Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 18

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  polityka prorodzinna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Celem artykułu jest prezentacja, w jaki sposób zmieni się sytuacja finansowa polskich gospodarstw po wprowadzeniu programu „Rodzina 500+”. Autorki rozważają takie efekty redystrybucyjne reformy, jak jej wpływ na zakres i głębokość ubóstwa oraz na nierówności dochodowe. Wykorzystano dane z reprezentacyjnego Badania Budżetów Gospodarstw Domowych dla Polski. Efekty programu mierzono jako różnicę pomiędzy wartościami dochodu do dyspozycji gospodarstw przed i po jego wprowadzeniu. Stosowne mierniki pozwoliły ocenić zagrożenie ubóstwem w różnych typach gospodarstw domowych oraz ocenić nierówności. Przeprowadzono również rozważania na temat alternatywnego kształtu reformy. Polskie rozwiązania zastąpiono elementami o odmiennej konstrukcji z zagranicznych systemów wsparcia rodzin, a ich hipotetyczne efekty porównano.
PL
Ewolucja współczesnej rodziny w Polsce związana jest z dynamicznymi przemianami życia społecznego, politycznego i gospodarczego w kraju. Kierunki tych przemian Implikują działanie państwa w kierunku zwiększonej pomocy rodzinom. Przed polityka rodzinną stoi obecnie wyzwanie dotyczące nie tylko łagodzenia ujemnych skutków ubożenia i ubóstwa rodzin, ale także godzenia potrzeb związanych z aspiracjami materialnymi i zawodowymi rodziny i potrzebami dzieci. Jednym z zadań, jakie stawia przed sobą polityka społeczna, jest także wyrównywanie szans edukacyjnych na różnych etapach ich życia jednostki i rodziny. Edukacja to przede wszystkim przekazywanie wiedzy i umiejętności. Dlatego też jednym z celów, bodaj najważniejszym, jaki dzisiaj stoi przed polityką edukacyjną państwa na progu XXI wieku, jest rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy, poprzez dostosowanie oferty edukacji szkół i placówek kształcenia zawodowego do potrzeb rynku, wzmocnienie edukacji ustawicznej dla dorosłych oraz rozwój kadr nowoczesnej gospodarki i przedsiębiorczości.
EN
The Polish society traditionally attaches great importance to values that are carried out in a family. For that reason, the need of Family Policy being pursued by the country results from social functions performed by a family. For instance, realization of the procreation function decides upon the population structure, through fulfilling the educational and socialization functions family participates in a formation and development of human capital. Bonds upon which family is based, create foundations for a development of social capital, which is substructure of civil society.
PL
17 listopada 2021 r. została uchwalona ustawa o rodzinnym kapitale opiekuńczym, która wprowadziła kolejny prorodzinny program w postaci Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego. W artykule zdefiniowano pojęcie polityki rodzinnej, omówiono aktualne problemy demograficzne i poddano analizie założenia i cele programu Rodzinny Kapitał Opiekuńczy. Postarano się także odpowiedzieć na pytanie, na ile spełni pokładane w nim nadzieje dotyczące wzrostu dzietności w Polsce.
EN
On 17 November 2021, the Law on the Family Caring Capital was passed. It introduced, alongside existing family-friendly programmes such as "Family 500+" and " The Good Start", a new programme in the form of the Family Caring Capital. The article defined the concept of family policy. Current demographic problems were discussed. The assumptions and objectives of the Family Caring Capital Programme were analysed. An attempt has also been made to answer the question as to what extent it will fulfil the hopes placed in it regarding an increase in childbirths in Poland.  
PL
Począwszy od kwietnia 2016 r. ustawodawca wprowadził nowy rodzaj świadczenia społecznego – świadczenie wychowawcze. Przysługuje ono na drugie i kolejne dziecko, a w rodzinach najuboższych także na pierwsze. W zamyśle rządu świadczenie wychowawcze, poprzez udzielenie stosownej pomocy finansowej w wychowaniu dzieci, ma odwrócić obserwowany od wielu lat spadek liczby urodzin i dodatkowo zmniejszyć skalę ubóstwa wśród rodzin o najtrudniejszej sytuacji finansowej. Po niecałych trzech latach obowiązywania Programu „Rodzina 500+” trudno jednak jednoznacznie określić, czy nastąpiło trwałe odwrócenie trendu spadku urodzin. Dane statystyczne w tym zakresie mogą być różnie interpretowane i potrzeba nieco więcej czasu, aby pokusić się oostateczne podsumowanie. Z całą pewnością Program poprawił sytuację ekonomiczną rodzin najbiedniejszych,w tym w szczególności tych wielodzietnych.
EN
Starting from April 2016, the legislator introduced a new type of social benefit – raising children & educational benefit. This allowance is for the second and subsequent child, and in the poorest families also for the first. The intention of the government is to provide a benefit helpful in bringing up children, by providing appropriate financial assistance in raising children, to reverse the drop in the number of births observed for many years and to further reduce the scale of poverty among families with the most difficult financial situation. However, after less than three years of application of the 500+ Program, it is difficult to determine unequivocally whether there has been a permanent reversal of the birth declining trend. Statistical data in this area can be interpreted in many ways and more time is needed to attempt a final summary. Certainly, the Program has improved the economic situation of the poorest families, especially those with large children.
PL
Począwszy od kwietnia 2016 r. ustawodawca wprowadził nowy rodzaj świadczenia społecznego – świadczenie wychowawcze. Początkowo przysługiwało ono na drugie i kolejne dziecko, a w rodzinach najuboższych także na pierwsze. Ustawą z dnia 26 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw rozszerzono, począwszy od 1 lipca 2019 r., obowiązywanie programu „Rodzina 500 +” na każde dziecko do 18. roku życia, bez względu na kryterium dochodowe rodziny. W opracowaniu poddano analizie założenie i cel reformy oraz postarano się odpowiedzieć na pytanie, na ile rozszerzenie programu Rodzina 500+ przyniosło spodziewane efekty.
EN
Starting from April 2016, the Polish government introduced a new type of social benefit - the child-rearing benefit. Initially, it was granted to the second and subsequent children, and in the poorest families, to the first one. The Act of 26 April 2019 amending the Act on State Assistance in Upbringing Children as well as certain other acts extended, from 1 July 2019, the validity of the "Family 500 +" programme to every child under 18 years of age, regardless of the family income criterion. The study analyses the underlying assumption and aim of the reform, and also attempts to answer the question: to what extent has broadening of the Family 500+ programme brought the expected results?
|
2016
|
vol. XIV
|
issue (2/2016)
369-389
EN
The demographic changes in Central Europe which started in the 80s of the 20th century began to resemble the changes which were noticed earlier in the countries of Western Europe. Fertility gradually decreased, sometimes even below the simple reproduction rate, the number of marriages dropped and the age when they were made was changing. The model of the family underwent transformations which caused changes in family structures. What followed was a fast change from the so called traditional repro duction to modern reproduction. Demographers are looking for the causes of the above mentioned changes in the in fluence of economic factors and changes the world view. They also emphasised the need for a family-friendly policy. An important influence on the type of policy of a given country is tradition, the implemented socio-economic policy (e.g., conservative, liberal), the economic situation and public opinion. In a narrower sense it is defined as benefits and services for people with children and single parents. Such an approach means the readiness and constant support in the form of financial transfers made to the families, tax relief for families with children, maternity leaves, the creation and maintenance of institutions which offer child care and family law. In a broad sense, familyfriendly policy covers all areas of social policy which can potentially have an influence on the good of the family (subsidies towards children’s travel costs, education, safety, housing, etc.). The aim of this paper is to describe the changes in the field of demography which took place after 1989 and their effects on families, as well as the policies implemented in the Czech Republic, Poland, Slovakia and Hungary in order to increase reproduction and the number of marriages.
PL
Zapoczątkowane w latach osiemdziesiątych wieku XX zmiany demograficzne w krajach Europy Środkowej zaczęły przyjmować podobny charakter, jak te notowane wcześniej w krajach Europy Zachodniej. Następował sukcesywny spadek płodności, czasami nawet poniżej poziomu reprodukcji prostej, zmniejszała się liczba zawieranych małżeństw i przesuwał się okres ich zawierania. Przeobrażeniom ulegał model rodziny, powodując zmiany struktur domowych. Następowało więc w przyspieszonym tempie przejście od tzw. reprodukcji tradycyjnej do nowoczesnej. Demografowie poszukują przyczyn powyższych zmian we wpływie czynników gospodarczych oraz zmianach światopoglądowych. Powszechnie też podkreślają konieczność prowadzenia polityki prorodzinnej. Na typ polityki, jaką państwo prowadzi wobec rodzin, istotny wpływ ma tradycja, realizowana polityka społeczno-gospodarcza (np. konserwatywna, liberalna), sytuacja gospodarcza, opinia publiczna. W węższym zakresie definiowana jest ona jako świadczenia i usługi ukierunkowane na osoby z dziećmi i na samotnych rodziców. Takie ujęcie obejmuje gotowość i stałe wsparcie w formie finansowych transferów do rodzin, ulgi w podatkach dla rodzin z dziećmi, urlopy macierzyńskie, tworzenie i utrzymywanie placówek opieki nad dziećmi, prawo rodzinne. W ujęciu szerokim polityka rodzinna obejmuje wszystkie obszary polityki społecznej, które mogą mieć potencjalny wpływ na dobro rodziny (dopłaty do przewozów dzieci, edukacja, bezpieczeństwo, mieszkalnictwo itd.). Celem artykułu jest opis zachodzących po 1989 roku zmian w sferze demograficznej, jej skutków dla rodziny oraz realizowanej polityki prorodzinnej w Czechach, Polsce, Słowacji i na Węgrzech w celu wzrostu reprodukcji i zawierania małżeństw.
PL
Głównym celem opracowania było zbadanie wpływu wprowadzenia programu bezpośredniego wsparcia rodzin w Polsce na ich sytuację dochodową oraz porównanie poziomu wsparcia rodziny za pomocą bezpośrednich i pośrednich instrumentów w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej. Zastosowano następujące metody badawcze: analizę literatury przedmiotu i aktów prawnych, analizę danych statystycznych oraz analizę porównawczą. Główne źródło danych stanowiły dane statystyczne OECD dotyczące opodatkowania wynagrodzeń. Przeprowadzone badanie potwierdziło postawioną na wstępie hipotezę badawczą mówiącą o tym, że poziom wsparcia rodziny w Polsce w porównaniu z wybranymi krajami Unii Europejskiej, mierzony różnicą w wysokości dochodu rozporządzalnego dla różnych typów rodzin, jest wysoki. Potwierdzony został również istotny wpływ wprowadzenia świadczenia „500+” na zwiększenie poziomu tego wsparcia.
EN
The main objective of the study was to investigate the impact of a direct family support program introduced in Poland on the income situation of families and comparing the level of family support with direct and indirect instruments in Poland and selected European Union countries. The following research methods were used: analysis of the literature on the subject and legal acts, analysis of statistical data and comparative analysis. The main source of data were OECD statistics on taxing wages. The conducted study confirms the research hypothesis which says that the level of family support in Poland in comparison with selected European Union countries, measured by the difference in the disposable income level for different types of families is high. The significant impact of “500+” benefit on the level of family support in Poland has also been confirmed.
PL
Niekorzystne trendy społeczno-demograficzne w Unii Europejskiej, a w szczególności sta-rzenie się społeczeństwa i spadek dzietności zmuszają do zmiany polityk prorodzinnych. Jednym z elementów polityki rodzinnej jest system podatkowy, który może być wykorzystywany do wsparcia określonych zachowań w gospodarstwie domowym. Szczególnego znaczenia nabierają tu ulgi prorodzinne, które stanowić mogą istotny instrument łagodzenia poziomu fiskalnego rodziny, w obliczu zwiększonych kosztów jej funkcjonowania w przypadku posiadania dzieci. Celem artykułu jest prezentacja i próba oceny stosowanych w Polsce instrumentów wsparcia rodziny w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Przeprowadzono też analizę kwot preferencji podatkowych skierowanych do rodzin w Polsce w latach 2005–2011. Autorka zauważa, iż polski system podatkowy zawiera jedynie dwa elementy konstrukcji po-datkowych o charakterze prorodzinnym: ulga na dzieci jako odliczenie od podatku oraz wspólne rozliczenie osób samotnie wychowujących dziecko z dzieckiem. Kształt obecnej ulgi na dzieci jako odpis od podatku sprawia, że im więcej dzieci posiada rodzina, z tym mniejszych ulg korzysta. Paradoksalnie więc ulga na dzieci wspiera głównie rodziny o znacznych dochodach, w przypadku których aspekt podatkowy prawdopodobnie nie ma większego znaczenia przy planowaniu liczby posiadanych dzieci. Zdaniem autorki, warte rozważenia jest zmodyfikowanie istniejącej w Polsce ulgi prorodzin-nej w taki sposób, aby jej część lub całość była powiązana z kosztami ponoszonymi przez rodzi-ców na opiekę i edukację ich dzieci, a jednocześnie jej wykorzystanie uzależnić od aktywności zawodowej obojga rodziców.
EN
Disadvantageous social & demographic trends in the European Union, in particular, ageing of the society and the decrease in the reproduction force a change in family policy. Tax system is an instrument of family policies which may be used to stimulate specific household decisions related to employment and childbearing. In this regard, family-oriented allowances, reliefs and special taxation rates are of special importance as they can significantly reduce the tax burden of a family as its overall expenditure growths along with procreation. The purpose of this article is to present and test evaluation instruments used in Poland sup-port the family in PIT. An analysis of the statistical data of the amounts of tax preferences targeted at families in Poland in 2005–2011. The author notes that the polish tax system includes only two elements of pro-family charac-ter tax structures: child relief – in form of deduction from tax and a joint settlement of tax by individual parent with a child. Form of the present child tax relief (form of deduction from tax) makes that the higher number of children in a family the lower tax relief is. Paradoxically, there-fore, relief for children supports mainly families with substantial income, where the tax aspect probably does not matter much when planning the amount of children they have. According to the author, it is worth considering in Poland to modify an existing family al-lowance in such a way that its part or the whole should be linked to the costs incurred by parents on the care and education of their children, and at the same time – dependent on professional activity of both parents.
EN
For three decades, the fertility rate in Poland has been below the level of simple replacement of generations, and long-term demographic forecasts do not indicate any immediate improvement in this respect. The measures taken in recent years as part of a pro-family policy have proved to be ineffective. This also applies to the “Family 500+” programme introduced in 2016. After an initial increase noted between 2016 and 2017, the fertility rate dropped again. The article attempts to answer the question as to why the programme, defined as a pronatalistic one, does not yield the expected results despite the announcements of its creators. The analysis of the causes of this phenomenon takes into account both demographic conditions, resulting from the decreasing number of women of reproductive age, and socio-cultural factors, including those resulting from the second demographic transition, changes in family and fertility models, which are reflected in preferences and attitudes towards procreation.
PL
Od trzech dekad wskaźnik dzietności w Polsce utrzymuje się poniżej poziomu prostej zastępowalności pokoleń, a długoterminowe prognozy demograficzne nie zapowiadają rychłej poprawy w tym obszarze. Podejmowane w ostatnich latach w ramach polityki prorodzinnej działania okazały się mało efektywne. Dotyczy to również wprowadzonego w 2016 roku programu „Rodzina 500+”. Po początkowym wzroście wskaźnika dzietności w latach 2016-2017, ponownie nastąpił jego spadek. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego program, definiowany jako pronatalistyczny, mimo zapowiedzi jego twórców, nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Analizując przyczyny tego zjawiska, uwzględniono zarówno uwarunkowania demograficzne, wynikające m.in. z malejącej liczebności kobiet w wieku rozrodczym, jak również czynniki społeczno-kulturowe, w tym będące efektem drugiego przejścia demograficznego, zmiany w realizowanych modelach rodziny i dzietności, które znajdują odzwierciedlenie w preferencjach i postawach wobec prokreacji.
EN
The article presents the issues of the Large Families Card, as one of the solutions of a complementary, combining area of family and social policy. The mechanisms influence the effectiveness of the instrument were recognized in the context of the analysis of demographic data relative to societal expectations of customers, expressed by the concept of empowerment. In the context of the research the new definition of the Large Family Cars was presented. The exemplification of the Large Family Card implementation was based on city of Torun. This is the only place in Poland where LFC is put into practice in cooperation between local authorities and NGO.
PL
Artykuł podejmuje problematykę Karty Dużej Rodziny (KDR), jako jednego z rozwiązań o charakterze komplementarnym, łączącym obszar polityki prorodzinnej i społecznej. Mechanizmy warunkujące efektywność oddziaływania instrumentu ujęte zostały w kontekście analizy danych demograficznych, względem oczekiwań społecznych klientów, wyrażonych za pomocą pojęcia empowermentu. W kontekście materiału źródłowego zaproponowano nową definicję karty, wskazano na jej historię oraz sposób wdrażania. Instruktywny pozostaje tu przykład Torunia, jako jedynego miasta w Polsce na terenie którego obsługa KDR zlecona została organizacji z sektora pozarządowego. Aspekt ten oddają wyniki badan ewaluacyjnych, obrazujących relacje pomiędzy sferą oczekiwań a wskaźnikiem zadowolenia klientów programu KDR.
EN
Within the context of an increased interest in family and family policy, as well as political and social changes that have been occurring in Poland lately (parliamentary election, gaining power by the Law and Justice party, introduction of new instruments of family policy), it is worth having a look at both projects and changes in family social policy over the course of time and proposals of optimum solutions for families put forward by the ruling political party. Thus, politicians are the ones, who, through their visions and projects, affect directly the creation of formal, legal framework of the family’s functioning, determine the direction and forms of legislative initiatives undertaken within the scope of family policy, while their ideas and notions are verified by the society expressed in the results of parliamentary elections. Therefore, in this article, I shall analyse the proposed solutions for family-related problems expressed over the years 2007-2014 in the election programmes of politicians of Law and Justice – a political party, whose goals in and plans expressed in their election programme, considering the results of parliamentary elections and public support poles in present time Poland, are, and will be, shaping family policy in Poland over the next several years.
PL
W kontekście zwiększonego zainteresowania rodziną i polityką wobec rodziny oraz zmianami polityczno-społecznymi zachodzącymi ostatnio w Polsce (wybory parlamentarne, zdobycie władzy przez Prawo i Sprawiedliwość, wprowadzenie w życie nowych instrumentów polityki rodzinnej), warto przyjrzeć się projektom, a także przemianom w czasie polityki społecznej skierowanej ku rodzinie, propozycjom rozwiązań optymalnych dla rodziny wysuwanych przez partię polityczną będącą obecnie u władzy. To politycy bowiem, poprzez swoje wizje i projekty, mają bezpośredni wpływ na tworzenie formalnych, prawnych ram funkcjonowania rodziny, stanowią o kierunkach i formie podejmowanych inicjatyw legislacyjnych z zakresu polityki wobec rodziny, ich pomysły i propozycje są poddawane weryfikacji społecznej w rezultacie wyników wyborów parlamentarnych. Dlatego w niniejszym artykule chciałabym poddać analizie propozycje rozwiązań problemów rodziny, jakie w swoich programach wyborczych na przestrzeni lat 2007-2016 wysuwali politycy PiS – ugrupowania politycznego, którego cele i plany zawarte w programie wyborczym, zważywszy na wyniki wyborów parlamentarnych oraz sondaże poparcia społecznego we współczesnej Polsce, kształtują i będą kształtować polską politykę wobec rodziny w ciągu najbliższych lat.
EN
In recent years, the support of family is one of the key areas of activity of Polish public authorities. In addition to the public spending realised in a traditional way, public funds are directed to families in Poland by means of tax credits included in the construction of particular taxes. The child tax credit was the greatest tax expenditure supporting families with children in the Polish tax system in 2013. The aim of the study is an indication of the consequences of family policy in Poland using the child tax credit. Consequently, the area was narrowed to the presentation of selected aspects allowing an assessment of the effectiveness of this tax relief.
PL
Wsparcie rodziny jest w ostatnich latach jednym z kluczowych obszarów aktywności polskich władz publicznych. Poza tradycyjnie realizowanymi wydatkami publicznymi, środki publiczne są kierowane do rodzin w Polsce za pomocą ulg podatkowych zawartych w konstrukcji poszczególnych podatków. W 2013 r. największą ulgą w polskim systemie podatkowym, bezpośrednio skierowaną do rodzin z dziećmi, była tzw. ulga prorodzinna. Celem opracowania jest wskazanie konsekwencji realizacji polityki prorodzinnej w Polsce za pomocą tej ulgi. Obszar konsekwencji został zawężony do prezentacji wybranych aspektów pozwalających na ocenę skuteczności ulgi, ze szczególnym uwzględnieniem oceny zmian wprowadzonych do konstrukcji ulgi w ubiegłych latach.
PL
„Rodzina 500 plus” to pierwszy tak szeroki program w polskiej polityce rodzinnej ze względu na powszechny jego charakter, wysokość oraz deklarowaną stałość świadczeń z budżetu państwa. Świadczenie wychowawcze to nie tylko transfer pieniężny, ale przede wszystkim instrument polityki prorodzinnej państwa z właściwymi celami, kosztami, jakością legislacji i dialogu z obywatelem. Podstawą tego świadczenia jest szeroko rozumiana pomoc finansowa, skierowana do rodzin wychowujących dzieci do 18 roku życia. Narastające wokół programu kontrowersje wskazują na brak jednoznacznej odpowiedzi na pytania: czy ten program jest potrzebny oraz jakie są jego skutki społeczne i finansowe. Artykuł jest próbą rzeczowej analizy danych źródłowych określających jego wyważony oddźwięk społeczno- gospodarczy. Od momentu wejścia w życie program jest szeroko komentowany przez polityków, ekonomistów, samorządowców oraz samych obywateli. Analiza obejmuje 2 lata funkcjonowania rządowego programu wsparcia dla rodzin.
EN
“Family 500 plus” is the first such an extensive program in Polish family policy due to its universal character, amount and declared constancy of benefits from the state budget. Educational service is not only a money transfer but above all a policy instrument of a family-friendly state with the right goals, expenses, legislation quality and dialogue with the citizen. What lies at the root of this service is broadly defined financial aid addressed to families raising children up to 18 years of age. Controversy surrounding the program points to the lack of a clear answer to the questions whether the program is needed or what its financial and social effects on the budget are. This article is an attempt at a factual analysis of source data defining its balanced socio-economic resonance. Since its entry into force the 500 plus program has been widely commented on by politicians, economists, local government officials and the citizens themselves. The time scope includes the 2 years of the government’s support program for families.
EN
The aim of this study is to analyze the impact of individualistic orientation of individuals on the level of approval for family empowerment programs, especially the Family 500+ Program as a new instrument of family policy supporting families in fulfilling their functions. The main research problem is the answer to the question: is the conviction about its pro-development and investment functions dominating in the assessment of family policy and selected institutional support instruments? An important question is also whether the introduction of new assistance programs contributes to the improvement of the functioning of families and strengthens the traditional family model. The empirical basis of the presented analysis is the author’s own research on the influence of the state on local social policy, carried out at the turn of 2021/22. by the method of structured questionnaire interview. The collected data was statistically processed using the Statistica 8.0 software. The presented results of both own and national research confirm the thesis about a fundamental change in expectations in the field of state policy. The programme’s impact on the financial conditions of families is positively perceived. There is a conviction that all families need to be supported, not only the least-off ones. At the same time, as demonstrated by the analyzes, opinions on the directions of support for families and their effectiveness are very diverse. The individualistic orientation of some Poles is largely determined by the reluctance to support both the culturally shaped family model and families in fulfilling their social roles.
PL
Celem niniejszego opracowania jest analiza wpływu orientacji indywidualistycznej jednostek na poziom aprobaty dla programów umacniania rodzin, szczególnie Programu Rodzina 500+ jako nowego instrumentu polityki rodzinnej wspierającej rodziny w wypełnianiu ich funkcji. Głównym problemem badawczym jest odpowiedź na pytanie: Czy w ocenie polityki rodzinnej i wybranych instytucjonalnych instrumentów wsparcia dominuje przekonanie o jej prorozwojowych i inwestycyjnych funkcjach? Istotne jest także, czy wprowadzenie nowych programów pomocowych przyczynia się do poprawy funkcjonowania rodzin i umacnia tradycyjny model rodziny. Empiryczną podstawą prezentowanej analizy są badania własne autorki nad wpływem państwa na lokalną politykę społeczną przeprowadzone na przełomie roku 2021/22 metodą ustrukturyzowanego wywiadu kwestionariuszowego. Zebrane dane opracowano statystycznie z wykorzystaniem programu Statistica 8.0. Przedstawione wyniki badań zarówno własnych, jak i ogólnopolskich potwierdzają tezę o zasadniczej zmianie oczekiwań w zakresie polityki państwa. Pozytywnie odbierane jest przede wszystkim oddziaływanie programu na warunki materialne rodzin. Widoczne jest przekonanie o konieczności wsparcia wszystkich rodzin, a nie tylko tych najniżej sytuowanych. Jednocześnie, co wykazały zaprezentowane analizy, opinie w sprawie kierunków wsparcia rodzin i ich efektywności są mocno zróżnicowane. Orientacja indywidualistyczna części Polaków w znaczącym stopniu determinuje niechęć do wspierania zarówno kulturowo ukształtowanego modelu rodziny, jak i rodzin w wypełnianiu ich społecznych ról.
PL
The analyses and conclusions presented in the article are based on the results of qualitative panel surveys conducted among large indigent families in the years 2013 to 2014 and in 2017. The survey attempted to answer the questions of whether and to what extent the implementation of a pro-family policy in Poland in 2016 influenced the situation of large families receiving institutional social aid. On what do these families spend the payments received from the Family 500+ programme? Has their new economic situation favoured their activation or increased their ability to manage? Could the programme, in consequence, hinder or limit the intergenerational transmission of poverty? The author concludes that in fact the effects of financing large families differ from those that were intended. The programme, which was intended to be pro-natal, has acquired the nature of social aid payments. It has improved the material situation of many families, but it has not sufficiently contributed to changing ways of thinking about the children’s futures, which would contribute to limiting the processes of inheriting poverty.
PL
W artykule podjęto problem nieodpłatnej pracy domowej wielodzietnych ubogich kobiet oraz ich stosunku do pracy zarobkowej. Empiryczną podstawą tekstu są wywiady pogłębione prowadzone w latach 2013–2014 i w roku 2017. Rozmówczyniami były słabo wykształcone i z reguły nieobecne na rynku pracy matki, w większości same (także w przypadku rodzin pełnych) sprawują opiekę nad co najmniej trojgiem dzieci i zarządzają domowym niedostatkiem. W ich rolę wpisane jest szeroko pojmowane dbanie o dom, radzenie sobie z bieżącymi sprawami i zabieganie o pomoc. Codzienne problemy i rutynowe czynności powodują, że wykonywane zajęcia są zarazem obciążające i niesatysfakcjonujące, co sprzyja marzeniom o „ucieczce od domu” w pracę zarobkową. Zwrot w polityce prorodzinnej państwa (program „Rodzina 500+”) dał możliwość zdiagnozowania zmian zachodzących w różnych obszarach życia badanych rodzin. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: Czy – i ewentualnie w jakim zakresie – nowowprowadzone świadczenia zmodyfikowały stosunek kobiet do zarobkowania, czy wpłynęły na deklarowaną chęć wejścia na rynek pracy lub skłoniły do rezygnacji z zatrudnienia? W szerszej perspektywie jest to pytanie o to, czy program, który znacząco poprawił sytuację materialną ubogich rodzin, paradoksalnie nie stanowi dodatkowej (obok braku kwalifikacji zawodowych i konieczności sprawowania opieki nad dziećmi) bariery w aktywizacji zawodowej tej kategorii kobiet. Relatywnie wysokie środki, pomimo oczywistych pożytków, znacząco osłabiają determinację badanych do podejmowania pracy zarobkowej i problematyzują tym samym sytuację przynajmniej części z nich. W niedalekiej przyszłości bowiem, po usamodzielnieniu się dzieci, wygaśnięciu funkcji opiekuńczych matki i pozyskiwanych obecnie z tego tytułu świadczeń, prawdopodobnie pozostaną one nie tylko bez podstawowego źródła dochodów, bez emerytury, ale także z poczuciem pustki po utracie jedynej istotnej dla ich tożsamości roli, jaką jest rola pełnoetatowej matki.
EN
The article discusses unpaid housework done by women with many children living in poverty, and the women’s attitudes towards employment. The empirical basis of the article is in-depth interviews conducted in 2013–2014 and in 2017. The interviewees were poorly educated mothers; they are usually absent from the labour market, take care of at least three children mostly by themselves (also in two-parent families) and manage their privation. Their roles involve taking care of the family, dealing with everyday problems and seeking help. Daily problems and routine make their activities both burdensome and not very satisfying, which encourages them to dream of “running away from home” into a job. A shift in Poland’s family policy (the introduction of the “Family 500+” programme) gave an opportunity to diagnose changes occurring in different areas of the respondents’ lives. The article attempts to answer the questions: Have – and if so to what extent – new benefits modified the women’s attitudes toward paid employment? Have the benefits affected their declared willingness to enter the labour market or made them resign from paid employment? In a broader perspective, the article attempts to find out whether the programme, which significantly improved the financial situation of poor families, paradoxically constitutes an additional barrier (apart from the lack of professional qualifications and taking care of children) in the occupational activity of this category of women. Relatively high resources, despite the obvious advantages, seem to weaken the determination of the respondents to take up paid jobs and thus problematise the situation of at least some of them. In the near future, after their children grow up and do not need the mother’s care, the women will lose the right to the benefits, which are probably their basic source of income, and will have no retirement rights. Moreover, they may experience a sense of emptiness after losing the role of the full-time mother – the only important role for their identities.
EN
Social policy is an important part of election promises. In recent years, a significantincrease of interest on this subject has been observed. In 2007–2019, the parties rulingtheir activities in the field of social policy had to adapt to the existing economic andenvironmental conditions. Despite many promises made in the election programs, notall plans were implemented. Although, some of them, like the 500 plus program, wereeffective and helped to enlarge the current electorate. The purpose of this article is toanalyze and compare the government’s social policy in 2007–2019.
PL
Polityka społeczna stanowi ważną część obietnic wyborczych. W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania tą tematyką. W latach 2007–2019 partie rządzące swoje działania w zakresie polityki społecznej musiały dostosować do istniejących warunków gospodarczych oraz środowiskowych. Mimo wielu obietnic zawartych w postulatach wyborczych, nie wszystkie plany zostały zrealizowane. Chociaż niektóre z nich, tak jak program 500 plus, były skuteczne i pomogły w powiększeniu dotychczasowego elektoratu. Celem niniejszego artykuły jest analiza i porównanie prowadzonej polityki społecznej przez rządy w latach 2007–2019.
EN
The main aim of this paper is to determine the ratio legis of the 500+ program in the Polish State Aid for Child Support Act. The study highlights the long-term disregard for supporting families in State policy. It shows also the legal, economic and systemic causes of the current demographic crisis in Poland. This study offers an overview of existing solutions and an analysis of the true purpose of the newly introduced law. In conclusion, the author states that although the legislative work is a milestone in the field of Polish pro-family policy, there are a lot of drawbacks in these solutions. The 500+ Program should be applied as a supplementary tool, rather than the main tool of Polish demographic policy.
PL
Celem niniejszego opracowania było określenie ratio legis Programu 500 plus w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. W artykule podkreślono, że przez wiele lat trudno doszukać się skutecznych mechanizmów oddziaływania polityki prorodzinnej w Polsce. Ukazano prawne, ekonomiczne i systemowe przyczyny aktualnego kryzysu demograficznego. Opracowanie stanowi omówienie obowiązujących rozwiązań oraz analizę rzeczywistego celu nowo wprowadzonej regulacji prawnej. W konkluzji autor stwierdza, że podjęte prace legislacyjne to milowy krok w zakresie polskiej polityki prorodzinnej, choć są to rozwiązania nie pozbawione wad. Program 500 plus należy potraktować wspomagająco, nie zaś jako kluczowe narzędzie polityki demograficznej Polski.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.