Search results

1

Powstanie i rozwój Kościoła nowacjańskiego

100%

Sordyl K.

Vox Patrum

|

2010

|

vol. 55

553-567

EN

Nel periodo iniziale dello sviluppo dello scisma romano di Novaziano niente lasciava prevedere che potesse minacciare l’intera Chiesa. In quel periodo Novaziano aveva mandato in Africa, Alessandria e Antiochia i suoi emissari. Grazie alla loro attività la comunità dei novaziani cresceva in potenza, e sviluppando in modo progressivo la propria dottrina è diventato un rivale significativo della Chiesa cattolica. La Chiesa di Novaziano si è diffusa in Gallia, nei terreni dell’Italia settentrionale (Milano), a Roma, in Africa, Egitto e Siria. In Oriente si è lottato a lungo contro le sue regole e abitudini. Anche nell’Asia minore i novaziani erano numerosi. Socrate fornisce molte informazioni su di loro. Racconta dettagliatamente la storia della comunità novaziana a Costantinopoli: descrive la disposizione delle loro chiese nella città e presenta la successione dei vescovi novaziani fino alla sua epoca. Eppure non vi è modo di stabilire, anche approssimativamente, il numero di singole comunità. L’ottavo canone del concilio di Nicea presumeva che in alcuni posti la chiesa di Novaziano avesse attratto la totalità della popolazione cristiana. Le informazioni sul presbitero romano e la sua chiesa non sono precise. I trattati, che si sono conservati, mostrano piuttosto la polemica teologica che la dimensione storica. La legge civile del 326 ha creato una situazione favorevole per gli appartenenti alla chiesa di Novaziano, riconoscendogli il diritto di possedere i luoghi di culto e i cimiteri. Le comunità novaziane in Oriente si sono trovate al centro della reazione antiniceana, le cui conseguenze avevano il carattere non solo teologico, ma anche esistenziale. Socrate riporta i momenti drammatici vissuti a Costantinopoli dai cattolici e dai novaziani che non volevano accettare il credo dei seguaci degli homoios. Nella prima metà del V secolo a Roma, il papa Innocente I, Bonifacio I e Celestino I chiudono le chiese dei novaziani. Cirillo invece combatteva i novaziani ad Alessandria. Socrate ricorda che a Costantinopoli, dove sicuramente era più difficile scordarsi delle sofferenze comuni, la situazione della comunità novaziana è rimasta buona fino all’ascesa al trono di Nestorio (428). La collaborazione della Chiesa e dello stato porta gradualmente alla sparizione, prima nelle grandi città, a poi addirittura in campagna, delle comunità organizzate, e finalmente degli ultimi rappresentanti della setta. Probabilmente gli ultimi novaziani asiatici collaboravano con i pauliciani. In Oriente dalla metà dell’VIII secolo sparisce la questione dei novaziani come eretici viventi. Gli ultimi cenni risalgono ai tempi di Giovanni di Damasco e Eulogio di Alessandria. In Occidente erano spariti già da molto prima: non se ne trova quasi nessuna informazione già dalla metà del V secolo. Secondo alcuni ricercatori le idee propagate dalla chiesa di Novaziano hanno influito sui bogomilisti, e anche sui catari dell’Occidente.

2

Co robią przywódcy?

88%

Luksemburg R.

Praktyka Teoretyczna

|

2012

|

vol. 6

59-62

PL

Róża Luksemburg, rozważając przebieg walk klasowych w Niemczech od listopada 1918 roku do początku stycznia 1919 roku podejmuje próbę opisu relacji łączącej spontanicznie działający, zrewolucjonizowany proletariat oraz przywódców partyjnych i związkowych. Jednocześnie wskazuje na konieczne, jej zdaniem, posunięcia taktyczne, które powiększą szanse rewolucji na zwycięstwo, takie jak m.in. uzbrojenie robotników, pozyskanie poparcia radykalnie nastawionej części wojska, wyłonienie w toku walki nowych, ofensywnie nastawionych liderów. Zdecydowanie i szybkość działania, do których nieprzywykli są starzy przywódcy partyjni, stanowi jej zdaniem warunek konieczny powodzenia rewolucji.

3

Восстание 1916 года в Кыргызстане сквозь призму периодической печати 1991 г.

75%

Бедельбаев А. Б.

Studia Orientalne

|

2016

|

issue 2(10)

160-169

PL

Artykuł prezentuje krótki przegląd publikacji poświęconych 75. rocznicy powstania kirgiskiego z 1916 roku.

EN

A brief review of publications devoted to the 75 anniversary of revolt of 1916 in Kyrgyzstan is provided.

4

В эпицентре восстания

63%

Джунушалиев Д. Д.

Studia Orientalne

|

2016

|

issue 2(10)

123-132

PL

Autor przedstawia główne przyczyny powstania z 1916 roku i różne punkty widzenia na zaszłe wydarzenia.

EN

The Author presents the main reasons for the revolt of 1916 and the different points of view on these events.

5

Namiestnicy Królestwa Polskiego wobec polskiego ruchu niepodległościowego w drugiej połowie 1861 i pierwszej połowie 1862 roku w świetle ich korespondencji z carem Aleksandrem II

63%

Wałdoch J.

Studia Historyczne

|

2019

|

vol. 61

|

issue 1 (241)

59-78

PL

Namiestniks of the Kingdom of Poland and Their Attitude Towards the Independence Movement in the Second Half of 1861 and the First half of 1862 in their Correspondence with the Tsar Alexander II The 1861 events proved to be essential for the development of independence movement in the Kingdom of Poland. The growing revolutionary feelings were further roused by the incompetent policy of the Tsar and his namiestniks (viceroys in Poland), whose decisions resulted in the orderly rule of the kingdom becoming increasingly difficult. The namiestniks had to meet Tsar’s demands, while at the same time trying at ameliorate the worsening domestic situation. The Tsar had obvious difficulty with the selection of appropriate personae to execute these functions. Namiestniks were changed four times in the span of one year, and the post was held by Mikhail Dmitrievich Gorchakov, Nikolai Onufrievich Sukhozanet, Karl Karlovich Lambert and Alexander Nikolajewitsch von Lüders. Keeping order and strict military regulations was not accompanied by knowledgeable execution of civilian administration, which would respect the specific situation of the Kingdom of Poland.

6

Rebelia Tuaregów w Mali w 2012 roku a czynnik islamski

51%

Chazbijewicz S.

Forum Politologiczne

|

2014

|

vol. 17 - Konteksty bezpieczeństwa w Afryce. Konflikty, wojny, polityki bezpieczeństwa

161-171

EN

This article is about the Tuareg rebellion in Mali in the years 2012— 2013, the French intervention in the country and the creation of ethnic transformation of the Islamist groups in the fight against the lawful government. The author discusses the possible consequences of this rebellion and its political implications as well as possible international contexts.

7

Восстание 1916 г. в оценке первых национальных лидеров Казахстана и Кыргызстана 1920–1930-х гг.

51%

Сарсенбаев Б. С.

Studia Orientalne

|

2016

|

issue 2(10)

133-145

PL

W artykule przedstawiono historioznawczą ocenę przyczyn i charakteru powstania z 1916 roku dokonaną przez pierwszych krajowych przywódców Turkiestanu – T. Ryskulova, Yu. Abdrakhmanova i B. Isakeeva.

EN

In the article the assessment of the reasons and nature of revolt of 1916 by the first national leaders of Turkistan T. Ryskulov, Yu. Abdrakhmanov and B. Isakeev are given in the aspect of historiography.

8

„Chrześcijańska krucjata” w Chinach. Tajpingowie w świetle relacji Johna Scartha

51%

Popiołek P.

Orientalia Christiana Cracoviensia

|

2018

|

vol. 10

EN

This article deals with the question of Taiping religion in the work of John Scarth coming from 1860, which was published before the fall of Hong Xiuquan. This is an original approach to the topic due to the fact that the author is openly sympathetic toward the movement. It is in contrast to the dominant narrative from the period, that depicted Taipings as revolutionaries and bandits. This picture is still present, as it is marginalizing the role of religion in their movement, or distorting it to the form of a bizarre syncretic religion. Scarth mitigates this message, focusing primarily on Christian roots of this doctrine, refuting superstitions and explaining misunderstandings. There is no doubt, however, that his gentle approach is related to his ignorance about the subtleties of Taiping theology. The image of Taiping religion given by him is connected with Scarth’s specific soteriology and God’s work in human history. In this context, the revolution of Hong Xiuquan was not only a political struggle for independence against Manchurians, but it was a religious revolution against authorities’ legitimizing idolatry.

PL

W artykule zostaje poruszona kwestia religii tajpingów w oparciu o pracę Johna Scartha z 1860 roku, czyli jeszcze przed klęską odniesioną przez Hong Xiuquana. Jest to specyficzne ujęcie tematu, z tego względu, że autor nie ukrywa się z sympatią w stosunku do przedstawicieli tego ruchu. Stoi on w kontrze do dominującej wówczas narracji przedstawiającej tajpingów jako rewolucjonistów i bandytów. Do teraz ten obraz jest często obecny, marginalizując przy tym rolę religii w ich ruchu lub przedstawiając ją w przerysowany sposób jako dziwaczną synkretyczną religię. Scarth łagodzi ten przekaz, skupiając się przede wszystkim na chrześcijańskich korzeniach tej doktryny, obalając przesądy oraz wyjaśniając nieporozumienia. Nie ma jednak wątpliwości, że jego życzliwa postawa często ma związek z niewiedzą na temat szczegółów teologii tajpingów. Obraz, który przedstawia, łączy się z jego specyficzną wizją soteriologii i działania Boga w ludzkiej historii. W tym kontekście rewolucja Hong Xiuquana miała rangę nie tylko polityczną i niepodległościową w stosunku do Mandżurów, ale była to rewolucja religijna, obalająca władzę legitymizującą bałwochwalstwo.

9

Zagadnienie jeniectwa w koncepcjach insurekcyjnych XIX wieku

51%

Grab T. Z.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 2: Historia

43-61

PL

Jednym z tematów poruszanych w projektach powstańczych powstałych po upadku powstania listopadowego była kwestia jeniectwa. Zagadnienie to do tej pory nie stało się jednak przedmiotem badań historycznych. Część polskich teoretyków, przede wszystkim zwolennicy wojny partyzanckiej, była przeciwna okazywaniu litości poddającym się przeciwnikom. Niektórzy z nich sugerowali nawet fizyczną eliminację schwytanych wrogich żołnierzy. Zwolennicy bezwzględnego obchodzenia się z przeciwnikiem swoje stanowisko argumentowali między innymi brakiem możliwości przetrzymywania jeńców w warunkach powstania prowadzonego partyzantką oraz złym traktowaniem pojmanych powstańców przez zwycięskich zaborców. Na drugim biegunie stał osamotniony Henryk Kamieński, który wiązał sporę nadzieje na to, że z jeńców uda się sformować rosyjskie oddziały walczące z caratem u boku Polaków.

EN

One of the topics raised in the insurrection projects envisaged after the fall of the November Uprising was the question of prisoners of war. This issue, however, has not yet been the subject of historical research. Some Polish theoreticians, in particular the supporters of the guerrilla war, were against showing mercy to surrendering opponents. Some of them even suggested terminating captured enemy soldiers. The supporters of ruthless handling of the opponent argued, among other things, that it was impossible to keep prisoners under the conditions of guerrilla insurgency and justified their viewpoint on the grounds of bad treatment of captured insurgents by the victorious invaders. At the other extreme, there was the lonely Henryk Kamieński who hoped that the prisoners of war could be turned into Russian troops fighting against Tsarist Russia alongside Poles.

10

Тапанiмiчная прастора рамана Анны Накваскi “Лiтоўскi паўстанец”

51%

Гладкова Г.

Białorutenistyka Białostocka

|

2015

|

vol. 7

PL

Artykuł został poświęcony tematyce recepcji przestrzeni toponimicznej w powieści polskiej pisarki XIX wieku Anny Nakwaski. Autor artykułu analizuje nazwy miejscowości, które zostały wykorzystane do oznaczenia terytorium Najjaśniejszej Rzeczpospolitej.

EN

The article is devoted to the reception of toponymic space in a little-known novel “Lithuanian insurgent” written by a Polish writer Anna Nakvaska. In the article place names that were used for a designation of the territory of the former Polish-Lithuanian Commonwealth are discussed.

11

The Battle of Racławice in feature film

51%

Włodek R.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2011

|

vol. 41

12

Nieznana strona znanej wojny: głód w armiach koronnej i kozackiej w pierwszych latach powstania Bohdana Chmielnickiego

45%

Gavryliuk I.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2019

|

vol. XVI (2019)

|

issue 2: „Jedno nierozdzielne i nieróżne ciało”. Studia z dziejów polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, pod red. Artura Goszczyńskiego

115-132

PL

W artykule został przeanalizowany jeden z mało znanych aspektów powstania Bohdana Chmielnickiego – głód, który był zjawiskiem powszechnym zarówno w armii kozacko-tatarskiej, jak i polsko-litewskiej. Można wymienić kilka przyczyn podobnej sytuacji. Po pierwsze, to prawie całkowita ignorancja pytania zabezpieczenia żołnierza chociażby minimalną ilością żywności przez instytucje państwowe (dotyczy to zwłaszcza armii koronnej). Po drugie, to charakter i długotrwałość samej wojny, gdyż nieprzerywane działania wojenne, a także zniszczenie setek wiosek i miasteczek na współczesnej Ukrainie stworzyły sytuację, kiedy znalezienie oraz dostarczanie żywności dla ogromnych mas ludzi i zwierząt okazało się zadaniem bardzo skomplikowanym. Oddzielne jednostki w celu poszukiwania jedzenia dla żołnierzy i furażu dla koni musieli oddalać się na dziesiątki kilometrów od swoich sił głównych (dotyczyło to obu stron konfliktu). Po trzecie, to specyfika pewnych kampanii wojennych, na przykład blokada armii koronnej w Zbarażu latem 1649 r. Wszystkie wyżej wymienione czynniki doprowadzili do głodu po obu stronach konfliktu, więc nie dziwi, że opis tego nieszczęścia można znaleźć na stronach licznych ówczesnych źródeł, które były wykorzystane pod czas napisania tego artykułu.

EN

This article examines wide spread hunger among Cossack-Tatar and Polish-Lithuanian armies during Bohdan Khmelnytsky’s Uprising; a largely under researched topic. It argues that there were 3 main reasons of the hunger. Firstly, an almost complete absence of state institutions involvement in providing soldiers with necessary supplies contributed greatly to the problem (This was more relevant for the Polish-Lithuanian Commonwealth). Secondly, the destruction of hundreds of Ukrainian towns and villages made supplying the armies an extremely difficult task. Search parties from both sides had to travel tens of kilometres away from the main forces to look for food and fodder. Finally, the nature of individual campaigns also contributed to this situation, most notably the siege of Zbarazh in 1649. All the above factors led to devastating hunger on both sides of the conflict. Mentions of this hunger made it to the pages of multiple written sources used in this article.

RU

В данной статье рассмотрен малоизученный на сегодняшний день аспект восстания под предводительством Богдана Хмельницкого – голод, который был обыденным явлениям как для казацко-татарской, так и для польско-литовской армий. Причин подобной ситуации было несколько. Во-первых, это почти полное самоустранение государственных институций в вопросе обеспечения солдата хотя бы минимальным количеством продовольствия (разумеется, это более касалось армии Речи Посполитой). Во-вторых, это характер и продолжительность самой войны, когда беспрестанные военные действия, а также уничтожение сотен сел и местечек на украинских землях создали ситуацию, при которой снабжение провизией становилось архисложным заданием, а отряды для поиска еды для солдат и фуража для лошадей отходили на десятки километров от главных сил (это касалось обеих сторон конфликта). В-третьих, это специфика отдельных военных кампаний, например блокада коронной армии в Збараже летом 1649 р. Все эти факторы приводили к изнуряющему голоду, который испытали на себе солдаты с обеих сторон, что, соответственно, нашло свое отображение на страницах многочисленных источников, которые были использованы в данной статье

13

Восстание 1916 года: к проблеме историографии и источниковедения

45%

Какеев А. Ч.

Studia Orientalne

|

2016

|

issue 2(10)

79-94

PL

Autor artykułu prezentuje pierwszą pełną próbę historiograficznego przedstawienia problemu powstania z 1916 roku.

EN

The article is about first attempt of a full historiographical representation of the problem of the 1916 uprising.

14

Elijah, Elisha and Polish independence

45%

Merecz R.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2018

|

vol. Zeszyt

|

issue XXXII

285-292

PL

Biblijne Księgi Królewskie opisują Izebel, córkę Etbaala, króla Sydonu, która poprzez małżeństwo z królem Achabem stała się królową Izraela. Według Biblii ta cudzoziemska monarchini postawiła sobie za cel przetrącić kręgosłup społeczeństwa izraelskiego, jakim była wiara w Boga JHWH. To w rezultacie zrodziło dwie formy opozycji. Pisząc do Żydów, którzy w tym czasie żyli pod okupacją, autor Ksiąg użył Eliasza i Elizeusza – dwóch proroków przeciwstawiających się Izebel – do dyskusji nad dwoma odmiennymi modelami walki z obcym najeźdźcą. Interesujący jest fakt, iż te same dwa modele są widoczne także w literaturze i filozofii Polski podczas zaborów – jest to podejście romantyczne i pozytywistyczne. Artykuł pokrótce omawia dwa rodzaje walki patriotycznej i przedstawia, jaki model był preferowany przez autora biblijnego, a jaki przez polską elitę pod zaborami.

EN

Biblical Books of Kings depict Jezebel, daughter of Ethbaal, king of Sidon, who through the marriage with King Ahab became a queen over Israel. According to the Bible, the foreign monarch had, as her goal, destroying Yahwistic religion that was the backbone of the Israelite society. Such an attempt raised two forms of opposition. Addressing Jews, who at that time lived under foreign occupation, the author used Elijah and Elisha, two prophets opposing Jezebel, to discuss two different models of fight against foreign invaders. What is interesting, the very same models are present in Polish literature and philosophy of the time when Poland was ruled by foreign powers. It is a romantic and positivistic approach. The article shortly discusses the two models and then shows which model was preferred by the biblical author and which by the Polish elite.

15

Weterani Insurekcji Kościuszkowskiej w powstaniu 1806 roku w Wielkopolsce

32%

Dudziński P.

Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

|

2021

|

issue 1(15)

49-60

EN

The fall of the Polish-Lithuanian Commonwealth after the uprising of 1794 did not mean that Poles abandoned their independence efforts. In most political circles, there was a growing awareness that the hopes for regaining sovereignty should be tied to the political actions of France and the victorious Napoleon Bonaparte. After the victories on the fields of Jena and Auerstädt on October 14, 1806, the French army was tired and could not cope with the Prussian-Russian offensive. The remnants of the Prussian army remained on the former Polish territories, which made the French think of the possibility of an armed engagement of the Poles against them, in exchange for a vague promise of restoring Poland’s political existence. General Jan Henryk Dąbrowski, founder of the Polish Legions in Italy, was chosen to organize a diversion in the enemy’s rear. In Greater Poland (Wielkopolska) the general was highly respected as a hero of the Kościuszko insurrection of 1794. Napoleon, wanting to win Poles over to his own political goals, decided to use the authority of Tadeusz Kościuszko, who turned out to be sceptical of French promises. The instrumental attitude towards the Polish leaders was confirmed both by the dishonest actions of French diplomacy and by Napoleon’s preserved correspondence. The announcement of the uprising in Greater Poland, which was enthusiastically welcomed by the urban population, was met with distrust by part of the society. The institution of the nobility’s mass mobilisation and conscription in the cantonal system were reactivated. The command of the created formations was often entrusted to officers with insurrection past, who in addition to moral authority, represented the continuity of tradition. Although there are many unknowns connected with the 1806 uprising, not only with regard to the attitude of the society, but also as far as the actions of French diplomacy are concerned, the scale of involvement of the Kościuszko Insurrection veterans in the next chance to rebuild the Republic of Poland has become a permanent part of historical memory.

PL

Upadek Rzeczypospolitej po powstaniu z 1794 roku nie przesądził o zaniechaniu dążeń niepodległościowych przez uczestników Insurekcji Kościuszkowskiej. Po zwycięstwach na polach Jeny i Auerstädt 14 października 1806 roku armia francuska była zmęczona i mogła nie sprostać ofensywie prusko-rosyjskiej. Na dawnych ziemiach polskich wciąż znajdowały się resztki armii pruskiej, co wysuwało na pierwszy plan kwestię zaangażowania Polaków przeciwko Prusom oraz wspierającej je Rosji w zamian za niejasną obietnicę przywrócenia Polakom bytu politycznego. Do zorganizowania dywersji na tyłach przeciwnika wybrano pełniącego funkcję generalnego inspektora kawalerii włoskiej generała Jana Henryka Dąbrowskiego, twórcę Legionów Polskich we Włoszech. W Wielkopolsce generał był otaczany szacunkiem, który zdobył podczas Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 roku. Chcąc pozyskać Polaków do realizacji własnych celów politycznych, Napoleon postanowił wykorzystać autorytet Tadeusza Kościuszki, silnie związanego z tradycją francuskiego i amerykańskiego Oświecenia. Kościuszko nie ufał deklaracjom Napoleona, nie stanął na czele Legionów Polskich, choć często występował w roli mentora wobec władz francuskich. Zdecydowanie odmówił także firmowania działań w Wielkopolsce. Jego sceptycyzm wzmacniało stanowisko dyplomacji francuskiej względem insurekcji z 1794 roku. Instrumentalne traktowanie polskich przywódców potwierdzają zarówno nieuczciwe działania dyplomacji francuskiej, jak i zachowana korespondencja Napoleona. Ogłoszenie powstania w Wielkopolsce, entuzjastycznie przyjęte przez mieszkańców miast, spotykało się z nieufnością części społeczeństwa. Reaktywowano instytucję pospolitego ruszenia szlachty, wzorem insurekcji przeprowadzono pobór w systemie kantonalnym. Dowództwo tworzonych formacji często powierzano oficerom z przeszłością insurekcyjną, którzy oprócz autorytetu moralnego reprezentowali ciągłość tradycji. Mimo że w epizodzie z 1806 roku pozostaje dostatecznie wiele niewiadomych, nie tylko w odniesieniu do postawy polskiego społeczeństwa, ale i działań dyplomacji francuskiej, skala zaangażowania weteranów Insurekcji Kościuszkowskiej w kolejną szansę odbudowy Rzeczypospolitej wpisuje się na trwałe do pamięci historycznej.

Refine search results

Powstanie i rozwój Kościoła nowacjańskiego

Co robią przywódcy?

Восстание 1916 года в Кыргызстане сквозь призму периодической печати 1991 г.

В эпицентре восстания

Namiestnicy Królestwa Polskiego wobec polskiego ruchu niepodległościowego w drugiej połowie 1861 i pierwszej połowie 1862 roku w świetle ich korespondencji z carem Aleksandrem II

Rebelia Tuaregów w Mali w 2012 roku a czynnik islamski

Восстание 1916 г. в оценке первых национальных лидеров Казахстана и Кыргызстана 1920–1930-х гг.

„Chrześcijańska krucjata” w Chinach. Tajpingowie w świetle relacji Johna Scartha

Zagadnienie jeniectwa w koncepcjach insurekcyjnych XIX wieku

Тапанiмiчная прастора рамана Анны Накваскi “Лiтоўскi паўстанец”

The Battle of Racławice in feature film

Nieznana strona znanej wojny: głód w armiach koronnej i kozackiej w pierwszych latach powstania Bohdana Chmielnickiego

Восстание 1916 года: к проблеме историографии и источниковедения

Elijah, Elisha and Polish independence

Weterani Insurekcji Kościuszkowskiej w powstaniu 1806 roku w Wielkopolsce