Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  poezja polska XX wieku
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Niobe w oku kamery. Projekt filmowy — między konkretyzacją a scenopisem

100%
Michałowski P.
Zagadnienia Rodzajów Literackich
|
2018
|
vol. 61
|
issue 4(128)
71-89
EN
Niobe, a poem by Gałczyński was interpreted with verse and musical references, in the context of Mediterranean culture and contemporary realities of the palace of Nieborów, where a copy of the Ancient sculpture is located. The author creates a “film theory of narratology” and proceeds with reflections on various relationships between literature and cinema, on natural sight and imagination, and takes into consideration the following perspective theories: intersemiotic comparative, Bergson, Ingarden, Helman, Ziomek. Next, he offers a film interpretation of the descriptive part of the poem through a Large Violin Concert.
2
Publication available in full text mode
Content available

„Życie z kropką u nogi”. Poetyckie renarracje Wisławy Szymborskiej

72%
Grądziel-Wójcik J.
Zagadnienia Rodzajów Literackich
|
2014
|
vol. 57/114 z. 2
111-121
PL
Wiersze Wisławy Szymborskiej cechuje narracyjny sposób widzenia świata zderzony z poetycką formą. Opowiadanie wiąże się tu bowiem z odkrywaniem i rozumieniem rzeczywistości oraz kształtowaniem własnej tożsamości. Artykuł pokazuje rodzaje i ewolucję technik narracyjnych Szymborskiej, podkreślając ich poznawczy i etyczny wymiar. Jej poezja jest tu rozumiana jako indywidualna renarracja wielkiej opowieści życia, która niczego nie wyjaśnia i nie porządkuje, jest jednak konieczna, by podmiot mógł istnieć świadomie. Gest narracyjny poetki stanowi zarazem gest autorefleksyjny i ma wymiar metafizyczny, stając się wyrazem sprzeciwu wobec nicości.
EN
The narrative way of seeing the world confronted with the poetic form is characteristic of Wisława Szymborska’s poems. A short story is not only linked with discovering and understanding the reality but also with creating the individual identity. The article presents the variety of types and the evolution of Szymborska’s narrative techniques emphasizing their cognitive and ethical sphere. Her poetry is understood as the individual re-narration of the great story of life, which neither explains nor organises anything, yet is necessary for the lyrical subject to exist consciously. The poet’s auto-reflective narrative gesture adds to the metaphysical dimension and as such simultaneously becomes the expression of opposition to nothingness.
3
Publication available in full text mode
Content available

Światło zza rzeki – kwestia tożsamości we współczesnej poezji Zaolzia

72%
Różańska M.
Edukacja Międzykulturowa
|
2014
|
vol. 3
239-264
EN
The work explores the issue of national identity based on selected texts of contemporary poetry from Zaolzie – the region on the Polish-Czech borderland. The question of nationality, a difficult subject for the inhabitants of this politically-divided land, is examined at spatial and cultural levels. The central topoi – the border, city, house, language, religion and history – are associated with the problems of national identity of the Zaolzian poets; they are intrinsically present in selected works written in Polish language and its Cieszyn dialect. Yet in the latest Zaolzian poetry language ceases to be a determinant of national identity of these authors and therefore artificial division between Polish and Czech cultural heritages disappear in the name of multilingualism and multiculturalism. This study shows a picture of culturally diverse borderland, which nowadays has departed from the traditional view of borders differentiation; the borderland poets abandon the stereotypical divisions in the name of “dialogue of cultures” and identity based on Zaolzian genius loci.
PL
Praca bada kwestię tożsamości narodowej na wybranych przykładach współczesnej poezji Zaolzia, regionu leżącego na polsko-czeskim pograniczu. Przynależność narodowa, będąca trudnym tematem dla mieszkańców ziemi podzielonej politycznie, rozpatrywana jest na płaszczyźnie przestrzennej oraz kulturowej. Głównymi toposami związanymi z problemem identyfikacji narodowej zaolziańskich poetów, wokół których umieszczane są wybrane utwory pisane po polsku oraz w gwarze cieszyńskiej, są granica, miasto, dom oraz język, religia i historia. W najnowszej poezji Zaolzia język przestaje być wyznacznikiem tożsamości narodowej autora. Zanika sztuczny podział na polskie i czeskie dziedzictwo kulturowe w imię wielojęzyczności i wielokulturowości. Niniejsza praca nakreśla obraz zróżnicowanego kulturowo pogranicza, które współcześnie odchodzi od wytyczania definitywnych granic w imię „dialogu kultur” i tożsamości bazującej na zaolziańskim genius loci.
4
Publication available in full text mode
Content available

[Rev.] Ks. Stefan Radziszewski, Kamińska ostiumiczna, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011, ss. 272, bibliogr., indeks.

72%
Tytko M. M.
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
|
2014
|
issue 4(8)
217-220
PL
W recenzji książki monograficznej ks. Stefana Radziszewskiego pt. Kamińska ostiumiczna (‘Kamieńska w odrzwiach’) omówiono krótko jej strukturę, zawartość (treść) i konkluzje twórcy dzieła. Książka dotyczy opisu i analizy poezji polskiej poetki chrześcijańskiej Anny Kamieńskiej (1920-1986). Autor monografii objął badaniem całą twórczość poetycką tej poetki (wszystkie tomiki wierszy). Ks. Radziszewski wprowadził kategorię ‘ostiumiczności’, którą rozumie czworako (definiuje to na s. 238): 1. dziedzictwo poetyki quasi sacrum, 2. negacja negacji (interpretacja symboliczna), 3. swoiste odczytanie apokastasis panton [odnowienia całego bytu], 4. realizacja idei paschalnej.
EN
In his review of the monographic book by father Stefan Radziszewski Ostiumic Kamienska (‘Kamienska in the door’) the author briefly discussed the structure, content and conclusions of this work. The book is concerned with the description and analysis of the poetry of Anna Kamienska (1920-1986) a Polish Christian poet. In his monograph Stefan Radziszewski dealt with all of Kamienska’s poetic works. He introduced the category ‘ostiumicsness’ that he understood in four ways (he defined it on p. 238): 1. heritage of the ‘quasi sacred ‘ poetics, 2. the negation of negation (a symbolic interpretation), 3. specific re-reading of apokatastasis panton [renewal of all the being], 4. realization of the paschal idea.
5
Publication available in full text mode
Content available

Le conte dans la poésie catastrophiste : Krzysztof Kamil Baczyński et Tadeusz Gajcy

72%
Vandenborre K.
Prace Polonistyczne
|
2014
|
vol. 69
163-175
EN
In the present article an attempt is made to describe the use of fairy tale in catastrophist poetry, focusing more specifically on Krzysztof Kamil Baczyński and Tadeusz Gajcy’s works. Both poets allude to the despair of the Second World War by contrasting the idyllic Arcadia of fairytale world with the hopeless universe of the apocalyptic reality. Unconnected with the reality, fairy tale may seem unattainable, like an unseizable dream. But it can also be the victim of the omnipresent evil of the war and decomposes from the inside, unable to avoid its baleful power. A careful analysis of Baczyński and Gajcy’s works shows that this subtle relationship between fairy tale and evil or death recurs in their poetry, and is even widespread in their period. The popularity of this strategy raises therefore the question of the existence of a separate category that could be called ‘catastrophist fairy tale’. The paper is divided into three parts: the first part is devoted to Baczyński, the second one — to Gajcy and the third one offers a synthetic reflection on the notion of ‘catastrophist fairy tale’.
6

Zagłada gatunków według Wiktora Woroszylskiego – czyli (nie) więcej niż egzemplifikacja

58%
Jarzyna A.
Pamiętnik Literacki
|
2022
|
vol. 113
|
issue 4
91-114
PL
Artykuł stanowi wielokontekstową interpretację wiersza Wiktora Woroszylskiego „Zagłada gatunków”, napisanego w 1966 roku, a opublikowanego cztery lata później w tomie pod tym samym tytułem. Autorka odnosi utwór do realiów i warunków, w jakich powstawał (m.in. do nastrojów antysemickich), zestawia go z pozostałymi utworami poety, zwłaszcza z sylwiczną prozą autobiograficzną „Literatura. Powieść” (1977), dalej dowodzi, że wiersz wyprzedza rozpoznania na temat analogii między mechanizmami wykluczania pewnych grup etnicznych, prowadzącymi do ich eksterminacji, a przyzwoleniem na zabijanie zwierząt. Podkreślając wagę nowatorskiej swego czasu, dziś niesłusznie zapominanej książki Antoniny Leńkowej „Oskalpowana Ziemia” (1961), na którą Woroszylski bezpośrednio się powołuje, autorka artykułu wskazuje na aktualność i nośność omawianego utworu dla literaturoznawczej refleksji nad antropocenem (można by się nawet zastanawiać, czy nie jest to pierwszy polski wiersz poświęcony temu zjawisku), ciekawie rezonuje on m.in. z pracami Ewy Bińczyk, Dipesha Chakrabarty’ego i Elizabeth Kolbert, a jednocześnie przechowuje relikty antropocentrycznej optyki, dając wgląd w ograniczenia wyobraźni zbiorowej i indywidualnej. Niemniej w subwersywnej lekturze okazuje się ważkim głosem na rzecz deantropocentryzacji studiów nad genocydami.
EN
The paper is a multicontextual interpretation of Wiktor Woroszylski’s poem “Zagłada gatunków” (“A Holocaust of Genres”), written in 1966 and published four years later in a volume under the same title. The author of the paper relates the piece to the realia and circumstances in which it was composed (including the anti-Semitic ambiance), compares it to Woroszylski’s other pieces, especially to the silva rerum autobiographical prose “Literatura. Powieść” (“Literature. A Novel,” 1977), and moves on to prove that the poem foreruns the consideration about the analogy drawn between the mechanisms of exclusion of some ethnic groups leading to their extermination and permission to kill animals. Stressing the significance of the innovative in its time and now falsely forgotten book by Antonina Leńkowa “Oskalpowana Ziemia” (“Scalped Earth,” 1961) to which Woroszylski directly refers, the author of the paper points at the timelessness and strength of the poem to the literary studies reflection over the Anthropocene (the poem can even be thought of as the first Polish piece to reflect on the issue), it interestingly resonates with the works by, inter alia, Ewa Bińczyk, Dipesh Chakrabarty and Elizabeth Kolbert, and at the same time preserves the relics of anthropocentric optics, giving insight into the limits of collective and individual memory. Nonetheless, in subversive reading it proves to be a powerful voice for deanthropocentrisation of genocide studies.
7
Publication available in full text mode
Content available

Dziesięć sążni w dół albo dziesięć uwag o płynności i głębi

58%
Hoffmann K.
Przestrzenie Teorii
|
2016
|
issue 26
163-173
PL
The text is an interpretation of Stanisław Barańczak’s poem From the introduction to a phrasebook. The reading of the lyric reveals a basic organizing opposition, i.e. the dichotomy of “liquidity” (“shallowness”) and “depth”. The final parts of the interpretation present the role of poetic language (defined through modernistic concepts) as a language that gives the opportunity to counter the aporia inherent in every act of communication.
8
Publication available in full text mode
Content available

Próba opisania świata… Świat z góry na dół w Pieczerskiej Ławrze w Kijowie Tadeusza Kubiaka

58%
Bobryk R.
Tematy i Konteksty
|
2017
|
vol. 12
|
issue 7
485-495
EN
The article provides an interpretation of Tadeusz Kubiak’s Świat z góry na dół w Pieczewskiej Ławrze w Kijowie [The World Upside Down in Pechersk Lavra in Kyiv]. The poem presents a description of Lavra’s interior, which makes a closed and harmonious entity, “the world”. This entity is gradational rather, than homogeneous. The direction of gradation is indicated in the title and finds its embodiment on the level of style and motif. The space depicted can be divided onto two separate parts: the sacred and the profane, the boundaries of which are defined by “the wall.”
9
Publication available in full text mode
Content available

Znikomek wśród innobytów. Przyczynek do anatomii Leśmianowskiej wyobraźni

44%
Michałowski P.
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
|
2018
|
issue 7
177-193
EN
The article is an attempt to situate the world of peculiar creatures created in the ballads of Bolesław Leśmian with other bestiaries drawn from mythology and literary creations in the field of science fiction, fairy tales and grotesque, creativity for children and popular culture, by, for instance, Jorge Luis Borges, Stanisław Lem, Konstanty Ildefons Gałczyński, Maciej Wojtyszko. Against this background, the distinctiveness of Leśmian’s imagination makes us call it a fantastic ontology and references to the category of “other-beings”. Leśmian creates his characters in an anti-anthropocentric perspective as an alternative existence. Their appearance remains undetermined as the residual characteristics dispersed in the narrative focus primarily on their existence marginalized with regard to the real world. An overviewof the most important Leśmian creatures closes with a detailed interpretation of the ballad Znikomek from the collection Napój cienisty (Shadowy Drink).
PL
Artykuł jest próbą usytuowania świata osobliwych stworów kreowanych w balladach Bolesława Leśmiana wobec innych bestiariuszy wywiedzionych z mitologii oraz literackich kreacji w zakresie: science fiction, baśni i groteski, twórczości dla dzieci i kultury popularnej, m.in. Jorge Luisa Borgesa, Stanisława Lema, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Macieja Wojtyszki. Na tym tle odrębność wyobraźni Leśmiana skłania do nazwania jej ontologią fantastyczną i odniesienia do kategorii „innobytu”. Leśmian kreuje swe postaci w perspektywie anty-antropocentrycznej – jako istnienia alternatywne. Ich wyglądy pozostają niedookreślone, gdyż szczątkowe charakterystyki rozpraszone w narracji skupiają się przede wszystkim na ich marginalizowanej wobec świata realnego egzystencji. Przegląd ważniejszych Leśmianowskich stworów zamyka szczegółowa interpretacja ballady Znikomek ze zbioru Napój cienisty.  
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.