Search results

1

Powstanie i historyczny rozwój pobożności pasyjnej w ujęciu Jerzego Józefa Kopcia CP

100%

Pękul P.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2016

|

issue 23

191-200

PL

Celem artykułu jest ukazanie wzajemnych relacji między liturgią a pobożnością ludową, szczególnie w okresie średniowiecza. To zwłaszcza w tym okresie nastąpiło rozbicie jedności misterium paschalnego w umysłach wiernych. Efektem przemian religijno-kulturowych dokonujących się w wiekach średnich było powstanie pobożności pasyjnej, mniej teologicznej, bardziej nastawionej na emocjonalne przeżywanie relacji z Chrystusem.

EN

The main purpose of this article is to show the relationship between the liturgy and popular piety especially in the Middle Ages. Particularly at that time the unity of Paschal Mystery was broken up in the faithfull’s minds. Due to the religious and cultural changes in the medieval period the passion devotion was born as less theological form of experiencing the relationship with Jesus Christ focused more on its emotional aspect.

2

Muzyczna ilustracja tekstu w XVIII-wiecznych cyklach nieszpornych kompozytorów jasnogórskich

100%

Ślusarczyk D., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2018

|

vol. 16

EN

The Vespers attracted the interest of many church composers and were – apart from the Mass – the second most frequently chosen service text. The musical setting of this part of officium divinum became richer in the course of time, especially in the monastic rite. The Vespers of Jasna Góra were of special nature since the prayer of the monks was accompanied by the Pauline monastery music ensemble. Its repertoire included works by composers connected with Częstochowa, who were instrumentalists or kapellmeisters in the monastery.The article presents seven composers connected with Jasna Góra in the 1700’s. The material was analyzed in terms of the relationship between the liturgical text and the musical setting, which was the very core of the 18th century art of composition. The musical works studied show features characteristic for the music of early Classical period, at the same time retaining some elements typical of the Baroque rhetoric. The Vespers of Jasna Góra are valuable evidence of Polish cultural heritage – one of the few preserved works of this kind.

PL

Opracowania tekstów nieszpornych stanowiły drugą, obok mszy, grupę utworów chętnie podejmowanych przez kompozytorów tworzących na potrzeby Kościoła. Celebrowanie tej części officium divinum zyskało w ciągu wieków bogatą oprawę muzyczną, zwłaszcza w rycie monastycznym. Szczególny charakter miały vesperae na Jasnej Górze, gdzie codziennej modlitwie zakonników towarzyszyła paulińska kapela. Repertuar tego zespołu obejmował m.in. kompozycje twórców związanych z Częstochową, pełniących w klasztorze funkcje kapelmistrzów lub instrumentalistów.Artykuł prezentuje dzieła siedmiu kompozytorów związanych z Jasną Górą w XVIII wieku. Materiał przeanalizowano pod względem związków tekstu liturgicznego z oprawą dźwiękową, będącego kluczowym zagadnieniem ówczesnej sztuki kompozycji. Analizowane utwory wykazują cechy znamionujące twórców doby wczesnego klasycyzmu, chociaż nadal obecne są w nich środki charakterystyczne dla barokowych retorów. Jasnogórskie nieszpory są cennym świadectwem kultury dawnej Polski – jednym z nielicznych zabytków, które przetrwały do naszych czasów.

3

"Wykład liturgii Kościoła Katolickiego" biskupa A.J. Nowowiejskiego po kilkudziesięciu latach

100%

Wyczawski H. E.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1988

|

vol. 56

383-404

EN

-

4

Nauczanie liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym diecezji siedleckiej

80%

Matwiejuk K.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2018

|

issue XV/15

8-37

EN

Teaching liturgy in Teological Seminary in the Diocese of Siedlce Liturgical formation of alumni is an important dimension of their seminary for-mation. It is based on the tight connection of the knowledge about the mysteries of sal-vation and personal experiencing the presence of resurrected Jesus Christ in faith. Te in-ternal life of alumni is enriched by the grace of the Sacraments. Over two hundred years of the existence of the Diocese of Siedlce, the candidates for priesthood encountered diferent conceptualizations of liturgy. Afer the Vatican Council II it is understood as a form of mystagogy in saving deeds of incarnated Son of God. Liturgy not only passes the knowledge about His saving presence in liturgical activities but it also leads people to a personal meeting with the resurrected Jesus Christ, especially in sacramental communion.

PL

Liturgiczna formacja alumnów jest jednym z istotnych wymiarów ich formacji semi¬naryjnej. Polega ona na ścisłej łączności wiedzy o misteriach zbawienia z osobistym doświad¬czaniem w wierze obecności zmartwychwstałego Chrystusa. Życie wewnętrzne alumna jest 60 „Niekiedy dochodzi do tego, że w samo sprawowanie Ofary Eucharystycznej zostają włączone pewne elementy zapożyczone z nowenn lub innych nabożeństw. Stąd rodzi się niebezpieczeństwo, że Pamiątka Pana nie będzie już stanowić szczytowego momentu spotkania wspólnoty chrześcijańskiej, lecz będzie jakby pewną okazją do odprawienia nabożeństwa należącego do pobożności ludowej. Tym, którzy tak postępują, chcemy przypomnieć normę soboru, według której nabożeństwa winno się uzgadniać z liturgią, bynajmniej zaś nie mieszać z nią”, Paweł VI, Adhortacja Apostolska Marialis cultus (2.02.1974), nr 31. 34 Nauczanie Liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym diecezji siedleckiej zasilane łaską sakramentów świętych. Kandydaci do kapłaństwa, na przestrzeni dwustu lat istnienia diecezji siedleckiej, spotykali się z różnymi ujęciami liturgiki. Po soborze watykań¬skim II jest ona rozumiana jako forma mistagogii w czyny zbawcze wcielonego Syna Bożego. Liturgika nie tylko przekazuje wiedzę o Jego zbawczej obecności w czynnościach liturgicz¬nych, ale prowadzi człowieka do osobistego i osobowego spotkania ze zmartwychwstałym Chrystusem, zwłaszcza w Komunii sakramentalnej.

5

Charakterystyka śpiewów liturgicznych w nabożeństwach starotestamentowych i wczesnochrześcijańskich

80%

Białomyzy G.

Rocznik Teologiczny

|

2016

|

vol. 58

|

issue 3

455-469

PL

Muzyka ze względu na niezwykłą siłę oddziaływania na człowieka oraz swoistą zdolność wyrażania ekspresji od zawsze wiązała się ze sferą sacrum. Już w Starym Testamencie śpiew psalmów był ważnym elementem celebracji ówczesnych nabożeństw. Śpiew liturgiczny cechowała ta prostota, jaka charakteryzowała formy wokalne starożytności. Formuły melodyczne zapamiętywano i przekazywano w tradycji ustnej, zaś utwory liturgiczne wykonywano w formie melorecytacji, oraz tradycyjnie pojętego śpiewu. Wykonywano go unisono, był diatoniczny i nie wykazywał cech enharmonicznych i chromatycznych. Za czasów króla Dawida wystąpił największy rozkwit śpiewu synagogalnego. Kształcono m.in. kantorów, wyodrębniono chóry, których wokal stał się bardziej urozmaicony i naprzemienny. Dla pierwszych chrześcijan śpiew również stanowił ważny środek w komunikacji z Bogiem. Chociaż zakorzeniona w świadomości wiernych tradycja judaistyczna w dalszym ciągu dominowała zarówno w obrzędowości, jak i towarzyszącym jej wyrazie muzycznym, to rosnąca wiara i przynależność religijna powodowały zmiany w dotychczasowej estetyce muzycznej. Nastąpił powrót do źródeł. Śpiewano hymny, psalmy i pieśni w muzycznie prostych melodiach, przez co uzyskiwano ekspresję tego, co uznawano za najważniejsze – słowa. Poprzez wspólne wysławianie Zmartwychwstałego Chrystusa wierni różnych kultur i narodów jednoczyli się w myśli i modlitwie, czerpiąc pocieszenie i duchową radość, a także kształtując swą nową tożsamość religijną.

EN

Music, in the reason of impressive strength of influence to man and specific ability of expression, was always connected with the sphere of sacrum. Although in the Old Testament singing psalms was important moment of celebration of the services in that time. The liturgical singing characterized this simplicity which characterized vocal forms of ancient times. Melodic formulas were remembered and transmitted to the oral tradition, but liturgical songs were performed in the form of recitation and traditionally understood singing. It was performed by unison, diatonic and showed no enharmonic and chromatic characteristics. In the days of king David there was the biggest flourishing of synagogue singing. Among others, there were educated singers, distinguished choirs which vocal became more varied and alternating. Singing was also very important mean in contact with God for the first Christians. Although Judaic tradition rooted in the consciousness of the faithful still dominated both of the rituals and the accompanying musical expression, growing faith and religious affiliation caused changes in previous musical aesthetics. There took place a return to the sources. There sung hymns, psalms and songs with simple musical melodies, thus obtained expression which was recognized most important – words. Through the common praise of the Resurrected Christ believers of different cultures and nations were united in thought and prayer, deriving comfort and spiritual joy and also forming their new religious identity.

6

Cisza w nabożeństwie prawosławnym

80%

Ławreszuk M., p., Ławreszuk M., Kostiuczuk J., Ignatiuk K., p., Ławreszuk M., Ignatiuk K.

ELPIS

|

2017

|

issue 19

PL

Analizując współczesną prawosławną tradycję liturgiczną z trudem odnajdziemy w niej ciszę. Niniejszy artykuł ma za zadanie ukazać, że element ten nie jest w prawosławnej liturgice obcy oraz że posiada w niej swoje miejsce i celowość.

7

Edykt tolerancyjny a rozwój tradycji liturgicznej

80%

Ławreszuk M. k.

Rocznik Teologiczny

|

2014

|

vol. 56

|

issue 1

73-88

PL

W 313 roku cesarze Licyniusz i Konstantyn Wielki skierowali list do zarządców wschodnich prowincji, w którym przyznali chrześcijanom prawo swobodnego wyznawania wiary. Dokument ten stał się znany jako tzw. „Edykt Mediolański” i bezpośrednio wpłynął na dynamiczny rozwój Kościoła. W niniejszym artykule spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób „Edykt Mediolański” wpłynął na chrześcijańską tradycję liturgiczną? Artykuł wskaże rozwój pisemnej tradycji, zmiany w architekturze sakralnej i ich wpływ na rozwój praktyki liturgicznej. W tekście zostaną również ukazane najbardziej charakterystyczne nowe elementy chrześcijańskiej tradycji liturgicznej IV i początków V wieku.

EN

In 313, the emperors Licinius and Constantine the Great directed a letter to the administrators of the Eastern Provinces. In this letter they admitted the rights for the Christians to freely practice their faith. This document, known as the “Edict of Milan”, directly affected the dynamic growth of the Church. This article tries to answer the question how the “Edict of Milan” affected the Christian liturgical tradition. Article shows the development of a written tradition, changes in Church architecture as well as its influence on the development of liturgical practice. In the text the most characteristic new elements of the liturgical tradition of the fourth and early fifth century were depicted.

8

Wpływ lokalnych tradycji na kalendarz liturgiczny Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego

80%

Ławreszuk M.

ELPIS

|

2015

|

vol. 17

121-126

PL

W niniejszym artykule chciałbym scharakteryzować współczesną praktykę liturgiczną Kościoła prawosławnego w Polsce. Krótka analiza skupi się na charakterystyce tradycji liturgicznej wskazanej przez kalendarz liturgiczny. Z wielu elementów tworzących roczny cykl liturgiczny, treść artykułu skoncentruje się na lokalnych, charakterystycznych jedynie dla Kościoła prawosławnego w Polsce obrzędach i świętach.

EN

In this article I would like to describe the contemporary liturgical practice of the Orthodox Church in Poland. A brief analysis will focus on the characteristics of the liturgical tradition indicated by the liturgical calendar. The content of the article will focus on local, characteristic only for the Orthodox Church in Poland rituals and festivals.

9

Ewangelia w służbie liturgicznej (przygoda liturgiczna tekstu Ewangelii św. Jana 20, 6-7)

80%

Płońsk R.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2012

|

vol. Język naszej modlitwy- dawniej i dziś

|

issue 3

27-40

EN

The contemporary structure of prayers said by the priest after placing the Holy Gifts on the altar differs from the one observed in the XVII century. At the beginning of the XVII century at that liturgical moment two prayers were said – the troparion of the Holy Thursday and the final phrase of psalm 50, as one can observe in the Leitourgarions edited in Moscow (1627, 1633, 1640, 1650), Kiev (1620), Lvov (1637) and Vilnius (1641) which followed the Venice and Gorazdh editions. In the 1629 and 1632 Kiev editions of the same book two paschal troparions appeared. In the Kiev edition of 1639 and 1653 the text of the gospel (Jn 20, 6-7) was introduced and the same change was repeated in Lvov editions (1646, 1666, 1681, 1691, 1702, 1712). The third change – two supplementary paschal troparions – was introduced by the Moscow editions (1655, 1656, 1658, 1670, 1688, 1705) and repeated in the XVIII century Kievan editions of the Leitourgarion. The contemporary Moscow, Warsaw and Serbian editions of the Leitourgarion remain the same whereas in the Bulgarian version order of the prayers is different. Still a different tradition is observed in the Romanian Leitourgarion.

10

W poszukiwaniu obszarów współracy liturgiki i katechetyki

71%

Bednarczyk R.

Studia Katechetyczne

|

2013

|

vol. 9

91-102

PL

Nauczanie i sakramenty (katecheza i liturgia) to uprzywilejowane sposoby komunikacji Boga z człowiekiem, które od początku były ze sobą ściśle powiązane. Katechetyka i liturgika należą do kręgu dyscyplin teologii praktycznej, które zgodnie z własnymi celami i metodologią reflektują nad nauczaniem oraz sprawowaniem kultu. Istnieje przy tym wiele podobieństw między nimi. Obie te dyscypliny poprzez refleksję pastoralną troszczą się o rozwój wiary w konkretnym człowieku. Pomimo naturalnych powiązań nie zawsze w historii istniała między nimi właściwa kooperacja. Dopiero za sprawą J. A. Jungmanna oraz reform Soboru Watykańskiego II nastąpiło ponownie zbliżenie tych dwóch dziedzin. Do tej pory na katechezie uczyniono wiele, aby współczesny katolik mógł owocnie i świadomie uczestniczyć w liturgii. Najważniejszymi płaszczyznami współpracy katechetyki z liturgiką są: przekaz treści liturgicznej, wprowadzanie metod liturgicznych, katecheza inicjacyjna, katechetyczny wymiar liturgii, formacja liturgiczna grup parafialnych. Nadal jednak należy troszczyć się o formację liturgiczną katechetów i formację katechetyczną duszpasterzy, aby wzajemnie zbliżać obie te dziedziny praktyki kościelnej.

EN

Teaching and sacraments (the catechesis and the liturgy), as privileged ways of God’s communication with the man, have been closely connected with each other from the beginning. Catechetics and liturgics belong to a range of practical theology disciplines which, according to their own goals and methodology, are interested in teaching and the performance of worship. There are many similarities between them. Both disciplines (through pastoral reflection) care about the development of the faith in the man. In spite of natural connections, the real cooperation between them has not always existed. Thanks to Jungmann and the reforms of the Second Vatican Council these two disciplines were brought closer again. So far, on catechesis, a lot of has been done to enable the contemporary Catholic to participate fruitfully and consciously in the liturgy. The most important areas of the cooperation between catechetics and liturgics are: the delivery of liturgical contents, the introduction of liturgical methods, the initiation catechesis, the catechetical dimension of liturgy, the liturgical formation of the parish groups. Still however, one should care about the liturgical formation of catechists and the catechetical education of priests, in order to integrate both fields.

IT

Insegnamento e sacramenti (catechesi e liturgia) è un mezzo privilegiato di comunicazione tra Dio e l’uomo, che sin dall'inizio sono strettamente collegati. Catechesi e Liturgia appartengono alle discipline di teologia pratica, che, in conformità con i propri obiettivi e metodi riflettono sull’insegnamento e sull’esercizio del culto. Ci sono le molte somiglianze tra di loro. Nonostante i legami naturali non è sempre esistita nella storia tra loro una cooperazione corretta. È stato solo J.A. Jungmann e le riforme del Concilio Vaticano II alla grazie delle quali queste aree si sono di nuovo avvicinate. Le più importanti aree di cooperazione fra catechesi e la liturgia sono: comunicare il contenuto della liturgia, l’introduzione di metodi liturgici, catechesi dell’iniziazione, dimensioni catechetici della liturgia, formazione dei gruppi liturgici parrocchiali. Eppure, si dev’essere preoccupato per la formazione liturgica dei catechisti e per la formazione catechetica dei sacerdoti, per avvicinare reciprocamente queste due aree di pratica ecclesiale.

11

Teologia i liturgia. Teologiczna nauka o liturgii w niemieckim obszarze językowym. Geneza i założenia teoretyczne

71%

MIgut B.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2015

|

issue XII/12

253-266

EN

The present study initiates an in-depth reflection, a planned series of articles or a proper book concerning the position of liturgy in theology. It would be inappropriate to start such a subject from theology other than the German one, which had its origin in the liturgical movement. The homeland of the liturgical movement was, undoubtedly, France and later on Belgium. However, in none of the language areas it had such an intellectual foundation as in Germany and Austria. From the very outset the study of liturgy developed here into three directions, but the first two of them usually occurred alongside. The first approach is called the theological and historical study of liturgy, the second one is theological and systematic study of liturgy. The third approach consisted in pastoral liturgics. After the analysis of theoretical assumptions of the mutual link between theology and liturgy and the presentation of the teaching of the Second Vatican Council concerning the focal position of the study of liturgy in theology, there were presented the origins and main objectives of an independent theological discipline (Liturgiewissenschaft) emerging in the German language area and focused on liturgy. Two main trends of the developing discipline were displayed. The first of them is the systematic study of liturgy, created by Odo Casel OSB, and Romano Guardini. The second trend, which stems from the significance of liturgy for the Christian life, is theological and pastoral study of liturgy (Pastoralliturgik). Athanasius Wintersig OSB (1900-1942) is considered to be the creator of this approach.

12

Działalność piśmiennicza duchowieństwa diecezji częstochowskiej w latach 1925-1939

51%

Kapuściński J.

Roczniki Historii Kosciola (Annals of Church History)

|

2012

|

vol. 4(59)

113-144

EN

Between the year 1925 and the outbreak of World War II, the Diocese of Częstochowa had 473 priests. Apart from their pastoral duties, some priests engaged in writing. They were educated for that purpose, and some of them had had previous authorship experiences in other Dioceses. The most prolific were priests coming from the Diocese of Włocławek. Essays and papers by the Częstochowa Diocese priests were published by university and Diocese publishing houses. Clerical publishing was strongly supported by the Diocese leaders, such as Bishop Teodor Kubina, who emphasized the importance of these activities. The publications in question concerned a variety of issues and domains. Most works concerned theology. Some of these were strictly scientific papers, others were of more popular character, yet others were targeted at a wider public. The publications were in Polish and Latin. Apart from theology, some priests wrote texts in the field of humanities: literature, documentaries and journalism. Altogether, in the years 1925-1939, at least 57 priests were active writers, which equalled 12% of the total of the clergy in the Diocese.

13

Działalność piśmiennicza duchowieństwa diecezji częstochowskiej w latach 1925-1939

51%

Kapuściński J.

Roczniki Historii Kościoła

|

2012

|

vol. 4

113-144

EN

Between the year 1925 and the outbreak of World War II, the Diocese of Częstochowa had 473 priests. Apart from their pastoral duties, some priests engaged in writing. They were educated for that purpose, and some of them had had previous authorship experiences in other Dioceses. The most prolific were priests coming from the Diocese of Włocławek. Essays and papers by the Częstochowa Diocese priests were published by university and Diocese publishing houses. Clerical publishing was strongly supported by the Diocese leaders, such as Bishop Teodor Kubina, who emphasized the importance of these activities. The publications in question concerned a variety of issues and domains. Most works concerned theology. Some of these were strictly scientific papers, others were of more popular character, yet others were targeted at a wider public. The publications were in Polish and Latin. Apart from theology, some priests wrote texts in the field of humanities: literature, documentaries and journalism. Altogether, in the years 1925-1939, at least 57 priests were active writers, which equalled 12% of the total of the clergy in the Diocese.

Refine search results

Powstanie i historyczny rozwój pobożności pasyjnej w ujęciu Jerzego Józefa Kopcia CP

Muzyczna ilustracja tekstu w XVIII-wiecznych cyklach nieszpornych kompozytorów jasnogórskich

"Wykład liturgii Kościoła Katolickiego" biskupa A.J. Nowowiejskiego po kilkudziesięciu latach

Nauczanie liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym diecezji siedleckiej

Charakterystyka śpiewów liturgicznych w nabożeństwach starotestamentowych i wczesnochrześcijańskich

Cisza w nabożeństwie prawosławnym

Edykt tolerancyjny a rozwój tradycji liturgicznej

Wpływ lokalnych tradycji na kalendarz liturgiczny Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego

Ewangelia w służbie liturgicznej (przygoda liturgiczna tekstu Ewangelii św. Jana 20, 6-7)

W poszukiwaniu obszarów współracy liturgiki i katechetyki

Teologia i liturgia. Teologiczna nauka o liturgii w niemieckim obszarze językowym. Geneza i założenia teoretyczne

Działalność piśmiennicza duchowieństwa diecezji częstochowskiej w latach 1925-1939

Działalność piśmiennicza duchowieństwa diecezji częstochowskiej w latach 1925-1939