Search results

1

The Legacy of Ancient Customs. The Extreme Way of the Cross

100%

Krzysztoforski P.

Perspektywy Kultury

|

2019

|

vol. 26

|

issue 3

161-168

PL

W artykule przedstawiono, czym jest świętowanie oraz jak ewoluowało do naszych czasów. Zasygnalizowano zjawiska, które spowodowały kryzys zwyczajów świątecznych na przełomie XX i XXI w. Wydarzenia historyczne, zmiany cywilizacyjne i transformacje społeczne przyczyniły się do odejścia od zwyczajów tradycji ludowej (zwłaszcza świątecznej) pod koniec XX w., jednakże kultura ludowa, którą cechuje tradycjonalizm, przechowała do naszych czasów wiele obrzędów.

EN

The article presents what celebrating is and how it has evolved to our times. Phenomena which resulted in the crisis of customs at the turn of the 21st century are signaled. Historical events, twists and turn of civilization, and social transformations have caused a departure from the customs of folk tradition near the end of the 20th century. However, folk culture, which is characterized by traditionalism, has preserved many rituals. More and more people are participating, and the need to deepen spiritual religious experiences has led to new initiatives, such as the Extreme Way of the Cross.

2

Obrzęd ekskomuniki zawarty w średniowiecznym Pontyfikale Rzymskim

85%

Janicki J. J.

Folia Historica Cracoviensia

|

2007

|

vol. 13

EN

The pontifical is a lituigical book used by the bishop. It contains prayer formulas and the rites proper to the liturgical confection of sacraments and sacramentals reserved solely to the bishop. The pontifical arose from a practical necessity - the use of only one book during holy functions. It was formed from three different ancient books of the Church: Liber sacramentorum, Ordines Romaniand Benedictionale, used by the bishops in the Gallic liturgy. A new type of book, which became the first pontifical combining the Roman and Gallic traditions, appeared in the tenth century (in the years 950-961) in Mainz, in the monastery of Saint Alban and was called the Roman - Germanic Pontifical (Pontificate Romano-Germanicum).

PL

Pontyfikał to księga liturgiczna używana przez biskupa. Zawiera formuł modlitwy i obrzędy właściwe do konfekcji liturgicznych sakramentów i sakramentaliów, przeznaczonymi wyłącznie do biskupa. Pontyfikał Papieski powstał z praktycznej potrzeby stosowania tylko jednej księgi podczas sprawowania czynności liturgicznych. Powstał on z trzech różnych ksiąg kościelnych o tradycjach rzymskiej i galijskiej: Pontyfikał rzymsko-niemiecki został skompilowany w opactwie św. Albana w Moguncji pod okiem Wilhelma (arcybiskupa Moguncji) w poowie X wieku. Był szeroko używany w średniowieczu i stanowił podstawę późniejszego Pontyfikału rzymskiego. Zawiera 258 przepisów określających biskupie ryty święceń, błogosławieństw, celebracji Mszy, spowiedzi, itp. Nazwa Pontyfikał rzymsko-niemiecki została nadana przez odkrywcę pontyfikału, Michela Andrieu. Pontyfikał rzymski, zreformowany po Soborze Watykańskim II, nie jest, jak to było dawniej, jedną księgą. Dzieli się na poszczególne części, przyporządkowane różnym celebracjom liturgicznym.

3

Obrzęd święceń biskupich ks. Karola Wojtyły

80%

Fedorowicz S.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2014

|

vol. 67

|

issue 2

EN

The article contains the source text of the Polish translation of the rite of ordination of a bishop prepared for the episcopal ordination of Fr. Karol Wojtyła by Franciszek Małaczyński OSB. The text was found in the archives of Jacek Fedorowicz and prepared for publication by his son Szymon Fedorowicz.

PL

Artykuł zawiera tekst źródłowy polskiego tłumaczenia obrzędu święceń biskupa przygotowanego na święcenia biskupie ks. Karola Wojtyły przez o. Franciszka Małaczyńskiego OSB. Tekst został odnaleziony w archiwum Jacka Fedorowicza i przygotowany do publikacji przez jego syna ks. Szymona Fedorowicza.

4

Anamnetyczny charakter sakramentu bierzmowania w ujęciu bpa Wacława Świerzawskiego

71%

Potrzebowski G.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2020

|

issue XVII/17

8-27

PL

Obecność misterium paschalnego Chrystusa w liturgii sprawia Duch Święty. On czyni wydarzenia zbawcze Chrystusa skuteczną anamnezą. W sakramencie bierzmowania Paraklet udoskonala dzieło Chrystusa, rozpoczęte w sakramencie chrztu. Mocą swoich darów uzdalnia człowieka do łatwiejszego poznania Bożej prawdy i skutecznego świadczenie o Bogu, który jest Miłością. On też uzdalnia uczestników sakramentu bierzmowania do ożywiania wiary. Ta zaś aktualizuje zobowiązania chrzcielne. One bowiem staną się zobowiązaniami także sakramentu bierzmowania. Bpowi Świerzawskiemu bardzo zależało, aby sakrament bierzmowania był dobrze rozumiany i przyjmowany z żywą wiarą przez jego diecezjan. Bierzmowanie bowiem dynamizuje osobowość ochrzczonego. Uzdalnia go także do brania współodpowiedzialności za Kościół, nie jakiś Kościół, ale za konkretnych ludzi, z którymi bierzmowany ten Kościół tworzy.

EN

The presence of the Paschal mystery of Christ in the Liturgy is caused by the Holy Spirit. He causes the saving act of Christ effective anamnesis. In the sacrament of confirmation the Paraclete perfects the act of Christ that began in the sacrament of baptism. With the power of His gifts, the Holy Spirit enables a man to get to know the God's truth easier and to give effective testimony about God who is Love. It is the Holy Spirit who enables the participants of the sacrament of testimony to lively faith. Yet, the lively faith brings the baptismal promises up to date as they will become the promises of the sacrament of baptism as well. Bishop Świerzawski was deeply concerned about the fact the sacrament of baptism was well understood and accepted with a lively faith by his diocesans. It is because the sacrament of confirmation makes the personality of the baptised person dynamic. It also enables them to take the co-responsibility for the Church, not any Church, but the specific people who the confirmed person forms the Church with.

5

Los ritos, los curanderos y la ley

71%

Krysińska-Kałużna M.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2020

|

issue 10

139-160

PL

Odmienność ontologiczna, na jakiej opiera się prawo stanowione i tubylcze prawo zwyczajowe w Ameryce Łacińskiej, jest jednym z ważniejszych problemów występujących w polu konfliktu prawnego pomiędzy obydwoma systemami. Odmienność ontologiczna świata tubylczego widoczna jest m.in. w sposobach wydawania i wykonywania wyroków. Kara ma często charakter rytualny, ponownie włączający osobę karaną do społeczności. W wielu kulturach, w których czary są zjawiskiem powszechnym, wyroki wydawane są przez szamanów i uzdrowicieli. Ilustrując powyższe stwierdzenia przykładami z różnych kultur tubylczych Ameryki Łacińskiej, artykuł wykazuje, że prawo oparte na wizji świata zachodniego niejednokrotnie nie może być adekwatną odpowiedzią na różne wydarzenia mające miejsce w światach tubylczych. Dzieje się tak choćby dlatego, że w świecie racjonalności pozytywistycznej wydarzenia te lub zjawiska po prostu nie istnieją.

EN

The ontological difference on which positive law and indigenous customary law in Latin America are based is one of the most important problems in the field of legal conflict between both systems. The ontological difference of the indigenous world is visible, among others, in the ways of passing and executing sentences. Punishment is often ritualistic and reintegrates the punished person into the community. In many cultures where witchcraft is a common phenomenon, sentences are given by shamans and healers. Illustrating the above statements with examples from various Latin American indigenous cultures, the article shows that law based on the vision of the Western world often cannot be an adequate response to some events taking place in indigenous worlds. This is not least because in the world of positivist rationality these events or phenomena simply do not exist.

6

Anamnetyczny charakter obrzędów chrzcielnych

71%

Potrzebowski G.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2017

|

issue XIV/14

52-75

PL

Chrzest jest jednym z siedmiu sakramentów świętych. A te święte czynności, ustanowione przez Chrystusa, są skutecznymi znakami łaski uświęcającej lub uczynkowej. Chrzest swoją moc czerpie z paschy Chrystusa. Tę tajemnicę zbawienia przypominają i aktualizują obrzędy chrzcielne. Już formą anamnezy jest znak krzyża, czyniony na czole katechumena. Procesja chrzcielna jest wyrazem pragnienia kroczenie drogą paschy Chrystusa. W tajemnicę paschalną Wcielonego Słowa wprowadza skutecznie słowo Boże, proklamowane podczas obrzędów chrzcielnych. W tych obrzędach sakramentalną skuteczność ujawnia woda chrzcielna, znak zanurzenia w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. A to zanurzenie daje udział w synostwie Bożym. Anamnetyczny charakter posiadają także obrzędy wyjaśniające. Namaszczenie olejem krzyżma wprowadza w misję Chrystusa, Namaszczonego Duchem Świętym. Biała szata i świeca chrzcielna są znakiem obleczenia się w Chrystusa i uczestnictwa w Jego światłości.

EN

Baptism is one of the seven sacraments of the Catholic Church. It is an effective sign of sanctifying grace. It introduces into the mystery of death and Resurrection of Jesus Christ. Baptism ceremonies have mistagogical character. The sign of cross made on the foreheads of neophytes, processions, as well as words of God and baptism ceremonies which explain sacramental ablution help to understand that the baptism allows us to participate in God’s sonship and in the priestly, prophetic and pastoral mission of incarnated Son of God.

7

Obrzęd nadania imienia

71%

Shulha D.

Nurt SVD

|

2013

|

issue Wydanie specjalne 2013

103-107

PL

Artykuł zawiera informacje o wyborze i tradycjach związanych z nadaniem imienia dziecku muzułmańskiemu. Można w nim znaleźć wiadomości o tym, jakie imię jest najlepsze i najpiękniejsze dla dziecka płci męskiej i jakie dla płci żeńskiej, jakie zasady stosuje się przy wyborze imienia, jakie imiona zaleca Prorok. Artykuł zawiera opis obrzędu, w którym dziecko dostaje imię, jego przebieg i główne przesłanie. Z referatu można też dowiedzieć się o obrzędzie, który towarzyszy nadaniu imienia i jest symbolicznym włączeniem dziecka do wspólnoty muzułmańskiej. Na samym końcu artykułu autorka zebrała wypowiedzi Mahometa dotyczące prawidłowego wyboru imienia, jego porady odnośnie tego, jakie imię może przynieść zbawienie dziecku i jego rodzicom.

EN

The present article includes information on the choice of a name and traditions connected with giving it to a Muslim child. The reader may find information here on the best and most beautiful name for a boy-child and the best and most beautiful name for a girl-child, what principles are applied when choosing a name and what names the Prophet suggests. The article describes the ritual, during which a child is given a name, its procedure and the main message. The reader may learn here also about another ritual which accompanies the name-giving ritual and is a symbolic moment of joining the child to the Muslim community. At the end of the present article, the author collected Mohammad’s sentences on the correct choice of a name, his advice on what name can bring salvation to the child and his parents.

8

Semiotyka gestów rytualnych – kilka uwag o metodzie badawczej

71%

Kraczoń K.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2013

|

vol. 4

|

issue 4

089-103

EN

Semiotics of Ritual Gestures: Some Observations on the Research Method

9

Posty religijne w kulturze ludowej

71%

Tymochowicz M.

|

2017

|

vol. 64

|

issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia

137-146

EN

A religious post for the rural population has always had a special significance. It was practiced as a manifestation of deep faith, as well as preparation for the contact with the sacred and the changes that took place in the life of the individual or the community. It always had its reasons, had to take place at the appointed time and referred to a specific group of people who kept orders determined by religious principles and traditions of the community. All these aspects have been addressed in this text to show the specificity of fasting practices implemented by members of folk culture.

PL

Post religijny dla mieszkańców wsi miał zawsze szczególne znaczenie. Praktykowany był jako przejaw głębokiej wiary, a także przygotowanie do kontaktu z sacrum i zmiany, jaka miała nastąpić w życiu jednostki lub całej społeczności. Zawsze miał on swoje uzasadnienie, musiał się odbywać w wyznaczonym czasie i odnosił się do konkretnej grupy osób, która zachowywała nakazy określone przez religijne zasady i tradycje danej wspólnoty. Wszystkie te aspekty zostały poruszone w niniejszym tekście, aby ukazać specyfikę praktyk postnych realizowanych przez użytkowników kultury ludowej.

10

Nauczanie liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym diecezji siedleckiej

57%

Matwiejuk K.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2018

|

issue XV/15

8-37

EN

Teaching liturgy in Teological Seminary in the Diocese of Siedlce Liturgical formation of alumni is an important dimension of their seminary for-mation. It is based on the tight connection of the knowledge about the mysteries of sal-vation and personal experiencing the presence of resurrected Jesus Christ in faith. Te in-ternal life of alumni is enriched by the grace of the Sacraments. Over two hundred years of the existence of the Diocese of Siedlce, the candidates for priesthood encountered diferent conceptualizations of liturgy. Afer the Vatican Council II it is understood as a form of mystagogy in saving deeds of incarnated Son of God. Liturgy not only passes the knowledge about His saving presence in liturgical activities but it also leads people to a personal meeting with the resurrected Jesus Christ, especially in sacramental communion.

PL

Liturgiczna formacja alumnów jest jednym z istotnych wymiarów ich formacji semi¬naryjnej. Polega ona na ścisłej łączności wiedzy o misteriach zbawienia z osobistym doświad¬czaniem w wierze obecności zmartwychwstałego Chrystusa. Życie wewnętrzne alumna jest 60 „Niekiedy dochodzi do tego, że w samo sprawowanie Ofary Eucharystycznej zostają włączone pewne elementy zapożyczone z nowenn lub innych nabożeństw. Stąd rodzi się niebezpieczeństwo, że Pamiątka Pana nie będzie już stanowić szczytowego momentu spotkania wspólnoty chrześcijańskiej, lecz będzie jakby pewną okazją do odprawienia nabożeństwa należącego do pobożności ludowej. Tym, którzy tak postępują, chcemy przypomnieć normę soboru, według której nabożeństwa winno się uzgadniać z liturgią, bynajmniej zaś nie mieszać z nią”, Paweł VI, Adhortacja Apostolska Marialis cultus (2.02.1974), nr 31. 34 Nauczanie Liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym diecezji siedleckiej zasilane łaską sakramentów świętych. Kandydaci do kapłaństwa, na przestrzeni dwustu lat istnienia diecezji siedleckiej, spotykali się z różnymi ujęciami liturgiki. Po soborze watykań¬skim II jest ona rozumiana jako forma mistagogii w czyny zbawcze wcielonego Syna Bożego. Liturgika nie tylko przekazuje wiedzę o Jego zbawczej obecności w czynnościach liturgicz¬nych, ale prowadzi człowieka do osobistego i osobowego spotkania ze zmartwychwstałym Chrystusem, zwłaszcza w Komunii sakramentalnej.

11

Sakramentarz jako księga liturgiczna

57%

Matwiejuk K.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2017

|

issue XIV/14

37-51

EN

The development of liturgical, especially Eucharistic rites, was suppo- sed to explain to the believers of Christ the essence of His Paschal Mistery. The rites were also helpful to the participants of the liturgy in entering through their faith into the mystery. Its most important point was a pri- vate and personal meeting with resurrected Christ in a sacramental com- munion. Liturgical texts were of great importance in this process. Sacra- mentaries were created from the early Middle Ages. They were collections of prayers for celebrants of Eucharist and other liturgical rites. They are a very important source of liturgical knowledge. They are also a significant testimony of faith of participants of liturgical rites in a real presence of Christ in these rites. The Church expresses Its faith in liturgical rites.

12

Element chtoniczny w bułgarskiej obrzędowości cyklu wiosennego

57%

Mleczko J.

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie

|

2020

|

vol. 9

EN

The paper analyzes Bulgarian spring rites of scaring away insects, reptiles, predators and rodents, as well as magical prohibitions and acts protecting against them (symbolic closing off, sewing off, blocking off animal snouts / eyes). Interpreting a rite as a cultural text, particular attention is drawn to the relation between the rite’s ritual (the act, its performer and object, used props, placement in time and space) and verbal layers (words accompanying the action). The excerpted folklore texts (expressions pronounced during the act of scaring away) are discussed from the point of view of structural variety.

PL

Przedmiotem analizy w niniejszym artykule są bułgarskie wiosenne obrzędy wypędzenia insektów, gadów, drapieżników i gryzoni oraz zapewniające ochronę przed nimi zakazy i działania magiczne (symboliczne zamykanie, zaszywanie, zalepianie zwierzęcych pysków / oczu). Ujmując obrzęd w kategoriach tekstu kultury, szczególną uwagę zwrócono na relacje między jego warstwą rytualną (czynność, jej wykonawca i obiekt, użyty rekwizyt, osadzenie w czasie i przestrzeni) a werbalną (towarzyszące czynności słowa). Ekscerpowane teksty folkloru (formuły wypędzenia będące komentarzem do podejmowanych działań rytualnych) zostały omówione pod kątem ich zróżnicowania strukturalnego.

13

Itinerarium liturgiczne po Rzymie

57%

Pleskaczewska A.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2012

|

vol. 65

|

issue 1

EN

The article indicates places connected with appearance of the particular elements of the modern liturgy. It does not treat elements which existed earlier and do not exist at the present time. And so in St. Mary’s Major basilica appear: entrance song, Midnight Mass at Christmas, and procession on February 2; in St. Anastasia’s church the morning Mass at Christmas; in St. Peter’s basilica Mass on Christmas day and celebration of the feast of Exultation of the Cross in the West; in Lateran basilica appears Glory; St. Sebastian’s catacombs explain common celebration of St. Peter’s and St. Paul’s on June 29 and Pantheon initiates solemnity of All Saints.

PL

Artykuł wskazuje miejsca związane z pojawieniem się poszczególnych obrzędów we współczesnej liturgii. Nie ma tu mowy o sprawach, które występowały wcześniej, a obecnie już nie istnieją. I tak w bazylice S. Maria Maggiore pojawia się śpiew na wejście, msza święta o północy Narodzenia Pańskiego oraz procesja 2 lutego; z kościołem św. Anastazji związana jest msza o świcie Narodzenia Pańskiego; bazylika św. Piotra daje początek mszy w dzień Narodzenia Pańskiego i obchodowi święta Podwyższenia Krzyża na Zachodzie; Lateran wskazuje na początki Gloria; katakumby św. Sebastiana wyjaśniają wspólny obchód św. Piotra i św. Pawła 29 czerwca, a Panteon początkuje uroczystość Wszystkich Świętych.

14

Bezdomni zmarli: rzecz o Szekspirowskich widmach

57%

Grzegorzewska M.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2012

|

issue 2(5)

257-270

EN

The paper begins with an anecdote concerning one of most intriguing works of Frédéric Chopin, Nocturne in G-minor, Op. 15, nr 3. A story goes that Chopin composed this nocturn inspired by a performance of Hamlet and intended to name it: In the Graveyard. Regardless of whether this story is true or false, the implied plot-line of Chopin’s nocturn, developing from a wistful and then dramatic opening passage to the harmonious, hymn-like second part well fi ts the atmosphere of Shakespeare’s drama which does not preclude the possibility of consolation and the faith in transcendence, despite its prevalent preoccupation with ubiquitous iniquity, death and decay. In contrast with the rest of the play, however, act 1 scene 5, set in the graveyard, is marked by an entirely materialistic tendency, in the vein of the late medieval dance macabre. Still more unsettling is the vision of tenantless graves and the dead returning from the liminal space of the cemetery to the polis reserved for the living. The ghosts of the people who have died violent death are not harmless apparitions, fi gments of imagination, but as Quentin Meillassoux argues, they destroy the very boundary between life and death which safeguards our existence. The ghost of Banquo in Macbeth is a “living” example of such a radical subversion of the established dichotomies, which Shakespeare examines most carefully in his great tragedies. In the theatre of the 20th century, Shakespeare’s refl ection on the elusive boundary between the world of the living and the uncanny realm of the dead gained a great momentus in the perplexing stage production of Macbeth directed by a Lithuanian, Eimuntas Necrošius. The power of his vision stems from the connection of Shakespearean tragedy with the folk tradition of “Dziady”, an ancient Balto-Slavic custom commemorating the dead.

15

Artistic Features of Besamims in Eastern Galicia in the 18th – the first third of the 20th Century

57%

Levkovych N.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2015

|

vol. 5

|

issue 5

13-28

PL

Artykuł koncentruje się na sztuce społeczności żydowskiej Galicji od XVIII do pierwszej tercji XX wieku w kontekście europejskich procesów artystycznych. Analiza cech artystycznych licznych obiektów synagogalnych i domowych przeznaczonych do obrzędu ujawniła główne nurty rozpowszechnionych poszczególnych stylów, zwłaszcza baroku i historyzmu. Szczególną uwagę zwrócono na źródła i inspiracje artystyczne sztuki żydowskiej w Galicji. Ustalono główne okoliczności, które wpłynęły na rozwój sztuki żydowskiej, a mianowicie: izolacja społeczności żydowskiej, tradycyjne obciążenie ideowe i semantyczne zabytków, przestrzeganie reguł halachicznych, pisma dotyczące tworzenia rzeczy do celów rytualnych i obrzędowych, zachowanie dawnych tradycji w doborze formy, charakteru zdobnictwa, rygorystyczny dobór motywów zdobniczych, a w szczególnych przypadkach nawet reprodukcja archaicznych form. Zachowując tradycyjną formę, ładunek ideowy i semantyczny większości dzieł sztuki użytkowej społeczności żydowskiej Galicji w XVIII wieku – pierwszej tercji XX wieku, wybór złożonej struktury, grupowanie i interpretacja motywów zdobniczych znajdują się pod wpływem efektów stylistycznych sztuki zachodniej. Liczne zachowane zabytki świadczą o otwartości mistrzów na zewnętrzne wpływy sztuki, zapożyczenia i podstawowe elementy przytaczające i wiodące tendencje stylów zachodnich oraz sztukę ukraińską.

EN

The paper focuses on the art of the Jewish community of Galicia from the 18th century to the first third of the 20th century in the context of the European art processes. The analysis of the artistic features of numerous synagogical and household items of the ritual purpose revealed the main trends of particular styles spread, especially baroque and historicism. Special attention is paid to the sources and the artistic inspiration of Jewish art in Galicia. The main circumstances that influenced the development of Jewish art are determined, namely the isolation of the Jewish community, the traditional ideological and semantic load of the monuments, the abidance by the halakhic rules, scriptures on the creating things for ritual and ceremonial purposes, keeping the old traditions in the choice of form, the nature of ornamentation, strict selection of decorating themes and in particular cases even the reproduction of archaic forms. While maintaining the traditional form, the ideological and semantic load for the majority of works of applied arts of the Jewish community of Galicia in the 18th century – the first third of the 20th century, the choice of a composite structure, grouping and ornamental motifs interpretation is influenced by the stylistic effects of Western art. The numerous preserved monuments indicate the openness of masters to the outside art influences, borrowing and basic elements quoting and leading Western styles tendencies as well as Ukrainian art.

16

Permanentny charakter obecności Ducha Świętego w dziewictwie konsekrowanym w świetle księgi liturgicznej Obrzędy konsekracji dziewic

57%

Korda K.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2021

|

vol. 57

|

issue 1

89-103

EN

The aim of the article is to show the permanent character of the presence of the Holy Spirit in consecrated virginity. The texts contained in the liturgical book “Rites of Consecration of Virgins”, which is part of the post-conciliar Roman Pontifical, outline the image of the Third Person of the Holy Trinity as: the voice of God addressed to man, the giver of charisms, the helper on the way of consecrated life and the one who leads to holiness. The pneumatological trait marked in the rites shows how the presence of the Holy Spirit in the life of Christian virgins is connected with the anointing with the oil of crucifixion in the sacraments of Christian initiation. It is in them that the gift of the Divine Spirit initiated in the act of consecration is deepened and prepares the woman for her new role: bride and co-operator of Christ in the world. This trait also points to the Blessed Virgin Mary as the perfect model of virginity and cooperation with the Holy Spirit. Taking up reflection on the action of the Paraclete in the life of virgins contributes to noticing the truth that the Holy Spirit is present not only in the sacraments, but that His closeness is also realized in the everyday human life. Faith in the causative power of the Divine Spirit, prayer for His action and the gifts asked for in the prayer of consecration are the first steps for the silent breeze of the Third Person of God to enter into the lex vivendi of the Christian virgin. As a result, she shines in her environment as one who has heard the call and fulfils the will of God with ardent love, by the power of the Spirit.

PL

Celem artykułu jest ukazanie permanentnego charakteru obecności Ducha Świętego w dziewictwie konsekrowanym. Teksty zawarte w księdze liturgicznej Obrzędy konsekracji dziewic, stanowiącej część posoborowego Pontyfikału Rzymskiego, nakreślają obraz Trzeciej Osoby Trójcy Świętej jako: głos Boży skierowany do człowieka, dawcę charyzmatów, wspomożyciela na drodze życia konsekrowanego i tego, który prowadzi ku świętości. Rys pneumatologiczny zaznaczony w obrzędach ukazuje jak obecność Ducha Świętego w życiu dziewic chrześcijańskich związana jest z namaszczeniami olejem krzyżma w sakramentach inicjacji chrześcijańskiej. To w nich zapoczątkowany dar Duch Bożego w akcie konsekracji zostaje pogłębiony i przysposabia kobietę do nowej roli: oblubienicy i współpracownicy Chrystusa w świecie. Rys ten kieruje wzrok również na osobę Najświętszej Maryi Panny, stanowiącej doskonały wzór dziewictwa i współpracy z Duchem Świętym. Podjęcie namysłu nad działaniem Parakleta w życiu dziewic przyczynia się do zauważenia prawdy o tym, iż Duch Święty jest obecny nie tylko w sakramentach, ale również Jego bliskość urzeczywistnia się w codzienności człowieka. Wiara w moc sprawczą Ducha Bożego, modlitwa o Jego działanie i dary, o które się prosi w modlitwie konsekracji są pierwszymi stopniami do wejścia cichego powiewu Trzeciej Osoby Boskiej w lex vivendi dziewicy chrześcijańskiej. Dzięki temu w swoim środowisku jaśnieje jako ta, która usłyszała wezwanie i z gorącą miłością wypełnia wolę Boga, mocą Ducha.

17

Motyw kazirodztwa w polskim folklorze tradycyjnym

57%

Mianecki A.

Literatura Ludowa

|

2019

|

vol. 63

|

issue 3

22-32

EN

The article proposes an analysis of traditional folklore texts with regard to the motif of incest between sister and brother. The author points out that although the title motif is occasionally referred to explicitly, its veiled forms seem to occur almost universally, especially in folklore prose. At the same time references to incest symbolism can also be found in specific ritual situations. The author argues that the popularity of this motif is a reverberation of old mythological images stemming from a marriage between siblings.

PL

Artykuł przynosi analizę tradycyjnych przekazów ludowych w perspektywie uobecnianego w nich motywu kazirodztwa między siostrą i bratem. Autor zwraca uwagę, że jakkolwiek tytułowy motyw sporadycznie jest przywoływany wprost, to jednak jego zawoalowane formy wydają się występować niemal powszechnie zwłaszcza w prozie ludowej, a przy tym odwołania do symboliki incestualnej można odnaleźć także w konkretnych sytuacjach obrzędowych. Zdaniem autora popularność tego motywu jest pogłosem dawnych mitologicznych wyobrażeń, dla których kanwą był związek małżeński między rodzeństwem.

18

Święty wieczór w obrzędowości dorocznej Ukraińców Bojkowszczyzny: tradycja ludowa i pamięć przesiedleńców

57%

Kolomyichuk O.

Literatura Ludowa

|

2019

|

vol. 63

|

issue 4-5

53-72

PL

W artykule dokonano analizy tradycyjnych obrzędów i zwyczajów, które dotyczą obchodów Świętego Wieczoru (6 stycznia według nowego stylu) na Bojkowszczyznie – w regionie historyczno-etnograficznym na terenie współczesnej Ukrainy. Świąteczno-obrzędowa uroczystość została przedstawiona według tradycji ludowej obchodów Świętego Wieczoru, czyli dotyczy okresu końca ХІХ – lat 30. ХХ wieku. Opisane działania obrzędowe i rytualne cechuje symbolika dobrego początku; miały one na celu zachować i powiększyć własne gospodarstwo: rytualne milczenie podczas karmienia kur, żywienie bydła daniami obrzędowymi z dotrzymaniem pewnego scenariusza rytualnego i in. Konieczną częścią Świętego Wieczoru na Bojkowszczyznie były motywy zaduszkowe, które przejawiały się w zaproszeniu zmarłych do rodzinnej Świętej Wieczerzy, zostawaniu potraw obrzędowych po jej zakończeniu, semantyką tekstu-obrzędu dopełnianego pomiedzy członkami rodziny, zapychaniu łyżki w rytualny snop. W takich czynnościach magiczno-rytualnych Świętej Wieczerzy jak dzielenie się chlebem, obwiązywanie nóżek stołu łańncuchem, zaprosiny do rodzinnego stołu dusz zmarłych krewnych, dzikich zwierząt czy aniołów, znaleziono symbolikę communitas. Opisywane obrzędy tradycyjne i działania magiczne, funkcjonujące wśród mieszkańców ukraińskiej części Bojkowszczyzny, często porównywnuję z wypowiedziami przesiedlonych Ukraińców – mieszkańców województw zachodnich i północnych współczesnej Polski, którzy jeszcze przed 1947 r. zasiedlali górskie stoki Bieszczad Zachodnich.

EN

The article presents traditional rites and customs connected with the celebration of Christmas Eve (on 6th January) in Boikivschyna, the historical-ethnographic region of modern Ukraine. The festive and ritual ceremony discussed herein adheres to the folk tradition of the celebration of Christmas Eve from the end of the 19thcentury until the 1930’s. The described ritual acts are marked by the symbolism of a “good beginning”: ritual silence during feeding chickens, feeding cattle with ritual food, and keeping some ritual scenarios that were intended to preserve and increase the farmstead. Commemorative motifs were a required part of Christmas Eve in Boikivschyna and manifested themselves in the invitation of the dead relatives to the family’s Holy Supper, in leaving ritual food after the finished supper, in the semantics of the text-rite performed by family members, and in sticking the spoon into a ritual sheaf. Such magical and ritual acts of Christmas Eve as dividing bread; strapping the table legs with a chain; and inviting the souls of dead relatives, wild animals or angels to family supper, have been found to contain symbols related to communitas. The traditional rites and magical acts practised among the inhabitants of Boikivschyna in Ukraine (described in the article) are also compared with memories of deported Ukrainians, inhabitants of western and northern voivodeships of modern Poland who lived in the Bieszczady Mountains before 1947.

19

Baptyzmalny charakter Wigilii Paschalnej

57%

Matwiejuk K.

|

2017

|

vol. 26

|

issue 2

151-171

EN

A human life is immersed in the world of signs. They are means of interpersonal communication. The signs are also present in the liturgy. One of them is water. This element of the universe created by God, Jesus Christ made an effective sign of His grace. The power of the Holy Spirit accompanies the washing with the baptismal water. Its sanctifying power makes a neophyte a new creature, a child of God. Water as a liturgical sign appears in the liturgy of Paschal Vigil, where it is explained through liturgical texts. The contents marked with this sign actualize in the Baptism ceremony.

20

Pojednanie publicznych pokutników w liturgii rzymskiej

36%

Lijka K.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2012

|

vol. 65

|

issue 1

EN

In the 4ᵗʰcentury, when a time of freedom of Christian religion came, liturgical rites began to develop rapidly and this also applied to the liturgy of penance. At the time for heavy publicly known sins one needed to do public penance. On Ash Wednesday, one would be admitted within the group of penitents, and then on Maundy Thursday reconciliation took place. The first rites of such a celebration, comprised in Sacramentarium gelasianum from the 7ᵗʰ century, in later periods would become even more elaborate in the medieval pontificals. The Roman pontifical of 1596 took over the rites from the Pontifical of Durandus. The liturgy of public penitents lasted in certain places up to the 18ᵗʰ century. It was solemnly performed and presided over by a bishop, in the presence of the clergy, liturgical service and the faithful. In the rite published after the Second Vatican Council there is no mention of either public penitents or of the accompanying reconciliation rites.

PL

W IV wieku, kiedy nastał czas wolności dla religii chrześcijańskiej, liturgiczne obrzędy zaczęły podlegać szybkiemu rozwojowi – dotyczyło to również liturgii pokuty. W tym okresie za ciężkie grzechy znane publicznie trzeba było odprawić pokutę publiczną. Do grona pokutników włączano w Środę Popielcową, a pojednanie odbywało się w Wielki Czwartek. Pierwsze obrzędy takiej celebracji, zawarte w Sacramentarium gelasianum z VII wieku, w późniejszym okresie będą jeszcze bardziej rozwinięte w średniowiecznych pontyfikałach. Pontyfikał rzymski z 1596 roku przejął obrzędy z Pontyfikału Duranda. Liturgia pojednania publicznych pokutników przetrwała w niektórych miejscach do XVIII wieku. Sprawowano ją uroczyście pod przewodnictwem biskupa, w obecności duchowieństwa, służby liturgicznej i wiernych. W rytuale wydanym po Soborze Watykańskim II nie ma już mowy o publicznych pokutnikach ani o obrzędach, które towarzyszyły ich pojednaniu.

Refine search results

The Legacy of Ancient Customs. The Extreme Way of the Cross

Obrzęd ekskomuniki zawarty w średniowiecznym Pontyfikale Rzymskim

Obrzęd święceń biskupich ks. Karola Wojtyły

Anamnetyczny charakter sakramentu bierzmowania w ujęciu bpa Wacława Świerzawskiego

Los ritos, los curanderos y la ley

Anamnetyczny charakter obrzędów chrzcielnych

Obrzęd nadania imienia

Semiotyka gestów rytualnych – kilka uwag o metodzie badawczej

Posty religijne w kulturze ludowej

Nauczanie liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym diecezji siedleckiej

Sakramentarz jako księga liturgiczna

Element chtoniczny w bułgarskiej obrzędowości cyklu wiosennego

Itinerarium liturgiczne po Rzymie

Bezdomni zmarli: rzecz o Szekspirowskich widmach

Artistic Features of Besamims in Eastern Galicia in the 18th – the first third of the 20th Century

Permanentny charakter obecności Ducha Świętego w dziewictwie konsekrowanym w świetle księgi liturgicznej Obrzędy konsekracji dziewic

Motyw kazirodztwa w polskim folklorze tradycyjnym

Święty wieczór w obrzędowości dorocznej Ukraińców Bojkowszczyzny: tradycja ludowa i pamięć przesiedleńców

Baptyzmalny charakter Wigilii Paschalnej

Pojednanie publicznych pokutników w liturgii rzymskiej