Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: monarch

Sort By:

Limit search:

Ius caducum w Lublinie w pierwszej ćwierci XVII w.

100%

Seroka K.

Miscellanea Historico-Iuridica

2022

vol. 21

issue 2

77-90

The research objective of the study focuses on the functioning of the escheat law within cities. The research, although undertaken in a limited chronological scope, may contribute to the introduction of an issue that has not yet been recognized. The subject of the findings are the detailed issues of the functioning of the escheat law in former Poland, in particular the implementation of the monarch’s prerogative in the light of its limitations imposed in the parliamentary constitutions, the property scope of the escheat law and the issue of the participation of local royal state authorities, i.e. the starost’s office and local (municipal) government authorities, in the execution of the monarch’s decisions. Apart from persons appointed to the inheritance by virtue of law or will, the monarch could also participate in the inheritance proceedings. A heirless or testamentless inheritance fell to the king who, under the law of the escheat (ius caducum), embraced such an inheritance, which was then known in Poland as the “puścizna”. The ruler’s powers in the field of ius caducum were limited by the parliamentary constitutions requiring the king to grant noble goods acquired under the escheat law only to distinguished persons from among the nobility. These restrictions did not apply to the king’s administration and disposal of the bourgeois escheat goods. The process of granting by the king the caduceus estates of the burghers to the nobility are presented on the basis of royal documents concerning the inheritance of Lublin residents passing down to the nobility in the first quarter of the 17th century. The sources used in the research are eighteen documents found in the books of the Crown Record kept by the royal chancellery. The applied research method relates to research on the sources of law. A feature of the presented findings is reliance on unpublished archival sources, which require taking into account the philological and palaeographic methods related to the preparation of sources for analysis.

Cel badawczy opracowania koncentruje się wokół funkcjonowania prawa kaduka w obrębie miast. Badania, choć podjęte w ograniczonym zakresie chronologicznym, mogą przyczynić się do poznania zagadnienia dotąd bliżej nierozpoznanego. Przedmiotem ustaleń są kwestie szczegółowe funkcjonowania prawa kaduka w dawnej Polsce, w szczególności realizacja prerogatywy monarchy wobec jej ograniczeń nałożonych w konstytucjach sejmowych, zakres majątkowy prawa kaduka oraz zagadnienie udziału w egzekucji postanowień królewskich miejscowych władz państwowych, tj. urzędu starościńskiego oraz władz samorządowych, czyli miejskich. W postępowaniu spadkowym oprócz osób powołanych do spadku z mocy prawa lub testamentu mógł uczestniczyć również monarcha. Bezdziedziczny lub beztestamentowy spadek przypadał królowi, który na podstawie prawa kaduka (ius caducum), obejmował masę spadkową, nazywaną w dawnej Polsce puścizną. Uprawnienia władcy w zakresie ius caducum ograniczały konstytucje sejmowe nakazujące królowi nadawanie szlacheckich dóbr nabytych na podstawie prawa kaduka wyłącznie na rzecz zasłużonych osób spośród stanu szlacheckiego. Ograniczenia znane z konstytucji sejmowych nie obejmowały dysponowania i rozporządzania przez króla mieszczańskimi dobrami kadukowymi. Przedmiotowy proces nadawania przez króla majątków kadukowych po mieszczanach na rzecz szlachty przedstawiony został na podstawie dokumentów królewskich dotyczących spadków po mieszkańcach Lublina w pierwszej ćwierci XVII w. Źródłami wykorzystanymi w badaniach jest osiemnaście dokumentów odnalezionych w księgach Metryki Koronnej prowadzonych przez kancelarię królewską. Zastosowana metoda badawcza odnosi się do badań nad źródłami prawa. Cechą prezentowanych ustaleń jest oparcie się na źródłach archiwalnych niepublikowanych, wymagających uwzględnienia metody filologicznej i paleograficznej związanej z przygotowaniem źródeł do analizy.

Prawo łaski w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym

100%

Sobiech J.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

2017

issue 20

61-74

The article shows how the law of pardon was regulated and how it was applied in two quasi-states, the Duchy of Warsaw (1807–1813) and the Congress Poland (1815–1831) during the constitutional period. These two entities were dependent on France and Russia respectively, which was not irrelevant to the regulations on pardon, since those powers were closely related to monarchs. Both the Polish king (prince of Warsaw) and the Russian emperor (tsar) in the context of the prerogative of the law of pardon have had a profound influence on the course and outcome of individual judicial proceedings so issues of abolition, amnesty and abolition of a punishment are also raised in the article. At the end, the elements of pardons operating in the territories of the three states that made partitions of the Republic of Poland are mentioned.

Artykuł przedstawia sposób uregulowania prawa łaski i praktykę jego stosowania w dwóch tworach quasi-państwowych: Księstwie Warszawskim (1807–1813) oraz w okresie konstytucyjnym Królestwa Kongresowego (1815–1831). Oba te podmioty były zależne odpowiednio od Francji i Rosji, co nie pozostawało bez znaczenia dla uregulowań dotyczących ułaskawienia, gdyż kompetencje te były ściśle związane z osobami monarchów. Zarówno król polski (książę warszawski), jak i cesarz (car) rosyjski w ramach prerogatywy prawa łaski uzyskali ogromny wpływ na przebieg i wynik indywidualnych procesów sądowych, artykuł podejmuje więc również kwestie abolicji, amnestii oraz zatarcia skazania. Na końcu wspomniane zostają elementy ułaskawienia funkcjonujące na obszarach trzech państw zaborczych.

Refine search results

1 Miscellanea Historico-Iuridica

1 Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

1 Seroka K.

1 Sobiech J.

1 2022

1 2017

Search results

Ius caducum w Lublinie w pierwszej ćwierci XVII w.

Prawo łaski w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym