gust i praktyki korespondują z pozycjami zajmowanymi w strukturze społecznej. Telewizja może być traktowana jako element kultury masowej lub popularnej, jednakże oba ujęcia wydają się przyjmować założenie, iż praktyki odbiorcze tracą ugruntowanie w społecznej stratyfikacji. Artykuł odnosi się do bieżącej debaty nad adekwatnością klas społecznych do opisu życia społecznego. Bazując na danych ilościowych i jakościowych dotyczących preferowanych programów TV i gatunków, czasu spędzanego na oglądaniu telewizji i towarzyszących mu nawyków, wskazano, iż pozycja społeczna pozostaje ważnym czynnikiem wyjaśniającym zmienność praktyk odbiorczych. Bliższa analiza ujawnia, że ilość oglądanej telewizji zależy nie tylko od pozycji społecznej i wieku ale także od dostępu do sieci i kapitału społecznego, co sugeruje, iż telewizja może rekompensować deficyty w kontaktach społecznych. Ponadto wybór programów i gatunków telewizyjnych wiąże się z ugruntowanymi klasowo dyspozycjami i orientacjami. Publiczność z „dolnych” rejonów przestrzeni społecznej poszukuje treści „realistycznych” i emocjonalnych oraz traktuje telewizję jako „towarzysza” życia (telewizja strukturyzuje życie codzienne), podczas gdy użytkownicy mediów z wyższych warstw społecznych są zorientowani bardziej „kulturalnie” i instrumentalnie. Wyniki potwierdzają tezę, iż społeczna sytuacja widzów pozostaje w relacji z ich praktykami kulturowymi, nawet jeśli praktyki są „zwyczajne” i mają miejsce w sferze prywatnej.

EN

This article examines the respects in which television operates as the site for practices of distinction. It raises a question to what extent our television tastes and practices correspond to the positions we occupy in the social structure? Television can be framed as mass as well as popular culture, but both approaches seem to share an underlying assumption that television viewing practices are losing their grounding in social stratification. The paper refers to current debate on the relevance of social classes to a description of present social life. Drawing on quantitative and qualitative data relating to preferred TV-programmes and genres, time spent on watching television and habits accompanying it, it is argued that social position remains an important factor explaining the variability of viewing practices. A closer analysis reveals that the amount of television viewing depends not only on social position and age but also on an access to social networks/capital, suggesting that television may compensate for deficiencies in social contacts. Additionally, the choice of programs and TV genres reveals different class-based dispositions and orientations. Downscale audiences seek “realistic”, emotional TV fare and treat television as a companionship (television structures their everyday life) while upscale users of the media are more culturally and instrumentally oriented. The results support the contention that social background of viewers remains linked to cultural practices, even if the practices under study are “ordinary” and take place in private environment.

17

Underneath the Wedding Veil: Class Conflicts in Wyspiański’s "Wesele"

71%

Szczygiel V.

Tematy i Konteksty

|

2020

|

vol. 15

|

issue 10

495-506

PL

Artykuł omawia konflikty klas społecznych ujęte lecz zamaskowane w fabule i kreacjach postaci sztuki Wesele Stanisława Wyspiańskiego. Jak wskazuje autorka artykułu, sceny portretujące obyczaje i przyjęcie weselne stanowią w istocie fasadę, za którą ukrywają się zatargi klasowe. Napięcia między przedstawicielami różnych klas społecznych pojawiają się we fragmentach dialogów konsekwentnie w obrębie całej sztuki (ze szczególnym uwzględnieniem jej partii kulminacyjnej) i dotyczą różnych bohaterów dramatu. W ich kreacjach dokonuje się odwrócenie odgrywanych ról, bowiem zewnętrzne atrybuty klasowej przynależności nie pasują do ich zachowań. W rezultacie symbole, którymi postacie posługują się, są jedynie kostiumami maskującymi ich właściwe pochodzenie, wyznaczając dla czytelników lub widzów dramatu Wyspiańskiego granicę między pozorem a rzeczywistością. Tekst jest przykładem pracy pisanej przez studentów studiujących literaturę polską na amerykańskim uniwersytecie.

EN

The article discusses the descriptions of social class strife included but masked in the plot and characters’ construction in the famous Polish play Wesele(The Wedding) by Stanisław Wyspiański. According to the author of the article, the scenes depicting the wedding customs and party are inherently a façade that attempts to mask class conflicts. The class tensions appear consequently in dialogues throughout the play (especially in its climax) and with regard to several different characters. Their role reversals consist of extrinsic signs, which suggest that they are playing the roles and not actually fulfilling them. Thus, the symbols they use in the play are merely costumes that mask their actual backgrounds, drawing for the readers or audience of Wyspiański’s drama the line between appearance and reality.

18

Społeczne zróżnicowanie umiejętności informatycznych. Redukcja czy reprodukcja nierówności społecznych?

71%

Cebula M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2014

|

vol. 76

|

issue 1

255-268

EN

This paper revolves around questions whether the advent of global Web has challenged social stratification. Contrary to many utopian claims it is argued that technology is embedded in existing social cleavages and relations of power, rather than contributing to redressing them. This problem, called ‘digital divide’ has evolved from a simple distinction between users and non-users to more refined understandings including inequalities, also among Internet users themselves. Informed by Bourdieu’s theory of capital, the paper analyses the data collected on the Internet activities of Wrocław inhabitants. The findings suggest that even if the basic Internet access iscontrolled, the socioeconomic status (and class position) is an important predictor of how people incorporate the Web into their everyday lives. As has been shown, those from more privileged backgrounds use it in a more ‘capital-enhancing’ way. Two main Internet orientations have been identified: informational-utilitarian and communicational-recreational, both correlated with social position markers such as class, cultural and economic capital. This all leads to the conclusion that technology can never be detached from its place in a social and cultural context.

PL

Artykuł porusza kwestię relacji między korzystaniem z globalnej sieci internetowej a stratyfikacją społeczną. Wbrew wielu utopijnym twierdzeniom korzystanie z technologii jest raczej osadzone w już istniejących społecznych podziałach i stosunkach dominacji, niż przyczynia się do ich zniwelowania. Problem ten, zwany „cyfrowym podziałem”, ewoluował od prostych rozróżnień na użytkowników i nieużytkowników sieci w stronę ujęć wielowymiarowych, wskazujących na nierówności wśród samych internautów. Czerpiąc z teorii Pierre’a Bourdieu, autor artykułu analizuje dane na temat aktywności internetowych mieszkańców Wrocławia. Wyniki wskazują, że nawet przy kontroli zmiennej „dostęp do Internetu”, status socjoekonomiczny (i pozycja klasowa) jest istotnym predykatorem sposobu wykorzystania sieci w życiu codziennym. To osoby uprzywilejowane społecznie w większej mierze angażują się w czynności zwiększające ich zasoby. Zidentyfikowano dwa typy orientacji internetowych: informacyjno-utylitarny i komunikacyjno-rozrywkowy, oba skorelowane z takimi wskaźnikami struktury społecznej, jak: pozycja klasowa, kapitał kulturowy czy ekonomiczny. Wszystko to prowadzi do wniosku, że korzystanie z omawianej technologii nie może być analizowane w oderwaniu od kontekstu społecznego i kulturowego, w którym jest ona osadzona.

19

Concerning Elitism. Three Case Studies

71%

Świeściak A.

Forum Poetyki

|

2022

|

issue 28-29

EN

This article examines literary criticism in Poland after 1989 from the dynamic perspective of elites and elitism. Drawing on various elite theories, mainly the more contemporary ones, for which the most important point of reference is Pierre Bourdieu’s concept of distinction, the author shows how these concepts function in relation to the aesthetic and social dominants of the Polish literary scene after 1989. The author analyzes three “critical case studies:” Krzysztof Uniłowski’s article from 2005, a Facebook event related to the “auctioning” of Konrad Góra’s book of poetry in 2020, and recent trends in the language used by the young generation of critics. The author is interested in the relationship between literature and criticism and the dominant aesthetic tendencies and the socio-political context, especially the use of the concepts of elites and elitism, be it analytically or persuasively, consciously or unconsciously, positively or negatively, etc.

PL

Artykuł proponuje spojrzenie na krytykę literacką po 1989 roku z perspektywy zmieniającego się rozumienia i recepcji społecznej pojęcia elit i elitaryzmu. Autorka, nawiązując do różnych teorii elit – przede wszystkim nowszych, dla których najważniejszym punktem odniesienia jest koncepcja dystynkcji Pierre’a Bourdieu – pokazuje, jak koncepcje te uzgadniają się z estetycznymi i społecznymi dominantami polskiego życia literackiego po przełomie politycznym 1989 roku. W trzech „przypadkach krytycznych”: artykułu Krzysztofa Uniłowskiego z 2005 roku, facebookowej akcji związanej z „aukcyjną” sprzedażą książki poetyckiej Konrada Góry z 2020 roku oraz rysujących się w ostatnich latach nowych tendencji w języku młodego pokolenia krytyków, interesują ją relacje pomiędzy literaturą i krytyką literacką a dominującymi tendencjami estetycznymi i kontekstem społeczno-politycznym, dla których „papierkiem lakmusowym” są w niniejszym tekście pojęcia elit i elitaryzmu oraz ich różnie wykorzystywany potencjał manipulacyjny: analitycznie lub perswazyjnie, świadomie lub nieświadomie, w dobrej lub złej wierze itd.

20

Prekariat — nowa klasa społeczna?

71%

Stencel M.

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne

|

2014

|

vol. 15

125 - 137

EN

Precariat is aglobal problem that needs to be overcome, but the effective ways to stop it are still being search for. Prof. Guy Standing in his book gave proposals for changes that could stop precariat. The main postulate of auniversal guaranteed income, which is alow salary from the state supplemented by income from ad hoc work. Besides postulates of asystemic change in income redistribution (for example: taxes or tax credit), amental and systemic change is suggested in the system of banking and insurance as well as alegally specified maximum income, common goods, limiting corporate power and strengthening of civil society. The methods of countering the problem are various depending on the views. It will surely be along fight and it requires anumber of socioeconomic changes. The European Union began his fight with precariat — 24 countries meeting in Paris, in November 2013, have decided on aguarantee of employment for young people within two years. The program is called “guarantee for the young” and it stipulates that any person under 25 years of age without ajob is offered apost, training or practice within four months. This project also implies: encouraging young people to raise the education and undertake new training, providing assistance in entering the labor market or teaching entrepreneurship and motivating young people to start their own businesses. But the question arises here whether some of these proposals are not a problem of precarity right now? Governments should realize that this problem can no longer be concealed. The patience of the group is already exhausted and now it is starting to go out on the streets and cause big problems.

Refine search results

Klasa społeczna a poziom i zróżnicowanie rodzinnej aktywności sportowo-rekreacyjnej. Wyniki badań jakościowych

„Jestem podatna na ten wyścig szczurów”. Kariery naukowe osób z klas ludowych, urodzonych po 1980 r. w perspektywie narracyjnej

A Win for the Middle Class? A Qualitative Study Mapping “Benefits” from the National Quarantine

Podziały klasowe a kapitał społeczny i segregacja sieci

Od proletariatu do prekariatu. Ciągłość czy zmiana? Próba analizy

Spectacle realism revisited: the depiction of social class and its effect on characters in Elizabeth Strout’s Anything Is Possible.

Middle-Class Formative Factors in the Moldovan Contemporary Society

Syndrom oszusta jako składowa doświadczenia awansu społecznego

Społeczne zróżnicowanie gustu muzycznego

How Jokes Change and May Be Changed: Simplifying, Transforming and Revealing

Celebryci w strukturze społecznej

‘Pedants’ vs ‘Mondains’ - on the Ways in which Young People Interact in the Schooling Process Through the Lens of Pierre Bourdieu’s Theory of Habitus and Socio-Cultural Capital

Od chłopa do rolnika. Socjalistyczne opowieści awansu na polskiej wsi w latach sześćdziesiątych

Interesy, ekonomia i emancypacja. O powrocie pedagogiki krytycznej do zagadnień społeczno-ekonomicznych i pojęciu interwencji

Klasowe Uwarunkowania Sportu Z Perspektywy Teoretycznej Pierre’a Bourdieu

Dystynkcja na szklanym ekranie? Telewizja, praktyki odbiorcze a struktura społeczna

Underneath the Wedding Veil: Class Conflicts in Wyspiański’s "Wesele"

Społeczne zróżnicowanie umiejętności informatycznych. Redukcja czy reprodukcja nierówności społecznych?

Concerning Elitism. Three Case Studies

Prekariat — nowa klasa społeczna?