Search results

1

Nijakość w języku i neutralność w literaturze jako sygnał odmienności kulturowej?

100%

Pieciul-Karmińska E.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2018

|

vol. 30

EN

It is assumed in the linguistic worldview conception that a language’s grammatical structure can accentuate certain aspects of semantic content and thus contribute to the emergence of a specific, often unique and untranslatable worldview. A grammatical category of this kind is the neuter gender in German: its frequent use stems from the lack of gender endings on verbs, as well as from the fact that diminutives (ending in -chen or -lein) are neuter (hence the surprising neuter gender of das Mädchen). Especially important in this respect is the pronoun es, which not only replaces nouns in neuter but performs many other crucial grammatical functions. It is therefore not accidental that Siegmund Freud chose das Es for his category of ‘childness’ (translated erroneously as id into English and from there into Polish).The productivity and frequency of the use of the neuter gender obviously leaves its trace. In literature, the category serves not only to express ‘childness’ but also neutrality/universality, which is illustrated here with examples from the Grimm brothers’ tales, Ernst Theodor Amadeus Hoffman’s, and contemporary children’s literature (Paul Maar). Next, it is considered what happens to the neuter in Polish translation and whether the necessary reductions are only due to linguistic untranslatability and the “terror of Polish”, or whether they may point to a subconscious (perhaps even a conscious) rejection of that category and a projection of a dichotomous male/female world.Based on this grammatical phenomenon, it is shown how elements of language are manifested in literature and whether they can act as a cultural barrier in the translation process.

PL

W myśl koncepcji „językowego obrazu świata” struktura gramatyczna może podpowiadać określone treści, uwypuklać je i akcentować, sprzyjając powstawaniu swoistego „świato-oglądu” (unikatowego i często nieprzetłumaczalnego). Taką strukturą jest rodzaj nijaki w języku niemieckim, gdyż jego częstsze użycie spowodowane jest brakiem końcówek rodzajowych w formach czasownika, oraz faktem, iż wszystkie zdrobnienia (posiadające końcówkę „-chen”, „-lein”) są z zasady rodzaju nijakiego (stąd chociażby zaskakująca dla polszczyzny gramatyczna nijakość „dziewczyny” w języku niemieckim). Szczególnie istotny jest w tym kontekście zaimek „es”, który nie tylko zastępuje rzeczowniki w rodzaju nijakim, lecz spełnia ponadto szereg istotnych funkcji gramatycznych. Nieprzypadkowo Siegmund Freud wybrał „das Es” jako nazwę dla opisywanej przez siebie kategorii dziecięcości (tłumaczonej na język polski za angielskim przekładem mylnie jako „id”).Produktywność i częstotliwość użycia rodzaju nijakiego pozostawia oczywiście ślad. W literaturze pięknej kategoria ta służy nie tylko do wyrażania treści związanych z nijakością/dziecięcością, lecz werbalizuje również zjawiska związane z neutralnością/uniwersalnością, co pokazuję na przykładach zaczerpniętych z baśni braci Grimm i Ernsta Theodora Amadeusa Hoffmana oraz współczesnej literatury dziecięcej (książek Paula Maara). Następnie chciałabym zapytać, co dzieje się z kategorią nijakości w sytuacji przekładu na język polski i czy jej redukcja wiąże się wyłącznie z faktem nieprzekładalności językowej i „terrorem polszczyzny”, czy może być także nieświadomym (a może świadomym) odrzuceniem tej kategorii na rzecz dychotomizacji świata na żywioł męski i żeński.Na przykładzie jednego zjawiska gramatycznego pokazuję, w jaki sposób elementy języka manifestują się w literaturze i czy mogą stanowić barierę kulturową w sytuacji przekładu na inny język.

2

The phonological basis of Latin case patterns

84%

Emonds J. E.

Topics in Linguistics

|

2014

|

vol. 14

|

issue 1

48-68

EN

This study focuses on accounting for allomorphy in Latin case/number inflection. It attributes essentially all of it to the influence of adjacent features of standard segmental phonology on morphemes expressing case assignment. Indeed, other languages lead linguists to expect that allomorphy at a stem-suffix border can depend on any feature of a final vowel: ±Low, ±High, ±Round, ±Back, ±Consonantal or ±Syllabic. Empirically, it turns out that no two Latin stem-final vowels induce identical allomorphy in case/number suffixes, nor the same allomorphy as final consonants. Moreover, some (not much) phonologically conditioned allomorphy is phonetically opaque. These two factors have led traditional scholarship to conclude that each stem-final segment should define a separate classification of noun suffixation or “declension”. As there are basically six types of final segment (a, o, u, i, e and consonants), each then gives rise to a different declension (stems with final i are often put in some other group or considered irregular), thus creating five (or six) declensions. Tradition then goes on to analyse stem-final vowels not as part of stems but as some kind of separate morphemes called “thematic vowels” (with no role in either syntax or phonology). This essay argues rather that an unflinching modern and formal approach to inflectional allomorphy, exactly analogous to using phonology to reduce regular English plurals to a single lexical form, succeeds in sweeping away the sandcastle of Latin declensions and better captures the actual descriptive generalizations that account for Latin case inflection.

3

Ach, ty zatracené neutra: realizace shody v plurálu

67%

Cvrček V., Drobil O., Dittrichová A., Arłukowicz A.

Naše řeč (Our Speech)

|

2024

|

vol. 107

|

issue 1

3-20

EN

The current codification of neuter plural agreement in Czech does not fully reflect contemporary usage and has no convincing support in arguments from a functional or communicative perspective. This article presents the results of a corpus analysis focusing on agreement in the noun phrase (nová/é/ý města ‘new towns’) and in the active participle (města byla/y ‘towns were’) with respect to the variability of Czech registers. The analysis of the frequencies of variants in eight different corpora representing various types of written texts, internet communication and spoken registers shows that the occurrence of non-codified forms is influenced by the mode of communication (written vs. spoken), and the degree of formality and spontaneity of the given communication; e.g., in more formal and prepared monologues, non-codified variants are as frequent as the codified ones. Exclusive occurrence of the codified forms can be detected only in those written texts whose authors take considerable account of the codification. The results of the study highlight the need to reconceptualise the language policy of Czech.

4

Грамматические маркеры политической оценки в наивном политическом дискурсе форумных комментариев

67%

Петкова-Калева С. Я.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

|

2017

|

issue 14

205-214

EN

The article defines the notion of naive political discourse. It discusses the specific linguistic markers of negative political evaluation expressed through their grammatical semantics in the forums of Bulgarian online newspapers Dnevnik and Sega. Special attention is paid to collective nouns and the categorical semantics of neuter gender as devices to express political evaluation.

RU

В статье дефинируется понятие наивный политический дискурс. Рассматриваются основные специфические лингвистические маркеры негативной политической оценки в форумах болгарских онлайн-изданий. Наблюдение базируется на примерах из онлайн-изданий газет Дневник и Сега за период 2013–2016 г. Специальное внимание уделяется грамматическим экспонентам негативной политической оценки, среди которых выделяются имена с собирательной семантикой, специфическое употребление родовых форм, формы деминутива и др.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Naše řeč (Our Speech)

1 Topics in Linguistics

1 Arłukowicz A.

1 Cvrček V.

1 Dittrichová A.

1 Drobil O.

1 Emonds J. E.

1 Pieciul-Karmińska E.

1 Петкова-Калева С. Я.

1 2024

1 2018

1 2017

1 2014

Nijakość w języku i neutralność w literaturze jako sygnał odmienności kulturowej?

The phonological basis of Latin case patterns

Ach, ty zatracené neutra: realizace shody v plurálu

Грамматические маркеры политической оценки в наивном политическом дискурсе форумных комментариев