Search results

1

Mapy naturalistyczne, mapy melancholijne. Z cyklu: intermedia podhalańskie

100%

Nowina-Sroczyńska E., Uniwersytet Łódzki I. E. i. A. K.

Zeszyty Wiejskie

|

2016

|

vol. 22

EN

The article is a part of a book about contemporary culture of Podhale. In the book there are three moments which act as “stops” of the main narration; they concern the cultural phenomenon of the roads or ways. This “stop” is a reflection (of anthropologist pacing the roads of Podhale) on stereotypes of rural landscape and mental landscape, not the real one.

2

Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego: archeologia pojęć

88%

Klekot E.

Ochrona Zabytków

|

2014

|

issue 1

31-40

EN

The Convention on Safeguarding of Intangible Heritage arises from the need of including in the discourse on heritage the non–western ways of living the past. We could say that if the Convention from 1972 was aimed at realizing the UNESCO political agenda on the ground of the Western modern utopian project of universalism, the Convention of 2003 puts in motion the post-modern utopia of relativism, yet without renouncing the modern tools with which to realize it. According to the 2003 Convention, it is the multiplicity of value systems, and the heritage as their expressions put in the inventory, that become the assets of humanity construed as a community (UNESCO’s political objective). The multicultural character of heritage affirmed in the Convention from 2003 has an emancipatory meaning: the subaltern, peripheral value systems are given, at least in theory, the same position as the so far dominating value system of the colonizers. In a decentralized world Europe becomes a province in the same way as the rest of the world, and the Indian, Japanese or Australian perspective is equally valid as the European of American. However, the Convention on Safeguarding of Intangible Heritage, which is supposed to enhance the status of phenomena not included in the 1972 Convention, located outside the authorized heritage discourse, requires different safeguarding strategies. First, as it is a human activity that gets protection, and not at all, or to the less extend the material result of this activity, what is not valid here is the safeguarding by conservation, which is the basic strategy in the case of the objects inscribed in the World Heritage List. The crucial strategy in safeguarding of intangible heritage is education which includes the skills and rules into intergenerational transmission. The institutions and persons involved in safeguarding of intangible heritage are first and foremost required to provide suitable conditions for the future development of a cultural practice declared heritage. What is safeguarded are the living cultural traditions, and not their historical reconstructions. The safeguarding based on education can also result in broadening the group of depositaries of a practice which will become being practiced outside of its community of origin. On the other hand, a living practice will evolve and change, and of crucial importance is then the continuity of traditional system of intergenerational transmission. The article addresses several questions related to implementation of the 2003 Convention in Polish cultural context. Some heritage–related notions involved in discursive practices within the field of humanities and social sciences in Polish academic tradition are discussed, and history–related production of hierarchies within the field in Polish academia pointed at in the context of the heritage of local subalterns (peasants) and minorities. The social impact of these practices is exposed, as they have influenced both the translation of international documents and their reception, as well as the safeguarding practices. The local developments are contextualized within the international conservation and heritage studies discourse.

3

Od prawdy życia po rewoltę estetyczną. Kilka aspektów czechosłowackiej Nowej Fali

88%

Hučková J.

Estetyka i Krytyka

|

2017

|

issue 1(44)

55-72

EN

In Czechoslovakia of the 60s, thanks to the unique constellation of many factors a real “film miracle” could have come into being. New Wave brought primarily focus on the human being, man’s living conditions and self-fulfillment. One of the major issues undertaken by the cinema was the question of the truth. Showing the truth of life has become a kind of manifesto especially for directors like Štefan Uher, Jaromil Jireš, Miloš Forman, Ivan Passer, Jaroslav Papoušek. A great individuality was Pavel Juráček. Věra Chytilová however followed the way of the aesthetic revolt.

4

Ludowe opowieści wierzeniowe – problemy i możliwości badawcze

75%

Ziajka B.

Język Polski

|

2020

|

vol. 100

|

issue 3

73-83

PL

Artykuł stawia sobie za cel omówienie problemów i możliwości wynikających z przyjęcia za podstawę badawczą ludowych przekazów wierzeniowych. Niska pozycja aksjologiczna wierzeń ludowych skutkuje trudnościami badawczymi już na etapie eksploracji terenowych. W artykule ukazane zostały zarówno źródła tych trudności, jak i strategie badawcze stosowane przez zbieracza w celu reaktywacji opowieści wierzeniowej. Paradoksem jest, że te same czynniki, które decydują o trudnościach związanych z pozyskaniem opowieści, otwierają jednocześnie nowe perspektywy badawcze związane z poziomem analizy pragmalingwistycznej zebranych tekstów. Ludowe przekazy wierzeniowe zawierają bowiem wyraźnie zaznaczoną warstwę pragmatyczną, na którą składają się komentarze narratora ujawniające jego stosunek do wierzeń.

EN

The objective of the article is to discuss the problems and opportunities resulting from the adoption of folk stories related to various beliefs as the research basis. A low axiological status of folk beliefs results in research difficulties already at the level of field explorations. The article presents both the reasons for those difficulties and the research strategies applied by the researcher in order to reactivate a belief story. Paradoxically, the same factors that determine the difficulties related to collecting the story, open new research perspectives related to the level of the pragmalinguistic analysis of the collected texts. It is because folk belief stories include a clear pragmatic layer consisting of the narrator’s comments that reveal his/her attitude towards the beliefs.

5

Wiejska turystyka kulturowa w kontekście teorii rozwoju endogenicznego

75%

Balińska A.

Zagadnienia Doradztwa Rolniczego

|

2019

|

issue 3 (97)

24-33

PL

W artykule zaprezentowano wiejską turystykę kulturową, której głównym potencjałem rozwojowym są walory kulturowe, w tym kultura ludowa. Dokonano analizy możliwości jej rozwoju w kontekście torii rozwoju endogenicznego. Teoria ta zakłada, że w rozwoju danego obszaru wykorzystywany jest jego potencjał. Takim potencjałem w przypadku wiejskiej turystyki kulturowej są przede wszystkim walory kulturowe. Opracowanie ma charakter analityczny i wykorzystano w nim literaturę przedmiotu, w tym publikowane wyniki badań empirycznych kilku autorów.

EN

The article presents rural cultural tourism, whose main development potential is cultural values, including folk culture. An analysis of its development potential in the context of endogenous development torii was performed. This theory assumes that its potential is used in the development of a given area. Cultural values are such potential in the case of rural cultural tourism. The study is of analytical nature and the literature on the subject was used, including published results of empirical research of several authors.

6

Kultura ludowa Beskidu Śląskiego na ekspozycji Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”

75%

Wądołowski M., Roszak-Kwiatek P.

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

|

2014

|

vol. 2

|

issue 2

101-115

PL

Artykuł stanowi analizę treści części ekspozycji w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, skupiającej się na zobrazowaniu podregionu Górnego Śląska – Beskidu Śląskiego. Autorzy przedstawili wykorzystywane w chorzowskim skansenie formy prezentacji wybranych aspektów codziennego życia górali śląskich, zarówno w wymiarze kultury materialnej, jak i niematerialnej. W artykule omówione zostały prezentowane obiekty wraz z ich mikropejzażem, gospodarka i rzemiosło regionalne oraz sztuka ludowa wraz z treściami odnoszącymi się do kultury duchowej mieszkańców regionu. Praca rozważa ponadto komercyjny wymiar obrazowania kultury Beskidu Śląskiego. Ekspozycja chorzowskiego muzeum osadzona została w koncepcji „nowego muzealnictwa”, w ramach której przewidywany jest dalszy jej rozwój.

EN

The article is an analysis of the part of the exhibition at the Museum „Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów” that focuses on presenting a subregion of Upper Silesia - Silesian Beskids. The authors explain the methods used in this open air-museum in Chorzow to present selected aspects of the Silesian highlanders’ everyday life, both in material and non-material culture. The article discusses how objects from the exhibition are presented with their micro landscape, the local economy and regional crafts and folk art, and also with content related to the spirituality of the region’s residents. Moreover, the work discuses the commercial dimension of presenting the culture of Silesian Beskids. The exhibition at Chorzow museum is set in the concept of the „new museology”, under which it is expected to continue its development.

7

Świętowanie na Kujawach w świetle słownictwa gwarowego

75%

Moch W.

Język. Religia. Tożsamość

|

2019

|

issue 2(20)2019

15-33

PL

Celem artykułu jest przyjrzenie się – przez pryzmat słownictwa gwar kujawskich – świętowaniu na Kujawach w ostatnich wiekach, związanemu ze świętami religijnymi oraz z kalendarzem religijnym. Perspektywa językowo‑kulturowa pozwala odkryć przenikanie się w kulturze ludowej Kujaw pierwiastka sakralnego (sacrum) i świeckiego (profanum). W szczególnym stopniu dotyczy ono obchodów najważniejszych świąt w katolicyzmie. Bogate słownictwo gwarowe odnosi się na przykład do okresu Świąt Wielkanocnych. Obok form nazywających fakty religijne, takich jak Wstępna Środa, boże rany, Kwietna/ Wierzbna Niedziela, mamy wiele nazw obyczajów świeckich, jak wybijanie żuru, chodzenie z kozą, podkoziołek, wywożenie mężatek/ żeńców, przywołówki, chodzenie po dyngusie. Nowo wydany, pierwszy w pełni naukowy, Słownik gwary i kultury Kujaw stara się ocalić ten ginący świat ludowej kultury, religijności i obyczajowości. Odnowienie znajomości gwarowej leksyki kujawskiej służy umocnieniu tożsamości lokalnej i pogłębieniu regionalnej wyrazistości Kujaw.

EN

The article aims at describing celebrations in Kujawy, performed in the last centuries, and connected with religious feasts as well as with the liturgical calendar. The topic is analysed through the lens of the lexis of the Kujawy dialect. The linguistic and cultural perspective allows to discover intermingling of the sacred (sacrum) and secular (profane) elements in the folk culture of Kujawy. To a great extent, it concerns celebration of the most important Catholic feasts. For example, the rich dialectal vocabulary is related to the Easter period. In addition to forms that refer to religious rituals, such as Wstępna Środa (Prefatory Wednesday/Ash Wednesday), (boże rany) ‘God’s wounds’, Kwietna/Wierzba Niedziela (Flower/Willow Sunday), many names and expressions describing secular customs can be found, such as wybijanie żuru (breaking a sour rye soup), chodzenie z kozą (walking with a goat), podkoziołek, wywożenie mężatek/ żeńców (taking away of the spouses), przywołówki (hailing), chodzenie po dyngusie (walking on dyngus). The newly published, first fully scientific Dictionary of the Dialect and Culture of Kujawy was edited with an idea of saving this dying world of folk culture, religiosity and customs. Renewing the knowledge of the dialectal lexis of Kujawy is aimed at strengthening the local identity and deepening the regional distinctiveness of Kujawy.

8

Autobiografia, traktat, kultura ludowa

75%

Madejski J.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2015

|

issue 1(4)

7–12

PL

Autor przybliża nową książkę Andrzeja Mencwela, której fragment składa się na czwarty numer „Autobiografii”. Ukazuje ją zarówno w kontekście zainteresowań badawczych wybitnego antropologa kultury, jak i w nawiązaniu do polskich prac ludoznawczych oraz w relacji do prozy profesorów.

EN

The author introduces a new book by Andrzej Mencwel published in parts in fourth issue of “Autobiography”. The book by Mencwel is shown both in the context of the research interests of this eminent cultural anthropologist, as well as in relation to the Polish ethnographic works and in relation to academic prose.

9

Ludowy obraz egzystencji człowieka utrwalony w nazwiskach

71%

Górny H.

Onomastica

|

2016

|

vol. 60

137-150

EN

The aim of the article is to bring closer a part of the world’s image that is characteristic for the rural community and the richness and variety of the folk culture inscribed in the proprial structures. As a result, this subject requires an integration of different research methods elaborated within the fields of onomastics and dialectology, including linguistic methods of researching a lingual image of the world. The onymic material is as follows: appellative surnames, originating from nicknames formed from dialectal lexemes, surnames motivated by nominal, dialectal hypocorisms, and finally, surnames formed from matronymic phrases (female names), which are an example of an aberrance of the patriarchal family model. Phonetic and formative phenomena should also be focused upon. These are crucial for certain social micro-communities, and are inscribed in the dialectal inflexions of anthroponyms (which function as separate surnames) and marginally in the female surnames with dialectal formants. Onyms with dialectal motivation refer to, and indirectly point, to the contemporary user, the past realities of living in the village community and the lingual and cultural background.

10

Tradycja w ustnych przekazach ludowych

63%

Pelcowa H.

Prace Językoznawcze

|

2015

|

issue 17/2

75-90

EN

This article focuses on the ways of understanding, perceiving and evaluating tradition by folk culture users in oral lore. The data are collected from spontaneous utterances of the oldest villagers as well as intergenerational transfer, e.g. legends, fables, folk sayings. The image of tradition, as preserved in the mentality of the informants, has been divided into different domains: cultural, axiological, existential, social as well as psychological.

11

Kultura ludowa Rzeszowiaków przełomu XIX i XX wieku - wybrane zagadnienia

63%

Świder W., Pezda J., Zamoyski G.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2020

|

issue 32

31-50

EN

The subject of this work is the Rzeszow region with distinction of the Rzeszowiacy group, in its creations of folk culture, with a special emphasis on dance folklore. The aim of the article is primarily to try to show and approximate the basic, characteristic and at the same time the most important aspects, allowing to talk about the Rzeszow region, and further forward Rzeszowiacy, as a separate region, in terms of dance, costumes, music and rites. Folk culture experienced its greatest heyday in the 19th century. This was mainly related to the process of expropriation of peasants, in different areas of Polish lands under different partitions, which proceeded slightly differently. The turn of the nineteenth and twentieth centuries can be considered its peak moment, the interwar period – the end. Rzeszow's dance folklore is a very diverse and multifaceted phenomenon. Focusing only on the areas around Rzeszow, its immediate surroundings, on the one hand, allows to discuss it in a rather diligent way, but at the same time does not allow to show the most important differences (and often many common moments) that occur throughout Rzeszow - and it is such comparisons that can fully make the reader aware of the peculiarities of the region. The phenomenon of folk dance in Poland is quite complicated. Until the beginning of the 20th century, dance was treated as a utilitarian art, came out of the natural functioning of the village and became part of its everyday life. Until this period, there are only few special studies in the field of folk dance. After the Second World War, folk culture was considered an important trend of national tradition, as one of the important moments for the formation of the then culture. Various large-scale research has been undertaken on the historical process of its development, on the material and spiritual forms of its manifestation.

PL

Przedmiotem niniejszej pracy jest region Rzeszowszczyzny z wyróżnieniem grupy Rzeszowiaków, w jej wytworach kultury ludowej, ze szczególnym naciskiem na folklor taneczny. Celem jest przede wszystkim próba ukazania i przybliżenia podstawowych, charakterystycznych, a zarazem najistotniejszych aspektów, pozwalających na mówienie o regionie Rzeszowszczyzny, a idąc dalej, samych Rzeszowiaków, jako odrębnym regionie, pod względem tańca, stroju, muzyki i obrzędów. Kultura ludowa okres swojego największego rozkwitu przeżywała w XIX wieku. Miało to związek przede wszystkim z procesem uwłaszczania chłopów, na poszczególnych terenach ziem polskich pod różnymi zaborami przebiegającym nieco odmiennie. Przełom wieków XIX i XX można uznać za jej moment szczytowy, okres międzywojenny - schyłkowy. Zjawisko tańca ludowego w Polsce jest dość skomplikowane. Do początku XX wieku taniec traktowany był jako sztuka użytkowa, wypływał z naturalnego funkcjonowania wsi i wpisywał się w jej codzienność. Do tego okresu niewiele jest specjalnych opracowań w dziedzinie tańca ludowego. Po II wojnie światowej kultura ludowa została uznana za ważny nurt tradycji narodowej, za jeden z istotnych czynników dla tworzenia się ówczesnej kultury. Zostały podjęte rozmaite, prowadzone na szeroką skalę badania nad historycznym procesem jej rozwoju, nad materialnymi i duchowymi formami jej przejawiania się.

12

Motyw anioła w tradycyjnych wyobrażeniach ludowych

63%

Kulesza-Gierat M.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2009

|

vol. Zeszyt

|

issue XXIII

53-64

EN

The paper’s subject-matter is on the angel‘s motives in traditional folk imaginary that have for centuries been present in the Kurpie region culture. Various examples of regional habits, fairy-tales and legends in which a figure of angel is either central or derivative have been mentioned. The conventional (Christian) and uncoventional role of this figure has been construed. Critical analysis of the role of angels in the Kurpie folk tradition lets us state that the angel‘s motives are both indispensible and vivid characteristics of folk imaginary narration.

PL

Artykuł poświęcony jest motywowi anioła w tradycyjnych wyobrażeniach ludowych z uzwzględnieniem kolorytu tejże postaci na obszarze Kurpiowszczyzny. Przytoczone zostały wybrane zwyczaje, podania, baśnie i legendy ludowe z obecną tam postacią anioła i omówieniu poddano rolę, jaką zazwyczaj on pełni w systemie wyobrażeń ludowych – od ról typowych i konwencjonalnych aż po funkcje wyłamujące się z kanonu chrześcijańskich wierzeń. Prześledzenie różnorodnych ról, jakie anioł spełnia w tradycji ludowej, każe traktować go jako stały i niezbywalny element ludowej wyobraźni.

13

Iwan Bunin a kultura ludowa

63%

Bielniak N.

Przegląd Środkowo-Wschodni

|

2017

|

vol. 2

151-164

PL

Wbrew powszechnemu przekonaniu, niepozbawionemu wprawdzie racji, o czym świadczą niektóre utwory Bunina i jego egodokumenty, nie ukazywał on chłopów wyłącznie jako zacofanej, pozbawionej cnot moralnych warstwy społecznej, a także nie opierał fabuły utworow tylko na wspomnieniach o przeszłości. W swoich utworach prozaik poruszał aktualne problemy, a także ukazywał rożne elementy kultury ludowej tak duchowej, jak i materialnej.

EN

Contrary to popular belief, which is not deprived of truth as evidenced in some of Bunin’s works and his egodocuments, he did not not present peasants as a backward, devoid of moral virtues social class, and he did not predicate works’ plots on the memories of the past. In his works Bunin touched upon current problems and pointed put the diff erent elements of folk culture both spiritual and material.

14

Świat gdzie indziej? Magazyn „Kultura Wsi. Ludzie, Wydarzenia, Przemiany” w latach 2014–2016

63%

Przybysz-Stawska M.

Zeszyty Wiejskie

|

2022

|

vol. 28

121-150

EN

The paper attempts to present the magazine „Kultura Wsi. Ludzie. Wydarzenia. Przemiany” and its assignment to a specific type of press. The content of the journal was analyzed in terms of the functions assumed by the editors. The research also sought to capture the image of the modern Polish village, appearing from the texts in the magazine. Attempts were also made to answer the question about the reasons for the fall of the title.

PL

W artykule podjęto próbę prezentacji magazynu „Kultura Wsi. Ludzie. Wydarzenia. Przemiany” i przyporządkowania go do określonego typu prasy. Przeanalizowano zawartość periodyku pod kątem założonych przez redakcję funkcji. W badaniach dążono również do uchwycenia wizerunku współczesnej wsi polskiej, wyłaniającego się z tekstów zamieszczonych na łamach pisma. Starano się także odpowiedzieć na pytanie dotyczące przyczyn upadku tytułu.

15

Kultura ludowa Mazowsza w dorocznej obrzędowości Warmiaków

63%

Hochleitner J.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2014

|

vol. Zeszyt

|

issue XXVIII

76-94

EN

When the colonists arrived in Mazovia in the late Middle Ages introduced many customs to regional culture borderlands of Warmia and Mazury. The remains of this culture testify to the universal content which, together with the adoption of Christianity perpetuated for many centuries original folk culture. Entering Christianity in these lands, however, was open to accepting existing practices. Many rituals and folk customs were introduced into the Church calendar. Described below economic work based primarily on common knowledge, passed on from generation to generation.

PL

Gdy przybyli mazowieccy koloniści u schyłku średniowiecza wprowadzili wiele zwyczajów do kultury regionalnej pogranicza warmińsko-mazurskiego. Pozostałości tej kultury świadczą o uniwersalnych treściach, które wraz z przyjęciem chrześcijaństwa utrwaliły na wiele stuleci oryginalną kulturę ludową. Chrześcijaństwo wkraczające na te ziemie było jednak otwarte na przyjmowanie zastanych praktyk. Wiele obrzędów i ludowych zwyczajów wprowadzono do kalendarza kościelnego. Opisywane poniżej prace gospodarcze opierały się przede wszystkim na wiedzy potocznej, przekazywanej z pokolenia na pokolenie.

16

„Bydło tej nocy mówiło między sobą ludzkiem językiem i w polskiej mowie”. Głosy zwierząt domowych w polszczyźnie potocznej i ludowej

63%

Kielak O.

Język Polski

|

2019

|

vol. 99

|

issue 1

66-80

PL

Przedmiotem artykułu jest „mowa” wybranych zwierząt domowych w języku polskim i polskiej kulturze ludowej, opracowana zgodnie z metodologią lubelskiego Słownika stereotypów i symboli ludowych(koncepcja całości i red.:J. Bartmiński,zastępca red.:S. Niebrzegowska-Bartmińska). Autorka,przyjmując zaproponowany przez Aleksandra Gurę schemat opisu zwierząt w słowiańskiej kulturze tradycyjnej, wyodrębniła dwa rodzaje charakterystyki akustycznej–charakterystykę zwierzęcych głosów, tj. dźwięki i głosy wydawane przez zwierzęta (pokrywającą się z fasetą GŁOS ZWIERZĘCIA),oraz charakterystykę mowy, tj. ludzką mowę w wykonaniu zwierząt (pokrywającą się z fasetą ZWIERZĘ JAKO ROZMÓWCA I ADRESAT).

EN

The article analyses the “speech” of selected domestic animals in the Polish language and Polish folk culture. The analysis is conducted in accordance with the methodology of the Lublin “Słownik stereotypów i symboli ludowych” [Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols] (concept developer and editor: J. Bartmiński, vice-editor: S. Niebrzegowska-Bartmińska). Following the model of describing animals in Slavic traditional culture proposed by Aleksander Gura, the author distinguishes two types of acoustic characteristics – the characteristics of animal voices, i.e. sounds and voices produced by animals (consistent with the facet VOICE OF ANIMAL) and the characteristics of speech, i.e. human speech performed by animals (consistent with the facet ANIMAL AS AN INTERLOCUTOR AND ADDRESSEE).

17

Охота и охотники в народной культуре белорусов

63%

Shved I.

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

|

2018

|

issue 4

49-69

PL

W artykule omówiono historię polowania na Białorusi oraz system tradycyjnych wyobrażeń o polowaniu, które jest ściśle związane zarówno z kategorią potocznej, jak i mitologicznej świadomości. Pokazano, że zajęcie to przenika kompleks mitologicznych wyobrażeń i wiąże się ono z magicznymi praktykami. Zaznaczono szczególny charakter wzajemnych związków myśliwych z siłami i istotami nie z tego świata. Myśliwi, pozostając częścią społeczeństwa, w wielu przypadkach są obdarzani demonicznymi cechami charakteru oraz porównywani do kategorii osób „wiedzących”, do czarodziejów.

EN

The article reviews the history of hunting in Belarus and reveals the system of traditional ideas about hunting, which is closely related to the categories of everyday and mythological consciousness. It demonstrates that this craft is infused with a complex of mythological representations and is associated with magical practice. One also notes a special character of the relationship of hunters with foreign forces and beings. Hunters, while remaining a part of society, are in some cases endowed with demonic characteristics and equated with the category of “knowledgeable”, with sorcerers.

18

Obrzędowość rodzinna utrwalona we frazemach gwarowych pogranicza małopolsko-mazowieckiego

63%

Karpeta P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2022

|

issue 17

113-121

EN

The article is a review of family beliefs and habits embedded in dialect phrases that the author collected in several villages on the Lesser Poland-Masovian borderland. Such an approach to the subject comprehensively shows the cultural and moral sphere of a given community and preserves its specificity. As a rule organizing the material base, the author adopted the method of thematic fields, which will allow to distinguish conceptual categories typical of the rural linguistic and cultural community. Research on old customs and folk rituals – taking into account socio-economic transformations – is a bridge connecting the present with the past.

19

Obraz rodziny Feliksa Nowowiejskiego. Aspekty patriotyczne, religijne, ludowe

63%

Garbula J. M.

Prima Educatione

|

2018

|

vol. 2

EN

The Sejm of the Polish Republic pronounced Feliks Nowowiejski to be a patron of the year 2016. In the justification statement, the Polish parliament stated that ‘this artist always stood on the side of the Polish nationality and Polish culture’. My research objective is to present a portrait of F. Nowowiejski’s family and to demonstrate its importance in the development of an individual and a society in the contemporary world.For F. Nowowiejski, family – next to his homeland and music – had the highest value. He came from a very large family (he was one of 14 siblings), and himself had four sons and a daughter. The composer’s family lived in Warmia and was subject to Germanisation efforts, aiming at the annihilation of Poland and Polish culture. Despite the persecutions, the Nowowiejski family did not renounce their identity and brought up their children in the atmosphere of Polish patriotism. The identity of Polish Warmiaks rested on two pillars: Polish nationality and Catholic religion, which were strengthened in response to the anti-Catholic and anti-Polish policy of Bismarck. F. Nowowiejski witnessed Poland’s regained independence in 1918 and in 1945; and he also participated in the plebiscite in Warmia and Masuria in 1920. Poland lost the plebiscite and Polish residents of Warmia had to renounce the hope of having their land incorporated into the Polish state. These events certainly shaped the Polish identity of F. Nowowiejski.

PL

Sejm RP ogłosił Feliksa Nowowiejskiego patronem roku 2016. W uzasadnieniu podano, że Nowowiejski zawsze stał po stronie polskości i polskiej kultury. Moim zamierzeniem badawczym jest przedstawienie obrazu rodziny F. Nowowiejskiego oraz pokazanie jej znaczenia dla rozwoju jednostki i współczesnego społeczeństwa. Rozważania dotyczące rodziny odwołują się do jej trzech generalnych wymiarów. Pierwszy dotyczy wychowania w duchu patriotycznym, ważnym dla kształtowania tożsamości narodowej i związku z małą ojczyzną. Drugi odnosi się do przemyśleń związanych z wychowaniem religijnym, w którym rodzina ma znaczenie, i nie sposób tego przecenić. Trzeci obejmuje problemy w zakresie czerpania z zasobów kultury ludowej, stanowiących również nasze dziedzictwo. Te wymiary zajmowały ważne miejsce w życiu i twórczości F. Nowowiejskiego.F. Nowowiejski wywodził się z bardzo licznej rodziny (14 dzieci), sam miał czterech synów i jedną córkę. Rodzina F. Nowowiejskiego, pochodząca z Warmii, doświadczyła germanizacji prowadzącej do wyniszczenia Polski i polskiej kultury. Pomimo terroru nie poddała się i wychowała swoje dzieci w duchu patriotycznym. Fundamentem tożsamości warmińskiej było połączenie polskości i katolicyzmu, co stanowiło wynik antykatolickiej i antypolskiej polityki Otto von Bismarcka. F. Nowowiejski był świadkiem odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 i 1945 r., a także plebiscytu na Warmii i Mazurach w 1920 r. Przegrany plebiscyt unicestwił nadzieje mieszkańców Warmii na ponowną przynależność do państwa polskiego. Wydarzenia te niewątpliwie ukształtowały polskość F. Nowowiejskiego.

20

Działalność Towarzystwa Literatów Ludowych w zakresie promocji literatury ludowej w dwudziestoleciu międzywojennym

63%

Frankowiak A.

Prace Literaturoznawcze

|

2013

|

issue 1

203-214

EN

The aim of the article is the activity of literary folk societies. In this article uses unpublished archival material. The Writers' Association of People was founded in 1922 in Ostrowiec. In the first texts emphasized the issue of promotion folk culture. The main activists were: Władysław Kołodziej, Donat Lesiowski, Kachna Łęczynianka-Lesiowska, Jantek z Bugaja. Lesiowski proposed that the writers have spoken to the people, how they understand and how they see the future of folk literature. The Society has been supported by numerous published writings folk. Just bring titles such as: „Ogniwo”, „Twórczość Młodej Polski”, „Siew Wolności”, „Wieś – Jej Pieśń”, „Lirnik”, „Placówka”, wileńskie „Słowo”, Źródła Mocy”, „Nasz Kraj”, „Wieś”, „Chłopska Wiosna”, „Lirnik Wioskowy”, „Zagon”, „Promień”, „Okolica Poetów”. They represented various literary previews and match the different political options. Writers try to advertise what was most relevant to them. Their social and literary activity certainly deserves attention. The author of the article concentrates on the difficulties encountered in the authors at the time of the promotion of literature and folk culture.

Refine search results

Mapy naturalistyczne, mapy melancholijne. Z cyklu: intermedia podhalańskie

Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego: archeologia pojęć

Od prawdy życia po rewoltę estetyczną. Kilka aspektów czechosłowackiej Nowej Fali

Ludowe opowieści wierzeniowe – problemy i możliwości badawcze

Wiejska turystyka kulturowa w kontekście teorii rozwoju endogenicznego

Kultura ludowa Beskidu Śląskiego na ekspozycji Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”

Świętowanie na Kujawach w świetle słownictwa gwarowego

Autobiografia, traktat, kultura ludowa

Ludowy obraz egzystencji człowieka utrwalony w nazwiskach

Tradycja w ustnych przekazach ludowych

Kultura ludowa Rzeszowiaków przełomu XIX i XX wieku - wybrane zagadnienia

Motyw anioła w tradycyjnych wyobrażeniach ludowych

Iwan Bunin a kultura ludowa

Świat gdzie indziej? Magazyn „Kultura Wsi. Ludzie, Wydarzenia, Przemiany” w latach 2014–2016

Kultura ludowa Mazowsza w dorocznej obrzędowości Warmiaków

„Bydło tej nocy mówiło między sobą ludzkiem językiem i w polskiej mowie”. Głosy zwierząt domowych w polszczyźnie potocznej i ludowej

Охота и охотники в народной культуре белорусов

Obrzędowość rodzinna utrwalona we frazemach gwarowych pogranicza małopolsko-mazowieckiego

Obraz rodziny Feliksa Nowowiejskiego. Aspekty patriotyczne, religijne, ludowe

Działalność Towarzystwa Literatów Ludowych w zakresie promocji literatury ludowej w dwudziestoleciu międzywojennym