Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  koncepcja czasu
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
In the interview which appeared after the premiere of The Shining, Kubrick said that the fantastic qualities of reality in his movies are “treated in a very […] ordinary way”. He indicated that uncanny events are also depicted in this way in Jorge Luis Borges’ writings. The comparison made by Kubrick should not be disregarded since the labyrinth motif, which does not appear in Stephen King’s book that has been adapted for the screen, is an important theme in Borges’ works as well as in The Shining. The Garden of Forking Paths, which was also written by this Argentinian writer, not only explores the above-mentioned motif, but also describes the conception of time which can be found in The Shining and in the last scene of Kubrick’s 2001: A Space Odyssey. Borges’ literary works might be helpful in comprehending Kubrick’s notion of the fourth dimension. The coexistence of different times in The Shining, in turn, refers to the theological idea of eternity. This conception corresponds to the main character’s nature – especially his desires, aspirations and anxieties. The established perspective provides an opportunity to exemplify what Kubrick meant by showing the fantastic qualities of reality “in a simple, non-baroque style”.
Zapiski Historyczne
|
2011
|
vol. 76
|
issue 4
7-23
PL
W ramach artykułu podjęto próbę zbadania zagadnienia pojmowania czasu przez Piotra z Dusburga w jego dziele "Chronicon terre Prussie". Na wstępie ogólnie zauważono, że czas był dla późnośredniowiecznego człowieka elementem porządkującym dłuższe okresy (epoki w dziejach świata itd.), natomiast w przypadku krótszych odcinków nie odgrywał już takiej roli. Mając to na uwadze, przeprowadzono analizę koncepcji czasu, obecnej w kronice Piotra z Dusburga. Zaakcentowano przy tym, że w dwóch pierwszych księgach oraz ostatniej (de incidentibus) upływ czasu tworzy bezosobowy, lecz posiadający z perspektywy czasu wyraźną strukturę porządek. W najważniejszej części kroniki, a więc w trzeciej księdze, która obejmuje podbój Prus i konflikt z Litwą, zrezygnowano z tego bezosobowego dystansu, jak również stracił na znaczeniu porządek chronologiczny. Porządek koncepcyjny został całkowicie zakłócony na korzyść opisów pojedynczych losów. Jedyny centralny punkt czasowy tworzy rok 1283, wyznaczający koniec powstań Prusów i początek opisów konfliktów z Litwinami. Na pierwszy plan wypływają wówczas wojny i konflikty rycerzy krzyżackich oraz stojących później po ich stronie Prusów (po 1283 r. określanych mianem „sprzymierzeńców”). Morale braci zakonnych, skromne i prawe życie ich oraz ich pruskich poddanych zajmują w kronice istotną pozycję – nie miała ona za zadanie sformowania obrazu nieodwracalnie straconego czasu, lecz bracia zakonni mieli w przyszłości traktować pojedyncze losy jako aktualne i godne naśladowania. Konflikt jest czasowym kontinuum (czy też „powtarzalnym procesem”), w którym Piotr z Dusburga i współcześni mu bracia zakonni, w okresie redagowania kroniki (1326), sami się nadal osobiście znajdowali. Obserwowanie Prusów i Litwinów z perspektywy porównawczej dodatkowo to podkreśla. Obie bałtyckie grupy etniczne miały podobne obyczaje, ale w kronice Dusburga, Litwini byli znacznie silniej charakteryzowani z użyciem czarno-białych stereotypów niż spacyfikowane i teraz „sprzymierzone” pruskie plemiona, które częściowo zostają przedstawione bardzo pozytywnie. Według stworzonego przez Hugona ze św. Wiktora obrazu historii większe znaczenie miało „kto co robi”, niż „kiedy to się zdarzyło”: liczy się pojedynczy los, który bez trudności może zostać odniesiony do współczesności.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.