Search results

1

Konflikt polsko-ukraiński na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie podczas okupacji niemieckiej w świetle badań polskich i ukraińskich po 1989 roku

100%

Bożyk A.

Facta Simonidis

|

2008

|

vol. 1

|

issue 1

191-206

EN

The article depicts Polish-Ukrainian confrontation in the south-eastern region of Lublin in the light of Polish and Ukrainian historiography. The majority of Ukrainian historians consider that the genesis of the anti-Polish action in Volhynia is caused by similar actions of the Polish underground in Chelm and Southern Podlasie region in 1941 – (spring) 1943. Polish historiography rejects this argument, considering Ukrainian victims to be the retaliation for collaboration activities of Ukrainian circles. German ethnic policy determined the here existing Polish-Ukrainian antagonism. The confl ict was exacerbated by “Ukraineraktion” and “Wehrwolf” operations, which took place as a part of the German displacement and pacifi cation action in Zamosc region (November 1942-August 1943). The apogee of Volhynia events – the summer of 1943 – definitely eliminated the chance of minimizing an armed confrontation between the groups of AK and BCh and the units of UNS and the Ukrainian police. The most intensive clashes took place in the spring of 1944 in the eastern part of Tomaszow county and south-western part of Hrubieszow county.

PL

Artykuł przedstawia polsko-ukraińską konfrontację na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie w świetle historiografii i polskiej i ukraińskiej. Większość historyków ukraińskich uważa, że geneza antypolskiej akcji na Wołyniu tkwi w analogicznych działaniach polskiego podziemia na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu w latach 1941 – (wiosna) 1943. Polska historiografii a odrzuca tą tezę, traktując ofiary ukraińskie jako odwet za działalność kolaboracyjną środowisk ukraińskich. Niemiecka polityka narodowościowa zdeterminowała istniejący tu antagonizm polsko-ukraiński. Konflikt zaogniły operacje „Ukraineraktion” i „Wehrwolf” przeprowadzone w ramach niemieckiej akcji wysiedleńczo-pacyfikacyjnej na Zamojszczyźnie (listopad 1942-sierpień 1943). Apogeum wydarzeń wołyńskich – lato 1943 roku – definitywnie zniwelowało szanse na zminimalizowanie zbrojnej konfrontacji między oddziałami AK i BCh, a formacjami UNS-u i policji ukraińskiej. Do najintensywniejszych starć doszło wiosną 1944 roku we wschodniej części powiatu tomaszowskiego i południowo-zachodniej hrubieszowskiego.

2

Konfl ikt polsko-ukraiński na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie podczas okupacji niemieckiej w świetle badań polskich i ukraińskich po 1989 roku

100%

Bożyk A.

Facta Simonidis

|

2008

|

issue 1

191-208

PL

Artykuł przedstawia polsko - ukraińską konfrontację na południowo - wschodniej Lubelszczyźnie w świetle historiografi i polskiej i ukraińskiej. Większość historyków ukraińskich uważa, że geneza antypolskiej akcji na Wołyniu tkwi w analogicznych działaniach polskiego podziemia na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu w latach 1941-(wiosna)1943. Polska historiografi a odrzuca tą tezę, traktując ofi ary ukraińskie jako odwet za działalność kolaboracyjną środowisk ukraińskich. Niemiecka polityka narodowościowa zdeterminowała istniejący tu antagonizm polsko-ukraiński. Konfl ikt zaogniły operacje „Ukraineraktion” i „Wehrwolf” przeprowadzone w ramach niemieckiej akcji wysiedleńczo-pacyfi kacyjnej na Zamojszczyźnie (listopad 1942-sierpień 1943). Apogeum wydarzeń wołyńskich – lato 1943 r. – defi nitywnie zniwelowało szanse na zminimalizowanie zbrojnej konfrontacji między oddziałami AK i BCh, a formacjami UNS-u i policji ukraińskiej. Do najintensywniejszych starć doszło wiosną 1944 r. we wschodniej części powiatu tomaszowskiego i południowo-zachodniej hrubieszowskiego.

EN

The article depicts Polish-Ukrainian confrontation in the south-eastern region of Lublin in the light of Polish and Ukrainian historiography. The majority of Ukrainian historians consider that the genesis of the anti-Polish action in Volhynia is caused by similar actions of the Polish underground in Chelm and Southern Podlasie region in 1941-(spring)1943. Polish historiography rejects this argument, considering Ukrainian victims to be the retaliation for collaboration activities of Ukrainian circles. German ethnic policy determined the here existing Polish-Ukrainian antagonism. The confl ict was exacerbated by “Ukraineraktion” and “Wehrwolf” operations, which took place as a part of the German displacement and pacifi cation action in Zamosc region (November 1942-August 1943). The apogee of Volhynia events – the summer of 1943 – defi nitely eliminated the chance of minimizing an armed confrontation between the groups of AK and BCh and the units of UNS and the Ukrainian police. The most intensive clashes took place in the spring of 1944 in the eastern part of Tomaszow county and south-western part of Hrubieszow county.

3

BRITISH ADULTS’ MISCONCEPTIONS IN 2015 ABOUT POLISH GOVERNMENT’S „COLLABORATION” WITH NAZI GERMANY DURING SECOND WORLD WAR

100%

Zamoyski D. M.

Zeszyty Naukowe PUNO

|

2016

|

issue 4

197-204

PL

Artykuł dotyczy wyników badań opinii społecznej, przeprowadzonych na grupie 2000 dorosłych obywateli Wielkiej Brytanii w styczniu 2015 roku. Badania miały na celu rozpoznanie poziomu wiedzy historycznej wśród uczestniczących, którzy odpowiadali na dwa istotne pytania: 1. Który kraj lub kraje europejskie stworzyły obóz koncentracyjny Auschwitz podczas II wojny światowej? 2. Który (jeśli w ogóle taki był) z rządów europejskich nie współpracował z nazistami podczas II wojny światowej? Autor podał, że 10% respondentów wskazało Polskę jako kraj, który odpowiada za stworzenie obozu koncentracyjnego Auschwitz, co zupełnie nie ma pokrycia w faktach historycznych, jak również napisał, że tylko 34% respondentów wskazało Polskę jako kraj, którego rząd nie współpracował z nazistami w czasie II wojny światowej. W artykule zostały przytoczone wyniki dotyczące innych krajów europejskich, np. Wielkiej Brytanii i Francji. Na podstawie badań autor ustalił, że poziom ignorancji w dziedzinie historii był większy wśród osób poniżej 35. roku życia, co skłoniło go do zaapelowania o konieczność systematycznego przeprowadzania programów edukacyjnych, które obejmowałyby zasięgiem także kraje Ameryki Północnej, gdyż – według ustaleń autora – poziom ignorancji historycznej w USA jest znacznie wyższy niż wśród młodszych pokoleń w krajach europejskich.

4

Najnowsze publikacje dotyczące historii Krymu okresu II wojny światowej

84%

Ber J.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2014

|

vol. 49

|

issue 1

PL

Artykuł prezentuje trzy najnowsze publikacje dotyczące historii kolaboracji Tatarow Krymskich z Niemcami w latach 1941‑1944. O ile praca O. Romańki jest wyważoną próbą opisania i oceny tego zjawiska, o tyle pozostałe dwie książki (autorstwa A. Malgina i G. Bekirowej) należy rozpatrywać w kontekście sporu politycznego, jaki toczy się na Krymie od ponad 20 lat. Na przykładzie tych opracowań opisana jest specyfika krymskiej przestrzeni informacyjnej – dominacja sowiecko‑rosyjskiej wizji historii oraz ograniczenia blokujące dialog rosyjsko‑tatarski i pracę niezależnych historyków.

5

Za naszą i waszą wolność? Postawy przasnyszan wobec niemieckich okupantów podczas drugiej wojny światowej

84%

Rzeżuchowski M.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2018

|

vol. Zeszyt

|

issue XXXII

97-108

PL

Niniejsza praca prezentuje postawy Przasnyszan wobec nazistowskiego okupanta. Przedstawiona jest tu postawa pasywna wobec działań podejmowanych przez okupanta. Opisana jest czynna i bierna walka z okupantem. Czynna postawa polegała na walce z bronią w ręku, sabotowaniu działań podejmowanych przez nieprzyjaciela, organizowaniu tajnych kompletów oraz pomaganiu aktywnie potrzebującym. Bierna walka polegała na sabotowaniu działań podejmowanych przez okupanta i podnoszeniu ducha w narodzie. Ostatnią postawa była zdrada narodowa, czyli kolaborowanie z okupantem.

EN

The purpose of present study are attitudes of Przasnysz people in reference to Nazi occupant. Represent here is passive attitude toward actions undertaking by occu pant. Described is active and passive fight with occupant. Active attitude consist in fighting with weapon in the hand, sabotaging actions undertaken by enemy, organising secret teaching and helping people in need. Passive fight consist in sabotaging actions undertaken by occupant and raising national spirits. Last stance was national betrayal called collaboration.

6

Стварэнне i дзейнасць Беларускага аб’яднання ў Генеральнай акрузе «Латвія» (1941–1944)

84%

Грыбоўскi Ю.

Przegląd Środkowo-Wschodni

|

2019

|

vol. 4

185-239

PL

W wyniku ofensywy wojsk niemieckich latem 1941 r. Łotwa dostała się pod okupację III Rzeszy. Struktura narodowościowa Łotwy cechowała się różnorodnością. Wśród najliczniejszych grup mniejszościowych znajdowali się Białorusini. Niemieckie władze okupacyjne, stosując zasadę „dziel i rządź”, były skłonne przyznać Białorusinom pewną autonomię kulturalno-oświatową. Miejscowa inteligencja białoruska upatrywała w tym szansę na umocnienie własnych wpływów w Łatgalii, którą traktowano jako część tzw. białoruskiego obszaru etnograficznego. W związku z tym, kierując się zimną polityczną kalkulacją, podjęto współpracę z okupantem. W 1941 r. w Rydze i Dyneburgu utworzono Białoruski Komitet Narodowy (od wiosny 1942 r. Zrzeszenie Białoruskie) w Okręgu Generalnym Łotwa. Głównym kierunkiem działalności tej organizacji była działalność społeczna i kulturalno-oświatowa wśród mieszkańców Łatgalii. Prowadzono chóry i zespoły artystyczne, działalność wydawniczą i kulturalno-oświatową. Ponadto podejmowano próby wprowadzenia języka białoruskiego do świątyń katolickich i prawosławnych. Dążono do obsadzenia administracji cywilnej i samorządów na szczeblu niższym i średnim w niektórych gminach Łatgalii osobami narodowości białoruskiej. Za priorytet w działalności Białorusinów należy jednak uznać organizację szkolnictwa w języku ojczystym. Aktywność białoruska wywołała zaniepokojenie wielu Łotyszy, ponieważ przywódcy łotewskich Białorusinów liczyli się z możliwością przyłączenia w przyszłości Łatgalii do Białorusi. Z wielu powodów „akcja białoruska” na Łotwie pod okupacją niemiecką nie odniosła większego sukcesu.

EN

As a result of the German army’s off ensive in the summer of 1941, Latvia was occupied by the Third Reich. The national structure of Latvia was characterized by diversity. Belarusians were among the most numerous minority groups. The German authorities, using the principle of „divide and rule”, were willing to give Belarusians a certain cultural and educational autonomy. The local Belarusian intelligentsia saw in this a chance to strengthen their infl uence in Latgale, which was treated as part of the so-called Belarusian ethnographic area. In 1941, the Belarusian National Committee was established in Riga and Daugavpils (from the spring of 1942 – the Belarusian Association). The main activity of this organization was social and cultural-educational activity among the residents of Latvia. There were choirs and artistic groups, publishing and cultural-educational activities. In addition, attempts were made to introduce the Belarusian language to Catholic and Orthodox churches. The aim was to fi ll the civil administration and local governments at the lower and middle level in Latgale with people of Belarusian nationality. The organization of education in the mother language was started. Belarusian activism has caused concern among many Latvians, because the leaders of the Latvian Belarusians counted on the possibility of joining Latgale in the future to Belarus. For a number of reasons, the „Belarusian action” in Latvia under German occupation was not a major success.

7

Cossacks in the service of the Third Reich

84%

Szymanowicz A.

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2020

|

vol. 52

|

issue 1(195)

87-102

PL

Początki kozaczyzny sięgają najprawdopodobniej XV i XVI wieku. Kozacy pojawili się zarówno na południowo-wschodnich terenach podległych władzy Rzeczypospolitej, jak i południowo-zachodnich Moskwy. Odegrali niebagatelną rolę w historii naszego kraju, walcząc wspólnie z wojskiem koronnym i litewskim w wojnach przeciwko Tatarom, Turkom, Moskwie i Szwedom. Wywoływali jednak również powstania, które poważnie osłabiały Rzeczpospolitą. W XVI wieku uformowała się również organizacja wojsk kozackich na służbie władców Moskwy, wykorzystywana do podbojów prowadzonych przez to państwo. Kozacy tłumili również powstania i bunty skierowane przeciwko władzy carskiej. W trakcie wojny domowej w Rosji znaczna część z nich opowiedziała się po stronie białych. Po opanowaniu terenów kozackich przez bolszewików nastąpiły represje porównywane przez Lenina do ludobójstwa w Wandei z okresu rewolucji francuskiej. Prześladowania miały tam również miejsce w okresie kolektywizacji i wielkiego terroru. Wielu Kozaków udało się na emigrację. Część z nich na terytorium Niemiec, gdzie w późniejszym okresie rozpoczęli współpracę z nazistami, zwłaszcza po agresji III Rzeszy na ZSRS. Po zajmowaniu terenów kozackich władze niemieckie tworzyły lokalne struktury kozackiego samorządu. Zaczęły również powstawać pierwsze formacje kozackie walczące po stronie Wehrmachtu. W trakcie wojny w niemieckich mundurach na terenach ZSRS, okupowanej Polski, Jugosławii i w północnych Włoszech walczyło kilkadziesiąt tysięcy Kozaków. Byli wykorzystywani przede wszystkim do prowadzenia działań przeciwpartyzanckich. Pod koniec wojny Kozacy starali się uniknąć niewoli sowieckiej i poddawać wojskom zachodnich aliantów. Jednak na wskutek porozumienia brytyjsko-sowieckiego byli oni przekazywani władzom sowieckim, co skazywało ich na tragiczny los.

EN

The origins of Cossacs probably date back to the 15th and 16th centuries. Cossacks appeared both in the south-eastern areas under the authority of the Commonwealth and in the south-west of Moscow. They played a significant role in the history of our country, fighting together with the Crown and Lithuanian armies in the wars against the Tatars, Turks, Moscow and Sweden. However, they also caused uprisings which seriously weakened the Commonwealth. In the 16th century, Cossack troops in the service of the rulers of Moscow were formed, used for conquests made by this country. Cossacks also suppressed uprisings and rebellions against tsarist authorities. During the civil war in Russia, a significant part of them sympathized with the Whites. After the Bolshevik occupation of the Cossack territories, there was repression compared by Lenin to the Vendée genocide during the French Revolution. Persecution also took place there during the collectivization and the Great Terror. Many Cossacks emigrated. Some of them in Germany, where they later began cooperation with the Nazis, especially after the Third Reich’s aggression against the USSR. After occupying the Cossack territories, the German authorities created local Cossack self-government structures. The first Cossack formations fighting on the Wehrmacht side also began to appear. During the war, tens of thousands of Cossacks who fought in German uniforms in the USSR, occupied Poland, Yugoslavia and northern Italy. They were used primarily to conduct anti-partisan activities. At the end of the war, the Cossacks tried to avoid Soviet captivity and surrender to the Western Allies’ troops. However, as a result of the British-Soviet agreement, they were handed over to the Soviet authorities, which condemned them to a tragic fate.

8

Karl Schikorski - nazistowski „polakożerca” z Tychów

67%

Węcki M.

Wieki Stare i Nowe

|

2021

|

vol. 16

|

issue 21

162-176

EN

The state of knowledge about the personnel of the German occupation apparatus of power, including the Nazi party, in Upper Silesia during World War II is already very advanced. This has been made possible by the availability of the existing source materials, primarily those stored in the State Archives in Katowice. They allow us not only to identify of the activities of the most important Nazi dignitaries, but also of the representatives of the local occupation elites. Mirosław Węcki’s analysis of Karl Schikorski - a Volksdeutsch and an NSDAP functionary operating during the war in Tychy, a city located in the Pszczyński district - illustrates the possibility of conducting such research based, among other sources, on the personnel files of the Nazi party. This microregional type of approach is important for the adequate understanding of life during the occupation, especially since the local supporters of the Nazi regime, derived from the pre-war German minority, left a tragic mark on the fate of the Polish inhabitants of the region.

PL

W czasie II wojny światowej wielu górnośląskich Niemców, przedwojennych obywateli II Rzeczypospolitej, aktywnie poparło nazistowski reżim okupacyjny. Już po wojnie jeden z polskich mieszkańców górnośląskiego miasta Tychy tak o nich pisał: „Jak my takiego traktowali? Jak wroga. Człowiek się go boł, nie dlatego, że German, ino że nazista”. Na taką opinię niewątpliwie zasłużył tyski volksdeutsch - Karl Schikorski. Tamtejsi Polacy znajdowali dla niego po wojnie tyko jedno określenie - „polakożerca”.

9

Wokół polityki pamięci i sprawiedliwości okresu przejściowego w krajach Europy Wschodniej

67%

Brzechczyn K.

Dzieje Najnowsze

|

2020

|

vol. 52

|

issue 2

PL

Celem artykułu jest krytyczna analiza książki Secret Agents and the Memory of Everyday Collaboration in Communist Eastern Europe, wydanej pod redakcją Pétera Apora, Sándora Horvátha i Jamesa Marka. W pierwszej części przedstawiono rozmaite ujęcia sprawiedliwości tranzycyjnej, w drugiej – ukazano społeczno-polityczne warunki powstawania instytucji pamięci w Europie Wschodniej, zaś w ostatniej – przeanalizowano istniejące ujęcia badania komunistycznej przeszłości oraz wybrane studia przypadków.

EN

The purpose of the text is to review the book Secret Agents and the Memory of Everyday Collaboration in Communist Eastern Europe, edited by Péter Apor, Sándor Horváth, and James Mark. The first part presents the various approaches to transitional justice, the second – the political circumstances of the establishment of institutions of memory in Eastern Europe, while the last one analyses the different approaches to dealing with the communist past and selected case studies.

10

Jan Czochralski – pionier światowej elektroniki i inżynierii materiałowej

67%

Jakubiak M.

Dzieje Najnowsze

|

2020

|

vol. 52

|

issue 2

EN

The purpose of this paper is to present a biography of Jan Czochralski – one of the world famous scientist of the twentieth century. His main discovery was a method of obtaining single crystals or monocrystalline; the method is nowadays used for production of VLSI/ ULSI circuits. After the Second World War, Czochralski was accused of collaboration with the Germans. The accusation was groundless. In 2019, the Czochralski Method received the IEEE Milestone Award.

PL

Artykuł ma na celu przedstawienie sylwetki Jana Czochralskiego, światowej sławy naukowca XX w. Jego głównym osiągnięciem było wynalezienie metody uzyskiwania monokryształów, do dziś stosowanej w produkcji układów scalonych wielkiej skali integracji. Po zakończeniu II wojny światowej Czochralski całkowicie bezpostawnie został oskarżony o kolaborację z Niemcami. W 2019 r. the Institute of Electrical and Electronics Engineers przyznał metodzie Czochralskiego najwyższej rangi miano Milestone (Kamień Milowy).

11

Modelowa okupacja hitlerowska Wielkiej Brytanii w II wojnie światowej

67%

Żelichowski R.

Dzieje Najnowsze

|

2019

|

vol. 51

|

issue 4

PL

W czerwcu 1940 r. wojska niemieckie dokonały inwazji zbrojnej na położone w kanale La Manche Wyspy Normandzkie. Do maja 1945 r. były one jedyną częścią Wielkiej Brytanii pod okupacją niemiecką. Niemcy zastosowali wobec mieszkańców nieznany nigdzie indziej model łagodnej okupacji, który służyć miał tworzeniu pozytywnego wizerunku kultury niemieckiej, przeznaczonego dla opinii światowej. Jednocześnie Hitler zarządził tu budowę najsilniejszych umocnień Wału Atlantyckiego.

EN

In June 1940, the German Army invaded the Channel Islands, an archipelago in the English Channel. Until May 1945 there were the only part of the British Empire under the German occupation. The German occupier imposed a model of mild occupation, known nowhere else, which was to create a positive image of German culture to be presented to world opinion. At the same time, Hitler ordered here the construction of the strongest permanent fortifications of the Atlantic Wall.

12

Powojenne procesy członków Jüdischer Ordnungsdienst w okupowanym Krakowie. Casus Dawida Lieblinga

59%

Jarkowska-Natkaniec A.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2014

|

vol. 4

|

issue 4

97-114

EN

Goal of this article is to present activity of Judishe Ordnungsdienst, occupied by the Germans, Krakow in years 1940-1945. Within the scope there is organisation of OD in Jewish district of Kazimierz in 1940, in Krakow ghetto in 1941-1943 and in German concentration camp in Plaszow in 1942-1945. Main topic is preceded by analysis of OD history in Polish cities of Warsaw and Lodz, also occupied by the Germans. The other ghettos are used to present general situation of the organisation. It is also mentioned what happened with officers after the war through the prism of Polish law. Trials of OD officers took place on Special Criminal Court in Krakow in 1945-1947. The purpose of this article was also to present the post-war process of former members of the Jüdische Ordnungsdienst (OD) in occupied Krakow with particular regard to the case of David Lieblinga. The trial of accused Liebling, who was a member of the Jüdischer Ordnungsdienst and the Jewish Fighting Organization was held before the Special Criminal Court in Krakow on May 26, 1946. The allegations of collaborations have been rejected by the court.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie działalności Judishe Ordnungsdienst (OD) okupowanego przez Niemców Krakowa w latach 1940-1945. W zakresie tematycznym mieści się organizacja OD w dzielnicy żydowskiej Kazimierz w 1940 r., w getcie krakowskim w latach 1941-1943 oraz w niemieckim obozie koncentracyjnym w Płaszowie w latach 1942-1945. Główny wątek poprzedzony jest analizą historii OD w polskich miastach Warszawie i Łodzi, również okupowanych przez Niemców. Pozostałe getta służą do przedstawienia ogólnej sytuacji organizacji. Opisano również, co działo się z funkcjonariuszami po wojnie przez pryzmat polskiego prawa. Procesy funkcjonariuszy OD toczyły się przed Specjalnym Sądem Karnym w Krakowie w latach 1945-1947. Celem niniejszego artykułu było również przedstawienie powojennego procesu byłych członków Jüdische Ordnungsdienst w okupowanym Krakowie, ze szczególnym uwzględnieniem sprawy Dawida Lieblinga. Proces oskarżonego Lieblinga, który był członkiem Jüdischer Ordnungsdienst i Żydowskiej Organizacji Bojowej, odbył się przed Specjalnym Sądem Karnym w Krakowie 26 maja 1946 roku. Zarzut kolaboracji został przez sąd odrzucony.

13

Terror rewolucyjny i represje komunistyczne w Jugosławii w latach 1941–1946. Zarys problematyki

59%

Zajączkowski M.

Res Historica

|

2022

|

issue 53

479-514

EN

This article is a scientific study of an issue that is rather little known to the Polish reader. The communist terror and repression in Yugoslavia during World War II were used by Tito's partisans and later by soldiers and functionaries of the security apparatus of the communist Yugoslav state. In the years 1941–1946 the victims of communist terror were tens of thousands of political and class opponents of the KPJ, actual or merely alleged collaborators of the occupiers, as well as representatives of national minorities. The events described in the article created an extremely complex picture of the reality of the years of war and the first year of communist rule in Yugoslavia, which included: collaboration, ethnic cleansing, communist revolution, civil war and the beginnings of the communist order. The presented article is based on the available literature on the subject: Yugoslav literature, including emigration literature, as well as scientific studies published after 1991 in Croatia, Serbia and Bosnia and Herzegovina. They have been supplemented with selected items from Western and Polish literature on the subject.

PL

Niniejszy artykuł jest naukowym opracowaniem zagadnienia raczej mało znanego polskiemu czytelnikowi. Komunistyczny terror i represje w Jugosławii w czasie II wojny światowej były stosowane przez partyzantkę Josipa Broza Tity, a później żołnierzy i funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa komunistycznego państwa jugosłowiańskiego. Jego ofiarami w latach 1941–1946 były dziesiątki tysięcy politycznych i klasowych przeciwników KPJ, faktyczni lub jedynie rzekomi współpracownicy okupantów, a także przedstawiciele mniejszości narodowych. Opisywane w artykule wydarzenia tworzyły niezwykle złożony obraz rzeczywistości lat wojny i pierwszego roku rządów komunistycznych w Jugosławii, na które składały się: kolaboracja, czystki etniczne, rewolucja komunistyczna, wojna domowa i początki komunistycznego ładu. Prezentowany artykuł powstał w oparciu o dostępną literaturę przedmiotu: jugosłowiańską, w tym emigracyjną, jak również opracowania naukowe wydawane po 1991 r. w Chorwacji, Serbii oraz Bośni i Hercegowinie. Zostały one uzupełnione wybranymi pozycjami z zachodniej i polskiej literatury przedmiotu.

Refine search results

Konflikt polsko-ukraiński na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie podczas okupacji niemieckiej w świetle badań polskich i ukraińskich po 1989 roku

Konfl ikt polsko-ukraiński na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie podczas okupacji niemieckiej w świetle badań polskich i ukraińskich po 1989 roku

BRITISH ADULTS’ MISCONCEPTIONS IN 2015 ABOUT POLISH GOVERNMENT’S „COLLABORATION” WITH NAZI GERMANY DURING SECOND WORLD WAR

Najnowsze publikacje dotyczące historii Krymu okresu II wojny światowej

Za naszą i waszą wolność? Postawy przasnyszan wobec niemieckich okupantów podczas drugiej wojny światowej

Стварэнне i дзейнасць Беларускага аб’яднання ў Генеральнай акрузе «Латвія» (1941–1944)

Cossacks in the service of the Third Reich

Karl Schikorski - nazistowski „polakożerca” z Tychów

Wokół polityki pamięci i sprawiedliwości okresu przejściowego w krajach Europy Wschodniej

Jan Czochralski – pionier światowej elektroniki i inżynierii materiałowej

Modelowa okupacja hitlerowska Wielkiej Brytanii w II wojnie światowej

Powojenne procesy członków Jüdischer Ordnungsdienst w okupowanym Krakowie. Casus Dawida Lieblinga

Terror rewolucyjny i represje komunistyczne w Jugosławii w latach 1941–1946. Zarys problematyki