Search results

1

Z dziejów „Buntu Młodych” i „Polityki”. Listy Aleksandra i Adolfa Marii Bocheńskich do Stanisława Łosia (1932‑1939)

100%

Libera P.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2013

|

vol. 48

PL

Bracia Adolf Maria (1909‑1944) i Aleksander Bocheńscy (1904‑2001) należeli do najbliższych współpracowników Jerzego Giedroycia w okresie międzywojennym. Brali udział w redagowaniu „Buntu Młodych” (1931‑1937) i „Polityki” (1937‑1939) oraz w tworzeniu linii politycznej obu pism. Listy kierowane przez nich do Jana Stanisława Łosia (1890‑1974), konserwatysty i byłego dyplomaty, pochodzą z pierwszego okresu istnienia „Buntu Młodych” – lat 1932‑1933 i kluczowego dla okresu międzywojennego roku 1938. Korespondencja dotyczy przede wszystkim stosunku redakcji do polityki wewnętrznej i zewnętrznej II Rzeczypospolitej, w tym do polityki zagranicznej i narodowościowej.

2

Położenie prawne i ekonomiczne ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945-1949

86%

Browarek T.

Facta Simonidis

|

2009

|

vol. 2

|

issue 1

51-73

EN

In years 1945-1949 the German population was treated in Poland as the stateless and intended to be displaced onto the Russian or British occupation region. Thus, the population did not have any civil rights. It was also deprived of its fortune and obliged to compulsory work. For the purposes of the country reconstruction 25-35% was withheld out of a German worker’s salary on the payment day. Consequently, the Germans living in Poland coped with diffi cult living conditions. The poor sanitary conditions together with poor victualling led to the intensifi cation of infectious diseases. The considerate part of German citizens was detained in camps where terrible conditions prevailed and numerous abuses and deaths among the prisoners occurred.

PL

W latach 1945-1949 ludność niemiecka w Polsce była traktowana jako bezpaństwowcy, przeznaczeni do wysiedlenia do radzieckiej lub brytyjskiej strefy okupacyjnej. Z tego też powodu, ludność ta nie posiadała wówczas żadnych praw obywatelskich. Pozbawiono ich także majątku oraz objęto obowiązkiem pracy. Przy wypłacie pracownikowi niemieckiemu potrącono 25-35% zarobku na cele odbudowy kraju. Wskutek tego Niemcy w Polsce zmagali się trudnymi warunkami bytowymi. Zły stan sanitarny i słaba aprowizacja powodowały nasilenie epidemii chorób zakaźnych. Znaczna część Niemców była przetrzymywana w obozach, gdzie panowały fatalne warunki, i w których dochodziło do licznych nadużyć.

3

Obozy dla ludności niemieckiej w polityce władz polskich w latach 1945-1949

86%

Browarek T.

Facta Simonidis

|

2013

|

vol. 6

|

issue 1

213-231

EN

German population camps formed in Poland after the Second World War served many functions, yet they mainly reflected the attitude and goals Polish authorities had towards this community. They were aimed at helping to remove Germans from Poland, using them, in the meantime, as cheap workforce; and speeding up the verification and rehabilitation of native population. Organizational chaos and latitude were the major features accompanying their creation. This led to considerable diversity in the camps’ dependence, and organizational mess, which created conditions for numerous abuses and law violations. The camps were often characterized by poor living conditions, hard work and severe regulations, modeled after Nazi camps, which resulted in high mortality (the scale of which is difficult to assess today).

PL

Obozy dla ludności niemieckiej tworzone w Polsce po II wojnie światowej pełniły wiele funkcji, ale w większości odpowiadały one podstawowym celom ówczesnej polskiej polityki wobec tej ludności. Miały one pomóc w usunięciu Niemców z Polski, a do tego czasu wykorzystać ich jako tanią siłę roboczą oraz przyspieszyć weryfikację i rehabilitację ludności rodzimej. Proces powstawania tych obozów charakteryzował się dużą dowolnością i chaosem organizacyjnym. W związku z tym istniała duża różnorodność w podległości obozów oraz bałagan organizacyjny, co sprzyjało licznym nadużyciom i łamaniu prawa. Obozy te często charakteryzowały się złymi warunkami bytowymi, ciężką pracą oraz surowymi regulaminami, wzorowanymi na regulaminach obozów hitlerowskich, co często przekładało się na dużą śmiertelność, której skalę trudno jest jednak dzisiaj ustalić.

4

Polityczne aspekty funkcjonowania Instytutu Badawczego Europy Wschodniej i Szkoły Nauk Politycznych w Wilnie (1930–1939)

86%

Libera P.

Dzieje Najnowsze

|

2021

|

vol. 53

|

issue 4

67-84

EN

The Scientific and Research Institute of Eastern Europe and its affiliated School of Political Sciences were established in early 1930 in Vilnius. Closely associated with the academic community of the Stefan Batory University, they became a permanent part of the intellectual history of the city, primarily through their research and staff of eminent experts on the Soviet Union.

PL

Instytut Naukowo-Badawczy Europy Wschodniej i funkcjonująca przy nim Szkoła Nauk Politycznych powstały na początku 1930 r. w Wilnie. Blisko związane ze środowiskiem naukowym Uniwersytetu Stefana Batorego, zapisały się trwale w historii intelektualnej miasta, przede wszystkim dzięki prowadzonym badaniom oraz kadrze wybitnych znawców Związku Sowieckiego.

5

Położenie prawne i ekonomiczne ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945 - 1949

86%

Browarek T.

Facta Simonidis

|

2009

|

issue 2

51-74

PL

W latach 1945-1949 ludność niemiecka w Polsce była traktowana jako bezpaństwowcy, przeznaczeni do wysiedlenia do radzieckiej lub brytyjskiej strefy okupacyjnej. Z tego też powodu, ludność ta nie posiadała wówczas żadnych praw obywatelskich. Pozbawiono ich także majątku oraz objęto obowiązkiem pracy. Przy wypłacie pracownikowi niemieckiemu potrącono 25% – 35% zarobku na cele odbudowy kraju. Wskutek tego Niemcy w Polsce zmagali się trudnymi warunkami bytowymi. Zły stan sanitarny i słaba aprowizacja powodowały nasilenie epidemii chorób zakaźnych. Znaczna część Niemców była przetrzymywana w obozach, gdzie panowały fatalne warunki, i w których dochodziło do licznych nadużyć.

EN

In years 1945- 1949 the German population was treated in Poland as the stateless and intended to be displaced onto the Russian or British occupation region. Thus, the population did not have any civil rights. It was also deprived of its fortune and obliged to compulsory work. For the purposes of the country reconstruction 25%- 35% was withheld out of a German worker’s salary on the payment day. Consequently, the Germans living in Poland coped with diffi cult living conditions. The poor sanitary conditions together with poor victualling led to the intensifi cation of infectious diseases. The considerate part of German citizens was detained in camps where terrible conditions prevailed and numerous abuses and deaths among the prisoners occurred

6

Tworzenie polskich kołchozów narodowościowych w ramach kolektywizacji rolnictwa na Podolu w latach 20. i 30. XX w. Przyczynek do dziejów rolnictwa na radzieckiej Ukrainie

81%

Januszkiewicz B.

Zeszyty Wiejskie

|

2020

|

vol. 26

109-126

EN

One of the most important part of Leninist policy in the 1920s and the early 1930s was collectivization of agriculture whose aim was the creation of so-called collective farms. Kolkhozes were created as a result of a forced takeover of land from farmers called “kulaki”. The establishment of collective farms in Ukraine faced the greatest resistance of the civilian population, especially the Polish population whose numerous clusters existed in the Podole region. Evidence of the authorities ruthlessness in implementing the collectivization plan was a decree from August 7 1932 about the death penalty and prison – “for stealing and wasting socialist property”. This document was called “law of five ears”. In order to break the resistance against enfranchisement of the population, the authorities intentionally evoked “great hunger” which caused the deaths of six million people.

PL

Jedną z najważniejszych części „leninowskiej polityki” w latach 20. i na początku lat 30. XX w. była kolektywizacja rolnictwa, przewidująca tworzenie tzw. kolektywnych gospodarstw. Kołchozy powstawały w wyniku przymusowego przejęcia ziemi od indywidualnych rolników nazywanych „kułakami”. Zakładanie kołchozów na Ukrainie napotykało na największy opór miejscowej ludności, szczególnie ludności polskiej, której liczne skupiska istniały m.in. w obwodzie kamieniecko-podolskim. Dowodem bezwzględności władz bolszewickich w realizowaniu planu kolektywizacji był dekret z 7 VIII 1932 r. o karze śmierci i więzienia „za wszelką kradzież lub roztrwonienie socjalistycznej własności”, nazwany przez ludność wiejską „prawem pięciu kłosów”. W celu przełamania czynnego i biernego oporu przeciwko uwłaszczeniu ludności wiejskiej władze celowo, w sposób wymuszony, wywołały „wielki głód”, który spowodował śmierć 5–6 mln ludzi.

7

Autonomia Karelii w okresie międzywojennym jako przykład realizacji sowieckiej polityki narodowościowej i międzynarodowej

72%

Gil A.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2020

|

vol. 1

227-238

PL

Artykuł ukazuje meandry polityki bolszewickiej wobec Karelii, regionu na pograniczu radziecko-fińskim: od Karelskiej Komuny Pracy, przez Karelską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką do Karelskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Proces ten ukazany został na tle ówczesnej polityki sowieckiego centrum wobec małych narodów północno-zachodniej części Rosji. Działania Moskwy doprowadziły do rusyfikacji miejscowej ludności ugrofińskiej oraz do gospodarczej dewastacji republiki.

EN

The article shows the meanders of Bolshevik policy towards Karelia, a region on the Soviet-Finnish border: from the Karelian Worker’s Commune, through the Karelian Autonomous Soviet Socialist Republic to the Karelian Soviet Socialist Republic. This process was shown against the background of the then Soviet Center's policy towards small nations in northwestern Russia. Moscow's actions resulted in the Russification of the local Finno-Ugric people, and to the economic devastation of the Republic.

8

„Trud zmagań o utrzymanie tożsamości narodowej...”. Polacy Galicji Wschodniej w czasach Monarchii Habsburskiej (koniec XVIII w. – 1914 r.)

72%

Monolatii I.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2017

|

vol. 9

s. 377-421

PL

Impulsem, który sprzyjał aktywizacji polskiej grupy etnicznej, zamieszkującej ziemie Galicji, była coraz większa aktywność ściśle powiązana z przynależnością do ruchu irredentystycznego, dzięki czemu „galicyjskie” doświadczenie odegrało szczególną rolę w przygotowaniach Polaków, zmierzających do odzyskania niepodległości. Dzięki zmianom w gospodarce i strukturze socjalnej odbywała się krystalizacja kierunków politycznych i ruchów wśród Polaków w Galicji. Potęga polskich ruchów narodowych spowodowała łańcuchową reakcję odrodzenia etnicznego, zaktualizowała ich pragnienie do zachowania własnej tożsamości. Zmianie charakteru ukraińsko-polskiego współdziałania sprzyjały i inne czynniki, mianowicie etniczne odrodzenie Ukraińców i Polaków. Polityczna orientacja obu obozów narodowych na państwowo-polityczne przekształcenie cesarstwa i kształtowanie, w jego granicach, podstaw polskiej i ukraińskiej państwowości tworzyła bazę dla porozumienia Polaków i Ukraińców.

EN

The impulse which conduced to the activation of the Polish ethnic group inhabiting the lands of Galicia, was an increasing activity closely associated with adhesion to the irredent movement. Thus, „Galician” experience played a crucial role in the preparation of Poles pursuing independence. Owing to the changes in the economy and social structure, the political trends and movements among the Poles in Galicia underwent crystalisation. The power of Polish national movements spawned a chain reaction into ethnic revival, and rekindled their desire desire to preserve their own identity. Among other favourable factors that contributed to the change in the nature of Ukrainian-Polish cooperation, was ethnic revival of Ukrainians and Poles. The political orientation of both camps nation-state-political transformation of the Empire and the formation, within its borders of basic Polish and Ukrainian statehood formed the basis for the understanding of Poles and Ukrainians.

9

Polityka narodowościowa II Rzeczypospolitej wobec Łemków

72%

Kępa M.

Wrocławskie Studia Politologiczne

|

2016

|

vol. 20

55-68

EN

Ethnic policy towards the “non-Polish” population, in particular considering the ethnic group of the Lemkos in the period of the Second Republic of Poland was characterised by two concepts of assimilation: ethnic and national. Undoubtedly, one figure who distinguished himself in the process of creating policy towards the Lemkos was W. Wielhorski, who effectuated clear and complete examination of the Lemkos issue in the Second Republic of Poland. Any operations undertaken by Polish authorities aimed at gaining loyalty of the Lemkos population as well as at conferring autonomy in order to maintain their ethnic or cultural distinctiveness. The twilight of the 1930s saw a change in the government’s orientation towards the “non-Polish” population which was expressed in a military, nationalistic way of leading the ethnic policy.

10

Romuald Jończy, Katarzyna Łukaniszyn-Domaszewska, Wpływ ludności pochodzenia niemieckiego oraz organizacji mniejszości niemieckiej na regionalny rozwój społeczno-gospodarczy. Wybrane zagadnienia (ze szczególnym uwzględnieniem województwa opolskiego), Dom Współpracy Polsko – Niemieckiej, Gliwice – Opole 2014, ss. 137.

58%

Koszko M.

Facta Simonidis

|

2015

|

vol. 8

|

issue 1

277-280

11

Przedradziecka tożsamość narodowa w Azji Centralnej w kontekście polityki narodowościowej ZSRR. Przegląd badań

58%

Perkowska A.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2015

|

vol. 50

|

issue 1

EN

This article is retrospective in nature and covers the subject of social and political influence of the Soviet Union in Central Asia, as well as several factors strictly associated with this region, e.g. the religion of Islam and regional nationalisms. Based on a broad spectrum of research with primary focus on the region’s historical background, the content covers the key periods of development of modern Central Asia and evokes the most evident examples of Soviet activity in the area. The social issues, as well as legal and administrative matters addressed in the article acquire new importance in connection with Moscow’s current geopolitical activity in terms of its vested interests. From this point of view, this article depicts the parallel between the Russian Federation’s foreign policies and its instruments, and the internal policy of the Soviet Union, in which the former is deeply rooted.

PL

Artykuł ma charakter retrospektywny i odnosi się do tematyki przestrzeni społeczno-politycznej Związku Radzieckiego w Azji Centralnej oraz nieprzerwanie z nią związanych – religii islamu i nacjonalizmów regionalnych. Skupiając się przede wszystkim na tle historycznym regionu, treść oparta na szerokim spektrum badań prowadzi przez najważniejsze okresy kształtowania współczesnej Azji Środkowej i przywołuje najjaskrawsze przykłady radzieckiej aktywności. Poruszone w nim kwestie zarówno natury społecznej, jak też prawno‑administracyjnej nabierają szczególnego znaczenia w obliczu obecnej geopolitycznej aktywności Moskwy w strefie tzw. żywotnych interesów. W tym wymiarze, treść artykułu nasuwa na myśl paralelę miedzy polityką zagraniczną Federacji Rosyjskiej i jej instrumentami a polityką wewnętrzną Związku Radzieckiego, w której ta pierwsza jest głęboko zakorzeniona.

12

Kwestia białoruska w polityce Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w latach 1939–1944

58%

Wysocki R.

Studia Białorutenistyczne

|

2015

|

vol. 9

EN

The paper discusses the Belarusian issue in the policy of the Polish Government-in-Exile and its national agencies in 1939–1944. That period covered the years of the Soviet Union and Nazi German occupation of the north-eastern provinces of the Second Republic of Poland, inhabited by Belarusians. The Belarusian issue sometimes is marginalized, or presented in the shadow of the Ukrainian and Lithuanian questions, despite the fact that was a very important part of the Polish national policy. The World War II did not conducive to creating a model of the Polish-Belarusian relations that would been acceptable to the both sides. The new the Polish-Soviet border in 1944, and overtaking the rule by the communists in Poland made outdating actions of the Polish Government-in-Exile. However the considerations on the Belarusian issue in the policy of the Polish Government-in-Exile was very important contribution to the Polish political thought and the idea of the Polish-Belarusian relations in modern history.

PL

Artykuł omawia kwestię białoruską w polityce Rządu Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie i jego agend krajowych w latach 1939–1944. Okres ten obejmował lata okupacji radzieckiej i niemieckiej terenów północno-wschodnich województw II Rzeczypospolitej, zamieszkanych przez ludność białoruską. Zagadnienie białoruskie wielokrotnie było marginalizowane, czy też lokowane w cieniu kwestii ukraińskiej i litewskiej, pomimo iż stanowiło ważny element polskiej polityki narodowościowej. Burzliwe wydarzenia z okresu II wojny światowej nie sprzyjały wypracowaniu modelu stosunków polsko-białoruskich, który byłby do zaakceptowania dla obu stron. Zmiana biegu granicy polsko-radzieckiej w 1944 roku i przejęcie władzy przez komunistów w Polsce zdezaktualizowały działania Rządu RP na uchodźstwie i podległych mu struktur krajowych. Niemniej jednak nawet z dzisiejszej perspektywy ówczesne rozważania stanowią bardzo ważny wkład do polskiej myśli politycznej i stosunków polsko-białoruskich w dziejach najnowszych.

RU

В статье рассматривается белорусский вопрос в политике польского правительства в изгнании и его структур на территории страны в 1939–1944 гг. Этот период охватывает годы советской и немецкой оккупации на территориях северо-восточных воеводств II Речи Посполитой, населенных белорусами. Белорусский вопрос, находясь в тени украинских и литовских проблем, многократно подвергался маргинализации, несмотря на то, что всегда являлся важным элементом польской национальной политики. Бурные события II Мировой войны не способствовали выработке модели польско-белорусских отношений, которую могли бы одобрить обе стороны. Изменение польско-советской границы в 1944 году и захват коммунистами власти в Польше сделали действия польского правительства в изгнании и подчиняющихся ему структур неактуальными. Однако, даже с сегодняшней перспективы, тогдашние идеи представляют собой важный вклад в польскую политическую мысль и польско-белорусские отношения в новейшей истории.

13

Polityka narodowościowa Ukrainy w latach 2000–2022

58%

Halakhova Y.

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

|

2023

|

vol. 9

|

issue 1

91-121

EN

The aim was to understand the conditions and little-known processes influencing the nationality policy of Ukraine. Learning about the order of socio-cultural development in Ukraine, where there are national minorities (their legal status and civic attitude were important). Ukraine's nationality policy is shaped and implemented in an extremely complex political situation. In this case, the prevailing socio-political realities influence the formation of inter-ethnic relations and the direction of development of the Ukrainian state in the context of nationality policy. The temporal scope covered the years 2000-2022. Studying the problem over a longer period of time allows us to determine the dynamics and ongoing changes in Ukraine's nationality policy. State documents regarding ensuring the protection of national minority rights in accordance with international standards are analyzed. It is worth noting that the activities of the ethnic communities influence the nature and content of programs and laws adopted by the state authorities. Separatist tendencies are treated as the main threat to the integrity and sovereignty of Ukraine. Along with this, mechanisms have been identified to prevent separatism in the context of influence from the international environment. It is worth emphasizing that a change in the nationality and language structure causes a change in consciousness by imposing different values and national interests that are beneficial to other ethnic groups. The national identity of Ukrainians has been a problematic phenomenon for a long time. An important premise was to indicate the main convergent goals and interests of Ukrainians and national minorities. The national attitude of Ukrainians was constantly changing as a result of external influences, including the Russian-Ukrainian war, but it contained unchanging manifestations rooted in historical consciousness - love for the Homeland, the spirit of unity, based on historical achievements and civic values.

PL

Celem było zrozumienie uwarunkowań i mało znanych procesów wpływających na politykę narodowościową Ukrainy. Poznanie ładu rozwoju społeczno-kulturowego Ukrainy, w której istnieją mniejszości narodowe (ważne były ich status prawny oraz postawa obywatelska). Polityka narodowościowa Ukrainy jest ukształtowana i realizowana w niezwykle złożonej sytuacji politycznej. W tym przypadku panujące realia społeczno-polityczne wpływają na kształtowanie się stosunków międzyetnicznych oraz kierunku rozwoju państwa ukraińskiego w kontekście polityki narodowościowej. Zakres temporalny objął lata 2000–2022. Badanie problemu w dłuższym czasie pozwala określić dynamikę i zachodzące zmiany w polityce narodowościowej Ukrainy. Analizowane są dokumenty państwowe do[1]tyczące zapewnienia ochrony praw mniejszości narodowej zgodnie z międzynarodowymi standardami. Warto zaznaczyć, że działania wspólnot etnicznych wpływają na charakter i treść programów oraz ustaw przyjmowanych przez organy władzy państwowej. Tendencje separatystyczne są traktowane jako główne zagrożenie dla integralności i suwerenności Ukrainy. Wraz z tym zidentyfikowano mechanizmy zapobiegające separatyzmowi w kontekście wpływu ze środowiska międzynarodowego. Warto podkreślić, że zmiana struktury narodowościowej i językowej powoduje zmianę świadomości przez narzucenie odmiennych wartości i interesów narodowych korzystnych dla innych grup etnicznych. Tożsamość narodowa Ukraińców przez długi czas była zjawiskiem problematycznym. Ważną przesłanką było wskazanie głównych zbieżnych celów oraz interesów Ukraińców i mniejszości narodowych. Postawa narodowa Ukraińców ciągle się zmieniała w wyniku zewnętrznych wpływów, w tym wojny rosyjsko-ukraińskiej, jednak zawierała niezmienne, zakorzenione w świadomości historycznej przejawy − miłość do Ojczyzny, ducha jedności, opartego na dorobku historycznym i wartościach obywatelskich.

14

Pełnomocnik Praw Małych Rdzennych Ludów Północy w Republice Sacha (Jakucja)

51%

Nowak K., Pogłódek A.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2019

|

issue 3

45-60

EN

The study analyzes the existing legislation of the Republic of Sakha (Yakutia) regarding the Representative for the Rights of Small Indigenous Peoples of the North. The analysis of legal acts makes it possible to indicate the legal framework for the status of the Representative of the Rights of Small Indigenous Peoples of the North as one of the mechanisms of nationality policy towards small indigenous ethnic groups in the Republic of Sakha (Yakutia). The analysis has been conducted considering systemic, comparative and dogmatic approaches. The study indicates good solutions, as well as the inadequacies of the mechanism for the legal protection of small indigenous ethnic groups of the North by the Representative. The author concludes that there is a need for further development of Sakha (Yakutia) legislation on the Representative for the Rights of Small Indigenous Peoples of the North.

PL

W pracy dokonano analizy obowiązującego ustawodawstwa Republiki Sacha (Jakucja) w zakresie dotyczącym Pełnomocnika Praw Małych Rdzennych Ludów Północy. Egzegeza aktów prawnych pozwoliła wskazać ramy prawne statusu Pełnomocnika Praw Małych Rdzennych Ludów Północny jako jednego z mechanizmów polityki narodowościowej wobec małych rdzennych grup etnicznych w Republice Sacha (Jakucja). Przeprowadzona analiza uwzględnia podejście systemowe, porównawcze oraz dogmatyczne. Wskazano dobre rozwiązania, a także niedociągnięcia w mechanizmie prawnej ochrony małych rdzennych ludów Północy przez Pełnomocnika. We wnioskach wskazano na potrzebę dalszego udoskonalania ustawodawstwa Sachy (Jakucji) o Pełnomocniku Praw Małych Rdzennych Ludów Północy.

15

Charakter polityki agrarnej rządów polskich we wschodnich oraz południowo-wschodnich województwach II Rzeczypospolitej

51%

Hud B., Muravskiy O.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2020

|

issue 2(15)

113-128

PL

Autorzy formułują i argumentują tezę, że polityka agrarna odrodzonego państwa polskiego na terenach „ukrainnych” (galicyjskich oraz wołyńsko-poleskich) stała się w rzeczywistości elementem jego polityki narodowościowej. Korzenie owej polityki agrarnej sięgały czasów sprzed I wojny światowej. Polscy politycy galicyjscy wprowadzili wówczas regulację stanowiącą, że z parcelacji wielkich majątków ziemskich na terenach mieszanych pod względem narodowościowym powinni korzystać przede wszystkim drobni właściciele polscy, a nie Rusini. Z upływem czasu podejście takie stało się kamieniem węgielnym polityki agrarnej II Rzeczypospolitej. Przyjęte w latach 20. XX w. ustawy wyznaczające zasady reformy rolnej były dyskryminujące dla ukraińskich chłopów mieszkających na kresach południowo-wschodnich II RP. Przede wszystkim ze względu na tzw. rację stanu przewidywały one dalsze istnienie wielkiej własności ziemskiej na tych terenach. Ponadto nawet wyznaczona aktami prawnymi górna granica „normy” – od 300 do 700 ha – niejednokrotnie była znacznie przekraczana. Dyskryminacja miejscowych chłopów w procesie parcelacji dodatkowo była pogłębiana przez państwową politykę osadnictwa wojskowego i kolonizacji cywilnej terenów z przewagą ludności „niepolskiej”. Zakładano, że tylko polski chłop może „uspokoić kresy”. Pojawienie się w zamkniętych społeczeństwach wiejskich stosunkowo dużej liczby „obcychobcych” zaostrzało problem braku ziemi uprawnej, dawało podstawy do pogłębiania się konfliktów społecznych oraz tworzyło korzystne warunki do prowadzenia propagandy zarówno nacjonalistycznej, jak i komunistycznej. Tak więc „narodowy” charakter agrarnej polityki polskich rządów w latach międzywojnia wywarł negatywny wpływ na stosunki polsko-ukraińskie zarówno w tym okresie, jak i w czasie II wojny światowej.

EN

The author formulates and argues the thesis that the agricultural policy of the new Polish State in Ukrainian territories (Galicia, Polissya, and Volhynia) became an essential element of its ethnic policy. The roots of this policy dated back to before World War I. Polish politicians in Galicia introduced a regulation that big estates should be parceled out in ethnically mixed lands in a way that made the Polish small landowners, not the Ruthenians the primary beneficiaries. Over the course of time, it became a cornerstone of the agricultural policy of the Second Polish Republic. The principles of the land reform, dated back to the 1920s, were discriminating against Ukrainian peasants living in the south-eastern part of the II Polish Republic. First of all, because of the so-called raison d’état, which allowed for the further existence of large landed properties Even the legally defined upper limit – from 300 to 700 hectares – was oftentimes significantly exceeded. Discrimination of the local peasantry during the land division period was additionally intensified through the military settlement policy and civilian colonization of lands with the prevailing non-Polish population. It was generally considered that only Polish peasants could improve the situation in the Eastern borderlands. The growing number of settlers in closed rural communities caused a lack of arable land, and in consequence deepening civil conflicts, as well as favourable conditions for both nationalistic and communist propaganda. Thus, the nationalistic character of the Polish agricultural policy during the interwar period had a negative impact on Polish-Ukrainian relations both then and during World War II.

Refine search results

Z dziejów „Buntu Młodych” i „Polityki”. Listy Aleksandra i Adolfa Marii Bocheńskich do Stanisława Łosia (1932‑1939)

Położenie prawne i ekonomiczne ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945-1949

Obozy dla ludności niemieckiej w polityce władz polskich w latach 1945-1949

Polityczne aspekty funkcjonowania Instytutu Badawczego Europy Wschodniej i Szkoły Nauk Politycznych w Wilnie (1930–1939)

Położenie prawne i ekonomiczne ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945 - 1949

Tworzenie polskich kołchozów narodowościowych w ramach kolektywizacji rolnictwa na Podolu w latach 20. i 30. XX w. Przyczynek do dziejów rolnictwa na radzieckiej Ukrainie

Autonomia Karelii w okresie międzywojennym jako przykład realizacji sowieckiej polityki narodowościowej i międzynarodowej

„Trud zmagań o utrzymanie tożsamości narodowej...”. Polacy Galicji Wschodniej w czasach Monarchii Habsburskiej (koniec XVIII w. – 1914 r.)

Polityka narodowościowa II Rzeczypospolitej wobec Łemków

Przedradziecka tożsamość narodowa w Azji Centralnej w kontekście polityki narodowościowej ZSRR. Przegląd badań

Kwestia białoruska w polityce Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w latach 1939–1944

Polityka narodowościowa Ukrainy w latach 2000–2022

Pełnomocnik Praw Małych Rdzennych Ludów Północy w Republice Sacha (Jakucja)

Charakter polityki agrarnej rządów polskich we wschodnich oraz południowo-wschodnich województwach II Rzeczypospolitej