Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  powieść gotycka
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Wpływ egzemplów barokowych na wyobraźnię twórczą Anny Mostowskiej na przykładzie powieści Zamek Koniecpolskich oraz Matylda i Daniło

100%
Vincůrková D.
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
|
2015
|
vol. 1(2)
59-72
XX
The article compares the novels Zamek Koniecpolskich and Matylda i Daniło by Anna Mostowska (ca. 1762– before 1833) with the Baroque Jesuit exempla collected in Historie dziwne i straszliwe. The Jesuit stories from early XVIII century were edited by Mariusz Kazańczuk. The novels by the Vilnius writer and the Baroque exempla share similarities in presenting the fictional world: the scenery of the events and the characters. The ghosts in Mostowska’s stories have the features of the so called ‘returning ghosts’ who come down to the world to ask the living for the prayers. These phantoms appear in the Jesuit texts as well as in Zamek Koniecpolskich and Matylda i Daniło. The ghosts of Władysław and Edgwarda are related to the teachings of the Catholic Church (intensified after the Council of Trent) regarding the purgatory and the penance. Mostowska’s sources of inspirations were diverse. She was inspired with the Western Gothic stories (e.g. The Monk by Matthew Gregory Lewis, The Castle of Otranto by Horace Walpole and The Italian by Ann Radcliffe) as well as religious didactics.
2
Publication available in full text mode
Content available

Zygmunt Krasiński spotyka się z Jakubem Żulczykiem albo pośmiertne życie gotycyzmu. Projekt zajęć

84%
Barski K.
Polonistyka. Innowacje
|
2023
|
issue 17
149-164
EN
Gothicism is probably this part of the romantic and pre-romantic tradition which is most strongly present in contemporary pop-culture. It is an exceedingly lively phenomenon, not only discussed by specialists – historians of literature – but constantly consumed as part of subsequent literary, film, music or computer games, the recipients of which are sometimes even unaware of the 19th-century origin of their favorite works. Due to its cross-border nature, however, Gothicism is sometimes neglected in the history of literature education of Polish philologists. The purpose of this article is to present a class proposal, the implementation of which could be a step towards filling this gap in didactics. It is based on a juxtaposition of several older texts (by Zygmunt Krasiński, Roman Zmorski, Anna Mostowska) and a contemporary novel by Jakub Żulczyk (Insytut [The Institute]). The aim of the class is to show that Gothicism can work as an ahistorical code serving e.g., to talk about oppression.
PL
Gotycyzm jest prawdopodobnie tą częścią tradycji romantycznej oraz preromantycznej, która w najsilniejszy sposób spośród wszystkich innych obecna jest we współczesnej (pop)kulturze. Jest zjawiskiem niezwykle żywym, nie tylko dyskutowanym przez specjalistów – historyków literatury – ale nieustannie konsumowanym w ramach kolejnych pozycji literackich, filmowych, muzycznych czy grach komputerowych, których odbiorcy bywają nawet nieświadomi XIX-wiecznego rodowodu ulubionych dzieł. Z powodu swojego granicznego charakteru gotycyzm bywa jednak zaniedbywany w kształceniu historycznoliterackim polonistów. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie propozycji zajęciowej, której realizacja mogłaby stanowić krok na drodze ku wypełnieniu tej luki w dydaktyce. Opiera się ona na zestawieniu kilku tekstów dawniejszych (Zygmunta Krasińskiego, Romana Zmorskiego, Anny Mostowskiej) oraz współczesnej powieści Jakuba Żulczyka (Instytut). Celem zajęć jest pokazanie, iż gotycyzm może funkcjonować jako ahistoryczny kod służący m.in. do mówienia o opresji.
3
Publication available in full text mode
Content available

Problemy społeczne w gotyckiej przestrzeni dziewiętnastowiecznej metropolii w świetle powieści The Mysteries of London George’a W.M. Reynoldsa

84%
Michalska M.
Kwartalnik Historyczny
|
2019
|
vol. 126
|
issue 1
EN
Tekst poświęcony jest dziewiętnastowiecznej przestrzeni Londynu oraz nierównościom społecznym widzianym w świetle sensacyjnej, taniej powieści zeszytowej The Mysteries of London. Popularne dzieło stanowiło nie tylko produkt rodzącej się kultury masowej, ale i ciekawy dokument społeczny. Jego autor ukazał w nim radykalną diagnozę istniejących nierówności, całość zaś przyoblekł w niejednoznaczny garnitur powieści grozy. The text deals with the nineteenth-century space of London and social inequalities seen through the prism of G. W. M. Reynolds’ penny part serialized novel, The Mysteries of London. The popular novel was not only a product of emerging mass culture, but also an interesting social document. Its author presented a radical diagnosis of existing social inequalities in the form of a city mysteries novel.
4

Pozostałości kultury oralnej w powieściach Zamek Koniecpolskich oraz Matylda i Daniło Anny Mostowskiej

84%
Vincůrková D.
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
|
2015
|
vol. 2(3)
79-93
EN
This paper presents the oral residuum in the gothic novels “The Koniecpolskis’ castle” (Zamek Koniecpolskich) and “Matylda and Daniło” by Anna Mostowska. The analysis of both texts has revealed in the narration features such as asides reminding of the narrator’s presence or interruptions of the plot explained by exhaustion of characters. “The Koniecpolskis’ castle” and “Matylda and Daniło” display the nested story structure while also keeping resemblance to the gawęda Polish epic literary genre. The remain of the oral culture is the parallelism of the plots of both novels. The types of characters present in the texts (‘flat’ characters, usually equipped with one main characteristic, also the wandering characters, whose internal metamorphosis happens during journey) are characteristic for oral stories. The pre-modern approach to the theory of the past assumed that it is Fortune who controls a human’s fate, and Mostowska’s work reflects that belief. The protagonists of the two novels usually stay true to the ruling of Fate and those who do not, face punishment. The characters’ lack of the ability to self-analyse (the case of the transformation of Bohdan Koniecpolski) and some logical inconsistencies (e.g. in the construction of the character of Władysław) present in the novels may suggest that the author has not yet fully interiorised writing.
5

Postmoderní obraz Smrti v románu Martina Komárka Dřevĕná panenka

84%
Hrtánek P.
Slavica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 168
373-380
EN
Postmodern image of Death in the novel Dřevĕná panenka by Martin Komárek The presented analytic-interpretative study deals with the image of Death in the work of fiction Dřevěná panenka (Wooden Doll, 1990) by Czech writer Martin Komárek. This book opens the series of four novels (published during the last decade of the 20th century) in which this author repeatedly returns to the theme of death and dying. This article focuses primarily on the theme of the fight with death and the possibilities of overcoming mortality. The essay pays special attention to the specific modality of Komárek’s work of fiction that is based on intertextual relations (mostly on the level of motifs) with Gothic novels. The study also registers the grotesque dimension in the personification of death in the form of a terrible doll-puppet, and attempts to interpret the theme of death in Komárek’s novel in the context of postmodern poetics.
PL
Postmodernistyczny obraz Śmierci w powieści Martina Komárka Dřevĕná panenka Prezentowany analityczno-interpretacyjny artykuł dotyczy obrazu Śmierci w powieści Dřevěná panenka (Drewniana lalka, 1990) czeskiego pisarza Martina Komárka. Książka ta otwiera serię czterech powieści (wydanych w ostatnim dziesięcioleciu XX wieku), w których autor wielokrotnie powraca do tematu śmierci i umierania. W niniejszym tekście badania koncentrują się przede wszystkim na motywie walki ze śmiercią, na jej przezwyciężaniu, dostrzegając jednocześnie cechy wspólne analizowanego dzieła (szczególnie na poziomie motywów) między innymi z gatunkiem powieści gotyckiej. W artykule zwrócono uwagę na groteskowy wymiar uosobienia śmierci w postaci budzącej lęk lalki-kukiełki. W analizie utworu wzięto również pod uwagę wcześniejszą interpretację tematu śmierci w prozie Komárka w kontekście poetyki postmodernistycznej.
6
Publication available in full text mode
Content available

Użycie konwencji. Instrumentarium grozy i jego misja w Ciemno, prawie noc Joanny Bator

84%
Zatora A.
Acta Humana
|
2015
|
vol. 6
EN
The article is an attempt at presenting Joanna Bator’s novel Ciemno, prawie noc as a book belonging to engaged literature and using the popular convention to criticise society. The first part contains examples and theoretical considerations about the changes in the convention of the horror novel, which consists of a gothic novel with various genres such as horror, thriller and detective story. The matter of their social dimension was touched on, for instance, with reference to Noël Caroll’s theory, Scandinavian detective story or the books by Alice Munro. The second part of article is composed of the review of conventional implements used by Bator that are typical of gothic novel, detective story, horror and fairytale. The use of specific implements, their accumulation and the disturbance of the convention are interpreted as a way of getting the readers to loose the well-known schema and drawing their attention to the relevant social problems. The convention of popular literature in Ciemno, prawie noc is designed for something more than only entertainment.
PL
Artykuł stanowi próbę przedstawienia powieści Joanny Bator Ciemno, prawie noc jako utworu należącego do literatury zaangażowanej i wykorzystującego popularną konwencję w celu dokonania krytyki społeczeństwa. W części pierwszej znajdują się głównie poparte przykładami teoretyczne rozważania na temat przeobrażeń konwencji powieści grozy. Zalicza się do niej powieść gotycką z jej dalszymi odmianami gatunkowymi, takimi jak horror, thriller i kryminał. Kwestia ich potencjalnego wymiaru społecznego zostaje poruszona w nawiązaniu między innymi do teorii Noëla Carolla, kryminałów skandynawskich czy utworów Alice Munro. Na część drugą tekstu składa się przegląd wykorzystanych przez Bator konwencjonalnych narzędzi przynależnych do powieści gotyckiej, kryminału, horroru i baśni. Użycie określonego instrumentarium, jego nagromadzenie i zaburzenie konwencji jest zinterpretowane jako sposób na wytrącenie odbiorcy ze znanego schematu i zwrócenie jego uwagi na istotne problemy społeczne. Konwencja literatury popularnej służy w Ciemno, prawie noc czemuś więcej niż tylko rozrywce.
7
Publication available in full text mode
Content available

THE DEVELOPMENT OF THE UKRAINIAN HORROR FICTION ON THE BACKGROUND OF EUROPEAN GOTHIC TRADITIONS: A BRIEF OVERVIEW

67%
Lis-Markiewicz P.
Studia Ukrainica Posnaniensia
|
2020
|
vol. 8
|
issue 2
151-162
UK
У статті стисло репрезентовано традиції української літератури жаху, що розглянуті на тлі європейських готичних літературних традицій. Ідеться про неоднозначність поняттєвого апарату, що застосовується під час опису методологічних засад дослідження готичної прози; має місце спроба визначення статусу готичної літератури в сучасному літературознавстві. Стаття містить стислий аналіз специфіки англійської, французької, німецької, польської і чеської готичної прози, але увагу сконцентровано на своєрідності вияву української готичної прози. Крім того, автор порушив питання особливостей химерної прози в українській літературі. Українській готиці притаманне використання народної міфології, фольклору, демонології. Автор дійшов висновків, що українська готика - потужний унесок не лише в європейську, але й світову літературу, тому вона вимагає подальшого всебічного дослідження, оскільки розвиваються нові напрями цього жанру, зокрема такі, як фантастика чи література жаху.
PL
Przedmiotem publikacji jest ścisły zarys problematyki ukraińskiej literatury grozy przedstawiony na tle europejskich tradycji gotyckich w literaturze. Poruszone zostało zagadnienie niejednoznaczności stosowanej terminologii, którą zazwyczaj wykorzystuje się do tworzenia metodologii badań oraz ich samych. Autor podejmuje próbę umiejscowienia gotycyzmu literackiego w literaturoznawstwie. Artykuł zawiera zwięzłą analizę specyfiki prozy gotyckiej w literaturze Anglii, Francji, Niemiec, Polski i Czech, jednakże szczególnie wyróżniono ukraiński gotycyzm literacki, jego swoistość, wyjątkowość. Dostrzeżona została również ukraińska proza „chimeryczna”, choć jej zaliczenie do literatury gotyckiej jest sporne. Ukraińskiemu nurtowi gotyckiemu w literaturze właściwe jest również zastosowanie mitologii ludowej, folkloru i demonologii. Autor doszedł downiosku, że gotycyzm literacki w twórczości pisarzy ukraińskich stanowi doniosły wkład do literatury europejskiej, również światowej. Wymaga stałych badań literaturoznawczych z uwagi na jego nieustającą ewolucję i pojawianie się takich nowych gatunków nurtu gotyckiego jak fantastyka, fantasy czy literatura grozy.
8
Publication available in full text mode
Content available

The Cult ural Legacy of Mary Shelley’s Frankenstein

67%
Weseliński A.
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
|
2018
|
issue 58(1) Filologia
5-17
EN
Shortly after the publication of Mary Shelley’s novel, its eponymous character, Victor Frankenstein, and the unnamed creature, often referred to as “Frankenstein”, gained iconic status. Initially, the Creature and his Creator became thriving figures of popular culture through the many theatrical versions produced in the 19th century. The advent of film in the 20th century contributed enormously to the circulation of Frankenstein as a cultural icon, in general, and the dissemination of the myth of a mad scientist, in particular. The aim of this paper is to explore the many representative manifestations and the development of one of the enduring icons of modern culture.
PL
Tytułowa postać powieści Mary Shelley – Wiktor Frankenstein – oraz postać bezimiennego potwora, określanego w potocznym obiegu również jako „Frankenstein”, uzyskały status ikony kulturowej wkrótce po ukazaniu się powieści drukiem (1818). Początkowo, obydwie postaci zdobyły popularność dzięki dziewiętnastowiecznym adaptacjom teatralnym. W XX wieku, liczne ekranizacje powieści przyczyniły się do rozpowszechnienia mitu Frankensteina jako szaleńca-naukowca. Celem artykułu jest zbadanie kulturowej spuścizny powieści i funkcjonowanie mitu kulturowego Frankensteina we współczesnym świecie.
9
Publication available in full text mode
Content available

Motywy okultystyczne w powieści gotyckiej XVIII i XIX wieku

51%
Szargot H.
Tematy i Konteksty
|
2017
|
vol. 12
|
issue 7
438-451
EN
This text’s topic are all the forms of occultism and magic presented in four examples of gothic novel: Matthew Gregory Lewis’ The Monk, Edward G. Bulwer-Lytton’s The Last Days of Pompeii, William Beckford’s Vathek and Alexandre Dumas’ The Wolf Leader. The work presents the part, which magic plays in characters’ lives: how it is considered as art and wisdom, how important are rituals, why do people want to use it, how evil it can be, how it separates magicians from others, and how it can destroy the protagonist’s life.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.