Search results

1

Małżeństwo kryminału z historią, czyli uwag kilka o kryminałach retro Konrada T. Lewandowskiego

100%

Tierling-Śledź E.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2016

|

issue 5

73-85

EN

The author is of the opinion that in the late 20th a nd e arly 21st centuries we e xperience a peculiar restitution of history in miscellaneous literary types and trends, one example of which could be the output by Konrad T. Lewandowski. The main purpose of the article is to present the methods of ‘utilising history’ in his retro crime stories. Having demonstrated the features of the genre, Tierling-Śledź goes on to trace back various types of historical probability in Lewandowski’s works, his transitions from historical facts to ‘unexisting history’. She also poses a question about the consequences of handling history in such a fashion for the reader of historical prose in the early 21st century.

PL

Autorka artykułu wyraża przekonanie, iż na przełomie XX i XXI wieku spotykamy się ze swoistą restytucją historii w różnych odmianach i nurtach literatury, czego dowodem może być między innymi twórczość Konrada T. Lewandowskiego. Celem artykułu jest ukazanie sposobów „użytkowania historii” w kryminałach retro tego autora. Po przedstawieniu wyznaczników gatunku, badaczka śledzi obecne w powieściach Lewandowskiego różne odmiany historycznego prawdopodobieństwa, przechodzenie autora od prawdy historycznej do „historii niebyłej”. Stawia też pytanie o konsekwencje takiego operowania historią dla odbiorcy prozy historycznej u progu XXI wieku.

2

Od przeszłości do teraźniejszości. O kryminałach Pawła Jaszczuka

89%

Chłosta-Zielonka J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2023

|

vol. 66

|

issue 1

271-287

EN

The aim of the article is to present the work of Paweł Jaszczuk, an author of crime novels associated with the Warmia and Mazury region. He was the laureate of the second edition of the Grand Caliber Award in 2005. The presentation of his crime novels is to show that in his creative method, on the one hand, there is a visible tendency to emphasize topics related to the past, and on the other hand, the mechanism of combining historical narrative with pop culture threads.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie twórczości Pawła Jaszczuka, który dzięki swoim dokonaniom stał się reprezentatywny, zarówno dla literatury kryminalnej, jak i dla środowiska Warmii i Mazur. Od wielu lat pisze powieści kryminalne, przyczyniając się do rozwoju odmian gatunku, a jednocześnie korzystając z tej formy, porusza ważne współcześnie tematy. W jego utworach widać także przebieg pewnego procesu: rozpoczynając od narracji historycznej, w której ważne miejsce pełniła przeszłość, coraz częściej zabiera głos w sprawie teraźniejszości i jej wyznaczników: dominacji polityki w życiu, rozprzestrzeniania się kultury masowej, rozpadu rodziny czy wszechobecnego ageizmu. Przedstawienie jego powieści kryminalnych ma wykazać, że w jego metodzie twórczej z jednej strony widoczna jest tendencja do eksponowania tematów związanych z przeszłością, a z drugiej strony mechanizm łączenia narracji historycznej z wątkami popkulturowymi.

3

НАРАТИВНІ СТРАТЕГІЇ В РОМАНІ ІЛЛАРІОНА ПАВЛЮКА БІЛИЙ ПОПІЛ

71%

Weszczykowa O.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2021

|

vol. 9

|

issue 1

121-130

PL

Artykuł poświęcony jest analizie strategii narracyjnych w debiutanckiej powieści Iłłariona Pawluka Biały popiół. Celem artykułu jest ustalenie, jak zorganizowana jest narracja i jakie efekty artystyczne autor starał się osiągnąć, poprzez zwrócenie uwagi na intencje autora i śledzeniewpływu poszczególnych znaków tekstowych na odbiorcę. Analizowane są obecne w powieści cechy kryminału retro i noir jako gatunków „adrenaliny”. Zwrócono uwagę na kinematograficzny charakter pracy wynikający z pomysłu autora. Podkreślono wiodącą strategię narracyjną powieści – intertekstualność, w szczególności intertekstualne interakcje z opowieścią Mikołaja Gogola Wij oraz wpływ intertekstów na interpretację tekstu przez czytelnika. Rozpatrzono zjawisko nierzetelnej narracji na wybranym materiale i wykazano, że narrator homodiegetyczny – prywatny detektyw Taras Biłyj – jest niewiarygodny. Badana jest także strategia stosowania prolepsy i wywoływania wahania czytelnika, realizowana poprzez budzenie wątpliwości co do natury artystycznej umowności przedstawianych wydarzeń.

EN

The article is devoted to the analysis of narrative strategies in the debut novel of Illarion Pavliuk White Ashes. Taking into consideration the author’s intention and tracking the influence of the textual indicia on the recipient, the article aims to find out how the narration is organized and what artistic effects the author was trying to achieve. The features of retrodetective and noir as “adrenaline” genres present in the novel are analyzed. The cinematic qualities of the work as a result of the author’s intention is marked. The leading narrative strategy used in the novel, the intertextuality, is highlighted, in particular, the intertextual interaction with the story of M. Hohol Vii, and the influence of intertextems on the reader’s interpretation of the text. The phenomenon of unreliable narration is considered on the basis of the selected material and it is proved that the homodiegetic narrator, private detective Taras Bilyi, is unreliable. The strategy of using prolepsis and provoking the reader’s hesitation which is realized through the formation of doubts about the nature of the artistic convention of the events described, is also examined.

4

Młodopolskie kryminały z Galicją w tle, czyli Maryli Szymiczkowej sposób na kryminał retro

71%

Podstawka A.

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

|

2020

|

vol. 6

|

issue 15

109-125

UK

Ретро-детективи, дія яких розгортається на зламі XIX та XX століть або в міжвоєнний період, зараз стали одними із найпопулярніших в польській кримінальній літературі. Серед найцікавіших літературних подій останніх років слід відзначити краківську серію ретро-детективів Яцека Денеля та Піотра Тарчинського, що друкуються під псевдонімом Марила Шимічкова. Метою даної статті є аналіз феномену романної трилогії: Tajemnica Domu Helclów (Таємниця будинку Гельцлів, 2015), Rozdarta zasłona ( Роздерта завіса, 2016) та Seans w Domu Egipskim (Сеанс в Єгипетському домі, 2018). Згадана серія романів не лише добре вписується в читацьку кон’юнктуру детективів, побудованих на минулому, вона також грає з конвенцією поп-культури, щедро черпаючи з різноманітних літературних джерел та відроджуючи мальовничий образ культури Модернізму з її історичними та побутовими реаліями Галичини ХІХ століття.

EN

Retro crime novels, set at the turn of the 20th century or in the interwar period, have recently become one of the most popular trends in Polish criminal literature. Throughout the latest years among the most interesting literary phenomena stands out a series of retro crime novels by Jacek Dehnel and Piotr Tarczyński, published under the pseudonym of Maryla Szymiczkowa. The trilogy: Tajemnica Domu Helclów (2015; English edition Mrs Mohr Goes Missing, 2019), Rozdarta zasłona (2016) and Seans w Domu Egipskim (2018) inscribes itself in the criminal literature set in the far past, and at the same time it plays with the pop-cultural convention, drawing extensively on various literary sources and recreating a colourful image of modernist culture and the socio-historical reality of the 19th century Galicia.

PL

Kryminały retro, których akcja rozgrywa się na przełomie wieków XIX i XX albo w latach międzywojennych, tworzą obecnie jeden z najpopularniejszych nurtów literatury kryminalnej w Polsce. Wśród ciekawszych zjawisk literackich ostatnich lat należy odnotować ukazujący się pod pseudonimem Maryli Szymiczkowej krakowski cykl kryminałów retro autorstwa Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego. Celem niniejszego artykułu jest analiza fenomenu powieściowej trylogii: Tajemnica Domu Helclów (2015), Rozdarta zasłona (2016) i Seans w Domu Egipskim (2018), która wpisuje się w czytelniczą koniunkturę powieści kryminalnych osadzonych w dawnej przeszłości, a równocześnie gra z popkulturową konwencją, obficie czerpiąc z różnorodnych źródeł literackich, wskrzeszając malowniczy obraz kultury modernizmu wraz z historyczno-obyczajowymi realiami dziewiętnastowiecznej Galicji.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

1 Studia Ukrainica Posnaniensia

1 TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

1 Chłosta-Zielonka J.

1 Podstawka A.

1 Tierling-Śledź E.

1 Weszczykowa O.

1 2023

2 2021

1 2016

Małżeństwo kryminału z historią, czyli uwag kilka o kryminałach retro Konrada T. Lewandowskiego

Od przeszłości do teraźniejszości. O kryminałach Pawła Jaszczuka

НАРАТИВНІ СТРАТЕГІЇ В РОМАНІ ІЛЛАРІОНА ПАВЛЮКА БІЛИЙ ПОПІЛ

Młodopolskie kryminały z Galicją w tle, czyli Maryli Szymiczkowej sposób na kryminał retro