Search results

1

Romance de la Negra Rubia de Gabriela Cabezón Cámara: entre la autobiografía tránsfuga y el autorretrato de un sujeto cínico

100%

Flisek A., Moszczyńska-Durst K.

Itinerarios. Revista de estudios lingüísticos, literarios, históricos y antropológicos

|

2020

|

vol. 32

41-58

ES

Romance de la Negra Rubia (2014) de Gabriela Cabezón Cámara es una autobiografía ficcional de Gabi, una paria que con su cara quemada concebida como símbolo de protesta popular consigue llegar a las cumbres del poder. Nuestro propósito es examinar las diferentes modulaciones de la voz narrativa de la novela, una voz que se desliza rápidamente de la compasión o la autocompasión en la burla, el sarcasmo y la parodia para desenmascarar la lucha popular como una performance, la experiencia límite del dolor y la muerte como una instalación y una puesta en escena mediática, la contracultura y la estética transgresora como arte servil a la hegemonía de la mercantilización, el amor como un constructo cultural patriarcal y un producto del “consumo de la utopía romántica”. Observaremos la manera en que este yo, que privilegia la ironía como modalidad expresiva por su radical antifundamentalismo epistemológico y axiológico, se aleja de la autobiografía tránsfuga modélica y construye el autorretrato de un sujeto que asume la máscara cínica para desmontar el espectáculo cínico de la sociedad contemporánea.

2

Recycling Tadeusza Różewicza jako poemat satyryczny

100%

Sidoruk E., Uniwersytet w Białymstoku I. F. P., Elżbieta Sidoruk d.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

W artykule zanalizowane zostały sposoby przejawiania się satyryczności w poemacie recycling Tadeusza Różewicza. Wskazując na ścisły związek między dążeniem Różewicza do poszerzania granic poezji a postawą satyryka, autorka dowodzi, że poeta ten jest mistrzem satyry sarkastycznej, poważnej i zaangażowanej, a najlepsze efekty artystyczne jako satyryk osiąga wówczas, gdy przejawiająca się w jego utworach satyryczność znajduje kontrapunkt w liryczności. Zdaniem autorki różnorodność tonacji i środków, za pośrednictwem których manifestuje się w recyclingu satyryczność, a także ostentacyjne balansowanie na granic poezji, pozwala uznać ten poemat za przełomowy w procesie przemian, jakim ulegała satyra w poezji Różewicza.

3

Komizm a intertekstualia w późnej twórczości Tadeusza Różewicza

86%

Kissin K., Uniwersytet Łódzki I. F. P., Konrad Kissin – mgr d. w. K. L. P. i. M. P. U. Ł. Z. s. i. w. b. l. o. t. W. G., konkis89@o2.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

U Różewicza intertekstualność stanowiła zawsze ważną kategorią, związaną z imperatywem dialogowości - wielogłosowość ta stopniowo narasta w dziełach „poety z Radomska”. W późnej jego twórczości, już w latach 90., następuje zwrócenie się ku wzorcom estetycznym postmodernizmu. Pisarz ponadto wraca do projektów komiczności z początków swojej twórczości — tak na przykład w tomie Kup kota w worku pojawia się żywioł satyryczny. Parafrazy komiczne Różewicza, w zależności od tego czy modelem dla nich staje się wzorzec literacki czy rzeczywistość pozajęzykowa, zaliczyć można do parodii lub trawestacji. Różny jest też stosunek autora do wykorzystywanego tekstu, przebiega on od „pogodnych uśmiechów” (Staff, Filipowicz) do ostrza krytyki (Derrida, Masłowska). Niezależnie jednak od tego główną metodą jaką osiągany jest żart jest metoda komizmu degradacyjnego. Intertekstualność u Różewicza jest zawsze aktywna znaczeniotwórczo. Jego teksty reinterpretują prototyp, a przez to twórczo ingerują w teraźniejszość.

4

PARODIA I IRONIA JAKO STRATEGIE KOMUNIKACJI W PROGRAMIE SATYRYCZNYM „THE COLBERT REPORT”

86%

Dunin-Wilczyński S.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2014

|

vol. 57

|

issue 1

141-155

EN

Many contemporary American satirical programs try to convey the importance of critical reception of media reality. Being one of such programs, The Colbert Report uses irony and parody to create comedic materials which blend commentary, serious information, and entertainment. The show’s host, Stephen Colbert, puts on a mask of a conservative news announcer commenting on current political and social affairs by constant parody, since Colbert never leaves his constructed persona, using exaggeration and absurdity to mock contemporary news media, politicians and ideologies. The aim of this paper is a phenomenological analysis of the strategies in which creators of The Colbert Report use parody and irony in media communication. The specific type of irony that Colbert uses is not sarcastic, but it is more of an ironic mode, a mechanism, which is supposed to emphasize the absurdity of a specific media situation. In The Colbert Report, one can differentiate three main ironic mechanisms: context denaturalization, demystification of rhetorical discourse, and intertextual allusions.

PL

Bardzo często celem programów satyrycznych jest uczulanie odbiorców na potrzebę krytycznego patrzenia na rzeczywistość medialną. Na tle wielu programów satyrycznych emitowanych w Stanach Zjednoczonych, The Colbert Report w sposób niezwykle charakterystyczny wykorzystuje ironię i parodię przy tworzeniu humorystycznych materiałów z pogranicza publicystyki i informacji. W programie prowadzący, Stephen Colbert, przyjmując pozę konserwatywnego dziennikarza, komentuje bieżące wydarzenia polityczno-społeczne, ukazując retoryczne mechanizmy współczesnych mediów. Program charakteryzuje trwała parodia, wykorzystująca hiperbolizację i absurd do ośmieszania współczesnych mediów, polityków i ideologii. Celem tego referatu jest fenomenologiczny ogląd sposobów i istoty wykorzystania ironii i parodii przez twórców programu w komunikacji medialnej. Ironia, jaką posługuje się Colbert, nie jest ironią złośliwą, idącą w stronę sarkazmu, ale raczej ironicznym trybem, mechanizmem, który ma podkreślać absurdalność sytuacji lub argumentu. W The Colbert Report wyszczególnić można trzy główne mechanizmy budowania ironii: denaturalizowanie kontekstu, demistyfikację retoryczności dyskursu oraz stosowanie intertekstualnych aluzji.

5

Zagubione w Austen: Duma i uprzedzenie w postmodernistycznej odsłonie – między parodią a nostalgią

86%

Terentowicz-Fotyga U.

Przegląd Humanistyczny

|

2019

|

vol. 63(2 (465))

151-160

PL

The article analyses an ITV series Lost in Austen (2008), directed by Dan Zeff, as an example of postmodern play with Pride and Prejudice. Moving the contemporary heroine to the imaginary, textual sphere, the movie compares the reality of the 19th and the 21st century, emphasizing the visibly different positions of women. It not only “rewrites” the course of events, but also makes the tensions (which were previously silenced by the romance convention) more dynamic. Oscillating between the parody and nostalgia, Lost in Austen both continues and enriches Pride and Prejudice. Playful engagement with the original novel is the principal theme and motif of the series, but also the subject of its parodistic criticism. Lost in Austen engages both with the novel and with its 20th century reception. Moreover, by creative reinterpretation of the writer’s text, it shows the changing paradigms of the 20th century criticism and the cultural and literary theory. Highlighting the aspects of the novel important for the contemporary era, it initiates an interesting dialogue with the rich intertextual tapestry that contemporary popular culture weaved around Jane Austen.

6

Przywileje dam mężatek... z drugiej połowy XVIII stulecia

81%

Marcinkowska‑Malara M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 34

|

issue 4

69-81

EN

The article is an edition of an anonymous print from the second half of XVIII century: Przywileje dam mężatek niemieckim językiem pisane, dla powszechnej zabawy na polski przełożone i do druku podane w tym roku with its essential introduction. The author focused on the literary and socio – moral context that was important for the work to be created. Moreover, the author framed the possible circle of an unknown artist inspiration and she established the direct text model that is a picaresque work titled Sejm białogłowski. While analysing, the author paid attention to the similarities and differences between the texts. She also proved that at the end of XVIII century, despite new circumstances and socio‑moral infuences. the picaresques works arose interest of contemporary writers and became an artistic inspiration for them.

7

Intertekstualne relacje w parodii bułgarskiego pisarza Ljubomira Kotewa

72%

Paczev I.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2013

|

vol. LIX

199-209

PL

Z punktu widzenia gatunkowego praca ta prezentuje współczesny tekst literacki bułgarskiego pisarza Ljubomira Kotewa. Jego utwór Galeria typów i charakterów bułgarskich w czasach tureckich i dzisiejszych (2004) jest parodią noweli słynnego bułgarskiego pisarza Iwana Wazowa pod tym samym tytułem. Kotew dostrzegł bardzo interesującą analogię między dzisiejszą Bułgarią a światem przedstawionym przez Wazowa w tekście źródłowym, mimo że upłynęło wiele lat od czasu jego kreacji. Analiza współczesnego utworu ujawnia możliwości parodii stworzenia szeregu charakterów, które egzystują w trzech planach: społecznym, politycznym i kulturalnym. Porównanie tekstów dwóch autorów skłania do refleksji o problemach bułgarskiej tożsamości.

EN

From the genre point of view this research presents a contemporary literary text by Ljubomir Kotev from Bulgaria. His Gallery of Bulgarian types and characters in the time of Turkish yoke and nowadays (2004) is a parody of a novel by Ivan Vasov entitled in the same way. Kotev has found a very interesting analogy between today’s Bulgaria and the world described by Wasov, even though so many years have past. The analysis of the Kotev’s text proves the abilities of a parody, creating a set of life-like characters that exist in three planes: social, political and cultural one as well. The compression of the two texts mentioned above induces to reflection about the problem of Bulgarian identity.

8

Archiwa antropocenu. Mockument przyrodniczy i dekolonizacja natury

72%

Borowski M.

Prace Kulturoznawcze

|

2018

|

vol. 22

|

issue 1-2

97-111

EN

The present article is set in the context of the discussion about the Anthropocene as a new geological epoch of Earth and the period of human dominance over nature. This debate is focused mainly on the relationships between scientific discoveries and politics. However, critics of the Anthropocene have pointed out the era of unprecedented exploitation of natural resources is accompanied by such forms of representing nature in scholarly discourse and popular culture which sanction the human dominance on Earth. In this context the text concentrates on wildlife documentary as one of the typical representational forms of the Anthropocene. However, the main thematic focus is on critical and parodic representations of documentary discourse, gathered under umbrella term ‘mockumentary’. Such parodic elements can be identified already in a canonical mockumentary The Falls (dir. P. Greenaway, 1980), which subversively quotes the methods of archiving natural anomalies after an ecological catastrophe. However, the latter part of the article is devoted to those films which manifestly depart from anthropocentric perspective. Their critical potential results from the dismantling of traditional conventions of representing nature, in order to introduce other, non-human points of view. In this context the text offers a comparative analysis of two thematically and formally linked mockumentaries (Farce of the Penguins and Surf’s Up, both 2007) which refer to a renowned French wildlife documentary March of the Penguins (2005). The comparison demonstrates the possible scope of the critique of the Anthropocene in popular culture.

9

Bohater – nieudacznik w peerelowskiej krainie. O Lesiu Joanny Chmielewskiej

72%

Bujnicki T.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2023

|

vol. 66

|

issue 1

247-269

EN

Joanna Chmielowska’s crime novel Lesio differs from others in its genre due to its narrative perspective and its uniquely strong comedic aspect, which is emphasised in the subtitle. The titular protagonist, an office-working architect, represents the prototype of the artistically talented underachiever. His attempts at murdering colleague Matylda, PA and “punctuality police”, and another colleague, his rival for the affections of “office-crush” Barbara, are both inept and amusing. The two projected murders are situated amidst comedic events and thus transform the crime novel into a grotesque parody. Lesio’s role and character undergo changes during the novel’s three parts owing to his participation in a workplace contest, as well as his contribution towards the planning of a large holiday and recreational centre. Subsequent sections of this article will focus on the analysis of the following: characterisation of the protagonist; comedic aspects; parody and linguistic styling; and portrayal of the sociocultural background of the People’s Polish Republic in the 1970s.

PL

Lesio to piąta powieść kryminalna Joanny Chmielewskiej, która stanowi w jej pisarstwie pozycję wyjątkową. Podjęta w artykule interpretacja ma ukazać zarówno sposoby przekształcenia modelu powieści kryminalnej, jak i wydobyć jej humorystyczna dominantę. W analizie tekstu stosowano metody badań strukturalnych połączone z elementami socjologii literatury. Powieść odbiega od ukształtowanego wcześniej wzorca zmianą struktury narracyjnej z pierwszoosobowej na trzecio-osobową oraz mocniejszym wyeksponowaniem ludycznego obrazu świata. Autorka akcentowała aspekt humorystyczny, wysuwając go przed kryminalną intrygę i skupiając się na kreacji bohatera oraz na wywołanych jego działaniami komicznych zdarzeniach. Twórczość Chmielewskiej wyodrębniał stosowany przez nią typ komizmu, który odróżniał jej utwory od „klasycznego” kryminału. W Lesiu nastąpiła zmiana konwencji – kryminał „serio” zastąpiła zabawa w kryminał. Autorka konwencjom powieści kryminalnej, nadawała nowe znaczenia i odwołując się do obiegowych motywów gatunku (zbrodnia (nie)doskonała, napad na pociąg), banalizuje je i ośmiesza. Kolejne części artykułu skupiają się na: charakterystyce bohatera; aspektach komediowych; parodii i stylizacjach językowych, których tłem są stosunki społeczno-kulturowe w PRL w latach siedemdziesiątych XX wieku. Istotną przyczyną zwrotu pisarzy i czytelników w stronę „zabawnej sensacji” zdaje się rodzaj oswajania negatywnie kojarzonej przez wielu Polaków niezbyt odległej przeszłości. Kpina z aparatu sprawiedliwości, pokazywanie nieudolnych policjantów, opieszałość organów ścigania łączą się z apologią zwykłego obywatela, który „domowymi sposobami” radzi sobie w tej rzeczywistości. Powieść Chmielewskiej znalazła licznych naśladowców i kontynuatorów po roku 1989 w nurcie groteskowym powieści kryminalnej. Lesio stanowi ważny przykład rozmaitości gatunkowej powieści kryminalnej, zmienności form i funkcji aspektu ludycznego w jej strukturze.

10

Niejednoznaczny status tekstu parodiowanego w dyskursie satyrycznym

72%

Sidoruk E.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

vol. 57/114 z. 2

53-63

PL

Przedmiotem analizy w artykule jest relacja między parodią i satyrą. Odwołując się do, zaproponowanej przez Paula Simpsona w On the Discourse of Satire, koncepcji satyry jako praktyki dyskursywnej, autorka wskazuje na przyczyny nieporozumień interpretacyjnych wynikających z zastosowania parodii w tekście satyrycznym. Jej zdaniem parodia utrudnia identyfikację intencji satyrycznej, zwłaszcza wtedy, gdy obiektem parodii jest tekst literacki o wysokich walorach artystycznych. W niektórych przypadkach niemożliwe okazuje się jednoznaczne rozstrzygnięcie, czy parodiowany tekst służy jedynie satyrycznemu ukazaniu pewnych aspektów rzeczywistości pozaliterackiej, czy jest również obiektem krytyki.

EN

The subject of analysis in this article is a relation between parody and satire. With reference to the concept of satire as a discursive practice proposed by Paul Simpson in his work On the Discourse of Satire, the author points out the reasons for interpretative misunderstandings caused by the application of parody in a satirical text. She claims that parody makes it difficult to identify a satirical intention, especially when the object of parody is a literary text of great significance. In certain cases it seems impossible to decide unambiguously whether a parodied text is only used to satirize some aspects of non-literary reality or is also a satirical target itself.

11

Wariacje na temat twórczości kabaretowej Juliana Tuwima

72%

Smyczek K.

Prace Polonistyczne

|

2016

|

vol. LXXI

209-217

EN

The essay is an interpretation of Tuwim’s cabaret song maintained in a street ballad style, Ostatnia dziewica, which was written for a Qui Pro Quo star Mira Zimińska. Ostatnia dziewica is a parody of the folk song Za Ebru falą, one of the most popular compositions of the 19th century. Tuwim’s work is a witty comment on a literary and social image of spinsterhood. Although Tuwim considered his cabaret creation as a commercial and lowbrow product, he never abandoned the frivolous muse. Not only was this first “mass poet” the main author the Qui Pro Quo, he also provided songs, sketches and monologues (signed with one of his thirty three pseudonyms) to numerous variété theatres. He was a co-founder of the Pikador literary cabaret and collaborated with cabarets Bi-Ba-Bo, Miraż, Czarny Kot, Sfinks, Perskie Oko, Banda, Cyganeria, Stara Banda and Cyrulik Warszawski.

12

Przywileje dam mężatek... z drugiej połowy XVIII stulecia

72%

Marcinkowska‑Malara M., Uniwersytet Śląski w Katowicach W. F., gosia1134@wp.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 34

|

issue 4

EN

The article is an edition of an anonymous print from the second half of XVIII century: Przywileje dam mężatek niemieckim językiem pisane, dla powszechnej zabawy na polski przełożone i do druku podane w tym roku with its essential introduction. The author focused on the literary and socio – moral context that was important for the work to be created. Moreover, the author framed the possible circle of an unknown artist inspiration and she established the direct text model that is a picaresque work titled Sejm białogłowski. While analysing, the author paid attention to the similarities and differences between the texts. She also proved that at the end of XVIII century, despite new circumstances and socio‑moral infuences. the picaresques works arose interest of contemporary writers and became an artistic inspiration for them.

13

Jak rozpoznać pastisz (i odróżnić go od parodii)?

72%

Hellich A.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

vol. 57/114 z. 2

25-38

PL

Pastisz może być — i bywał — pojmowany na trzy rozmaite sposoby: jako gatunek, jako odmiana stylizacji oraz jako odrębna kategoria estetyczna. Z różnymi definicjami tego zjawiska wiążą się różne oceny jego walorów artystycznych. Zwracając uwagę na pewne nieścisłości w genologicznych ujęciach pastiszu (reprezentowanych tu głównie przez koncepcję Stanisława Balbusa), opowiadam się za rozpatrywaniem pastiszu na płaszczyźnie estetycznej, nie zaś stylistycznej. Nie wydaje mi się jednak słuszne definiowanie go w opozycji do parodii, co czynią Linda Hutcheon i Ryszard Nycz. Opierając się na analizach prozy Marcela Prousta i Doroty Masłowskiej, przedstawiam tezę, że pastisz i parodia są nie tyle strategiami opozycyjnymi, co raczej pokrewnymi; nierzadko wręcz trudnymi do odróżnienia.

EN

So far, pastiche has been criticized as a sign of unoriginality and epigonism of postmodern artists, marginalized as a niche, elite phenomenon and cherished as the most perfect form of contemporary art. Differences in the perception of pastiche are due to the fact that everyone defines it differently: as a genre, as a kind of stylization or as an aesthetic category. I agree that a pastiche — like a parody — should be considered as a distinct aesthetic strategy. I do not think, however, that pastiche and parody make clear and rigid opposition. Analysis of examples of literature — from Marcel Proust to Dorota Masłowska — prove that these strategies are closely related and usually occur in hand.

14

Tak samo, tylko lepiej? Jana Křesadly potyczki literackie

72%

Gawarecka A.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2020

|

issue 10 (13)

307-320

EN

„Odkryta” dla szerszego grona czytelników dopiero po 1989 roku twórczość literacka Jana Křesadly od początku budziła kontrowersje wśród czytelników i recenzentów, sam pisarz zaś traktowany był jako typowy outsider, ktoś, kto świadomie skazuje się na wegetację na peryferiach czeskiej kultury współczesnej. Na sytuację tę Křesadlo reagował, nieustannie wdając się w spory i polemiki z innymi prozaikami, używając do tego postmodernistycznych strategii narracyjnych bazujących na eksponowaniu intertekstualnego i autotelicznego charakteru literackiej reprezentacji oraz dążąc do parodystycznego ośmieszenia pisarskiej maniery swych adwersarzy (przede wszystkim Milana Kundery). Obszerne fragmenty jego dzieł odczytywać też można w kategoriach „powieści z kluczem”. Nie sposób jednak oprzeć się wrażeniu, że eksponowana w jego pisarstwie zależność od bardziej cenionych (w opinii powszechnej) autorów wypływa z opisywanego przez Harolda Blooma „lęku przed wpływem” i ze zrodzonej stąd potrzeby uwolnienia się od zbyt silnie narzucających się wzorców.

PL

The literary works of Jan Křesadlo, which were “discovered” just after 1989, from the very beginning have caused controversy among the reviewers and readers, and the writer himself was treated as a typical outsider who deliberately decided to function on the periphery of the contemporary Czech culture. His answer to this uncomfortable situation included ceaseless polemics and disputes with the other writers. Most often he used the postmodern narrative strategies based on the intertextual and autotelic means of literary representation. In this way, he aimed at the parodistic ridiculing of his adversaries (first and foremost it was Milan Kundera). Extensive fragments of his works can be read as belonging to the category of “novels with a key”. On the other hand, it is difficult to avoid the impression that his intertextual reliance on the esteemed (in common opinion) authors is caused by the “anxiety of influence” (the term of Harold Bloom) and by a need to overcome these “strong” role models.

15

Parodia w służbie nonsensu. Przypadek Stanisława Barańczaka

72%

Tarnogórska T.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

vol. 57/114 z. 2

39-52

PL

Artykuł stanowi próbę analizy niezwykle różnorodnego i bogatego repertuaru form parodystycznych obecnych w twórczości nonsensowej Stanisława Barańczaka. Obiektem prowadzonej przez autora gry parodystycznej stają się z jednej strony utwory klasycznej literatury angielskiej, jak np. limeryki Edwarda Leara, które zyskują nową postać w wyniku zastosowania wyrafinowanej strategii przekładowej, z drugiej zaś — podstawowy kanon dzieł literatury polskiej (teksty Kochanowskiego, Mickiewicza, Słowackiego, Norwida czy Broniewskiego), dobrze znany rodzimemu wykształconemu odbiorcy (Bóg, Trąba i Ojczyzna. Słoń a Sprawa Polska oczami poetów od Reja do Rymkiewicza, 1995). Istnienie tego podstawowego dla lektury poziomu nawiązań intertekstualnych sprawia, iż nonsens Barańczaka posiada wyraźnie intelektualny charakter, przypominając pod wieloma względami tzw. in-jokes, adresowane do dość wąskiej „wspólnoty śmiechu”. Szczególną odmianą stosowanych przez autora zabaw intertekstualnych jest parodia dyskursu naukowego, której imponujący przykład to „prywatna teoria gatunków literackich”, zawarta w książce Pegaz zdębiał. Poezja nonsensu a życie codzienne: Wprowadzenie w prywatną teorię gatunków (2008). Wśród wykreowanych przez Barańczaka gatunków znalazły się m.in. alfabeton, występujący w formie pełniącej funkcje mnemotechniczne parafrazy, jak w przypadku monologu Hamleta, w którym następujące po sobie wersy składają się ze słów reprezentujących kolejne litery alfabetu, co ma ułatwić aktorom pamięciowe opanowanie tekstu, czy mankofon (odmiana mankamętu), czyli wersja znanego utworu literackiego pozbawiona głosek nastręczających trudności ludziom z wadami wymowy, jak słynny sonet Burza Mickiewicza z poddaną ekstrakcji głoską „r”. Przedstawiona wielość i rozmaitość stosowanych przez autora form parodystycznych prowadzi do wniosku, iż przyjęte przez badaczy rozumienie nonsensu jako nie tyle braku, co parodii sensu zyskuje szczególne potwierdzenie w dziedzinie współczesnego nonsensu „intelektualnego”, reprezentującego czysto humorystyczną, stworzoną dla celów ludycznych, odmianę intertekstualności.

EN

This article presents the work of Stanisław Barańczak as a spectacular example of using parody in modern nonsense literature. In the case of Barańczak, broadly conceived parody turns out to be an omnipresent device that lends a distinctive and original character to his nonsense texts. The author’s parodic play is based, on the one hand, on classic nonsense poetry of English literature (Edward Lear), an object of sophisticated re-writing in translation, and on the other hand, on the Polish literary canon easily recognizable by the educated reader. Thanks to this level of intertextuality, nonsense gains an intellectual form as well as an in-joke function. The special domain of Barańczak’s work is nonsensical parody of academic discourse resulting in his ‘private theory of literary genres’ contained in Pegaz zdębiał (1995) and supplemented by a long register of newly invented nonsense genres (‘mnemonic paraphrase’ such as Hamlet’s Soliloquy, its beginning lines successively following alphabetic order to facilitate role learning by actors or ‘mankofon’, a literary text free from ‘difficult’ sounds and meant for people with speech impediments). The proliferation and variety of parodic techniques in Barańczak’s work leads to the conclusion that the definition of nonsense as a parody of sense finds a convincing confirmation in modern intellectual nonsense, being a remarkable variant of pure humorous intertextuality.

16

Interpretacja politycznej agresji w dramacie Mariusa Ivaškevičiusa Mistrz (Mistras, 2010)

72%

Čiočytė D.

Tematy i Konteksty

|

2019

|

vol. 14

|

issue 9

422-430

EN

Marius Ivaškevičius’ drama The Mistr (2010) is a tragi-comical grotesque pasted together from historical and cultural symbols and interpreting the person of Adomas Mickevičius (1798–1855) and his relationships with Andrzej Towiański (1799–1878), the prototype for the Mistr in the play. In religious and cultural history Andrzej Towiański, a self-proclaimed prophet, „a mistr called by God“, represents the archetypical figure of the false prophet. M. Ivaškevičius’ play constructs the demonic figure of the Mistr as the sign of the demonic nature of political oppression. The entanglement of political aggression and the demonic is typically found in Lithuanian literature. The work offers an original variation on the entanglement by reflecting the Soviet propaganda, its fantastic ability to penetrate into the deepest levels of a victim’s mentality.

17

Metateatralność w dramacie Jewgienija Wodołazkina Parodysta

72%

Biegluk-Leś W.

Studia Wschodniosłowiańskie

|

2021

|

vol. 21

5-22

EN

As the author of the article claims, the metatheatricality in Eugene Vodolazkin’s drama The Parodist is constituted by the multiplication of levels of presented reality and its specific modelling, exposing the “derivativness” and “fictionality”.The multi-layered reality is generated by various, usually perfidious, realizations of the concept of “theatre in theatre” (e.g. thanks to outright and allusive intertextuality, implicitly inscribed in the text of the drama); appearance of specific structural and compositional elements and the simultaneity resembling a film technique of parallel editing; breaking down the stage illusion and maximising the theatrum mundi concept; a play generated within a dramatic plot by the heroes themselves; and metaparody of artistic issues in the dramatic dialogue.

18

Przedstawienia purimowe

72%

Kuberczyk T.

Pamiętnik Teatralny

|

1992

|

vol. 41

|

issue 1/4

21-49

EN

The first Polish language presentation of the oldest Yiddish theatrical tradition, along with its religious and social contexts. The author gives a description of the Purim festivities and mentions the traditional dislike expressed by religious circles toward theatre as a pagan phenomenon. He depicts the process by means of which elements of theatre develop from the ritual festivity, as well their literary origin and possible influences from non-Yiddish theatre. He then describes the staging of the plays themselves, relying on examples from literature and on surviving texts of Purim plays (the majority of these coming from the collection of Noah Prylucki). Author discusses the composition of such plays – the places left for improvisation, typical plots and characters, the mechanisms by means of which comical situations arise. The text is supplemented by a translation of one of the Purim plays Solomon's Wisdom (Mądrość Salomona).

PL

Pierwsza polskojęzyczna prezentacja najstarszej tradycji teatralnej jidysz, wraz z jej religijnymi i społecznymi kontekstami. Autor opisuje tradycje obchodzenia święta Purim i wspomina o równie tradycyjnej niechęci środowisk religijnych do teatru jako zjawiska pogańskiego. Przedstawia proces rozwoju widowisk wywodzących się ze świątecznych rytuałów, a także wskazuje na ich literackie pochodzenie i możliwe wpływy teatralne spoza kultury żydowskiej. Opisuje inscenizacje samych sztuk, opierając się na przykładach z literatury oraz na zachowanych tekstach przedstawień purimowych (większość z nich pochodzi ze zbioru Noego Pryłuckiego). Autor omawia przy tym kompozycję przedstawień, wspomina o miejscach pozostawionych na improwizacje, wymienia typowe wątki i postacie, a także źródła ich komizmu. Uzupełnieniem tekstu jest przekład jednej ze sztuk purimowych Mądrość Salomona.

19

Glosy do badań moniuszkowskich

71%

Dąbek S.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 12

199-214

EN

This article consists of three commentaries. The first concerns the recognition of Stanisław Moniuszko’s Litanies of Ostra Brama as “votive music”. These Litanies meet the criteria of having, amongst other things, a title to the piece, the intentions of the composer, a liturgical function and a symbolical votive attribute, namely the introduction of a new invocation titled Sancta Mater, which undoubtedly refers to the Mother of Mercy of Ostra Brama, to the text of the Litany of the Blessed Virgin Mary. Another commentary draws attention to the parody contained in the narrative poem Beniowski by Juliusz Słowacki, taken from the text of the poem Do Ciebie, Panie/To You, Lord by Jozef Bohdan Zaleski. The author discusses Moniuszko’s religious solo song, which was specially composed for this text. The article ends with a short commentary related to current research on Moniuszko and the basis for further research.

PL

Artykuł obejmuje trzy glosy. Pierwsza dotyczy uznania Litanii Ostrobramskich Stanisława Moniuszki za „muzykę wotywną.” Spełniają one kryteria, m.in.: tytułu utworu, intencji kompozytora, funkcji liturgicznej i symbolicznego atrybutu wotywnego – wprowadzenia do tekstu Litanii loretańskiej nowego wezwania Sancta Mater, odnoszącego się zapewne do Ostrobramskiej Matki Miłosierdzia. Kolejna glosa dotyczy parodii zawartej w poemacie Beniowski Juliusza Słowackiego, z tekstu wiersza Do Ciebie, Panie Józefa Bohdana Zaleskiego. Autor omawia religijną pieśń solową Moniuszki, skomponowaną do tego tekstu. Artykuł kończy krótka glosa odnosząca się krytycznie do badań nad Moniuszką.

20

Międzykulturowy intersemiotyczny transfer komizmu powieść Ericha Kastnera «35 maja albo Jak Konrad pojechał konno do mórz południowych» w opracowaniu graficznym Bohdana Butenki.

71%

FRUŻYŃSKA J.

Transfer. Reception studies

|

2018

|

vol. 3

EN

The subject of the presented paper is the analysis of the graphic design of the novel The 35th of May or Conrad’s Ride to the South Seas by Erich Kästner, edited by Nasza Księgarnia publishing house in the period 1957-2008. The Polish edition of the book, illustrated by an eminent representative of the Polish School of illustration, Bohdan Butenko, has the features of a picture book. It is characterized by the versatility of the project, including typography and book “architecture". The graphic layout of the book, examined as a form of intersemiotic translation, is analyzed in terms of humor, which is present in both the literary text and illustrations in several typical figures: caricature, carnivalesque "world upside down", subtle parody and satire.

DE

Zusammenfassung Ziel des Artikels ist die Analyse des Grafikdesigns von Erich Kästners Kinderroman Der 35. Mai oder Konrad reitet in die Südsee in den Ausgaben des Verlages „Nasza Księgarnia“ von 1957-2008. Die polnische Ausgabe, illustriert von Bohdan Butenko, einem herausragenden Vertreter der polnischen Illustrationsschule, hat Eigenschaften eines Bilderbuches und zeichnet sich durch Vielseitigkeit des Designs aus, mit typographischen und bucharchitektonischen Elementen. Analysiert wird das als Intermedialitätsform betrachtete Grafik-Layout des Buches im Hinblick auf dessen Zusammenhang mit dem für Kästners Schaffen bezeichnenden Humor, der sowohl im literarischen Text als auch in den Illustrationen auf mehrere typische Arten vorhanden ist, wie z. B. in Karikaturporträts, der Karnavalsabbildung „der Verkehrten Welt“ oder dezenter Ironie und Satire.

PL

Tematem artykułu jest analiza szaty graficznej powieści Ericha Kästnera 35 maja albo Jak Konrad pojechał konno do mórz południowych w wydaniach Naszej Księgarni z lat 1957–2008. Polska edycja utworu, zilustrowana przez wybitnego przedstawiciela Polskiej Szkoły Ilustracji, Bohdana Butenkę, ma cechy książki obrazkowej i odznacza się wszechstronnością opracowania, obejmującego typografię i przestrzenną „architekturę” książki. Szata graficzna książki, traktowana jak forma przekładu intersemiotycznego, jest analizowana pod kątem związków z charakterystycznym dla twórczości Kästnera komizmem, który jest obecny zarówno w tekście literackim, jak i w ilustracjach w kilku typowych postaciach: portretu-karykatury, karnawałowego obrazu „świata na opak”, subtelnej parodii i satyry.

Refine search results

Romance de la Negra Rubia de Gabriela Cabezón Cámara: entre la autobiografía tránsfuga y el autorretrato de un sujeto cínico

Recycling Tadeusza Różewicza jako poemat satyryczny

Komizm a intertekstualia w późnej twórczości Tadeusza Różewicza

PARODIA I IRONIA JAKO STRATEGIE KOMUNIKACJI W PROGRAMIE SATYRYCZNYM „THE COLBERT REPORT”

Zagubione w Austen: Duma i uprzedzenie w postmodernistycznej odsłonie – między parodią a nostalgią

Przywileje dam mężatek... z drugiej połowy XVIII stulecia

Intertekstualne relacje w parodii bułgarskiego pisarza Ljubomira Kotewa

Archiwa antropocenu. Mockument przyrodniczy i dekolonizacja natury

Bohater – nieudacznik w peerelowskiej krainie. O Lesiu Joanny Chmielewskiej

Niejednoznaczny status tekstu parodiowanego w dyskursie satyrycznym

Wariacje na temat twórczości kabaretowej Juliana Tuwima

Przywileje dam mężatek... z drugiej połowy XVIII stulecia

Jak rozpoznać pastisz (i odróżnić go od parodii)?

Tak samo, tylko lepiej? Jana Křesadly potyczki literackie

Parodia w służbie nonsensu. Przypadek Stanisława Barańczaka

Interpretacja politycznej agresji w dramacie Mariusa Ivaškevičiusa Mistrz (Mistras, 2010)

Metateatralność w dramacie Jewgienija Wodołazkina Parodysta

Przedstawienia purimowe

Glosy do badań moniuszkowskich

Międzykulturowy intersemiotyczny transfer komizmu powieść Ericha Kastnera «35 maja albo Jak Konrad pojechał konno do mórz południowych» w opracowaniu graficznym Bohdana Butenki.