Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: opozycje

Sort By:

Limit search:

Przysłówki wprowadzające ilościową charakterystykę uczestników zdarzenia: główne opozycje znaczeniowe

100%

Danielewiczowa M.

Linguistica Copernicana

2023

vol. 19

51-70

The article is devoted to Polish adverbs introducing the quantitative characterization of the participants of an event, that is, on the one hand, lexical units such as: pojedynczo, ‘one by one’, jednoosobowo ‘singly’, indywidualnie ‘individually’, samotnie ‘solitarily, alone’, solo, solowo ‘solo’ and on the other – licznie ‘in large numbers’, tłumnie ‘in crowds’, masowo ‘on a large scale’, gromadnie ‘in droves’, stadnie ‘in herds’, grupowo ‘in a grup, as a grup’, gremialnie, kolektywnie, zbiorowo ‘collectively’, kolegialnie ‘collegially’, zespołowo ‘as a team’, chóralnie ‘chorally’. The author distinguishes and briefly discusses the main oppositions that constitute and organize this subsystem of meanings. These oppositions are as follows: a) one individual – more than one; b) person – another organism – something; c) multiplicity conceptualized as a whole – multiplicity not being a whole; d) characterization of all the indicated participants – no information on completeness; e) quantitative component as a gradable – not-gradable trait; f) doing something – lack of action.

Artykuł poświęcony jest polskim przysłówkom wprowadzającym ilościową charakterystykę uczestników danego zdarzenia, to znaczy z jednej strony jednostkom takim jak: pojedynczo, jednoosobowo, indywidualnie, solo, solowo z drugiej zaś – licznie, tłumnie, masowo, gromadnie, stadnie, grupowo, gremialnie, kolektywnie, kolegialnie, zespołowo, zbiorowo, chóralnie. Autorka wyróżnia i krótko omawiapodstawowe opozycje, które organizują ten podsystem znaczeń. Opozycje te są następujące: a) jeden – więcej niż jeden; b) osoba – inny organizm – coś; c) wielość ujmowana jako całość – wielość niebędąca całością; d) objęcie charakterystyką wszystkich partycypantów – brak informacji o tego rodzaju kompletności; e) komponent ilościowy jako własność stopniowalna – jako własność niestopniowalna; f) działanie – brak działania.

Świat wartości sennika ludowego

80%

Niebrzegowska S.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1996

vol. 8

99–112

W tekstach sennika ludowego zawarty jest świat wartości nosiciela kultury ludowej. Daje się on rekonstruować poprzez uchwycenie systemu opozycji. Ogólnie, to, co żywe, młode (nowe, świeże), jasne (białe), czyste, tłuste, dojrzałe, całe, zdrowe, ubrane, surowe i metalowe, objaśniane jest jako coś dobrego, z konkretyzacją jako życie, zdrowie, młodość, bogactwo, urodzaj, zgoda, miły gość, szczęście, radość. Z kolei to, co martwe, stare (czerstwe), ciemne (czarne), brudne, chude, niedojrzałe, niecałe, chore, nagie, gotowane, papierowe, na jawie wyjawiane jest jako coś niedobrego, a szczegółowiej jako śmierć, choroba, starość, nędza, nieurodzaj, kłótnia, zbędny gość, nieszczęście, smutek itd. Na szczycie otrzymywanej po stronie wykładni sennika „drabiny wartości” sytuują się wartości praktyczne, związane z zabezpieczeniem podstawowych potrzeb egzystencjalnych. Sennik zatem potwierdza tezę, że w centrum ludowego świata wartości jest życie i jego ochrona.

In the folk genre of minimal texts which include dream images and their explanations one can find the world of values shared by members of the folk culture. It can be reconstructed by capturing a system of oppositions. In general, something which is alive, young (new, fresh), light (white), clean, fat, ripe, undivided, healthy, dressed, raw and made of metal is explained as something good, or in more concrete terms as life, health, young age, wealth, bumper harvest, mutual understanding, a welcome guest, happiness, joy. On the other hand, what is dead, old (stale), dark (black), dirty, thin, unripe, divided, ill, naked, cooked, or made of paper, is manifested in reality as something bad, more specifically as death, illness, old age, poverty, bad crops, quarrel, an unwelcome guest, unhappiness, sorrow etc. At the top of the “ladder of values” extracted from the genre of minimal texts which include dream images and their explanations one can find practical values, connected with securing the basic existential needs. The analysis of the explanations, then, corroborates the hypothesis that in the centre of the folk model of values there is life and its protection.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Linguistica Copernicana

1 Danielewiczowa M.

1 Niebrzegowska S.

1 2023

1 1996

Search results

Przysłówki wprowadzające ilościową charakterystykę uczestników zdarzenia: główne opozycje znaczeniowe

Świat wartości sennika ludowego