Search results

1

Recenzja książki: Jerzy Oniszczuk, 2019. Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH

100%

Kaźmierczyk S.

Studia z Polityki Publicznej

|

2021

|

vol. 8

|

issue 3(31)

93-99

EN

The article is a review of the book titled Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej [The art of understanding: Searching for archaic philosophy] (2019) by Jerzy Oniszczuk. The author of the review discusses the content of the book and comments on the results of the analyzes and the method of their presentation.

PL

Artykuł jest recenzją książki Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej (2019) autorstwa Jerzego Oniszczuka. Autor recenzji omawia zawartość książki, komentuje wyniki przeprowadzonych analiz oraz sposób ich prezentacji.

2

Justice as the Aim of The Monarch’s Authority: The Evolution of the Idea from Plato to the Close of the Enlightenment

100%

Stasiak A. M.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 2: Historia - Selected Papers in English

115-131

EN

The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne 58 (2010), issue 2. The idea of the justice of the authority in the general meaning remains a central topic in Polish political theory. This has resulted in the frequent tackling of this problem, but it has not been reflected in the complexity of the theory. It is even difficult to talk about a theory in the case of the considerations analyzed. They were mostly very superficial mentions of the monarch’s justice, permeated with old-Polish legalism, a legalism reduced to the rule: the king is obliged to observe legal norms and to give priority to the good of those ruled over his own interests. This model determined the deliberations about justice. Most theoreticians could not see the possibility of strengthening the king’s influence on dispensing justice in the country, although there were exceptions to this view and not only among monarchists. Owing to this model in Polish political thought, after the fall of the First Republic of Poland it was easier to accept the idea of justice dispensed by broad bodies representing the community. The model was not even overturned by the instrumental transfer of the idea of natural justice to Poland. It was also not overturned by the doubts expressed by Wybicki about the possibilities of linking justice to the subjects’ happiness and political freedom.

3

Kim jest klerk i na czym polega jego zdrada. Kilka uwag na temat stosunku metafizyki do polityki

75%

Breczko J.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2022

|

vol. 12

|

issue 1

41-58

EN

Who is a clerk and what his betrayal consists in. A few remarks on the relation of metaphysics to politics: In this article I discuss the concept of Julien Bendy’s “the betrayal of the soulful intellectuals”, and then slightly modify the concept of a soulful intellectual to make this “betrayal” - as I understand it - more explicit. Soulful intellectual - in my understanding - is a philosopher endowed with a “metaphysical temperament” and a cognitive passion associated with contemplation and an attempt to understand the universe. The betrayal of the soulful intellectual consists in giving up this supreme goal and sacrificing it - broadly understood - “political”. I distinguish between emotional (incidental) and structural (comprehensive) betrayal, which leads to the fact that metaphysics is subordinated to the philosophy of politics and is adjusted to it. I then give examples of such betrayals in the history of philosophy. I am also trying to understand the mechanism of their formation, focusing on the structural betrayal associated with the feeling of the horror of existence as a source of creating metaphysics. Such metaphysics usually has soothing functions, so it presents being as a cosmos, and thus order. Which usually leads to reduction and geometrization, omitting irregularities and randomness. When applied to the social world, it usually has a similar “reductive” character. This creates a metaphysically justified utopism. This often leads to an attempt - the more tragic and the more consistent - to straighten this crooked piece of wood that is man. Finally, I wonder if the idea of making philosophy of politics “first philosophy” (that is, “politicize philosophical reason”) is right.

4

Kantova filozofia politiky

63%

Belás Ľ.

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

|

2012

|

issue 12

125-134

EN

The subject of the article is a critical analysis of the Kant’s thoughts about politics. The author concentrates on Kant’s realistic description of politics and on the basic principles of politics (representation, federalism, publicity). He points on the problematic relationship between sovereignty and citizens as well as between order and freedom. Referring to the present he points in this contexts on a current social problems.

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza krytyczna rozważań I. Kanta o polityce. Autor koncentruje się na realistycznym opisie polityki w myśli I. Kanta i na pod-stawowych zasadach polityki (przedstawicielstwo, federalizm, rozgłos). Wskazuje na problematyczny związek pomiędzy suwerennością a obywatelami oraz prawem i wolnością. Nawiązując do współczesności wskazuje w tym kontekście na bieżące problemy społeczne.

5

Przeobrażenia idei sprawiedliwości społecznej. Część III: Sprawiedliwość społeczna jako idea solidarności i równości

63%

STOIŃSKI A.

Roczniki Filozoficzne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 1

115-132

PL

W latach 40 XIX wieku Luigi Taparelli i Antonio Rosmini wprowadzili do publicznego obiegu termin „sprawiedliwość społeczna”. Od tamtego czasu znaczenie tego pojęcia znacznie się poszerzyło. Literatura przedmiotu notuje liczne identyfikacje tego konceptu. W tej części wskazane zostały utożsamienia sprawiedliwości społecznej ze sprawiedliwością wyrównawczą (w odmianach: karzącej, naprawczej i wymiennej). Niektóre z tego rodzaju identyfikacji zakładają istnienie podmiotów kolektywnych. Występują one jako czasowe bądź przestrzenne grupy społeczne i kohorty.

EN

In the 1840’s, due to Luigi Taparelli and Antonio Rosmini, the term of “social justice” emerged. Since that time, its meaning has developed in many ways. In the literature of the subject, one can find numerous identifications of the term “social justice”. The article focuses on the identity of this term with justice framed as: a commutative justice (in its varieties: retributive, restorative and justice of exchange). Some of these concepts assume the existence of some kind of social persons. The author, in inevitably approximate analyses, tries to show specificity of particular types of meanings assigned to the notion of “social justice”.

6

The Revolutionary Political Philosophy of Ayn Rand

63%

Drelich S.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2018

|

vol. 2(17)

35-46

EN

Ayn Rand is generally considered a libertarian, although she never claimed to belong to this movement. Undoubtedly, she was best known for promoting liberal and capitalist ideas. The author of this paper argues that Rand’s philosophical and political concepts can be described as revolutionary. The purpose of this text is to prove it by pointing to the manifestations of revolutionism in Rand’s works, ideas and concepts. The author distinguishes five different aspects through which her revolutionism is expressed. These are: (1) the antimystical aspect; (2) the anthropological aspect; (3) the social aspect; (4) the political aspect, and (5) the economic aspect. Such wide-ranging revolutionism makes some researchers and commentators recognize Rand’s thought as a manifestation of utopian thinking.

PL

Ayn Rand jest powszechnie uznawana za libertariankę, chociaż nigdy wprost nie orzekła o swojej przynależności do tego ruchu. Niewątpliwie była ona najbardziej znana jako propagatorka idei liberalnych i kapitalistycznych. Autor artykułu dowodzi, że koncepcje filozoficzne i polityczne Randa mogą być uznawane za rewolucyjne. Celem nieniejszego tekstu jest udowodnienie tego poprzez wskazanie na przejawy rewolucyjności w dziełach, ideach i pojęciach Rand. Autor wyróżnia pięć aspektów, poprzez które wyraża się ów swoisty rewolucjonizm. Są to: (1) aspekt antropologiczny, (2) aspekt społeczny, (3) aspekt polityczny, (4) aspekt ekonomiczny, (5) aspekt anty-mistyczny. Tak szeroki uchwytywany rewolucjonizm sprawia, że niektórzy badacze i komentatorzy uznają myśl Randa za przejaw utopijnego myślenia.

7

Przeobrażenia idei sprawiedliwości społecznej. Część II: Sprawiedliwość społeczna jako sprawiedliwość wyrównawcza

63%

STOIŃSKI A.

Roczniki Filozoficzne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 1

99-114

PL

W latach 40 XIX wieku Luigi Taparelli i Antonio Rosmini wprowadzili do publicznego obiegu termin „sprawiedliwość społeczna”. Od tamtego czasu znaczenie tego pojęcia znacznie się poszerzyło. Literatura przedmiotu notuje liczne identyfikacje tego konceptu. W tej części wskazane zostały utożsamienia sprawiedliwości społecznej ze sprawiedliwością wyrównawczą (w odmianach: karzącej, naprawczej i wymiennej). Niektóre z tego rodzaju identyfikacji zakładają istnienie podmiotów kolektywnych. Występują one jako czasowe bądź przestrzenne grupy społeczne i kohorty.

EN

In the 1840’s, due to Luigi Taparelli and Antonio Rosmini, the term of “social justice” emerged. Since that time, its meaning has developed in many ways. In the literature of the subject, one can find numerous identifications of the term “social justice”. The article focuses on the identity of this term with justice framed as: a commutative justice (in its varieties: retributive, restorative and justice of exchange). Some of these concepts assume the existence of some kind of social persons. The author, in inevitably approximate analyses, tries to show specificity of particular types of meanings assigned to the notion of “social justice”.

8

Déjà dit, jamais vu

63%

Zając P.

Śląskie Studia Polonistyczne

|

2015

|

issue 1(6)

221-227

EN

The subject of the following review is the 2014 edition of collected articles and addresses of Philipe Lacoue-Labarthe entitled Typografie. A point of reference for his uniquely understood politicality and community (audience) is provided by the theses of a Czech philospher Jan Patočka. The following article emphasizes cohesion of Lacoue-Labarthe’s thought as seen in the volume in which the French philosopher discusses various texts in humanities, including literary, philosophical and musical. Typografie is presented as a significant voice in the ongoing debate about contemporary man.

XX

Le recueil d’articles et de présentations publiques de Philippe Lacoue-Labarthe publié en 2014 et intitulé Typographie est l’objet du compte rendu. Les thèses de Jan Patočka, philosophe tchèque, deviennent un point de repère pour l’aspect politique – spécifiquement compris – et social (public) de la conception du philosophe français. L’article souligne la cohésion de l’idée de Lacoue-Labarthe présentée dans le recueil où l’auteur analyse des textes appartenant – au sens large du terme – aux sciences humaines, à savoir des textes littéraires, philosophiques ou bien musicaux. On a présenté Typograhie comme une voix significative dans un débat qui se déroule continuellement et qui concerne l’homme contemporain.

9

Przeobrażenia idei sprawiedliwości społecznej. Część I: Sprawiedliwość społeczna jako sprawiedliwość ogólna i rozdzielcza

63%

STOIŃSKI A.

Roczniki Filozoficzne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 1

79-97

PL

W latach 40. XIX wieku Luigi Taparelli i Antonio Rosmini wprowadzili do publicznego obiegu termin „sprawiedliwość społeczna”. Od tamtego czasu znaczenie tego pojęcia znacznie się poszerzyło. Literatura przedmiotu notuje liczne identyfikacje tego konceptu. Niniejszy tekst koncentruje się na wskazaniu kilku jego ujęć. Autor, w siłą rzeczy skrótowo zaprezentowanych analizach, stara się pokazać specyfikę poszczególnych rodzajów znaczeń nadawanych „sprawiedliwości społecznej”. Sprawiedliwość społeczna będąca przedmiotem analizy w tym artykule utożsamiana jest ze sprawiedliwością ogólną (prawną) i rozdzielczą.

EN

In the 1840’s, due to Luigi Taparelli and Antonio Rosmini, the term of “social justice” emerged. Since that time, its meaning has developed in many ways. In the literature of the subject, one can find numerous identifications of “social justice”. This paper brings up some applications of the notion. The author, in inevitably approximate analyses, tries to show the specificity of particular types of meanings assigned to the notion of “social justice”. The article focuses on the identity of this term with justice framed as a legal and distributive justice.

10

Przypływy i odpływy katolicyzmu Miłosza (wymiar społeczny)

63%

Breczko J.

Folia Philosophica

|

2017

|

vol. 38

EN

In this article I deal with Czeslaw Milosz’s relationship to Catholicism in the social dimension. We can see in his position an ambivalence, not only in his life, but also in relation to the civilization and political role of the Church: from the strong acceptance on the historical and civilization level (“radical Catholicism”), to a strong dislike of the unions of Catholicism with the nationalism in various countries, especially in Poland; from sympathy for Catholic modernism, to a strong dislike of some post-Vatican II rulings, which was, to some extent, a legacy of modernism. Moreover, Milosz did not want the Christian religion and the Catholic Church to be used politically (either through the left-wing politics, progressive politics, or nationalist politics), but also feared the dominance of the Church, the theocratic attempts. He did not want to subordinate the political sphere to religion or to subordinate religion to the political sphere. I treat this text as contributing to a more general theme, namely the attitude of Polish intellectuals to Catholicism in the 20th century

PL

W artykule tym zajmuję się stosunkiem Czesława Miłosza do katolicyzmu w wymiarze społecznym. Można dostrzec w jego stanowisku wahanie i pewną ambiwalencję, nie tylko w czasie (na różnych etapach życia zbliżał się i oddalał od katolicyzmu), ale też w odniesieniu do cywilizacyjnej i politycznej roli Kościoła. Od zdecydowanej akceptacji w skali historiozoficznej i cywilizacyjnej („katolik radykalny”), do silnej niechęci wobec zrostów katolicyzmu i nacjonalizmu w różnych krajach, a szczególnie w Polsce; od sympatii do katolickiego modernizmu, do silnej niechęci wobec niektórych postanowień Soboru Watykańskiego II, który był wszak – w pewnym stopniu – dziedzictwem modernizmu. Co więcej, Miłosz nie chciał, aby religia chrześcijańska oraz Kościół katolicki był wykorzystywany politycznie (czy to przez nurt lewicowy, progresywistyczny, czy to przez nurt nacjonalistyczny), ale też obawiał się dominacji Kościoła, czyli zakusów teokratycznych. Nie chciał zatem, aby sfera polityczna podporządkowała sobie religię, ani też, aby religia podporządkowała sobie sferę polityczną. Tekst ten traktuję jako przyczynek do ogólniejszego tematu: jaki mianowicie był w XX stuleciu stosunek polskich intelektualistów do katolicyzmu.

11

Zmiany sensu pojęcia „sprawiedliwości społecznej” w perspektywie celów państwa socjalnego

63%

Stoiński A.

Świat Idei i Polityki

|

2016

|

issue 15

51-65

PL

Począwszy od lat 40. XIX w. w refleksji o polityce coraz większej wagi nabiera termin sprawiedliwości społecznej. Podstawowa funkcja państwa, jaką jest zaprowadzanie sprawiedliwości, czyni rozumienie tego terminu rzeczą kluczową. W niniejszym tekście głównym przedmiotem zainteresowania jest znaczenie nadawane sprawiedliwości społecznej w perspektywie celów wyznaczanych państwu opiekuńczemu. Z tego względu obiektem badania będą sensy nadawane pojęciu sprawiedliwości społecznej. W tej dziedzinie można wyróżnić przynajmniej dwa nakładające się na siebie aspekty. Pierwszy dotyczy charakteryzowania samej sprawiedliwości. Da się ją bowiem ujmować jako cnotę, normę lub uprawnienie. Drugi aspekt odnosi się do odmiany sprawiedliwości utożsamianej ze sprawiedliwością społeczną. W tym przypadku w grę wchodzą takie jak: sprawiedliwość ogólna (prawna), rozdzielcza, wyrównawcza. Oprócz ujmowania sprawiedliwości społecznej jako identycznej z którymś z powyższych rodzajów sprawiedliwości bywa ona też traktowana jako idea zaprowadzania równości bądź solidarności w środowisku społecznym.

EN

Since the 40’s of the nineteenth century the term “social justice” has played an increasing role in political reflection. The main subject of this paper is a meaning ascribed to the idea of “social justice” in the face of goals of welfare state. From this point of view very important are various senses of the notion. It can be distinguished in this area at least two related aspects. The first refers to characteristic of the justice itself. It can be described as a virtue, norm or right. The second one applies to the particular type of justice identified with social justice. In this respect relevant are: legal, distributive and retributive (or commutative) justice. Aside from that, social justice is also treated as an idea of equality or solidarity in social environment.

12

Introduction to this Issue: the Betzavta Method and Democracy – On an Experimental Project in Academic Didactics of Philosophy

63%

Dobrzański M.

Studies in Global Ethics and Global Education

|

2018

|

vol. 10

3-16

EN

The article presents the background of the texts included in this issue of SGEGE that resulted from an experimental workshop on democracy. The didactic innovation implemented during the event consisted in enhancing the traditional forms of teaching philosophy (seminar and lecture) with a practical module based on the Betzavta methodology of democratic education. In the first part of the article, a general description of the project is provided. Then follows a presentation of its topic, the reasons for choosing it and the theoretical problems behind it. Next, the organization and methodology of the project are briefly described. In the end, the results of the project are presented together with a short summary of the texts of this volume of the journal.

13

Prawda i uczciwość w filozofii politycznej Ayn Rand

63%

Drelich S.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 1

35-47

PL

Ayn Rand była amerykańską pisarką, publicystką i filozofką, zaliczaną niekiedy do amerykańskiego radykalnego liberalizmu czy też libertarianizmu. Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest wskazanie, w jaki sposób Rand rozumiała wartość prawdy oraz jak wiązała z nią cnotę uczciwości, a także jaki wpływ oba czynniki miały na jej filozofię polityczną. W pierwszej części artykułu zaprezentowano sposób rozumienia prawdy w filozofii politycznej Rand. Część drugą poświęcono podstawom jej interpretacji prawdy, jakie można znaleźć w doktrynie libertariańskiej szkoły obiektywistycznej. W części trzeciej wskazano praktyczny wymiar prawdy przez ukazanie jej miejsca w życiu jednostki. część czwarta zawiera charakterystykę uczciwości jako cnoty będącej odpowiedzią na potrzebę prawdy. Artykuł jest efektem analizy treści najważniejszych tekstów Rand, w których podejmowała problematykę prawdy i uczciwości. Zastosowano metodę hermeneutyczno-fenomenologiczną, dzięki której wydobyto sens kategorii pojęciowych zastosowanych przez Rand i dokonano wglądu w jej teoretyczne podstawy.

EN

Ayn Rand was an American writer, journalist and philosopher, sometimes counted among the American radical liberalism or libertarianism. The primary purpose of the article is to indicate how Rand understood the value of truth, how the virtue of honesty is related to it and how both of them have influenced her political philosophy. The first part of the article presents the understanding of truth in Rand’s political philosophy. The second part is devoted to the foundations of her interpretation of truth that we can find in the doctrine of the libertarian objectivist school. The third part shows the practical dimension of truth by showing its place in the life of an individual human being. The fourth part describes honesty as a virtue responding to the need for truth. The article is the result of an analysis of the content of the most important Rand’s texts, in which she took up the issues of truth and honesty. The main method used in the study was the hermeneutic-phenomenological one. Thanks to that it was possible to extract the meaning of the conceptual categories used by Rand with their theoretical foundations.

14

Negatywna seksualność jako bierna postawa społeczna

63%

Płonecka M.

Adeptus

|

2017

|

issue 9

EN

Negative sexuality as a passive social attitude Negative sexuality is a sexuality that isn’t a part of feeling of identity and self-acceptance. It is burdened with feelings of shame, guilt and threat. In Polish society there is an atmosphere of negative sexuality. There is a lack of tolerance towards diversity and sexual freedom, understood as free expression of the self. It is a situation which threatens the psychological well-being. The deprecation and normativization of human sexuality is ensnarled in relations of power which petrify the social status quo. That leads to totalitarian management of our sexuality and maintenance of that status due to psychological mechanisms of submitting to totalitarian powers. To show these processes I refer to such thinkers as Michel Foucault, Erich Fromm, Theodor Adorno, Wilhelm Reich and Karen Horney.Such reality is also a result of social processes which shaped it. Influential here were the processes related to power and culture. Negative templates have been present in our culture for long time, a fact which I exemplify by analyzing Polish culture through the Polish cinema of the People’s Republic period. Today, passive social attitudes have resulted in continued cultivating of these negative social norms.I show alternatives to the atmosphere of negative sexuality, describing the movement for positive sexuality and its benefits for psychological health of individuals and society. While I throw doubt on the possibility of a popularization of queer theory in Poland, I also show some universal strategies of resistance against those exercising power over human sexuality. I describe the phenomenon of bioresistance and freeing physicality drawing on the example of works by Krzysztof Pacewicz about the theories of Michel Foucault and Giorgio Agamben. In more practical terms, I analyze the present condition of sexual education anti-discrimination movements in Poland.In my work I want to show that a sexually positive life attitude, which means a life of acceptance of oneself and others and creation of a nonviolent space, enables universal self-acceptance and self-development. It is also a proactive social attitude because it requires intellectual and political involvement in regard to emerging reality. I believe that positive sexuality supported by positive sex-ed and social involvement is a very important element of resistance against power relations. Negatywna seksualność jako bierna postawa społecznaNegatywna seksualność to seksualność, która nie składa się na poczucie tożsamości i samoakceptacji. Jest obarczona wstydem, poczuciem winy i zagrożenia. W polskim społeczeństwie panuje atmosfera negatywnej seksualności. Brak jest tolerancji dla różnorodności i wolności seksualnej rozumianej jako swobodna ekspresja siebie. Jest to sytuacja, która zagraża dobrostanowi psychicznemu. Deprecjonowanie i normatywizowanie ludzkiej seksualności jest uwikłane w relacje władzy, które petryfikują dany stan społeczny. Prowadzi to do totalitarnego zagospodarowania naszej seksualności i utrzymywania tego stanu dzięki psychicznym mechanizmom ulegania władzy totalitarnej. By pokazać te procesy, przywołuję myślicieli i myślicielki takie jak Michel Foucault, Erich Fromm, Theodor Adorno, Wilhelm Reich i Karen Horney.Taka rzeczywistość jest też rezultatem procesów społecznych, które ją ukształtowały. Miały na to wpływ procesy związane z władzą i kulturą. Negatywne wzorce są obecne w naszej kulturze od dawna. Polską kulturę analizuję przez pryzmat kina polskiego epoki PRL-u. Kultywowanie tych negatywnych norm społecznych to bierna postawa społeczna.Pokazuję alternatywy dla atmosfery negatywnej seksualności. Opisuję ruch pozytywnej seksualności i jego zalety dla zdrowia psychicznego jednostki i społeczeństwa.Poddaję w wątpliwość możliwość popularyzowania teorii queer w Polsce. Pokazuję pewne uniwersalne strategie oporu wobec władzy nad ludzką seksualnością. Opisuję zjawisko biooporu i uwalniania cielesności na przykładzie pracy Krzysztofa Pacewicza o teoriach Michela Foucaulta i Giorgio Agambena. Analizuję kondycję edukacji seksualnej i ruchów antydyskryminacyjnych w Polsce w czasie teraźniejszym.Moja praca ma pokazać, że sekspozytywna postawa życiowa, czyli akceptacja siebie i innych oraz tworzenie bezprzemocowej przestrzeni umożliwia powszechną samoakceptację i samorozwój. Jest jednocześnie aktywną postawą społeczną, ponieważ wymaga zaangażowania intelektualnego i politycznego we wpływaniu na zastaną rzeczywistość. Uważam, że pozytywna seksualność, wspierana pozytywną edukacją seksualną i zaangażowaniem społecznym, to bardzo istotny element oporu wobec relacji władzy.

15

Krytyka konwencjonalizmu w myśli Leszka Kołakowskiego w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych

51%

Juchnowski S.

Wrocławskie Studia Politologiczne

|

2019

|

vol. 27

54-72

EN

This article aims to emphasize epistemological aspects of Leszek Kołakowski’s critique of the radical conventionalism of Kazimierz Ajdukiewicz, as well as his critique of the French representatives of the so-called new critique of sciences. These aspects presuppose or imply, implicitly or explicitly, a stance close to radical empiricism and oppose the views of Marx and Engels, although they harmonize with Lenin’s theory of reflection. Scholars rarely appreciate these aspects of Kołakowski’s early thought. They do so despite their potential role in the analysis of the evolution of his views towards a so-called revisionist stance. Kołakowski’s attitude to different variants of conventionalism and positivistic thought in general should be explored further, since he never abandoned his critique of these doctrines.

16

Kilka uwag o modelach zetetycznych w filozofii polityki: Voegelin - Strauss

51%

Kubok D.

Horyzonty Polityki

|

2020

|

vol. 11

|

issue 35

125-143

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the research is to confront two zetetic models in the field of philosophy of politics. I am most interested in the views of Eric Voegelin and Leo Strauss and their references to ancient Greek philosophy. These inquiries will not only indicate the possibility of a multi-faceted understanding of the philosophy of politics in an anti-dogmatic zetetic spirit, but also the dif‑ ferences in zetetic models based on reflection in the field of philosophy of politics. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article contains metaphilosophical considerations related to the field of philosophy of politics. The primary methods used will be philosophical methods, applied at the meta level to inquiries in the field of political philosophy. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: First, I will try to specify the phrase “zetetic model” based on passages from Plato, Aristotle and Sextus Empiricus. In the further part of my argument, I will present Voegelin’s zetetic model based on his book Order and History and Strauss’ model based on Restatement on Xenophon’s Hiero and compare both views. RESEARCH RESULTS: Despite the fact that both these thinkers share common ideas (conservatism, normativism, radicalism, respect for Greek philosophy), there are fundamental differences in their understanding of philosophy as a zetetic process. This comparison also brings other metaphilosophical problems to light, resulting from the challenges of the philosophy of politics. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The research shows that there is a need for a more in-depth and comprehensive examination of zetetic methods in recent philosophy of politics.

PL

CEL NAUKOWY: Celem badań będzie ogólne skonfrontowanie ze sobą dwóch modeli zetetycznych w obszarze filozofii polityki. Interesować mnie będą poglądy Erica Voegelina i Leo Straussa i ich nawiązania do filozofii greckiej. W efekcie tych dociekań ukazane zostaną nie tylko możliwości wieloaspektowego rozumienia filozofii polityki w antydogmatycznym duchu zetetycznym, lecz także różnice w modelach zetetycznych na bazie refleksji z zakresu filozofii polityki. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł zawiera rozważania meta‑ filozoficzne odnoszące się do obszaru filozofii polityki. Wykorzystane zostaną przede wszystkim metody filozoficzne stosowane na metapoziomie w stosunku do dociekań z zakresu filozofii polityki. PROCES WYWODU: Najpierw postaram się dookreślić frazę „model zetetyczny” na podstawie fragmentów dzieł Platona, Arystotelesa i Sekstusa Empiryka. W dalszej części wywodu przedstawię model zetetyczny Voegelina, opierając się na jego dziele Order and History oraz Straussa – Restatement on Xenophon’s Hiero. Finalnie porównam ze sobą obie koncepcje. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Pomimo oczywistej wspólnoty zainteresowań tych dwóch myślicieli (konserwatyzm, normatywizm, radykalizm, szacunek dla filozofii greckiej), można ukazać zasadnicze odmienności w ich pojmowaniu filozofii jako zetetycznego procesu. Na podstawie tego porównania ujawniają się także inne metafilozoficzne problemy, wynikające z wyzwań filozofii polityki. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z przeprowadzonych badań wynika, że istnieje potrzeba głębszego przeanalizowania metod zetetycznych w najnowszej filozofii polityki. Pierwszym krokiem w tym celu będzie przemyślenie zetetycyzmu M. Oakeshotta.

17

O filozofii polityki i filozofii politycznej

51%

Maciejowski E.

Kultura i Wartości

|

2016

|

issue 20

DE

Der Beitrag greift das Problem der im polnischen Schrifttum vorhandenen Auseinandersetzung auf, die die Bedeutung der Begriffe "Philosophie der Politik" und "politische Philosophie" betrifft. Manche Autoren verwenden sie als Synonyme, andere grenzen sie jedoch strikt ab, mit der Behauptung, dass sie miteinander nicht identisch seien. Im Artikel wird gezeigt, dass es zwei Arten der Unterscheidung der Philosophie der Politik von der politischen Philosophie gibt. Die erste, die sprachliche Unterscheidung, geht auf die Bedeutung ein - einer der Begriffe gilt aus irgendwelchen Gründen als falsch, weil er sich auf die unterschiedlich definierten nichtphilosophischen Bereiche bezieht. In der zweiten Unterscheidung werden zwei separate Reflexionsbereiche mit einem philosophischen Charakter differenziert. Beide Arten werden abgelehnt: Es wird nachgewiesen, dass es nur einen philosophischen Bereich in Bezug auf Politik geben kann, der sowohl als Philosophie der Politik als auch als politische Philosophie richtig bezeichnet werden kann.

EN

The paper deals with the problem of distinguishing “political philosophy” from “political philosophy” in Polish philosophical literature. They are used by some authors as synonyms, while others are claiming that these terms are not identical. The paper points out, that there are two ways to distinguish between political philosophy and political philosophy. The first, linguistic, refers to meanings – one of the concepts is considered for some reason incorrect, as it refers to various non-philosophical disciplines. The second one distinguishes two distinct areas of philosophical reflection. Both ways are discarded and it is shown, that there can be only one kind of philosophical reflexion on the politics, that can be properly called both political philosophy and political philosophy.

PL

Artykuł podejmuje problem obecnego w polskim piśmiennictwie sporu dotyczącego znaczeń pojęć „filozofia polityki” i „filozofia polityczna”. Są one przez niektórych autorów używane w charakterze synonimów, inni natomiast stanowczo oddzielają je od siebie, twierdząc, iż nie są one ze sobą tożsame. W artykule wskazuje się, że istnieją dwa sposoby odróżniania filozofii polityki od filozofii politycznej. Pierwszy, językowy, odwołuje się do znaczeń – jedno z pojęć jest uznane z jakichś powodów za niepoprawne, gdyż odnosi się do rozmaicie definiowanych dziedzin niefilozoficznych. W drugim wyróżnia się dwie osobne dziedziny refleksji o charakterze filozoficznym. Oba sposoby zostają odrzucone; wykazane zostaje, że może istnieć tylko jedna dziedzina filozoficzna dotycząca polityki, która może być poprawnie nazywana zarówno filozofią polityki jak też filozofią polityczną.

18

Libertariańskie poglądy na policję i sądy w ujęciu Murraya Newtona Rothbarda

51%

Buczek M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

|

2016

|

vol. 41

|

issue 1

EN

In this article were presented proposals of Murray Newton Rothbard, one of the main representatives of libertarianism, on the police and the courts – services which are regarded by many as necessary to maintain within the equally necessary – in their opinion – the state. As we know, the state does not have its own money, in addition to those taken from their citizens by force in the form of taxes. Rothbard solutions are thus intended to prevent coercion, both on the side of using the services and those who provide these services. Due to the nature of libertarian ideas, which are characterized by simplicity and a strong emphasis on the element of freedom, this article is contained in the short form and does not indicate the specific imperatives of action.

PL

W artykule zostały przedstawione propozycje Murraya Newtona Rothbarda – jednego z głównych przedstawicieli libertarianizmu – na temat policji i sądów, czyli służb, które przez wielu są uważane jako konieczne do utrzymywania porządku w ramach równie koniecznego – ich zdaniem – państwa. Jak wiadomo, państwo nie posiada własnych pieniędzy, oprócz tych, które przymusem odbiera obywatelom w postaci podatków. Rozwiązania Rothbarda mają za zadanie uniknąć przymusu zarówno po stronie korzystających z usług, jak i tych, którzy te usługi świadczą. Ze względu na charakter libertariańskich poglądów, które cechuje prostota i silny nacisk na element wolności, artykuł ten zawiera się w krótkiej formie i nie wskazuje konkretnych imperatywów działania.

19

The role of custom and tradition according to British pre-Conservative and Conservative political theorists

45%

Musiewicz P.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

|

2011

|

vol. 18

|

issue 1

115-129

PL

Artykuł jest próbą podjęcia refleksji nad miejscem zwyczaju i tradycji w brytyjskiej konserwatywnej tradycji myślenia o polityce. Postawiony zostaje problem, na ile wartości te są dla konserwatystów autonomiczne, a na ile zależne od konkretnych idei i treści porządku politycznego. Wyodrębniono cztery zasadnicze podejścia do zwyczaju i tradycji ze względu na ich funkcje oraz wartość: trzy pozytywne i jedno, co ciekawe, negatywne. Rozważania prowadzone są na podstawie koncepcji: Johna Fortescue, Richarda Hookera, Edmunda Burke'a, Thomasa Carlyle'a oraz Gilberta Keith Chestertona.

Refine search results

Recenzja książki: Jerzy Oniszczuk, 2019. Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH

Justice as the Aim of The Monarch’s Authority: The Evolution of the Idea from Plato to the Close of the Enlightenment

Kim jest klerk i na czym polega jego zdrada. Kilka uwag na temat stosunku metafizyki do polityki

Kantova filozofia politiky

Przeobrażenia idei sprawiedliwości społecznej. Część III: Sprawiedliwość społeczna jako idea solidarności i równości

The Revolutionary Political Philosophy of Ayn Rand

Przeobrażenia idei sprawiedliwości społecznej. Część II: Sprawiedliwość społeczna jako sprawiedliwość wyrównawcza

Déjà dit, jamais vu

Przeobrażenia idei sprawiedliwości społecznej. Część I: Sprawiedliwość społeczna jako sprawiedliwość ogólna i rozdzielcza

Przypływy i odpływy katolicyzmu Miłosza (wymiar społeczny)

Zmiany sensu pojęcia „sprawiedliwości społecznej” w perspektywie celów państwa socjalnego

Introduction to this Issue: the Betzavta Method and Democracy – On an Experimental Project in Academic Didactics of Philosophy

Prawda i uczciwość w filozofii politycznej Ayn Rand

Negatywna seksualność jako bierna postawa społeczna

Krytyka konwencjonalizmu w myśli Leszka Kołakowskiego w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych

Kilka uwag o modelach zetetycznych w filozofii polityki: Voegelin - Strauss

O filozofii polityki i filozofii politycznej

Libertariańskie poglądy na policję i sądy w ujęciu Murraya Newtona Rothbarda

The role of custom and tradition according to British pre-Conservative and Conservative political theorists