Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  pedagogika kultury
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wartościowanie człowieka i ludzkiego życia w świecie sztuki. Perspektywa pedagogiki kultury

100%
Żardecki W.
Przegląd Pedagogiczny
|
2020
|
issue 1
49-64
PL
Celem zawartej w tym artykule analizy sztuki (w ujęciu ponaddziedzinowym) jest ukazanie jej jako fenomenu kultury duchowej, instrumentu kształtowania wartości ludzkich i kategorii interpretacyjnej ludzkiej egzystencji. Przeprowadzone studia miały dać odpowiedź na pytania, jakie doświadczenie życia, jego sensu i wartości przekazuje nam i proponuje sztuka różnych społeczeństw i różnych kultur. Uwzględnione konteksty uwarunkowań kulturowych pozwoliły z jednej strony na umiejscowienie badanej problematyki w rozważaniach prowadzonych przez znawców danej epoki, z drugiej strony – dokonanie własnej interpretacji. Przyjęto kulturowo-edukacyjną orientację teoretyczno-metodologiczną jako znamienną dla aktualnych tendencji łączenia analizy sztuki z analizą kontekstu kulturowego, który pozwala lepiej zrozumieć człowieka i wartości ludzkiego życia. Podsumowując wyniki analiz, trzeba stwierdzić, że nie ma jednego kryterium wartościowania człowieka i ludzkiego życia, jest ich wiele, podobnie jak wiele jest sposobów ujmowania człowieka i jego wychowania.
EN
The purpose of the analysis provided in the paper (using a transdisciplinary approach) is to present art as a phenomenon stemming from spiritual culture, as an instrument for developing human values and a category for interpreting human existence in different societies and cultures. The study was to answer the question about the experience of life, its meaning and values, conveyed to us and proposed by the art of various societies and different cultures. The context of cultural determinants on the one hand allows to match the examined problem with deliberations of experts in specific epochs, on the other – to provide interpretations of author’s own analyses. In terms of theory and methodology, culture-based education approach was adopted, characteristic for the current trend of combining the analysis of art and its cultural contexts, which gives a better understanding of humans and values prevailing in the human life. To sum up, there is no single criterion for assessing an individual and its human life, there are many, just like there are many ways of recognizing an individual and its behavior.
2
Publication available in full text mode
Content available

Pedagogika kultury i jej rozwój u progu trzeciej dekady XXI wieku

100%
Gajda J.
Studia z Teorii Wychowania
|
2021
|
vol. XII(1 (34))
149-166
PL
Artykuł – jak wynika z tytułu i treści – ma charakter przeglądowy teorii, badań i praktyki w obszarze pedagogiki kultury w Polsce, głównie u progu trzeciej dekady XXI wieku. Dla uzasadnienia jej statusu naukowego i ciągłości rozwoju od jej zakorzenienia zdecydowano się na dwuczęściową strukturę, skoncentrowaną na następujących zagadnieniach: 1.Rys historyczny i zmienne losy do końca XX wieku - Tradycja, współczesny rodowód, przedmiot i założenia filozoficzne - Pedagogika kultury w Polsce dwudziestolecia międzywojennego - Pedagogika kultury jako pedagogika humanistyczna po II wojnie światowej w Polsce 2. Powrót do pedagogiki kultury w Polsce po 1995r i dalsze drogi rozwoju - Pedagogika kultury i jej humanistyczno-antropologiczny charakter - Znaczące publikacje zwarte i ośrodki akademickie wyróżniające się w propagowaniu pedagogiki kultury różnie pojmowanej - Rozważania końcowe. Racjonalne łączenie teorii i praktyki warunkiem efektywnej edukacji i dalszego rozwoju humanistyczno-antropologicznej pedagogiki kultury otwartej na zwielokrotniony „świat rzeczywisty” i „świat symboliczny. Ten podtytuł, uzasadniony w rozważaniach podsumowujących , należy traktować jako główną tezę artykułu
3
Publication available in full text mode
Content available

Psucie nauki dla początkujących, czyli jeszcze jedna wersja prawa Kopernika-Greshama

86%
Piotrowski P.
Przegląd Pedagogiczny
|
2016
|
issue 2
254-272
PL
Znane prawo Kopernika-Greshama opisuje zjawisko wypierania z rynku monetarnego pełnowartościowego pieniądza przez gorszy, niepełnowartościowy, sfałszowany pieniądz. Niniejszy tekst prezentuje próbę odczytania w kontekście tego prawa pewnych zjawisk i tendencji powstałych niejako obok dzisiejszej nauki instytucjonalnej, jak i obserwowalnych w niej samej, a przyczyniających się do swoistego zjawiska inflacji znaczenia działalności naukowej, stopniowego pomniejszania powagi nauki i ograniczania jej kulturotwórczej roli. Artykuł zawiera też, prawdopodobnie mało realne w praktyce, propozycje systemowego przeciwdziałania tym zjawiskom i obrony nauki przed zmasowanym psuciem, przynajmniej w niektórych istotnych aspektach.
4
Publication available in full text mode
Content available

Edukacja kulturalna wobec wyzwań cywilizacyjnych

86%
Kunikowski S.
Przegląd Pedagogiczny
|
2014
|
issue 2
20-27
PL
Edukacja kulturalna nierozerwalnie związana jest z pedagogiką kultury. Przed pedagogiką kultury staje ogromny ciężar szczególnej odpowiedzialności za dokonujący się proces zmian i przeobrażeń w kulturze współczesnej, nie tylko w skali narodowej, ale także globalnej. Dokonujące się przemiany społeczne związane z pogłębiającym się niejednokrotnie kryzysem w sferze edukacyjnej i wychowawczej, społecznej i gospodarczej, sprawiają, że dotychczas uznawane za uniwersalne wartości, takie jak np. piękno i prawda, straciły na znaczeniu w odbiorze społecznym. Stąd też potrzeba zwrócenia szczególnej uwagi na problemy związane z wychowaniem estetycznym, wychowaniem do uczestnictwa w kulturze. W dobie społeczeństwa konsumpcyjnego na czoło wysuwają się dziś wartości materialne i społeczne. W związku z powyższym istnieje pilna potrzeba dokonania przez przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych prób przewartościowania akcentów aksjologicznych, dostosowujących je do aktualnych potrzeb związanych bezpośrednio z pracą, czasem wolnym, rolą środków masowego przekazu, sztuką i animacją kulturalną oraz uczestnictwem w nich szerokich grup społeczeństwa. Nowe wyzwania w procesie edukacji kulturalnej stają przed szkołą i instytucjami kulturalnymi, organizacjami społeczno-kulturalnymi, organizatorami uniwersytetów trzeciego wieku. Nie należy więc pomijać potrzeby edukacji permanentnej, zarówno adresowanej do ludzi dorosłych pracujących zawodowo, jak i do osób w wieku poprodukcyjnym. Zadaniem edukacji kulturalnej, a zarazem szeroko pojętej edukacji humanistycznej jest niesienie pomocy i wsparcia każdej jednostce w dążeniu do poznania wszelkich przejawów życia kulturalnego, a co za tym idzie, także poszukiwania tych wartości, które nadają humanistyczny sens ich życiu i działaniu w społeczeństwie.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wychowanie jako proces duchowy w koncepcji Sergiusza Hessena

86%
Gołek B.
Sympozjum
|
2018
|
issue 1(34)
241-260
PL
Sergiusz Hessen to jeden z najwybitniejszych filozofów wychowania XX wieku, przedstawiciel pedagogiki kultury, autor koncepcji pedagogiki rozumianej jako filozofia stosowana. Rozumiał wychowanie jako proces duchowy, w którym realizuje się osobowość człowieka, a jednocześnie podtrzymywana jest ciągłość tradycji kulturowej. Jest ono procesem wprowadzania jednostki w świat ducha obiektywnego, w świat kultury. Szczególne miejsce w swojej koncepcji poświęcił Hessen zagadnieniu wychowania moralnego, które ma być momentem formalnym każdego oddziaływania pedagogicznego. Nie ma ono nic wspólnego ze sztywnym i szkodliwym moralizowaniem – środkami wychowania moralnego nie są nakazy i słowa, ale wyłącznie czyny. Moralność, jak i cała osobowość, rozwija się na drodze rozwiązywania konkretnych zadań, dostosowanych do poziomu rozwojowego jednostki.
EN
Sergius Hessen is one of the most prominent philosophers of the 20th century, he is a representative of cultural pedagogy, the author of the concept of pedagogy understood as an applied philosophy. He understood education as a spiritual process, in which he implements the human personality, and at the same time supporting continuity of cultural traditions. It is the process of an individual entering the world of objective spirit into the world of culture. Sergius Hessen devoted a special place in his concept, the issue of moral education, which is to be the moment of any formal pedagogical impact taking place. It has nothing to do with rigid and harmful moralizing – means of moral education are not commands and words, but only actions. Morality and so does the whole personality develops through solving specific tasks tailored to the developmental level of that individual.
6
Publication available in full text mode
Content available

Esej i narracja eseistyczna – próba rozpoznania istoty gatunku i możliwości jego uobecnienia w pedagogice

72%
Krasuska-Betiuk M.
Przegląd Pedagogiczny
|
2023
|
issue 2
97-113
EN
The article has the character of a metatextual, analytical and review study devoted to the essay as an autonomous genre of academic writing. The purpose of the text is to compile the genre determinants of the essay and to show the possibility of using its elements in the academic training of pedagogical majors. Although the essay is a mode of expression closely related to the subjectivity of the human individual, it does not relieve the author of the obligation to be communicative. First of all, the source of knowledge about the genre and its determinants are the voices of literary scholars – Jan Tomkowski and Tadeusz Slawek. The essay narrative is no stranger to pedagogues, so next I give them the floor and finally I look from the perspective of the student, for in academic didactics the essay serves the function of both an applied text written for the needs of a particular subject, a tutorial, and for the purpose of self-discovery, to trigger self-reflection.
PL
Artykuł ma charakter metatekstowego, analityczno-przeglądowego opracowania poświęconego esejowi jako autonomicznemu gatunkowi pisarstwa akademickiego. Celem tekstu jest zestawienie wyznaczników gatunkowych eseju i pokazanie możliwości wykorzystania jego elementów w kształceniu akademickim na kierunkach pedagogicznych. Chociaż esej jest sposobem wypowiadania się ściśle związanym z subiektywnością ludzkiego indywiduum, to jednak nie zwalnia autora z obowiązku komunikatywności. W pierwszej kolejności źródłem wiedzy o gatunku i jego wyznacznikach są głosy literaturoznawców – Jana Tomkowskiego i Tadeusza Sławka. Narracja eseistyczna nie jest obca pedagogom, dlatego następnie oddaję im głos, a na koniec spoglądam z perspektywy studenta, albowiem w dydaktyce akademickiej esej pełni funkcję zarówno tekstu użytkowego pisanego na potrzeby konkretnego przedmiotu, tutorialu, jak i w celach samopoznania, uruchomienia autorefleksji.
7
Content available remote

Czytając źródła. O dyskursie wychowawczym z pierwszego „podręcznika do pedagogiki” na podstawie wybranych ksiąg Starego Testamentu

72%
Futyma S.
Paedagogia Christiana
|
2021
|
vol. 2/48
59-73
EN
Being aware of the importance of cultural heritage for the development of the human species, this reconstruction of the biblical discourse, which sees it as an educational practice that systematically shapes attitudes, is an activity aimed at extracting universal principles of humanity. And it is not just about something that some would like to close as an axiom in the space of religious education. Because it is not about moving only within such a space referring directly to the concept of imitatio Dei here, but about the analysis of everyday practices and universal principles into which this everyday life fits. On the contrary, I would like to say that my actions will aim at achieving some kind of distance from religion. As part of this scientific reflection, which becomes a walk in the humanities, which has been my participation for many years, I get to know the human being in the context of the decisions made and the effects that they generate. Thus, it seems that the cause-and-effect pattern is inscribed in the nature of being human, and any attempt to ignore this principle reveals a direct reluctance to think or outright ignorance. In these few pages, I reach the determinants behind the decisions made, to finally reconstruct the attitude of the Educator himself, useful in the contemporary theory of education. Although the linguistic category of ‘discourse’ has become very fashionable in the statements of scientists, there may still be an unconscious mistake in using this word permanently. This error is a kind of personification of this conceptual category ascribing human characteristics to abstract concepts. Perhaps many authors unknowingly make a mistake here, which casts a shadow over the entire scientific argument and, at the same time, on the logic of the presented theories. For example, when we read the following text: ‘discourses … took up timeless social, cultural or religious problems’. After all, it was not the discourses that took up the problems, but people using such a linguistic scheme described the phenomena of communication that were interesting to them. My approach to discourse theory results from the belief that there is no possibility of reaching the educational reality in itself, the reality is produced in time understood as a scalar quantity that determines the sequence of events as well as the intervals between occurring events. Secondly, that in the educational social relations analyzed in this text, we can include the categories of educating authority as the main source of shaping the community described in the pages of the Bible, and especially in the pages of the Old Testament. Thirdly, it seems that in the history of history, biblical history can be talked about its discursive understanding. Such an approach, which is characteristic of building the structures of understanding phenomena using a language, leads to the situation of constructing an educational dialogue, the effect of which is the exchange of information in order to shape specific attitudes. The continuity of the educational discourse understood in this way leads to the creation of a framework in which inviolable traditions and their characteristic shape turn out to be a guarantee of a successful future for happy people.
PL
Ze względu na wagę dziedzictwa kulturowego dla rozwoju gatunku ludzkiego niniejsza rekonstrukcja dyskursu biblijnego ujmująca go jako praktykę wychowawczą, systematycznie kształtującą postawy, jest działaniem zmierzającym do wydobycia uniwersalnych reguł człowieczeństwa. I nie chodzi tutaj tylko o coś, co niektórzy chcieliby zamknąć jako aksjomat w przestrzeni edukacji religijnej, czyli nie o poruszanie się wyłącznie w obrębie takiej przestrzeni odwołującej się wprost do koncepcji imitatio Dei, lecz o analizę praktyk codzienności oraz uniwersalnych zasad, w jakie ta codzienność się wpisuje. Wręcz chciałoby się powiedzieć, że moje działania będą zmierzały do uzyskania pewnego rodzaju dystansu wobec religii właśnie. W ramach tego naukowego namysłu, który staje się spacerem po humanistyce, od wielu lat będącym moim udziałem, poznaje się człowieka w kontekście podejmowanych decyzji i skutków, jakie one rodzą. Tym samym wydaje się, że schemat przyczynowo-skutkowy jest wpisany w naturę bycia człowiekiem i jakakolwiek próba pominięcia tej zasady ujawnia wprost niechęć do myślenia bądź ignorancję. Na tych kilku stronach docieram do uwarunkowań, które stoją za podejmowanymi decyzjami, aby w końcu zrekonstruować postawę samego Wychowawcy, użyteczną we współczesnej teorii wychowania. Chociaż kategoria językowa, jaką jest „dyskurs”, stała się bardzo modna w wypowiedziach naukowców, to jednak permanentnie pojawia się być może nieuświadomiony błąd w posługiwaniu się tym słowem. Błędem tym jest swego rodzaju personifikacja tejże kategorii pojęciowej, przypisująca pojęciom abstrakcyjnym cechy ludzkie. Być może wielu autorów nieświadomie popełnia tutaj błąd, który rzuca cień na cały naukowy wywód, a zarazem na logikę prezentowanych teorii, np. kiedy odczytujemy następujący tekst: „dyskursy podejmowały ponadczasowe problemy społeczne, kulturowe czy religijne”. Wszak to nie dyskursy podejmowały problemy, lecz ludzie przy pomocy takiego schematu językowego opisywali interesujące ich zjawiska komunikacji. Moje podejście do teorii dyskursu wynika z przekonania, że po pierwsze – nie istnieje możliwość dotarcia do rzeczywistości wychowawczej samej w sobie. Rzeczywistość jest wytwarzana w czasie rozumianym jako wielkość skalarna określająca kolejność zdarzeń, a także odstępy między zachodzącymi zdarzeniami. Po drugie – że w wychowawcze stosunki społeczne, analizowane w tym tekście, możemy wpisać kategorię władzy wychowującej jako głównego źródła kształtowania się społeczności opisanej na kartach Biblii, a zwłaszcza na kartach Starego Testamentu. Po trzecie – wydaje się, że w historii dziejów, historii biblijnej można mówić o jej dyskursywnym rozumieniu. Takie podejście, które jest charakterystyczne dla budowania za pomocą języka struktur rozumienia zjawisk, prowadzi do sytuacji konstruowania dialogu wychowawczego, którego efektem jest wymiana informacji w celu ukształtowania określonych postaw. Ciągłość tak rozumianego dyskursu wychowawczego prowadzi do stworzeniem ram, w których nienaruszalne tradycje oraz ich charakterystyczny kształt okazują się gwarancją pomyślnej przyszłości szczęśliwych ludzi.
8
Publication available in full text mode
Content available

Stanisława Jachowicza wychowanie do wartości – na podstawie Ćwiczeń pobożnych rozwijających myśl

72%
Kowalik M.
Roczniki Nauk Społecznych
|
2003
|
vol. 31
|
issue 2
21-41
EN
In the present article the meaning of `education' is discussed from the position of pedagogy of culture and the values are pointed to that are realized by Stanisław Jachowicz (1796-1857) in Ćwiczenia pobożne rozwijające myśl (1857) – the highest, most important, most valuable values, that are a perfect model for Christian education. Hence, the structural analysis of Jachowicz's selected texts and their problems are discussed and their worldview, spiritual, ethical and cognitive values are pointed to; next, the kinds of utterances and the techniques used by the writer are shown in order to pronounce the fact that he professed Christian principles and wanted his readers to become pious, good people who would propagate the good. The analytical method is mainly used, and it is complemented with the method of statistical analysis, which allows discovering more deeply Jachowicz's pedagogical thought that, in the author's opinion, belongs to the so-called pedagogy of culture. It has been found that in the collection Jachowicz declares his adherence to the Catholic worldview and becomes its exponent and apologist. He emphasizes the greatness, omnipresence and uncommonness of God, at the same time teaching his readers to worship Him. This is done in various ways: he orders it, prays, and teaches. It has been calculated that as many as 91.5% of all the statements in the examined works worship God. Jachowicz also distinctly expresses spiritual values, such as man's contact with God; Christian virtues: faith, hope, trust, vocation and responsibility; struggle against evil; and man's participation in the salutary Passion of Redemption. Also another group is distinguished – that of ethical values (moral imperatives), like: honest work, piety, honor, respect for life, man's dignity, intellectual development, humility; as well as cognitive values containing the image of real world and man's activity, shaping the recipient's consciousness and teaching him to foresee the results of his actions and reasoning, expressing the care for human life marked with chastity, piety, unselfishness, continuously remembering about God and about eternal salvation. These values are expressed in three forms: order-appeal, prayer and direction (instruction). Also the techniques that are used and the kinds of statements have been examined in order to prove that orders having the informative-instructive, instructive, esthetic, captivating, instructive-captivating, and captivating-esthetic functions dominate. By means of them Jachowicz educates with the aim of respecting Christian values, calling for a fully happy life, united with God, for sainthood. It turns out that to this goal he also uses various kinds of prayer: adoration, request, imploration; and he utters evaluating statements – which has not been yet emphasized – as a priest with an intensive inner life. Hopefully the present article will allow pedagogues to make the young generation consciously and more profoundly make the discussed values come true in their lives. However, it must be added that the present article is the first result of studies on Stanisław of Dzików's literary output and it does not exhaust the issue; nevertheless the author hopes to meet the challenge in the future.
9
Publication available in full text mode
Content available

Humanistyczny potencjał tekstów popkultury

58%
Marzec J.
Przegląd Pedagogiczny
|
2021
|
issue 2
139-148
EN
Presented text inspiring with the reapprasial of value of popculture texts, espacially its dominant medium as film. Considerations should be treated as a voice to reapraise humanistic potential in the stream of research upon pop culture. The author in connection to critical discourse analysis tends towards grasping actuality of dialog in pedagogical disocurse upon the value of pop cultural texts as natural milieau of young generations and also the discussion upon the value of these texts as the identity construction platform in the liquide culture. Should be treated as the starting point towards more advanced studies in that field.
PL
Prezentowany tekst inspirowany jest myślą upomnienia się o wartość tekstów popkultury, a zwłaszcza dominującego medium, jakie stanowi film. Zawarte rozważania traktować można jako głos o odzyskanie potencjału humanistycznego w nurcie badań nad kulturą popularną. Autor poprzez nawiązanie do nurtu badań krytycznych nad dyskursem (KAD) zmierza do uchwycenia aktualnego wciąż w pedagogice dialogu nad znaczeniem tekstów popkultury jako naturalnego milieau młodego pokolenia oraz sporu o wartość tego typu tekstów jako głównego nośnika tożsamościowego we współczesnej kulturze płynności. Tekst stanowi pretekst do podjęcia tematu w bardziej wyczerpujący sposób.
10
Publication available in full text mode
Content available

Wartość dialogu międzykulturowego w przezwyciężaniu konfliktów na pograniczach kulturowych

58%
NIKITOROWICZ J.
Multicultural Studies
|
2016
|
issue 1
53-63
PL
Tezą wyjściową rozważań jest założenie, iż dialog międzykulturowy jest wynikiem trudnego procesu równoważenia emocji, wyciszania–niwelowania emocji negatywnych, nabywania umiejętności przechodzenia od reakcji do interakcji z Innymi. Brak dialogu międzykulturowego może wyzwalać negatywne reakcje w stosunku do Innych, w efekcie kształtując kulturę strachu oraz neoprymitywne myślenie i świadomość. W ostatnich latach nastąpiła koncentracja państw na ratowaniu systemu ekonomicznego, bankowego, militarnego, a nie zauważa się zaniku postaw obywatelskich i upadku wiary w demokrację, w poczucie europejskiej i planetarnej solidarności, we wspólne dobro kreujące dialog i pokój. Współczesne społeczeństwa uruchomiły mechanizmy: izolacji i separacji oraz nadmiernej otwartości i liberalizmu z zasadami poprawności politycznej i relatywizmu. Stąd pytania o rolę pedagogiki kultury: czy są wartości absolutne, czy można je wskazać i rozwijać, czy współczesna edukacja międzykulturowej jest w stanie je realizować jako wartości trwałe i uniwersalne? Wnioski wskazują, iż współcześnie w społeczeństwach wielokulturowych winniśmy być przygotowani nie tylko do zauważania i tolerancji zdefi niowanych i tradycyjnych różnic, lecz także do uznawania i rozumienia nowych, zmiennych, dynamicznych tożsamości hybrydowych. Uważam, że edukacja międzykulturowa uruchomiła nowy model interakcji, zauważyła człowieka, jego usytuowanie w przestrzeni i w czasie. Określiła paradygmat interaktywny w rozwoju człowieka, diagnozując i prognozując zmianę społeczną w procesie uczenia się.
EN
The starting proposal is the assumption that intercultural dialogue is a product of a diffi cult process of balancing emotions, damping down and curbing negative emotions, learning to progress from reaction to interaction with the Others. Lack of intercultural dialogue can trigger negative emotions towards the Others, eff ectively forming a culture of fear and neoprimitive thinking and awareness. Over the recent years a number of countries have been focused on saving the economic, banking, and the military systems, overlooking the decline in active citizenship and the destruction of belief in democracy, in the feeling of European and global solidarity, in the common good creating dialogue and peace. The societies of today have set in motion the mechanism of isolation and separation, as well as an excessive openness and liberalism with the principles of political correctness and relativism. This raises the questions about the role of culture education. Are there absolute values? Can they be identifi ed and developed? Is the intercultural education of today capable of realising them as permanent and universal values? The conclusions show that in this day and age, in multicultural societies, we should be prepared not only to acknowledge and tolerate diff erences, both defi ned and traditional, but also to acknowledge and understand new, changeable, dynamic hybrid identities. I believe that intercultural education has triggered a new model of interaction, acknowledging the man, his position in time and space. It defi ned an interactive paradigm in human development, diagnosing and projecting social change in the learning process.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.