Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 30

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  małe miasto
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Celem opracowania jest waloryzacja publicznej przestrzeni miejskiej nowego miasta Gościno. Badanie percepcji przestrzeni Gościna przeprowadzono w odniesieniu do pięciu podstawowych kategorii ładu przestrzennego: 1) ładu urbanistyczno-architektonicznego, którego najistotniejszą cechą jest zwartość kompozycji przestrzennej, 2) ładu funkcjonalnego związanego z wygodą życia, 3) ładu estetycznego określającego urodę miejsca i przestrzeni, 4) ładu społecznego odnoszącego się do jednostkowej i zbiorowej identyfikacji z miejscem i przestrzenią oraz 5) ładu ekologicznego związanego z wartością środowiska naturalnego (Wódz 1991; Bartoszek, Gruszczyński, Szczepański 1997). W opracowaniu posłużono się metodą dyferencjału semantycznego (Osgood, Suci, Tannenbaum 1957; Burgess 1978; Mayntz, Holm, Hubner 1985) i wykorzystano wyniki badań ankietowych, które przeprowadzono w czerwcu 2011 r. wśród mieszkańców miasta. Wskazano również najważniejsze, zdaniem mieszkańców, pozytywne i negatywne elementy przestrzeni miasta.
EN
This paper examines the perception of the public space of Gościno, a newly chartered town in north - western Poland. An overall assessment of its space was carried out in five categories of spatial order: 1. Urban - design and architectural; 2. Functional; 3. Aesthetic; 4. Social, and 5. E cological. The method employed was that of the semantic differential. Use was made of the results of a survey study conducted in June 2011 among the town' s inhabitants
PL
Absorpcja czynników egzogenicznych to jeden z głównych elementów zarządzania rozwojem lokalnym. Sprzyja jej współcześnie wiele ponadlokalnych uwarunkowań, wśród których dominująca jest dystrybucja środków finansowych pochodzących głównie z funduszy Unii Europejskiej. W absorpcji tej zdarzają się jednak niepowodzenia mające różne przyczyny i skutki. Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących tego zagadnienia, zrealizowanych w dwóch fazach. Pierwsza obejmowała obserwacje uczestniczące poczynione w latach 2000-2014 w 61 różnych gminach, których celem była identyfikacja cech wspomnianych niepowodzeń i ich typowych wzorców. Druga ukierunkowana została na identyfikację częstości i przyczyn występowania tych wzorców w zarządzaniu rozwojem lokalnym małych miast. Wykorzystano w niej długie wywiady osobiste, które przeprowadzono w 2014 r. z burmistrzami 46 takich miast. Artykuł kończą zalecenia odnośnie do doskonalenia procesów lokalnego i ponadlokalnego zarządzania rozwojem lokalnym, ukierunkowanego na redukcję liczebności i skutków niepowodzeń w absorpcji egzogenicznych czynników rozwoju lokalnego.
PL
Gołdap – małe miasto położone tuż przy granicy z Obwodem Kaliningradzkim – od lat zmaga się z szeregiem problemów takich, jak: postępujący proces starzenia się społeczeństwa, migracje, bezrobocie, niska aktywność mieszkańców oraz historycznie uwarunkowane defekty w strukturze funkcjonalno-przestrzennej, które stanowią duże wyzwanie dla władz miasta. Aby przeciwdziałać tym negatywnym zjawiskom zdecydowano się na wykorzystanie lokalnego naturalnego potencjału – walorów środowiskowych oraz zmianę charakteru miejscowości z rolniczego na uzdrowiskowy. Liczne związane z tym inwestycje zostały zrealizowane w znacznym stopniu ze środków unijnych. Celem artykułu jest analiza przekształceń, jakie zaszły w strukturze funkcjonalno- -przestrzennej miasta w wyniku wykorzystania funduszy z Unii Europejskiej. Przeprowadzone badania umożliwiły ocenę zmian tkanki miejskiej, ich wpływu na organizację przestrzeni, jak również określenie tendencji rozwojowych Gołdapi.
EN
Gołdap – a small town near the border with the Kaliningrad Oblast – has been struggling with a number of problems such as the ongoing processes of society aging and migration, unemployment, low activity of the inhabitants, or historically conditioned defects in the functional and spatial structure, which are a major challenge for the city authorities. To counteract negative phenomena, the authorities decided to use local potential – environmental values, and changing the character of commune from agricultural to recreational. Numerous investments have been realized thanks to the EU funds. Aim of this paper is to analyze the transformations that have taken place in the functional and spatial structure of the city as a result of the use of funds from the European Union. The study made it possible to evaluate changes in the urban tissue, their impact on the organization of space, as well as identify development trends in Gołdap.
EN
The aim of the paper is to analyse social Capital in a smali town of Słupca. Słupca is a poviat town with the status of an urban commune. Located in the east-central part ofWielkopolska, 70 km east of Poznań, it had a population of 14.133 in 2007. The analysis embraced the level and quality of Słupca’s social Capital and its impact on the town’ssocio-economic development. The research was conducted in two stages:(1) questionnaire interviewsona sampleof200 Słupcaresidents, and (2)deeper face-to-faceinterviewswith its active residents, or local leaders.
PL
Celem opracowania jest analiza kapitału społecznego w małym mieście Słupca. Słupca to miasto powiatowe mające status gminy miejskiej, liczące w 2007 r. 14133 mieszkańców. Położone jest w środkowo-wschodniej części Wielkopolski, 70 km na wschód od Poznania. W opracowaniu dokonano analizy poziomu i jakości kapitału społecznego oraz jego wpływu na rozwój społeczno-gospodarczy Słupcy. Procesbadawczy kapitału społecznego obejmował dwa etapy: 1) przeprowadzeniewywiadów kwestionariuszowych na 200-osobowej próbie mieszkańców miasta, 2) przeprowadzenie indywidualnych wywiadów pogłębionychz aktywnymi mieszkańcami miasta, tzw. liderami lokalnymi.
PL
W artykule autorka rozważa możliwość ujmowania kierunku przemian struktury społecznej nie tylko jako efektu (skutku) transformacji. Zastanawia się również nad jego ewentualnym znaczeniem dla zachodzących przekształceń. Uwzględniając oba aspekty, proponuje określanie przemian jako protransformacyjne – powstanie kategorii (segmentów, warstw, klas) zainteresowanych przebiegiem przemian, tzn. ich podtrzymaniem, wzmacnianiem czy przyspieszaniem; atransformacyjne – są następstwem transformacji społeczno-ustrojowej, lecz nie mają znaczenia dla przebiegu i powodzenia tego procesu; antytransformacyjne – takie przemiany, które są odwróconą konsekwencją procesu transformacji i równocześnie utrudniają przekształcenia systemowe. Dane wykorzystane w artykule pochodzą z badań sondażowych zrealizowanych w latach 2007–2008 wśród mieszkańców Krosna Odrzańskiego. Badania dotyczyły przemian struktury społecznej małego miasta pogranicza polsko-niemieckiego.
EN
In the article , it is proposed to consider the possibility of perceiving the direction of changes in the social structure not only as effects (outcomes) of transformation. Moreover, the possible significance this direction bears for the changes taking place is addressed. Taking into account both these aspects, it is suggested to describe these changes as pro-transformational – forming categories (segments, strata, classes) centered around the changes, i.e. sustaining, reinforcing or precipitating them; atransformational which are the aftermath of a socio-systemic transformation, but bear no significance for the course or success of this process; anti-transformational changes which are a reverse consequence of the transformation process and, at the same time, hinder systemic transformations. The data used in the article come from surveys conducted in 2007-2008 among Krosno Odrzanskie inhabitants. The research concerned changes in the social structure of a small town in the German-Polish borderland.
EN
During the past 20 years Poland’s population has undergone demographic changes, which led to a decline in the number of its citizens. This tendency is of a country-wide character, however some deviations are possible. The analysis concerns Mikolów, a small town of the Silesian Voivodeship. In the recent years natural population movement has resulted in this town’s population growth rate being positive. The migration balance has also been positive. Due to the positive real population growth the number of Mikolów’s citizens is growing. This tendency is different than in other towns of the Silesian Voivodeship and also in most of the Polish towns. Mikolów benefits from a certain kind of location rent, being located south from the center of Upper Silesia. In search of factors behind the above transformations, the analysis of housing market was conducted. The growing number of construction permits issued to individual investors, who are not Mikolów commune’s citizens, confirms the earlier supposition. People who so far have inhabited other big cities in the centre of the Voivodeship are now placing their housing investments in Mikolów. Therefore, due to the advantageous course of natural population movement and to the influx of citizens from other communes the population of this town may keep increasing.
PL
W minionych 20 latach następowały w Polsce zmiany demograficzne, które powodują spadek liczby mieszkańców kraju. Jest to tendencja ogólnopolska, ale możliwe są odchylenia od tych prawidłowości. Badanie dotyczy Mikolowa, małego miasta w województwie śląskim. W ostatnich latach ruch naturalny ludności powoduje dodatni przyrost naturalny w tym mieście.  także saldo migracji jest dodatnie. W efekcie dodatniego przyrostu rzeczywistego liczba mieszkańców Mikolowa zwiększa się. Jest to tendencja odmienna niż w innych miastach województwa śląskiego, a  także inna niż w większości miast w Polsce. Mikolów wykorzystuje swego rodzaju rentę lokalizacyjna, jaka jest położenie na południe od centrum Górnego Śląska. Poszukując czynników takich przemian zbadano rynek inwestycji mieszkaniowych. Rosnąca liczba pozwoleń na budowę domów mieszkalnych wydawana inwestorom indywidualnym niebędącym mieszkańcami gminy Mikolów potwierdza wcześniejsze przypuszczenie. W Mikolowie lokowane są inwestycje mieszkaniowe osób zamieszkujących dotychczas w innych dużych miastach centrum województwa. A zatem w wyniku przebiegu ruchu naturalnego ludności i napływu mieszkańców innych gmin w Mikolowie liczba ludności może nadal nieznacznie wzrastać.
PL
Artykuł przedstawia analizę wpływu inwestycji kubaturowych powstałych po 1989 roku na urbanistyczną strukturę miasta na podstawie badania przeprowadzonego wśród mieszkańców oraz danych dostępnych w urzędach jednostek samorządu terytorialnego. Sytuacja w 3 grupach małych miast województwa dolnośląskiego (próba badawcza) została zbadana w celu rozpoznania pozytywnych i negatywnych aspektów lokalizowania tego typu inwestycji, a tym samym poznania kierunków rozwoju miasteczek w Polsce. Wpływ aglomeracji, liczbę ludności oraz funkcję miasta uznano za cechy generujące rozwój małych miast.
XX
An analysis of the impact of residential/commercial/industrial buildings construction after 1989 on the urban structure of a city. Based on data available in the offices of local government units and a survey among residents. Three groups of small towns in the Lower Silesia were investigated, as research sample, in order to identify the positive and negative aspects of investments locating, and thereby the development of towns in Poland. An impact of agglomeration, a population and a function of a town – features which generate the development of small towns.
PL
Artykuł porusza problematykę małych miast woj. łódzkiego, którym nadano prawa miejskie w latach 1989–2011. Przedstawiono czynniki wpływające na rozwój tych miast w przeszłości oraz na ich zabudowę. Przeanalizowano plany odnowy i rewitalizacji.
EN
The article discusses the problems of small towns province Łódź, which was given city rights in the years 1989–2011. The factors influencing the development of these cities in the past and their building. We analyzed their plans for renewal and revitalization.
PL
W dzisiejszych warunkach społeczno-gospodarczych ważnym czynnikiem rozwoju miast są czynniki endogenne (lokalne) rozumiane jako miejscowe zasoby lub potencjał tkwiący w układach społeczno-terytorialnych poziomu lokalnego i regionalnego. Artykuł koncentruje się na ukazaniu roli (znaczenia), jaką czynniki endogenne, w tym szczególnie czynnik społeczny, odgrywają w rozwoju miasta na przykładzie dwóch wybranych jednostek: Uniejowa położonego w województwie łódzkim oraz Dąbia nad Nerem zlokalizowanego w województwie wielkopolskim. O ich wyborze zadecydowało z jednej strony podobieństwo pod względem warunków przyrodniczych (występowanie wód geotermalnych) i historycznych, z drugiej zaś znacząca różnica w obecnym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego.
EN
In today's socio-economic important factor in urban development are endogenous factors (local) understood as local resources and potential of the systems of socio- -territorial regional and local level. Article focuses on showing the role (meaning) that endogenous factors, particularly social factors play in the development of the city on the example of two selected entities: Uniejow located in the Łódź region and Dąbie on the Ner located in the Wielkopolska Region. Their choosing decided on the one hand the similarity in terms of natural conditions (geothermal water deposits) and historical, on the other hand a significant difference in the current level of socio-economic development.
EN
The article is devoted to the issue of shaping the architectural environment of small towns located in the Lviv Oblast (Ukraine). It includes all the most important spatial features of the analyzed localities and their significance in shaping architectural attractiveness of individual towns and the region. The article defines the phenomenon of architectural attractiveness. The most important issue in this article is the presentation of the author’s independent method of identifying possible directions of development of small town architectural attractiveness.
PL
Artykuł poświęcony jest problemowi kształtowania środowiska architektonicznego małych miast położonych w obwodzie lwowskim (Ukraina). Zostały w nim określone najważniejsze cechy przestrzenne badanych miejscowości oraz ich znaczenie w kształtowaniu atrakcyjności architektonicznej poszczególnych miast i regionu. W artykule zdefiniowano zjawisko atrakcyjności architektonicznej. W tym artykule najistotniejszą rzeczą jest zaprezentowanie autorskiej metody określania możliwych kierunków rozwoju atrakcyjności architektonicznej małych miast.
EN
The article presents spatial and demographic changes in the external zone of the Katowice conurbation – on the example of a small town Sławków. In particular spatial changes of the distribution of new single-family houses occurring in the city after 1990 were characterized. Newly built zones of single-family houses development have been defined as areas subject to residential suburbanization processes (within the city’s administrative boundaries, ‘inner’ suburbanisation). Their arrangement is characterized by specific physiognomy and an ‘island’ location in the polycentric urban region.
PL
W artykule przedstawiono zmiany przestrzenne i demograficzne w strefie zewnętrznej konurbacji katowickiej na przykładzie małego miasta Sławków. W szczególności zostały scharakteryzowane zmiany zachodzące na terenie miasta po 1990 r. w zakresie indywidualnego budownictwa mieszkaniowego. Nowe strefy zabudowy domów jednorodzinnych zostały zdefiniowane jako obszary podlegające procesom suburbanizacji rezydencjonalnej (w granicach administracyjnych miasta, tzw. suburbanizacja „wewnętrzna”. Ich rozmieszczenie odznacza się specyficzną fizjonomią oraz „wyspową” lokalizacją w policentrycznym regionie miejskim.
EN
The article attempts to define spatial transformations of the small town of Nowy Staw in the Żuławy Wiślane. The morphological and functional development periods were distinguished, and the most important determinants of its physiognomy and morphology were presented. Nowy Staw has a medieval origin and has played an important economic role in the Vistula delta for centuries. The role was above all commercial, serving the local agricultural base. These functions were reflected in the infrastructure, physiognomy and spatial planning. The specific character of the town may be seen in such elements as the preserved spatial layout, Gothic parish church and evangelical congregation, 19th- and 20th-century residential buildings, historical industrial buildings and farmhouses. This mosaic of historical layers, visible in the form of a contemporary cultural landscape, has not been fully destroyed during the Second World War, nor the postwar period of municipal investments. It is a valuable heritage of the past, as well as the cultural potential and distinguishing factor of the town. The transformation of the functions, physiognomy and space observed in Nowy Staw over the last dozen or so years largely reflect the characteristic functional features of small towns in transformation-period Poland. All this, combined with interesting political history, makes Nowy Staw an outstanding study subject for settlement and historical geography.
PL
W artykule dokonano próby określenia przemian przestrzennych małego miasta, jakim jest Nowy Staw na Żuławach Wiślanych. Wydzielono okresy w rozwoju morfologicznym i funkcjonalnym oraz zaprezentowano najważniejsze determinanty, które miały wpływ na jego fizjonomię i morfologię. Nowy Staw ma genezę średniowieczną i od wieków odgrywał istotną rolę gospodarczą w delcie Wisły. Przede wszystkim była to rola handlowa i obsługi lokalnego zaplecza rolniczego. Pełnione funkcje znalazły swoje odzwierciedlenie w infrastrukturze, fizjonomii i rozplanowaniu przestrzennym. O specyfice miasta świadczą m.in.: zachowany lokacyjny układ przestrzenny, gotycka fara i ewangelicki zbór, zabudowa mieszkalna z XIX i XX w., zabytkowe obiekty przemysłowe oraz wiejskie zagrody. Ta mozaika nawarstwień historycznych, widoczna w postaci współczesnego krajobrazu kulturowego, nie została całkowicie zniszczona w wyniku drugiej wojny światowej ani powojennego okresu inwestycji komunalnych. Stanowi cenne dziedzictwo przeszłości, ale również potencjał i wyróżnik kulturowy miasta. Przemiany funkcjonalne, fizjonomii i przestrzeni, obserwowane w Nowym Stawie w ostatnich kilkunastu latach, w znacznym stopniu odzwierciedlają charakterystyczne cechy funkcjonowania małych miast w Polsce okresu transformacji. Wszystko to, w połączeniu z ciekawymi dziejami politycznymi, powoduje, że Nowy Staw stanowi niezwykle interesujący przedmiot badawczy dla geografii osadnictwa i geografii historycznej.
PL
W artykule przeanalizowano wpływ wykorzystania środków unijnych na przemiany przestrzenne gmin, których głównym ośrodkiem jest małe miasto lub miejscowość bez praw miejskich, lecz o miejskim charakterze. Badaniami objęto trzy gminy (Lanckoronę, Słomniki i Alwernię), które wykazują odmienny charakter funkcjonalno-przestrzenny. Głównymi ośrodkami gmin są: Lanckorona (miejscowość o charakterze turystycznym i rekreacyjnym), Słomniki (pełnią funkcję obsługi otaczających je terenów rolnych) i Alwernia (miasteczko o charakterze przemysłowym). Przedłożone przez powyższe gminy wnioski o wykorzystanie unijnych subwencji zestawiono zarówno pod kątem skuteczności (wnioski przyznane–wnioski odrzucone) oraz pod kątem ich przestrzennego charakteru (inwestycje punktowe, inwestycje liniowe i inwestycje kompleksowe). W niniejszym artykule przy pomocy przykładów zobrazowano także przestrzenne oddziaływanie realizowanych inwestycji, a następnie sformułowano spostrzeżenia dotyczące wykorzystania środków unijnych oraz oddziaływania realizowanych przy ich pomocy inwestycji zarówno obecnie, jak i w dalszej perspektywie czasowej.
EN
This paper analyses the effect of using EU funds for spatial transformations of urban-rural communes, rural communes and small towns (main commune’s centre). The research included three communes (Lanckorona, Słomniki and Alwernia) which feature different functional and spatial character. Lanckorona is a place of tourist and recreation nature, Słomniki support the surrounding agricultural areas, and Alwernia is an industrial location. The applications filed by the above communes for using EU subventions are summarised in terms of effectiveness (the applications accepted vs. rejected), and then the applications financed in terms of their spatial nature (spot investments, linear investments and comprehensive investments). This paper, with examples, also depicts the spatial effect of the executed investments, and then presents observations related to the use of EU funds and the effect of the investments executed with them, both at present and in the future perspective.
PL
W opracowaniu podkreślono znaczenie zarządzania marketingowego małym miastem oraz istotną rolę organów samorządowych. Autor zwraca uwagę na specyfikę marketingu terytorialnego w zarządzaniu małym miastem, a także problemy, z jakimi borykają się obecnie polskie samorządy w budowaniu wizerunku i podnoszeniu atrakcyjności małych miast. Przeprowadzono ankietę wśród studentów kursów przygotowawczych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, którzy przedstawili swoją opinię na temat uczelni i miasta jako potencjalnego miejsca przyszłych studiów, pracy i zamieszkania. Wyniki badania poddano analizie statystycznej i wyciągnięto wnioski. Z badania wynika, że respondenci wysoko oceniają poziom uczelni, ale jednocześnie nie wiążą swojej przyszłości z miastem Siedlce, twierdząc, że jest to dla nich nieatrakcyjne i mało perspektywiczne miasto. Z wniosków wynika, że samorządy terytorialne muszą wykorzystywać narzędzia marketingu terytorialnego w celu zwiększenia atrakcyjności miasta i pozycjonowania małego miasta na polu konkurencyjnym.
EN
This study emphasizes the importance of town marketing management and the key role of self-government bodies in it. The author also points out the specifics of territorial marketing in the management of a town, as well as the problems that Polish local self-governments currently face in building the image and increasing the attractiveness of towns. A survey was conducted among the students of the preparatory courses of the University of Natural Sciences and Humanities of Siedlce, who presented their opinion concerning the university and the town as a potential place for future study, work and residence. The results of the study were analysed statistically and then the conclusions were drawn. The survey shows that the respondents highly appreciate the University, but at the same time, they do not associate their future with the town of Siedlce, arguing that the town is unattractive and unpromising for them. It has been concluded that local self-governments need to use territorial marketing tools to increase the attractiveness of the town and positioning it on the competitive field.
PL
W artykule scharakteryzowano przedsiębiorczość w najmniejszych miastach regionu łódzkiego, za które uznano ośrodki liczące do 5 tys. mieszkańców. W szczególności w miastach, prześledzono i zidentyfikowano tempo oraz kierunek rozwoju podmiotów gospodarczych, a także podjęto próbę zweryfikowania czy i na ile wielkość miasta mierzona liczbą jego mieszkańców determinuje tempo i rodzaj podejmowanej w mieście działalności gospodarczej. Badania dotyczyły okresu między 2004, a 2014 rokiem i wykorzystano w nich następujące dane: liczbę podmiotów gospodarczych ogółem, liczbę przedsiębiorców – osób fizycznych, liczbę spółek prawa handlowego, w tym z kapitałem zagranicznym oraz liczbę podmiotów z uwzględnieniem wybranych sekcji PKD. Ponadto, w artykule przeanalizowano także wszystkie strategie rozwoju badanych miast pod kątem ujęcia w nich kwestii związanych z przedsiębiorczością. W toku badań stwierdzono, że liczba mieszkańców miasta tylko w niewielkim stopniu determinuje poziom aktywności przedsiębiorczej jego mieszkańców. Dużo bardziej istotna jest ogólna sytuacja społeczno-gospodarcza miasta oraz zaufanie jego mieszkańców do lokalnego rynku.
PL
Autor prezentuje wyniki badań społecznych z wybranymi mieszkańcami Nowego Stawu na Pomorzu. To małe miasto, które po upadku przemysłu w latach 80. i 90. XX w. poszukuje rozwiązań na wyjście z kryzysu. Badania przeprowadzone w latach 2017 i 2018 dowiodły, że mieszkańcy borykają się nie tylko z brakiem miejsc pracy, ale także z innymi problemami, takimi jak: zdegradowane tereny miejskie, brak miejsc publicznego wypoczynku, dostęp do usług i in. Miasto podejmuje działania naprawcze polegające na szeroko zakrojonej rewitalizacji i rewaloryzacji tkanki miejskiej i pozyskiwaniu inwestorów. W zamierzeniach, oprócz poprawy jakości przestrzeni, ma to stanowić asumpt do rozwiązywania problemów społecznych i spowodować powrót do czasów świetności miasta. W tym kontekście interesującym problemem badawczym wydaje się odbiór społeczny zarysowanych przemian.
EN
The author presents the results of a survey conducted among selected inhabitants of Nowy Staw in Pomerania, a small town, which – after the collapse of industry in the 1980s and the 1990s – is looking for solutions to overcome the socio-economic crisis. Research has shown that the most serious problems faced by the residents, are not only the lack of jobs, but also degraded urban areas, lack of public rest areas, access to services and other facilities. The town undertakes remedial actions, involving extensive revitalization and revalorization of the urban tissue, to attract new investors. Beside improving the quality of space, this is to be the beginning of solving social problems and bringing back the times of town’s development. In this context, social perception of the outlined changes by the small town community seems to offer an interesting research problem.
PL
Centra handlowe powstają w województwie śląskim od połowy lat 90. XX wieku, co sprawia, że sieć handlu detalicznego ulega dynamicznym zmianom strukturalno-jakościowym. Centra handlowe wywierają istotny wpływ na małe miasta oraz obszary wiejskie położone w zewnętrznej strefie aglomeracji (ulokowane w dużych i średniej wielkości miastach woj. śląskiego obsługują klientów w zasięgu do 100 km od miejsca zamieszkania). Są to przede wszystkim zmiany w sferze społecznej, gospodarczej oraz funkcjonalno-przestrzennej. Ich społeczne oddziaływanie dotyczy głównie sposobu robienia zakupów, miejsc spędzania czasu wolnego, korzystania z oferty usługowej oraz rekreacyjnej. Przyczyniają się do zmiany wzorców konsumpcji, stylu i sposobu życia mieszkańców małych miast i obszarów wiejskich położonych w zewnętrznej strefie aglomeracji oraz sposobu realizacji zakupów w komfortowych warunkach.
EN
Shopping centres have been formed in the Silesian Voivodeship since the mid 90. of XX century and the retail trade has a dynamic change in terms of structure and quality. Shopping centres have a significant impact on small towns and rural areas located in the outer metropolitan area. These are mainly social, economic and spatial changes. Their social impact mainly concerns the way of shopping, leisure, the use of the service offered and recreation. It contributes to the change in the consumption patterns, the way of living of inhabitants of cities and rural areas located in the outskirts and comfort of shopping.
PL
Artykuł porusza problematykę aktywizacji prouzdrowiskowej historycznych obszarów małomiejskich, odznaczających się wyraźnie ukształtowanym krajobrazem kulturowym. Istotą problemu jest rola małego miasta w rozwoju nowego modelu funkcji uzdrowiskowej, a także próba wstępnej analizy przekształceń, jakim podlegają zasoby kulturowe na rzecz podnoszenia atrakcyjności miasteczka, awszczególności wpływ funkcji uzdrowiskowej na strukturę historycznego centrum. Tak postawiony problem należy także postrzegać jako punkt wyjścia dla dalszych badań zmierzających do opracowania rozwiązań, wspomagających ochronę krajobrazu i tożsamości miasta, w warunkach współczesnych przekształceń prouzdrowiskowych. Badania, prowadzone metodą indukcyjną, objęły polskie miasta uzdrowiskowe omiejsko-zdrojowej strukturze, w których obszary miejskie ukształtowały się przed rozwojem funkcji zdrojowych. Analizie poddano cechy przestrzenne małego miasta pod kątem ich przydatności dla potrzeb funkcji uzdrowiskowej, charakter relacji funkcjonalno-przestrzennych pomiędzy obszarem staromiejskim i zespołem zdrojowym, a także znaczenie tożsamości kulturowej miasta dla budowania atrakcyjności uzdrowiska. Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzić, że aktywizacja funkcji uzdrowiskowej, ukierunkowanej na profilaktykę i zintegrowanej z turystyką kulturową jawi się jako szansa na rewitalizację zespołów miejskich towarzyszących założeniom zdrojowym. Miasta uzdrowiskowe, wykorzystując swój potencjał kulturowy, mają szansę na realizację innowacyjnych produktów turystycznych, które mogą przyczynić się do ich rozwoju gospodarczego i społecznego.
EN
The article discusses the problem of activation of spa functions in the historic areas of towns, which have clearly shaped the cultural landscape. The essence of the problem is the role of a small town in the development of a new model of spa function and it is an attempt to identify ways to use cultural resources to the achievement of competitive advantage of the town, and in particular to determine the impact of the spa functions on the structure of the historical centre. This issue should also be seen as a starting point for further research to develop solutions that will help protect the identity of these towns. Inductive research concerned the Polish spa towns with a complex structure in which urban areas were created before the development of the spa. Analyses include the spatial characteristics of a town considered in terms of their suitability for the function of the spa, the nature of functional and spatial relationships between the areas of the old town and spa, as well as the importance of the cultural identity of the town to build the attractiveness of the spa. The study allows us to conclude that the activation of spa function, which is integrated with cultural tourism, is seen as an opportunity to revitalize the spa towns. In addition, the spa towns which use its cultural potential can realise innovative investments that can become an important element of economic and social development.
PL
Tekst podejmuje problematykę związaną z pejzażem edukacyjno-kulturowym małego miasta. Miasto traktowane jest jako obszar kumulowania doświadczeń społecznych oraz edukacyjnych. Na przykładzie 26-tysięcznego Świecia położonego w województwie kujawsko-pomorskim opisywany jest fenomen edukacyjny tej niewielkiej miejscowości. Badania nad planami edukacyjnymi młodzieży z Grudziądza i okolic przyniosły kilka zaskakujących wyników i wniosków. Wśród nich lokujmy te, które udowadniają, że Świecie w sposób nie budzący wątpliwości wyprzedza pozostałe badane miasta w niemal każdej dziedzinie. Uczniowie ze Świecia odznaczają się najwyższym poziomem kapitału symbolicznego, który jest swego rodzaju esencją pozostałych kapitałów: ekonomicznego, społecznego i kulturowego. Młodzież ze Świecia posiada również najwyższy kapitał kulturowy, który mierzony był przy pomocy takich wskaźników, jak: ilość posiadanych książek, certyfikatów, dokumentów potwierdzających nabyte kompetencje, osiągnięcia szkolne i znajomość języków. Co ciekawe, młodzież ta częściej niż uczniowie z pozostałych badanych miejscowości deklarowała chęć podjęcia studiów wyższych. Wśród tych, którzy planują studia, o wyborze uczelni decydują czynniki, które można uznać za szlachetne, czyli: prestiż uczelni oraz bogata oferta kierunków. Podczas gdy inni podejmują decyzje, kierując się na przykład preferencjami znajomych czy bliskością uczelni od domu rodzinnego. Często wybieranym kierunkiem, znacznie częściej, niż to się dzieje w innych badanych miastach, jest medycyna, uważana za kierunek trudny, ambitny oraz taki, na który trudno się dostać. Młodzież ze Świecia dominuje nad rówieśnikami również pod względem planów dotyczących trybu studiów oraz podejmowania studiów na II stopniu. Uczniowie częściej deklarują chęć studiowania w trybie stacjonarnym oraz w większości planują studia magisterskie.
EN
The study is dedicated to exploring the educational and cultural picture of a small town. The town is seen as an area for accumulating social and educational experiences. Świecie, a town of 26,000 people, is situated in kujawsko-pomorskie voivodship, and serves as the example to present certain educational phenomenon. The research examines the educational plans of teenage people from Grudziądz and nearby areas, which resulted in several surprising conclusions. The most important one was that Świecie is ahead of the rest of the towns included the research in almost every domain. Students from here have the highest level of so called symbolic potential, which is the essence of other capitals (economic, social and cultural one). Teenage people from Świecie are also characterised with the highest cultural capital, which was estimated with such indicators as the number of books, diplomas, certificates; school achievements and their command of foreign languages. What was also interesting was that teenagers from Świecie declare a readiness to go to university more often than do those from other towns. Some of those who want to acquire further education take into account such factors as university prestige or the wide range of fields of studies. Others admit that for them of more significance is friends’ opinion or the fact that the university is near their hometown. The most popular discipline is medicine, which is chosen by teenagers from Świecie more often than in other towns. These study disciplines are believed to be difficult, ambitious and hard to get into. Teenagers from Świecie also declared their wish to study full time and complete an M.A. thesis, which is another phenomenon when compared to young people in other towns in the area.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.