Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  post-secularism
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Un geste fantôme du président. Reconfigurations dans les rapports entre l’État laïc et la religion dans l’ère post-séculière

100%
Rachwalska von Rejchwald J.
Romanica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 66
133-146
EN
The personal attitude of the successive presidents of the Fifth Republic of France to religion, although different, did not violate the general principle of the secularity of the state. Meanwhile, the ambiguity of some gestures of president Emmanuel Macron, visible during the funeral ceremony of Johnny Hallyday, sparked protests among the laicity defenders, especially since it fell exactly on the anniversary of the 1905 law on the separation of Churches from the State. Is it possible to see in the president’s behaviour signs of striving to push the limits of secularity that seemed so far unshakeable? An analysis of Macron’s speeches, forming a kind of political theology, will allow us to feature the outlines of the (new) post-secular laicity that is emerging during his presidency.
2
Publication available in full text mode
Content available

O sumieniu granic

100%
Szwat-Gyłybowa G.
Acta Baltico-Slavica
|
2018
|
vol. 42
EN
On the conscience of bordersThis article reflects on the paradoxes inherent in our thinking on liminal territories, which ranges from affirmation to contestation. Its metaphorical title paraphrases Elias Canetti’s idea of the “conscience of words” and brings into focus the connection between discussions of borders and limits on the one hand, and the moral sensitivity of the members and cultural descendants of Judeo-Christian culture on the other. The ways in which people conceptualise borders and limits are presented from the perspective of the beginning (in the Gadamerian sense), i.e. the Bible, and the end (including, for example, Bauman’s concept of “liquid modernity” and Agamben’s post-secular idea of reality as a “camp”). The article concludes with a presentation of how the concepts of liminality and borders are presented (often metaphorically) by sociologists and linguists conducting field studies in Poland’s eastern and western borderlands. O sumieniu granicW artykule podjęto próbę refleksji na temat paradoksów ludzkiego myślenia o granicach terytoriów, rozpiętego między afirmacją a kontestacją. Tytułowa parafraza konceptu Canettiego („sumienie słów”) ma charakter metaforyczny i służy wydobyciu związku mówienia o granicach z wrażliwością moralną ludzi należących do kręgu kultury judeochrześcijańskiej lub będących jej dziedzicami. Sposoby konceptualizowania granic przedstawiono z perspektywy ustanowionego (w sensie Gadamerowskim) początku (Biblia) i końca (m.in. koncepcja „płynnej nowoczesności” Baumana czy „świata-obozu” w postsekularnej myśli Agambena). Tekst zamyka prezentacja ujęć zjawiska graniczności/pograniczności (i towarzyszących temu metaforyzacji) w myśli socjologów i językoznawców prowadzących badania terenowe na wschodnich i zachodnich rubieżach Polski.
3
Publication available in full text mode
Content available

Clandestine Transmission: Rosenzweig and Arendt

99%
Zawisza R.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
|
2020
|
issue 37
163-181
EN
The text deals with the question whether Hannah Arendt was influenced by Franz Rosenzweig’s Der Stern der Erlösung (1921) before writing Der Liebesbegriff bei Augustin (1929). Instead of building general analogies, I studied two very specific topics – the world and birth – to demonstrate that Arendt repeated almost verbatim Rosenzweig’s entire peculiar argumentation which played the notions of God and nature against each other to combat their overwhelming power and to make room for the contingency of the world and the novelty of each birth. Facing the helplessness of a philosophy which ignored mortality, Rosenzweig cried out the lament of the finite being. Philosophy, with its predilection for totality, lost adequate proportions to reflect on life. Arendt revived this paradigmatic reorientation, but with a significant twist: for her, birth and the world meant more than God for Rosenzweig. Both thinkers projected a language between philosophy and theology, inciting the two idioms to a fruitful debate.
4

Hildegarde de Bingen, une sainte post-séculière ? La Clôture des merveilles de Lorette Nobécourt

86%
Żurawska A.
Romanica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 66
121-132
EN
Lorette Nobécourt, belonging to the group of contemporary French writers who re-read biblical and hagiographical myths, may be regarded as one of the authors realizing to a greater or lesser extent the foundation of the post-secular thought. As Nobécourt’s novel entitled La Clôture des merveilles. Une vie d’Hildegarde de Bingen (2013) can be seen as a representative example of a post-secular text, it has been analysed in the present paper. The aim of the article is to seek answers to the following questions: why has the contemporary French writer decided to present St Hildegard and how has the eponymous heroine been delineated in the novel? What is the relation between the Hildegard created by Nobécourt and the female narrator or, to take the argument one step further, what kind of spirituality do they represent? Finally, what does the word clôture used in the title mean to the contemporary laic reader? The present analysis of the novel, being an attempt to give answers to the above-mentioned questions, has been conducted on the basis of Charles Taylor’s theory of “the place of fullness” and John A. McClure’s concept of “new monasticism.”
5

L’expérience (post-)séculière de Colette Peignot (Laure) : la religion, le communisme et le sacré

86%
Tarasewicz P.
Romanica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 66
55-68
EN
Colette Peignot, Laure, is one of those who witnessed the interwar period of profound changes, hopes and deceptions in the most intense manner. Both in her life and work — from the loss of faith and the communist commitment to some sort of mystical experience — she is questioning again and again the relations between religion, politics and the sacred by undergoing a truly post-secular experience. The main purpose of the article is to highlight her experience in its evolution and expression as well as compare it to ideas developed at the same time by Georges Bataille and Simone Weil.
6

Pierre Leroux et la religion de l’humanité : une conception post-séculière au XIXe siècle ?

86%
Szymański T.
Romanica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 66
25-41
EN
The aim of the article is to show, using the example of Pierre Leroux, that the extension of the post-secular perspective to Romanticism is not only possible, but even desirable. Leroux’s work contains in this context two fundamental aspects: first, a philosophical reflection on humanity, its true tradition and eternal life; secondly, a socio-political reflection on the necessity of establishing a civil religion. Some threads that are present in Leroux’s thought, referring to Joachimism, seem to make him closer to the views of contemporary post-secular and post-modern authors.
7

Vers les fondements anthropologiques du post-sécularisme : l’exemple du Collège de Sociologie

86%
Swoboda T.
Romanica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 66
43-53
EN
Founded by Georges Bataille, Roger Caillois and Michel Leiris, and conceived as a reaction of leftist Paris intellectuals against fascism, the College of Sociology is an interesting example of the mixture of different types of post-secular thought — a-theological (Bataille), community (Caillois), intimate (Leiris) — imagined as a remedy against the mythical forces handled with brio by the European rights of the 1930s. Already analyzed on the political and discursive level, the College also lends itself to an anthropological analysis in which the post-secular aspect finds a basis in the conception of the “new man,” and proves useful in the interpretation of contemporary post-secularism.
8
Publication available in full text mode
Content available

Brudna transcendencja. Rudymenty sacrum a przemiany współczesnych ekopoetyk

72%
Soćko J.
Forum Poetyki
|
2021
|
issue 24
26-41
EN
The analysis of a number of late 20th-century nature poems allows the author to redefine the traditional concepts of transcendence and immanence in the context of post-secular studies and the broadly defined new materialism. The article argues that the reformulation of these categories allows one to map the dynamic changes in the 20th-century and 21st-century ecopoetics. The analysis of selected poems written by poets who are well aware of the limits of language, allows the author to draw attention to the debate around the concept of the Anthropocene, a significant turning point in itself. The article discusses current poetic tendencies, taking into account the impact of the Anthropocene.
PL
Wychodząc od lektury kilku – pochodzących z końca XX w. – wierszy odnoszących się do przyrody, autorka redefiniuje tradycyjnie rozumianą transcendencję i immanencję, osadzając te kategorie w kontekście studiów postsekularnych i szeroko rozumianego nowego materializmu. Główną tezę artykułu stanowi bowiem przekonanie, że przedstawione przeformułowanie tych kategorii pozwala w ciekawy sposób przedstawić dynamikę zmian ekopoetyk charakterystycznych dla XX i XXI wieku. Omawiając wybrane przykłady poezji twórców odznaczających się wyjątkową świadomością nieprzejrzystości języka, autorka zwraca uwagę na istotną cezurę, jaką okazała się debata wokół pojęcia antropocenu i omawia obecne tendencje poetyckie, uwzględniające implikowany przez to pojęcie światopogląd.
9
Publication available in full text mode
Content available

The Post-Secular Turn: Enlightenment, Tradition, Revolution

72%
Bielik-Robson A.
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
|
2019
|
vol. 3
|
issue 3(9)
57-82
EN
The aim of this essay is to give a general and accessible overview of the so called “post-secular” turn in the contemporary humanities. The main idea behind it is that it constitutes an answer to the crisis of the secular grand narratives of modernity: the Hegelian narrative of the immanent progress of the Spirit, as well as the enlightenmental narrative of universal emancipation. The post-secularist thinkers come in three variations which this essay names as Enlightenmental, Traditional, and Revolutionary. The first camp wishes to reconceptualize the place of religion in the seemingly secularized modern paradigm and see if revelation can cooperate with enlightenment, that is, if it can support the modern emancipatory values in the dangerous moment of their “crisis of legitimation.” The second one emphasizes the need to recover the institutional aspect of Christian theology which must be reinstated once again as the “queen of the sciences,” or as the true “invisible hand” operating behind social theories. And the third party, which simultaneously opposes both, enlightenment and tradition, revolves mostly around the “revolutionary figure” of Saint Paul and constitutes a radically leftist answer to the crisis of Marxism with its scientific insight into the objective laws of history.
10

„Ukryty płonę”. O cyklu „Z księgi przeczuć” Bolesława Leśmiana

72%
Bogalecki P.
Pamiętnik Literacki
|
2023
|
vol. 114
|
issue 1
25-46
PL
Artykuł stanowi analizę i interpretację dziewięcioczęściowego cyklu poetyckiego „Z księgi przeczuć” Bolesława Leśmiana, opublikowanego w 1902 roku w „Chimerze”, oraz kilku innych jego wczesnych utworów. Wychodząc od kończącego cykl „Epilogu”, którego podmiot porównuje się do Boga płonącego „na Synaju”, autor przeanalizował występujące w cyklu motywy świetlne, co pozwoliło potwierdzić sąd Anny Czabanowskiej-Wróbel, że Leśmian inspirował się mistyką żydowską, a także doprecyzować go o konteksty maranizmu (wraz z ojcem poeta dokonał konwersji w wieku dziewięciu lat) oraz postsekularnej refleksji nad zeświecczeniem. Zaproponowane zostały dwa sposoby lektury cyklu: linearny, w którym jawi się on jako narracja o przemianie tożsamości, oraz koncentryczny, w którego świetle jego centralnym, choć ukrytym tematem okazuje się problem zapomnienia i zmiany imienia.
EN
The paper is an analysis and interpretation of a nine-part Bolesław Leśmian’s poetic cycle “Z księgi przeczuć” (“From the Book of Premonitions”), published in 1902 in “Chimera”, and of a few other early pieces by the poet. Starting with “Epilog” (“Epilogue”) that completes the collection in which the speaking subject compares himself to God burning “on Sinai,” the author analyses the light motives present in the cycle, which leads to validate the opinion of Anna Czabanowska-Wróbel who states that Leśmian was inspired by Jewish mysticism, and to particularise this stance with Marranism (the poet at the age of nine converted with his father) and with a post-secular reflection upon secularising. The paper suggests two modes of reading of the cycle, namely a linear one in which it is viewed as a narration on identity transformation, and a concentric one in the light of which its central thought hidden topic is the problem of forgetting and changing name.
11
Publication available in full text mode
Content available

(A)religijność po czesku – ateizm, analfabetyzm religijny czy coś więcej?

72%
Różańska A.
Edukacja Międzykulturowa
|
2019
|
vol. 10
|
issue 1
38-54
EN
The article is an attempt to verify the thesis that contemporary Czech society is not an atheistic one, but can be a model example of multi-directional fierce secularization. The changes which occur in the Czech society are turning towards the shape of a multi-directional change of religiosity (transformation) with strong tendencies to secularization. They provide proofs of a soft, nevertheless, continuing secularization expressed in the pluralism of forms of religion which created a specific and complicated attitude of contemporary Czech society toward religion.
PL
Artykuł podejmuje próbę weryfikacji tezy: Współczesne społeczeństwo czeskie nie jest ateistyczne, nie jest też modelowym przykładem gwałtownej sekularyzacji. Przemiany zachodzące w społeczeństwie czeskim mają postać wielokierunkowych przemian religijności (transformacji), choć z silnymi tendencjami sekularyzacyjnymi. Świadczą o miękkiej, ale długotrwałej sekularyzacji, wyrażającej się w pluralizacji form religijnych, która utworzyła specyficzną i złożoną postawę współczesnego społeczeństwa czeskiego wobec religii.
12
Publication available in full text mode
Content available

Postsekularyzm a literatura. Przykład Edwarda Stachury

58%
Kołos A.
Ogrody Nauk i Sztuk
|
2011
|
issue 1
PL
Referat ma na celu usytuowanie postsekularyzmu na mapie fundamentalnych zmian w polskim dyskursie literaturoznawczym ostatnich kilkunastu lat. Posiłkując się refleksją Agaty Bielik-Robson i Adama Lipszyca, najważniejszych rodzimych znawców tematu, zaprezentowany zostanie zarys kierunków kryptoteologicznych interpretacji twórczości poetyckiej i prozatorskiej Edwarda Stachury.
EN
The paper’s aim is to situate post-secularism on the map of fundamental transitions in the Polish literary theory discourse of the last several years. Referring to the reflections of Agata Bielik-Robson and Adam Lipszyc, the most important of the native authorities on the topic, the outline of the directions of the crypto-theological interpretations of the poetry and prose of Edward Stachura will be presented.
13
Publication available in full text mode
Content available

Against the “Anthropocene Apathy”. About the Rescue Potential of Postsecularism (on the Example of Works by the Romany Poetess Papusza)

58%
Filipowicz A.
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
|
2021
|
issue 7
1-25
RU
Чувство безнадежности по отношению к антропоцентрической парадигме мешает думать о будущем планеты и усиливает пессимизм и смирение. Это также касается гуманитарных наук об окружающей среде, обращающих внимание на необходимость изменения сознания, которая может помочь ограничить масштабы климатической катастрофы. Сегодня изменение человеческого сознания требует поддержки в виде эффективных инструментов для изменения реальности, которые удовлетворят потребность в целом, смысле и духовности, оставаясь при этом открытыми для иных, чем западные, моделей религиозности. Эти инструменты стоит искать в особенности в постсекулярном мышлении, сочетающем рациональное и интуитивное понимание реальности.
PL
Poczucie beznadziei wobec antropocentrycznego paradygmatu utrudnia dziś myślenie o przyszłości planety i wzmacnia pesymizm i rezygnację. Dotyczy to również ekokrytycznych nauk humanistycznych, które zwracają uwagę na potrzebę świadomościowej transformacji, mogącej ograniczyć zasięg katastrofy klimatycznej. Wymagają one dziś wsparcia w postaci narzędzi zmiany rzeczywistości, które odpowiadałyby społecznym potrzebom całości, sensu, duchowości oraz pozostawały otwarte na inne niż tylko zachodnie modele religijności. Warto ich szukać zwłaszcza w myśleniu postsekularnym, które łączy w sobie rozumowe i intuicyjne rozumienie rzeczywistości.
EN
The sense of hopelessness vis-à-vis the anthropocentric paradigm makes it difficult today to think about the future of the planet and reinforces pessimism and resignation. This is also true of the eco-critically inflected humanities; they highlight the need for an awareness-raising transformation that could limit the extent of the expected climate catastrophe. At this point, they must be supported by tools capable of changing reality. Such tools must meet the social needs of wholeness, meaning, and spirituality and remain open to non-Western models of religiosity. It is especially worth looking for them in post-secular thinking, which combines a reasoned and an intuitive way of understanding reality.
14
Publication available in full text mode
Content available

Cykanie i poetyka (Białoszewski – Sommer)

58%
Bogalecki P.
Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
|
2021
|
vol. 16
67-80
EN
The paper is a comparative analysis and interpretation of two poetic texts: the poem Przegięcie by Piotr Sommer, from the volume Dni i noce (2009), and Miron Białoszewski’s poem from 1961, starting with the words kochać taka sztuka. In both of them, the key role is played by the metaphor of chirping-ticking, evoking the ancient metaliterary topos of the poet-cicada, but also problematizing the fact of the continuous measurement of time in modernity. Referring to the notion of chronopoetics used by Wolfgang Ernst and to the post-secular analysis of the sestina proposed by Giorgio Agamben, the paper raises a question about the relationship between the mechanical measurement of time and the temporal structure of modern free verse. The comparison of the chronopoetics in both analyzed texts focuses on the function of rhythmic devices, repetitions and, especially in Białoszewski, effects of defamiliarization. An attempt to describe their specific temporalities allows us to reinterpret the traces of existence present in the content: insomnia in Sommer and John of the Cross’ dark night of the soul in Białoszewski.
PL
Artykuł stanowi analizę porównawczą i interpretację dwóch tekstów poetyckich: wiersza Przegięcie autorstwa Piotra Sommera, pochodzącego z tomu Dni i noce (2009), oraz utworu Mirona Białoszewskiego z 1961 roku, rozpoczynającego się od słów „kochać taka sztuka”. W obu z nich kluczową rolę odgrywa metafora cykania-tykania, przywołująca antyczny metaliteracki topos poety-cykady, ale i problematyzująca fakt ciągłego pomiaru czasu w nowoczesności. Odwołując się do używanego przez Wolfganga Ernsta pojęcia chronopoetyki oraz do postsekularnej analizy sestyny zaproponowanej przez Giorgia Agambena, autor artykułu stawia pytanie o związek mechanicznego odmierzania czasu i temporalnej struktury współczesnego wiersza wolnego. Porównanie chronopoetyk obu analizowanych tekstów koncentruje się na funkcji zabiegów rytmicznych, powtórzeń i, licznych zwłaszcza u Białoszewskiego, chwytów udziwnienia. Próba opisu ich specyficznych czasowości zreinterpretować pozwala obecne w treści tropy egzystencji: bezsenności u Sommera i ciemnej nocy ducha Jana od Krzyża u Białoszewskiego.
15
Publication available in full text mode
Content available

Filozofia religii. Współczesne horyzonty

58%
Dobieszewski J.
Kultura i Wartości
|
2013
|
issue 7
DE
Der Artikel unternimmt den Versuch, die Beziehungen zwischen der Religion und der Philosophie zu bestimmen, mit besonderer Berücksichtigung der gegenseitigen Beeinflussung: wo die Religion die Metaphysik der Philosophie motiviert, und die Philosophie die Religion vor dem Fanatismus schützt. Diese Überlegungen werden von der Reflexion über die einseitige Bindung der Religion an den politischen Konservatismus und von einer knappen Bestandsaufnahme über postsäkuläre Strömungen in der Religionsbetrachtung im 20. Jahrhundert begleitet.
EN
The paper attempts to delineate the relationships between religion and philosophy, in parti-cular their mutually conducive influence – religion is a catalyst of philosophy’s metaphysical dimension while philosophy is a shield that protects religion from funda-mentalism. Furthermore, the article focuses also on the one-sided analysis of religion as a marker of political conservatism and offers brief insights into the post-secular tendency evi-dent in the twentieth-century scholarly take on religion.
PL
Artykuł jest próbą określenia relacji między religią a filozofią, ze szczególnym uwzględnieniem ich wzajemnie inspirującego związku – gdy religia motywuje metafizyczność filozofii, a filozofia chroni religię przed fanatyzmem. Towarzyszy temu refleksja nad jednostronnym wiązaniem religii z konserwatyzmem politycznym oraz krótkie zdanie sprawy z tendencji postsekularnej w dwudziestowiecznym spojrzeniu na religię.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.