Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: kod werbalny

Sort By:

Limit search:

Polska frazeologia gestu: od informacji somatycznej do idiomu

100%

Kozak K.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

2007

vol. 19

253-265

Autorka na podstawie bogatej literatury przedmiotu i własnych obserwacji związków frazeologicznych w języku polskim omawia stosunki, jakie w komunikacji językowej zachodzą między kodem werbalnym a somatycznym, między frazeologizmami słownymi a gestami, mimiką i pozycją ciała. Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób gesty oraz ich werbalne frazeologiczne odpowiedniki nabierają metaforycznego charakteru, a następnie stają się idiomami. Wyróżnia przypadki, kiedy 1/ gesty zakorzenione w reakcjach biologicznych organizmu mają charakter uniwersalny i wchodzą do komunikacji słownej na zasadzie prostej informacji o emocjach (zmarszczenie brwi i zwężenie oczu jako oznaka złości); 2/ gesty są uwarunkowane biologicznie, ale przyjmują interpretację kulturową (odwrócenie się do kogoś plecami oznaczające dosłownie ruch ciała może też przyjąć znaczenie metaforyczne odmowy udzielenia pomocy); 3/ gesty mają charakter czysto symboliczny, są fizycznie niewykonalne, a ich werbalny wyraz ma charakter metaforyczny, jest idiomem (ugryźć się w język, łamać sobie głowę, zrywać boki). Szczególnym przypadkiem są związki frazeologiczne i idiomy zaczerpnięte z innej kultury lub innego języka, ulegają one bowiem modyfikacjom semantycznym, a ich językowe parafrazy tworzą stałe związki frazeologiczne (np. pokazać komuś figę).

On the basis of the rich literature of the subject and observations of the Polish phraseology, the author discusses the relationships between the code and gesture in linguistic communication. The article attempts to show in what way gestures and their verbal phraseological counterparts become metaphors and eventually idioms. The following cases are discussed: 1) gestures rooted in biological reactions of the organism are universal and contribute to verbal communication as simple information about emotions (frowning and squinting as a sign of anger); 2) gestures are biologically conditioned but interpreted in culture (turning one’s back on someone may be taken as a refusal to help); 3) gestures are purely symbolic, physically impossible, and their verbal aspect is metaphorical, idiomatic (ugryźć się w język ‘bite one’s tongue’, łamać sobie głowę ‘rack one’s brain’, lit. ‘break one’s head’, zrywać boki ‘laugh heartily’, lit. ‘tear off one’s sides’). A special case are phraseological units and idioms borrowed from another language or culture: they are semantically modified and their paraphrases become fixed (e.g. pokazać komuś figę ‘refuse to do something’, lit. ‘show someone a fig’).

Realizacja funkcji magicznej w tekście jednego chamaiła

70%

Kożinowa A., Tarełko M.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

2001

vol. 13

231–246

Odnaleziony przez autorów w Mińsku fragment muzułmańskiego podręcznego notatnika zwanego chamaiłem, pochodzący z okresu I Rzeczypospolitej, jest autentycznym świadectwem pogranicza kulturowego i językowego. Poświadcza przenikanie się w tekście kodów werbalnego, przedmiotowego i akcjonalnego, łączenie praktyk magicznych muzułmańskich ze słowiańskimi, a na gruncie językowym mieszanie w jednym zdaniu elementów polskich z białoruskimi, przy czym wyrazy słowiańskie zostały zapisane pismem arabskim. Tak więc cytaty z Koranu sąsiadują ze sprzecznym z tradycją muzułmańską zaleceniem użycia alkoholu jako leku, a liczne przepisy na leczenie chorób takich jak wysypka, krwawienie, suchoty, febra, żółtaczka, łamanie kości zalecają użycie odpowiednich ziół, co jest znane lokalnej społeczności słowiańskiej. Występują w badanym chamaile także zalecenia oryginalne, szerzej w kręgu słowiańskim nieznane, co wskazuje na kompilacyjny charakter tego tekstu.

In Minsk, Byelorussia, the authors of the article have found a fragment of a Muslim pocket notebook called chamaił, dating back to the times of the 1st Polish Republic. It is a genuine piece of evidence for the existence of a cultural and linguistic borderland in that area. It documents interpenetration of the verbal, object and actional codes, combining magic Muslim and Slavonic practices. Linguistically, it evidences the mixing of Polish and Byelorussian elements (Slavonic elements being written in Arabic script). Quotations from the Koran are provided next to advice to use alcohol as medication, which is against the Muslim tradition. Numerous prescriptions to treat such illnesses as a rash, bleeding, tuberculosis, fever, jaundice or bone pains advise to use appropriate herbs, a practice known to the local Slavonic community. The chamaił also contains original pieces of advice, unknown in larger Slavonic circles, which suggests that the text is a compilation.

Refine search results

2 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Kozak K.

1 Kożinowa A.

1 Tarełko M.

1 2007

1 2001

Search results

Polska frazeologia gestu: od informacji somatycznej do idiomu

Realizacja funkcji magicznej w tekście jednego chamaiła