Search results

1

Pontyfikalia biskupie we franciszkańskim klasztorze w Łodzi-Łagiewnikach

100%

Antoszczuk R. M.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2018

|

vol. 27

|

issue 4

199-209

EN

This article, apart from explanations concerning bishop’s insignia, describes his attire: a miter and a stole which can be found in the collection of Franciscan Fathers in Łagiewniki thanks to the friendship between Cardinal Sodano and father Śliwiński. Although the author does not explain the circumstances in which those insignia were transferred, he describes the insignia and informs about their symbolism. Due to insightful analysis of the embroidered coat of arms which is placed on the chasuble he found out who was the owner of this attire.

2

Post-Tridentine chasubles presented on permanent exhibition in Diocesan Museum in Siedlce

80%

Mościcki M.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 4: Historia sztuki

103-114

EN

Chasuble is a decorative outer vestment used by Catholic priests to celebrate Mass. It comes from the Roman paenula, that is a light coat protecting from rain. It was commonly used by Christian priests since the 4th century, and it became a characteristic feature of the priesthood from the 7th century. Over the centuries chasubles were the subject of different modifications. After the Trent Council planets were shortened until the violin shape – these were so-called Roman chasubles. First chasubles had ornamental patterns of the fabrics they were made of. However, Roman paenule had vertical stripes, so-called clavi, which later formed a decorative column sometimes adopting the form of a cross. Chasubles were made from the best silk fabrics. Diocesan Museum in Siedlce has the exhibition of the Post-Tridentine chasubles. The embroidered chasuble from the 17th century is an example of Italian design. The chasubles from the 18th century are came from the Radziwiłł foundation from Biała Podlaska. The first is an example of French embroidery, whereas the second was made in a local manufacture. The red chasuble with the Star of the Order of the White Eagle is a very interesting exhibit, vere rarely decoration of liturgical vestments. The chasuble with the kontusz sash it is the Polish tradition of storage in memory of noble costume. The last example it is the funeral vestment with a very rich embroidery with the Passion of the Christ motifs. Throughout the time we can see a variety of fabrics, techniques and ornamentation methods used in the production of vestments. Each of the examples has its original decorativeness.

PL

Ornat jest ozdobną szatą wierzchnią używaną przez katolickich duchownych do sprawowania Mszy świętej. Swoją genezę wywodzi z rzymskiej paenuli, czyli lekkiego płaszcza chroniącego przed deszczem. W Kościele jest stosowana od IV w., a VII w. uznano ją za strój liturgiczny. Na przestrzeni wieków ornaty były poddawane różnorodnym modyfikacjom. Po Soborze Trydenckim planety uzyskały formę przypominającą skrzypce, są to tzw. ornaty rzymskie. Pierwsze ornaty posiadały wzory ornamentalne tkanin, z których były wykonywane. Jednak rzymskie paenule miały pionowe pasy, tzw. clavi, które z czasem utworzyły ozdobną kolumnę przyjmującą niekiedy kształt krzyża. Do wyrobu ornatów stosowano najlepsze tkaniny jedwabne. Głównym motywem dekoracyjnym są haftowane preteksty. Muzeum Diecezjalne w Siedlcach posiada ekspozycję ornatów potrydenckich. Haftowany ornat z XVII wieku jest przykładem wzornictwa włoskiego. Ornaty z XVIII wieku pochodzą z fundacji Radziwiłłów z Białej Podlaskiej. Pierwszy jest przykładem hafciarstwa francuskiego, natomiast drugi został wykonany w miejscowym warsztacie. Ciekawym eksponatem jest czerwony ornat z gwiazdą Orderu Orła Białego – rzadko spotykana forma dekoracji szat liturgicznych. Ornat z pasa kontuszowego to polska tradycja przechowywania w pamięci stroju szlacheckiego. Ostatnim przykładem jest szata liturgiczna żałobna z bardzo bogatym haftem o tematyce Męki Pańskiej. Na przestrzeni tego czasu widać różnorodność tkanin, technik i sposobów ornamentyki stosowanych do wyrobu szat liturgicznych. Każdy z przykładów charakteryzuje się oryginalną dekoracyjnością.

3

Ornat – geneza, symbolika, sposoby dekoracji

80%

Mościcki M.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2016

|

issue XIII/13

91-115

XX

Chasuble is a decorative outer vestment used by Catholic priests to celebrate Mass. Its decorativeness, as well as the decorativeness of all vestments, emphasizes the celebrant and the significance of the liturgical activities. Chasuble comes from the Roman „paenula”, that is a light coat protecting from rain. It was commonly used by Christian priests since the fourth century, and it became a characteristic feature of the priesthood from the seventh century. Liturgical vestments started to develop since the ninth century, when they were used only for liturgical purposes by blessing. Over the centuries chasubles were the subject of different modifications. From the twelfth to the fifteenth century chasubles had the shape of the bell, and they were called gothic chasubles. After that time, especially after the Council of Trent, they were gradually modified. Chasubles were shortened until the violin shape – these were the so called Roman chasubles. First chasubles had ornamental patterns of the fabrics they were made of. However, Roman „paenule” had vertical stripes, the so called „clavi”, which later formed a decorative column sometimes adopting the form of a cross. Chasubles were made from the best silk fabrics. From the fourteenth to the first half of the seventeenth century the most popular were Italian fabrics, and from the second half of the seventeenth century – French fabrics. The main decorative motifs are embroidered orphreys. In medieval times they were mainly figural representations and since the Renaissance they became more plastic and decorative thanks to goldsmith’s additives. In the time of Renaissance plant ornamentation is the dominant. However, since the Counter-Reformation vestment embroidery was dominated by plant-flower ornamentation, with heavy and complex compositions. A common feature of the presented vestments is their cut, formed finally after the Council of Trent. In this form it has survived over 400 years, until the Second Vatican Council. Throughout this time we can see a variety of fabrics, techniques and ornamentation methods used in the production of vestments. Each of the examples has its original decorativeness.

4

Zabytkowe tekstylia w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach w świetle badań reinwentaryzacyjnych

80%

Pikula-Kuziak D.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 118

275-289

EN

Reinventory works at the Diocesan Museum in Siedlce in 2020, subsidised by the National Centre for Culture as part of the programme ‘Kultura w sieci’[‘Culture on the Web’], included historic textiles sewn from 15th- through 20th-century fabrics that had been stored in a warehouse for many years. They revealed more than 140 objects (chasubles, capes, mitres, dalmatics, stoles, maniples, palls and burses), only a fraction of which had been catalogued. Other items are of largely unknown provenance, often damaged and having been repaired and re-stitched many times. Only a few of them can be found in the catalogues of art monuments in Poland or on inventory cards in the office of the Provincial Office for Monument Protection. As part of the reinventory work, all the historical paraments gathered in the collection of the Diocesan Museum were carefully documented in terms of content and visual records, and more than 150 of them were added to the online exhibition ‘Splendor Podlasia’[‘Splendour of Podlasie’] (www.splendorpodlasia.pl) so as to bring this interesting resource to a larger audience. The article also deals with research into the history of the two oldest, late-Gothic fabrics from which the chasubles were sewn and the reuniting of the ceremonial set (sacra paramenta and sacra indumenta) of Bishop Franciszek Kobielski (1679–1755), which had been scattered for many years.

PL

Prace reinwentaryzacyjne w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach, podjęte w 2020 roku, dofinansowane przez Narodowe Centrum Kultury w ramach programu „Kultura w sieci”, objęły zabytkowe tekstylia szyte z tkanin XV-XX-wiecznych gromadzone w magazynie od wielu lat. Ujawniły ponad 140 obiektów (ornatów, kap, mitr, dalmatyk, stuł, manipularzy, palek kielichowych, burs), z których tylko znikoma część była już wcześniej skatalogowana. Pozostałe są w dużej mierze nieznanej proweniencji, zniszczone, często po wielokroć reperowane i przeszywane. Tylko nieliczne z nich odnajdujemy w katalogach zabytków sztuki w Polsce czy w kartach inwentaryzacyjnych gromadzonych w biurze Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. W ramach prac reinwentaryzacyjnych objęto staranną dokumentacją merytoryczną i fotograficzną wszystkie zgromadzone w zbiorach Muzeum Diecezjalnego zabytkowe paramenty, a także umieszczono ponad 150 z nich na wystawie online Splendor Podlasia (https://splendorpodlasia.pl), by pozwolić poznać ów interesujący zasób szerokiemu gronu odbiorców. Treść artykułu dotyczy także podjęcia badań nad historią dwu najstarszych, późnogotyckich tkanin, z których uszyto ornaty, oraz powtórnego połączenia w całość, przez lata rozproszonego, uroczystego kompletu (sacra paramenta i sacra indumenta) bp. Franciszka Kobielskiego (1679-1755).

5

Piedad y suntuosidad: los ornamentos litúrgicos de tres colecciones limeñas

80%

Cánovas E. P. V.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2020

|

issue 10

75-100

PL

Celem artykułu jest poszerzenie wiedzy ogólnej na temat ozdób liturgicznych, a także przybliżenie czytelnikom znaczenia zbiorów zgromadzonych w Bazylice Katedralnej, Klasztorze Św. Franciszka i Klasztorze Karmelitanek Bosych (Nazarenas) w Limie. Dzieła te nie tylko prezentują treści istotne z punktu widzenia języka symbolicznego propagowanego przez Kościół, lecz także inkorporują walory estetyczne pochodzenia lokalnego.

EN

The purpose of this article is to contribute to the knowledge of liturgical ornaments in general, as well as to bring readers closer to understanding of the importance of the collections of the Cathedral Basilica of Lima, the San Francisco Convent and the Nazarenas Carmelitas Descalzas Monastery. These works not only present contents and particularities based on their symbolic character promoted by the Church, but also integrate plastic values of local origin.

6

Jak postrzegany jest kapłan Pański? Obraz celebransa na podstawie symboliki szat liturgicznych

80%

Mielnik D.

Studia Warmińskie

|

2017

|

issue 54

143-153

PL

Celem niniejszego opracowania jest ukazanie wielopłaszczyznowości symboliki szat liturgicznych ubieranych przez kapłana do sprawowania mszy świętej. Analizowana jest symbolika poszczególnych elementów stroju liturgicznego kapłana celebrującego mszę świętą w tzw. nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego, ponieważ w rycie tym ze względu na większą ilość nakładanych elementów stroju liturgicznego zawarta jest bogatsza symbolika. Okazuje się, że symbolika poszczególnych szat liturgicznych ma wspólne podłoże znaczeniowe. Można zauważyć dwie główne płaszczyzny symboliki szat mszalnych. Pierwsza odnosi się do moralnego aspektu ludzkiego życia, gdyż wskazuje istotne charakterystyki celebransa Eucharystii. Druga zaś ma charakter chrystologiczny, ponieważ ukazuje kapłana jako „drugiego Chrystusa”, a więc tego, kto uobecnia Ofiarę Jezusa.

EN

The main purpose of this paper is finding the answer to the question of how the priest who celebrates the Holy Mass is noticed according to symbolism of liturgical vestments which he wears. The method used in these researches is analysis of liturgical vestments symbolism which is ascribed to a particular garment. Thanks to finding the meaning of liturgical vestments it is possible to point out the common symbolism. These researches rely on garments which are used during the Tridentine Mass because in this kind of liturgy there are more vestments so there is richer symbolism. On the basis of analysis it can be claimed that there are two main directions. The first one is moral direction, the second one is Christology direction.

7

Spis rzeczy będących w posiadaniu kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Imbramowicach sporządzony dnia 25 października 1862 rok

61%

Skrzydlewska B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2014

|

vol. 102

237-249

EN

In the Archive of the Norbertine Sisters in Imbramowice in the folder entitled The list of things donated to the church of the Norbertine Sisters in Imbramowice there is The register of all church things written on 25 October, 1862. The inventory of 1862 was drawn up when Bronisława Switanowska was the superior of the convent. The period of her reign was the time of changes for the convent in Imbramowice. At fi rst there were no major obstacles in monastic life, and in those times of relative prosperity on 25 October, 1862 a list of things belonging to the convent was made. We learn from it that the convent church was in possession of the following church vestments: chasubles – 43, copes – 10, albs – 23, amises – 29, purifi cators – 45, corporals – 17, palls – 50, antependia 41. Under the goldsmithery the entry includes: candlesticks: silver – 22, tin – 6, wooden 51, porcelain – 2, tinplated – 2, metal – 6, brass – 1; b) chalices – 6, c) monstrances – 1, reliquaries – 4, a pyx – 1 The register also contains a number of other items, such as carpets, surplices, etc. Paintings and sculptures are not included. This register is particularly valuable because the chronicles relating to that period were written only in 1924, therefore, they are of a retrospective type. Analyzing the inventory of 1862, it can be noticed that some things were given or done by the nuns living in a convent. The register also includes the objects that convent acquired in 1863, 1864, 1866 and 1867. Those are the inventories from the period particularly diffi cult for the convent. The January Uprising initiated great changes. And the year 1864 was extremely critical for Imbramowice as it was then when, after the collapse of the uprising, the convent was ordered to be close down. As the records show at that time donations also came from the Norbertine Sisters in Imbramowice. In addition, the Norbertine Sisters of Pinczów (Busk) after the liquidation of their convent brought their possession to Imbramowice in 1864. The last two registers come from the years 1866 and 1867.

8

Widzialny znak niewidzialnej łaski. Tzw. komplet żywiecki w skarbcu katedry na Wawelu w świetle badań źródłowych i ikonograficznych

51%

Tracz S.

Folia Historica Cracoviensia

|

2017

|

vol. 23/2

427-463

PL

Wyjątkowe miejsce wśród tkanin liturgicznych przechowywanych w skarbcu katedry na Wawelu zajmuje garnitur składający się z ornatu i dwóch dalmatyk, określany jako tzw. komplet żywiecki (ornat — nr inw. KKK tk/334, dalmatyka ze sceną Komunii świętej — KKK tk/334A, dalmatyka ze sceną Spowiedzi — KKK 334B). Paramenty uszyto z włoskiego altembasu ok. 1525 r. we Flandrii i bogato ozdobiono haftami figuralnymi według projektu atrybuowanego Lucasowi van Leyden (zm. 1533). Źródła archiwalne jednoznacznie wiążą komplet żywiecki od 1598 r. z kościołem parafialnym Narodzenia NMP w Żywcu (obecnie konkatedra diecezji bielsko-żywieckiej), co wyklucza możliwość jego późniejszego przekazania lub też ewentualnego odkupienia. Wyjątkowość paramentów z Żywca podkreśla program ideowy nawiązujący do udzielania sakramentów świętych. Z terenu Europy zachowało się tylko kilka przykładów dekorowania tkanin liturgicznych przedstawieniami siedmiu sakramentów — np. w kolegiacie St. Vincent w Soignies (Zinnik) z końca XV w., na borcie z niezachowanej kapy z około 1470 r. fundacji hrabiego Giacoma de Savoia-Romont (Berno, Bernisches Historisches Museum, inv. 308), na haftach z flandryjskiej kapy z koń. XV w. (Detrorit, Institute of Arts), mimo iż spotykamy realizacje takich przedstawień w innych sztukach plastycznych, zwłaszcza w kręgu piętnastowiecznej sztuki niderlandzkiej — malarstwie ściennym, witrażowym, książkowym, rzeźbie (głównie w dekoracji chrzcielnic) czy też licznie zachowanych rzeźbionych lub malowanych retabulach ołtarzowych oraz na tapiseriach. Na omawianym komplecie cykl sakramentalny rozdzielono pomiędzy trzy obiekty — ornat i dwie dalmatyki, dzięki czemu był on widoczny w całości tylko wtedy, gdy używało go podczas liturgii trzech duchownych — kapłan i dwóch diakonów. Pod względem ikonograficznym przedstawione sceny udzielania sakramentów czerpią z bogatej tradycji określającej sposób ukazywania kolejnego sakramentu w oparciu o wcześniej wpracowany typ ikonograficzny, który następnie był rozbudowywany przez dodawanie dodatkowych postaci lub też za pomocą wprowadzania charakterystycznych szczegółów czerpanych z codziennej obserwacji życia liturgiczno-religijnego. Punktem wyjścia do budowania poszczególnych kompozycji jest łatwo rozpoznawalny „widzialny znak", konstytuujący kolejną scenę, za którym kryje się treść odnosząca się do „niewidzialnej łaski" właściwej dla poszczególnych sakramentów. Powstanie tak bogatego w treści ideowe zespołu haftowanych przedstawień należy wiązać z żywym piętnastowiecznym nurtem określanym jako devotio moderna oraz treściami apologetycznymi w kontekście ruchu reformacyjnego Marcina Lutra po roku 1517, negującego naukę o siedmiu sakramentach Kościoła.

EN

An exceptional place among liturgical vestments in the Treasury of the Wawel Cathedral occupies an ensemble consisting of a chasuble and two dalmatics, referred to as the ‘Żywiec ensemble' (Treasury of the Wawel Cathedral, chasuble — inv. no. KKK tk/334, a dalmatic depicting the Holy Communion — KKK tk/334A, a dalmatic depicting the Confession — KKK 334B). The vestments were sewn from Italian brocade around 1525 in Flan- ders and ornately decorated with figurative embroidery according to a design attributed to Lucas van Leyden (d. 1533). Since 1598 archival sources explicitly link the Żywiec ensemble to the parish church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary in Żywiec (currently the co-cathedral of the Bielsko-Biała/Żywiec diocese), which precludes the possibility of a later transfer or any purchase of the ensemble. The exceptional character of the vestments from Żywiec is emphasized by implementation of an ideological programme referring to the administra- tion of the holy sacraments. Only a few examples of European liturgical vestments decorated with images of the seven sacraments are extant — e.g. in St. Vincent Collegiate Church in Soignies (Zinnik) from late 15th centu- ry, on the band of a no longer extant cope of 1470 founded by count Giacomo de Savoia-Romont (Bern, Bernisches Historisches Museum, inv. 308), on embroideries of a Flanders cope from the end of the 15th century (Detroit, Institute of Arts), although we may encounter instances of such images in other fine arts, in particular in 15th century Dutch art: wall paintings, stained-glass paintings, book illustrations, sculptures (esp. font decora- tions) or many surviving sculpted or painted altarpieces and tapestries. The ensemble features a sacramental cycle split between three items, i.e. the chasuble and the two dalmatics. Due to the split, its entirety was vis- ible only when used during the liturgy by three clerics: a priest and two deacons. In terms of iconography, the images depicting the administration of sacraments derive from a wealth of iconographic tradition determining the manner in which the subsequent sacrament is shown, based on a pre- viously developed iconographic type, which was then expanded by the in- clusion of additional characters or by introducing unique details taken from everyday observation of liturgical and religious life. The departure point for constructing individual compositions is an easily recognisable ‘visible sign' constituting the next scene, behind which hides the content referring to ‘invisible grace' specific to each sacrament. The fact that such set of em- broidered images, rich in ideological content, was created must be linked to a vivid 15th century trend referred to as devotio moderna and apologetic content in the context of Martin Luther's reformation movement after 1517, which renounced the Churche's teachings of the seven sacraments.

Refine search results

2 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia Warmińskie

1 Sztuka Ameryki Łacińskiej

1 Teologiczne Studia Siedleckie

1 Łódzkie Studia Teologiczne

2 Mościcki M.

1 Antoszczuk R. M.

1 Cánovas E. P. V.

1 Mielnik D.

1 Pikula-Kuziak D.

1 Skrzydlewska B.

1 Tracz S.

1 2022

1 2020

2 2018

2 2017

1 2016

1 2014