Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 41

first rewind previous Page / 3 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  prawa kobiet
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
PL
Artykuł koncentruje się na problemie ratyfikacji przez Polskę Konwencji Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Obejmuje on analizę zgodności z Konstytucją RP niektórych przepisów Konwencji. Zdaniem autora, konwencja nie zawiera postanowień ogólnych sprzecznych z Konstytucją RP. Autor stoi na stanowisku, że właściwa interpretacja tego dokumentu wymaga analizy jego autentycznych tekstów w języku angielskim i francuskim, a nie dostępnych polskich, mylących tłumaczeń. Dodatkowo istotny jest Raport wyjaśniający, który jako dokument sporządzony w związku z przygotowaniem Konwencji jest istotną wskazówką interpretacyjną.
EN
The article focuses on issues related to ratification in Poland of the Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence. It includes an analysis of constitutionality of the certain provisions of the Convention. In the author’s view, the Convention does not contain any provisions inconsistent with the Constitution of Poland. However, he claims that proper interpretation of this document requires analysis of its authentic texts in English and French.
PL
Przedstawione w tytule artykułu zagadnienia badawcze stanowią przedmiot analizy w dwóch głównych aspektach, po pierwsze, statusu kobiet w prawie prywatnym, warunkowanym ogólnymi zasadami regulującymi zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych i po drugie, statusu kobiet w sferze prawa publicznego, w tym także możliwości oddziaływania na sposób sprawowania władzy. Rozważania niniejsze oparto przede wszystkim na metodzie analizy źródeł prawa, a sam artykuł ma charakter przyczynkowy. Materiały źródłowe cytowane w przypisach zgromadzone zostały w wersji drukowanej podczas kwerendy w Bibliotece Kongresu USA.
PL
Artykuł porusza kwestię socjalizacji dzieci za pomocą kultury popularnej. Autorka wychodzi z założenia, że kulturę popularną można traktować jako nośnik wartości i wzorców postępowania, a także jako kluczowy czynnik socjalizacji. Kody, konteksty czy też wartości jakie są przekazywane poprzez filmy animowane, dziecko może później odnosić do otaczającej je rzeczywistości. W ten sposób możliwe jest uczenie się ról w rodzinie, ról zawodowych czy też ról płciowych, które następnie są utrwalane w zabawie. Autorka bada oddziaływanie kultury popularnej poprzez analizę filmów animowanych wyprodukowanych przez wytwórnię Walt Disney Pictures, w których głównymi bohaterkami są księżniczki i w których role płciowe zajmują bardzo dużo miejsca. Zakładając, że płeć jest konstruowana społecznie, to normy płci poznawane są poprzez interakcje z ludźmi oraz kulturę popularną, które przekazują normy i wartości społeczeństwa, w którym żyjemy. Autorka zwraca uwagę na to jak zmieniały się przekazywane wzorce i jaki był ich związek z prawami kobiet. Jednocześnie analizuje wpływ tychże filmów na kulturę prawną – zastanawia się jak filmy animowane wpływają na świadomość prawną i postawy wobec prawa oraz jakie wzorce są przekazywane najmłodszym obywatelom.
PL
The social situation of women in contemporary South Korea should be considered through the prism of various events taking place in the past on the Korean Peninsula. Although the state is modern, there is still no full equality between the sexes, and the women are perceived as subordinate to men. The reason of status quo is worth considering. Certainly one of the factors that had significant impact on this phenomenon was the comfort women social situation during World War II and thus during the 1910–1945 Japanese occupation in Korea and after its end. The aim of the article is to show the relationship between comfort women and contemporary perception of women in South Korea. Surely not only comfort women situation but also Confucianism has had an influence on Korean society.
EN
The article aims at showing the situation of women all over the world. Despite many treaties, international provisions and organizations working for reducing discrimination against females, there are still instances of violation of women's rights. As a result of socio-cultural changes, which have occurred over several centuries, the male is seen as someone superior in the social hierarchy. However as a result of globalization, we can witness more and more often how the formation of the system of international law is taking place even in the most distant places in the world. These changes empower women for their fight for rights. Thanks to the increasing globalization and the development of international communication the information indicating the existence of a wellestablished system of international law reaches women from distant places of the world much more often. A regular flow of such information raises the level of self-awareness of women making them want to fight for their own will and freedom of existence, the opportunity to decide for themselves about themselves. In some countries, e.g. Arabic or African, for several years now, women have been systematically attempting to fight for their own rights, but it has also often been the case that because of their efforts, they ended up in a worse situation than before. This fact effectively prevents women from striving for their rights, e.g. women victims in courts. Unfortunately, in many cases women (especially in African countries) remain passive to the abuses of men.
PL
Artykuł ma na celu ukazanie sytuacji kobiet na świecie. Mimo wielu traktatów i postanowień międzynarodowych oraz organizacji działających na rzecz zmniejszenia dyskryminacji płci żeńskiej dochodzi do łamania praw kobiet. W wyniku zmian społeczno-kulturowych, które odnotowano na przestrzeni kilku wieków, mężczyzna postrzegany jest jako wyżej znajdujący się w hierarchii społecznej. Jednak w wyniku globalizacji coraz częściej, nawet w najbardziej oddalonych zakątkach świata, mamy do czynieni z tworzeniem się systemu prawa międzynarodowego, dzięki któremu kobiety mogą walczyć o własne prawa. Za sprawą postępującej globalizacji oraz rozwoju komunikacji międzynarodowej do kobiet z bardzo odległych zakątków świata coraz częściej docierają informacje świadczące o istnieniu ugruntowanego systemu prawa międzynarodowego. Systematyczny napływ takich informacji podnosi poziom samoświadomości kobiet sprawiając, iż pragną one walczyć o własną wolę i swobodę istnienia, o możliwość samodzielnego decydowania o sobie. W części państw, np. arabskich lub afrykańskich kobiety od kilku lat systematycznie podejmują próby walki o własne prawa, niestety niejednokrotnie popadają przez to w sytuację jeszcze gorszą, niż przed podjęciem jakichkolwiek działań. Fakt ten skutecznie przeciwdziała przed dociekaniem swoich praw, np. na drodze sądowej przez pokrzywdzone kobiety. Niestety w wielu przypadkach kobiety ( zwłaszcza w krajach afrykańskich) pozostają bierne wobec poczynań mężczyzn.
EN
A woman from the beginning of the twenty-first century is someone completely different than a hundred years ago: she has different activities, ambitions, different social status and different demands are placed on her. Interpersonal relationships and moral reality are also different from those in which a woman was supposed to function a hundred years ago. The factors that played an important role and that determined the place of women in society, beyond gender, were age and social position. The applicable legal regulations, the way society perceived, the patterns of behavior used or the scope of personal freedom differed depending on whether the woman was married, widowed or maiden. In anthropological terms, it should be noted that each historical epoch has developed specific cultural patterns, but it was only the emergence of modern societies that resulted in significant qualitative changes.
PL
Kobieta z początku XXI wieku jest już kimś zupełnie innym niż sto lat wcześniej: ma inne zajęcia, ambicje, inny status społeczny i stawiane są jej inne wymagania. Relacje międzyludzkie oraz rzeczywistość obyczajowa również różnią się od tych, w których funkcjonować miała kobieta jeszcze przed stoma laty. Czynnikami które odgrywały istotną rolę i które decydowały o miejscu kobiet w społeczeństwie, poza płcią, były wiek i pozycją społeczna. Obowiązujące uregulowania prawne, sposób postrzegania przez społeczeństwo, stosowane wzorce zachowań czy zakres wolności osobistej różniły się w zależności od tego, czy kobieta była mężatką, wdową, panną. W ujęciu antropologicznym należy zauważyć, iż każda epoka historyczna wypracowała swoiste wzorce kulturowe, ale dopiero powstanie nowoczesnych społeczeństw zaowocowało znaczącymi zmianami jakościowymi.
EN
“In the diary like in a mirror, search for images of the past, charming memories, youth, and may they never be covered by the mold of oblivion or masked by the shadow of a new life full of happiness. For one shall remember that the path to the future led through an immortal past” wrote Jadwiga Orłowska, a 20-year-old, on the title page of her diary on May 7, 1918. The testimony of the era immortalized on yellowed pages is exceptionally valuable since the fate of the author became combined with the history of the reborn Poland. Next to soldiers fighting for the borders, another battle was initiated then also by women. Jadźka, as her relatives called her, was there with them. The purpose of this paper is to show the situation of women wishing to work as lawyers in the 20th century through the prism of the biography of one female lawyer.
PL
„W pamiętniku jak w zwierciadle szukaj obrazów minionej przeszłości, wspomnień uroczych, porywów młodości i niechaj nigdy nie pokryje ich pleśń zapomnienia ani przesłoni cień nowego, pełnego szczęścia życia. Pamiętać bowiem należy, że droga ku przyszłości wiodła przez nieśmiertelną przeszłość” zapisała 7 maja 1918 roku na tytułowej karcie swojego dziennika 20-letnia Jadwiga Orłowska. Świadectwo epoki uwiecznione na pożółkłych kartkach jest wyjątkowo cenne, gdyż losy autorki sprzęgły się z dziejami odradzającej się Polski. Obok żołnierzy walczących o utrwalenie granic odrębną batalię zainicjowały wtedy również kobiety. Jadźka, jak ją nazywali bliscy, stanęła z nimi w jednym rzędzie.
EN
For over a decade, Iceland has been ranked first among countries around the world in the field of equality between women and men, both in the legal and social aspects. But such a spectacular achievement is not the result of legal regulations developed today or even in the last few decades. This is the final achievement of consistent, over a century of work - especially of women - for the proper and equal treatment of people, regardless of gender, and other differentiating factors. And although it is probably not realistic to create an ideal model, the Icelanders managed to work out a very difficult thing. Coexisting at the intersection of great attachment to tradition and the church, they noticed the subjectivity of each individual, as well as the right of this individual to be an equal subject of human rights and liberties. So, what is the concept of equality shaped in contemporary Iceland, and what legal and social processes have Icelanders undergone to achieve such exemplary standards? Pointing it out is the aim of this article.
PL
Islandia od ponad dekady plasuje się na pierwszym miejscu wśród krajów całego świata pod względem równości kobiet i mężczyzn tak w porządku prawnym, jak i społecznym. Ale tak spektakularne osiągnięcie nie jest wynikiem regulacji prawnych kształtowanych współcześnie a nawet w ostatnich kilku dekadach. Rezultat ten to efekt finalny konsekwentnej, ponadwiekowej pracy - zwłaszcza kobiet - na rzecz właściwego, równego traktowania ludzi, bez względu na płeć oraz inne czynniki różnicujące. I chociaż zapewne nie jest realne stworzenie modelu idealnego, Islandczykom udało się wypracować rzecz bardzo trudną. Koegzystując na styku ogromnego przywiązania do tradycji i kościoła, dostrzegli podmiotowość każdej jednostki, a także prawo tej jednostki do bycia równoważnym podmiotem w aspekcie korzystania z praw i wolności człowieka. Jak kształtuje się zatem koncepcja równości we współczesnej Islandii oraz jakim procesom prawno-społecznym poddali się Islandczycy, żeby osiągnąć tak wzorcowe standardy?
PL
Rozważając kwestie związane z walką o prawa polityczne dla kobiet, nie można lekceważyć niektórych najważniejszych czynników, decydujących o poziomie uczestnictwa kobiet w życiu politycznym. Jeśli chodzi o dyskusję naukową na temat obecności kobiet w szeroko rozumianej polityce, najczęściej przywoływanymi faktorami wpływającymi na ten stan rzeczy są czynniki biologiczne, społeczne, ideologiczne, strukturalne, kulturowe, religijne czy ekonomiczne. Minęło 100 lat, a Polki, mimo iż stanowią nieco ponad połowę polskiego społeczeństwa, nadal mają niezbyt wielką reprezentację w parlamencie, w biznesie w wielu przypadkach ich pensje są niższe niż mężczyzn na podobnych stanowiskach, a rola kobiety w przestrzeni publicznej – ze szczególnym naciskiem na sferę polityczną – jest nadal niższa niż rola mężczyzny. Celem niniejszego tekstu jest analiza przesłanek utworzenia i funkcjonowania Kongresu Kobiet Polskich w ciągu ostatnich dziesięciu lat.
EN
When considering the issues related to the fight for women’s political it is not possible to disregard some of the most important factors determining the level of women’s participation in political life. As regards scientific discussion on the presence of women in government roles, the most frequently cited reason contributing to lesser representation of women are biological, social, ideological, structural, cultural, religious and economic factors. 100 years have passed and women, who account for slightly more than a half of the Polish society, still have too low representation in the parliament, in many cases their salaries are lower than those of men at similar positions, they play specific social and professional roles assigned on the grounds of sex, and still some people try to marginalize them professionally and deprive of their freedoms. The aim of this text is to analyze premises for the establishing of the Association of Congress of Women and results achieved over the past ten years. The main objectives adopted for purpose of the text include the verification of demands set by the Association and their implementation, and the analysis of its activity in terms of socio-political changes. Content analysis was used as the method.
PL
Pojęcie „przestępstw bez ofiar” (victimless crimes) to jeden z czołowych terminów amerykańskiej kryminologii, stosowany również przez środowiska libertariańskie. Zakłada ono, że czyny, które nie powodują krzywdy drugiej osoby (lub dokonywane są za jej zgodą), powinny być legalne. Teoria ta znalazła również oddźwięk w amerykańskim konstytucjonalizmie, natomiast w polskiej nauce prawa konstytucyjnego pojęcie to jest w zasadzie nieznane. Również orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego ma charakter bardziej konserwatywny i paternalistyczny niż libertariański. Trybunał nie uznał za niekonstytucyjne przepisów nakazujących jazdę samochodem z zapiętymi pasami bezpieczeństwa. Posiadanie marihuany na własny użytek również, zdaniem Trybunału, może być zakazane przez polskie prawo, a uzasadnienie posługiwało się typowo konserwatywnymi argumentami. Polska Konstytucja chroni także moralność publiczną, co stoi w dalekiej sprzeczności z libertarianizmem. Autor koncepcji, Edwin Schur, uznawał również aborcję za victimless crime. Trybunał Konstytucyjny stoi na skrajnie innym stanowisku, uznając potrzebę ochrony życia nienarodzonego. Aksjologia polskiej Konstytucji bliższa jest tym samym duchowi chrześcijańskiej demokracji niż liberalizmu.
EN
The term “victimless crimes” is one of the leading concepts of American criminology, also used by libertarian circles. It assumes that acts that do not cause harm to the other person (or are made with his consent) should be legal. This theory has also found a resonance in American constitutionalism, whereas in Polish science of constitutional law this concept is virtually unknown. The case law of the Constitutional Tribunal is also more conservative and paternalistic than libertarian. The Tribunal did not consider unconstitutional provisions to drive a car with fastened seatbelts. Possession of marijuana for own use also, in the Court’s opinion, may also be prohibited by Polish law and the justification used typical conservative arguments. The Polish Constitution also protects public morality, which is in direct contradiction to libertarianism. The author of the concept, Edwin Schur, also considered abortion as “victimless crime”. The Constitutional Tribunal has an extremely different position, recognizing the need to protect unborn life. The axiology of the Polish Constitution is closer to the same spirit of Christian democracy than to extreme liberalism.
EN
The article is a report of a comparative study of the ethical orientations of women in Poland and Serbia. We have two ethical orientations in the theoretical sense: focused on justice and care. Social context to compare is a situation of women and their rights in Poland and Serbia. We ask about the differences in ethical orientations of women in Poland and Serbia. Our results shows, that women from Poland has higher indication justice ethical orientation, then Serbian women. However this relation isn’t simple.
PL
Artykuł jest raportem z badań porównawczych nad orientacjami etycznymi kobiet w Polsce i Serbii. Wyróżniamy dwie orientacje etyczne: na sprawiedliwość i troskę. Kontekstem społecznym do porównania jest sytuacja kobiet, ich praw w Polsce i w Serbii. Stawiamy pytanie o różnice w orientach etycznych badanych z Polski i Serbii. Wyniki badań pokazują, że kobiety z Polski uzyskają wyższe średnie orientacji na sprawiedliwość niż badane z Serbii. Jednak ta relacja nie prosta.
PL
Prawo do ochrony życia i zdrowia jest jednym z fundamentalnych praw człowieka. W związku z tym nie może być ograniczane z uwagi na płeć, a zwłaszcza gdy mamy do czynienia z kobietą ciężarną. Tymczasem w Polsce od lat 90. XX wieku trwa proces ograniczenia dostępu do legalnej aborcji. Demokratycznie wybrane władze mają prawo do kształtowania systemu prawnego także w tym zakresie, jednak na mocy orzeczenia polskiego Trybunału Konstytucyjnego w 2020 r. doszło do delegalizacji aborcji, w przypadku, gdy ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety. Liczba przypadków, gdy lekarze odmawiają pomocy kobietom ciężarnym rośnie, a nawet dochodzi do utraty życia kobiety na skutek bierności lekarzy. W tych okolicznościach należy dokonać analizy przepisów obowiązujących w Polsce i ustalić, jaki jest obecnie zakres uprawnień kobiety, jaki zakres obowiązków lekarza, a także czy przepisy nie utrudniają nadmiernie dostępu do legalnej aborcji.
EN
The right to the protection of life and health is one of the fundamental human rights. Therefore, it cannot be restricted on the basis of gender, especially when we are dealing with a pregnant woman. Meanwhile, in Poland, since the 1990s, there has been a process of limiting access to legal abortion. Democratically elected authorities have the right to shape the legal system in this area as well, however, by virtue of a ruling of the Polish Constitutional Tribunal in 2020, abortion has been outlawed in cases where pregnancy threatens a woman’s life or health. The number of cases where doctors refuse to help pregnant women is increasing, and there is even a loss of a woman’s life as a result of doctors’ passivity. In these circumstances, it is necessary to analyse the regulations in force in Poland and determine what is currently the scope of a woman’s rights, what is the scope of a doctor’s duties, and whether the regulations do not excessively hinder access to legal abortion.
EN
The major objective of this article is to emphasise the importance and the role of precedent – understood in broad terms – in forming the normative reality, exerting an impact on the content of normative elements, including human rights, particularly women’s rights. Being an essential part of the normative reality, precedents are a particular kind of normative messages of a considerable power. Taken into account their narrative form, comprehensiveness of the content, media hype and possibilities of a mass broadcasting, precedents constitute an important element and play a significant role in forming the normative reality, which is characteristic for the present-day society. Being a phenomenon characteristic for a post-modernist society, the normative reality is understood in contrast to static conceptions of a normative or axionormative order, which have a given structure and distinct boundaries. The analysis of precedent rulings, stemming from various law orders, regarding women’s equal rights in the employment process, aims at highlighting their importance both in forming the content of human rights and their impact on law and law enactment.
PL
Głównym tematem artykułu jest wskazanie na znaczenie i rolę szeroko rozumianego precedensu w kształtowaniu przestrzeni normatywnej, oddziaływanie na treści normatywnych elementów, w tym praw człowieka, a w szczególności na prawa kobiet. Precedensy, będąc istotną częścią składową przestrzeni normatywnej, są szczególnego rodzaju komunikatami normatywnymi, o znacznej sile oddziaływania. Ze swej istoty, a zwłaszcza ze względu na narracyjną formułę, zrozumiałość treści, medialność i możliwości szerokiego upowszechnienia, stanowią ważny element i odgrywają istotną rolę w kształtowaniu przestrzeni normatywnej, charakterystycznej dla współczesnego społeczeństwa. Pojęcie przestrzeni normatywnej, zjawiska charakterystycznego dla społeczeństwa postmodernistycznego, jest rozumiane w opozycji do statycznych koncepcji ładu normatywnego lub aksjonormatywnego, o określonej strukturze i wyraźnie zaznaczonych granicach. Analiza precedensowych orzeczeń, pochodzących z różnych porządków prawnych, a odnoszących się do równouprawnienia kobiet w zatrudnieniu, ma ukazać ich wagę zarówno w formułowaniu treści praw człowieka, jak i oddziaływaniu na prawo i jego tworzenie.
PL
Artykuł bada zagadnienie, jakim jest niejednoznaczne położenie kobiet w jednym z krajów kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej – w Turcji. Rozważania będące treścią artykułu oscylują wokół pytania o przyczyny społecznej akceptacji dla łamania praw kobiet w tym państwie. By na nie odpowiedzieć, z jednej strony poruszona zostaje kwestia stanu prawnego (niegdysiejszego oraz obecnego), dotyczącego kwestii równouprawnienia, z drugiej zaś zostają opisane aktualne przypadki naruszeń praw kobiet. Duży kontrast pomiędzy tym, co państwo tureckie gwarantuje w różnego rodzaju aktach prawnych, a rzeczywistą trudną sytuacją, w jakiej znajdują się tamtejsze kobiety, prowokuje do stawiania kolejnych pytań. Ostatecznie, rozważania prowadzą do wniosku, iż to patriarchalne tradycje oraz ideologia kemalistyczna są dwiema głównymi przyczynami, które doprowadziły do obecnej - dość ambiwalentnej – sytuacji, w której tkwią dziś tureckie kobiety. W całym artykule pojawiają się liczne nawiązania do starań Turcji, by zostać członkiem Unii Europejskiej – jest to bowiem istotny powód, który od wielu lat wpływa na modernizację prawa w tym kraju.
EN
The article “Status of women in the Republic of Turkey” examines the issueof an ambiguous predicament of feminine part of the society in one of the European Union’s candidate countries. The objective of the article is to attempt to answer the following question: what are the reasons of social acceptance for violating women’s rights in Turkey? In order to examine the issue, this paper describes and compares legal status (past and present) concerning Turkish women and the instances of abusing their rights. Big contrast shown between them raises other questions. In the end all eflections lead to conclusion that patriarchal heritage and Kemalism’s inadvertences are the two main reasons responsible for current predicament of Turkish women. The whole article refers to the efforts of Turkey to become an EU member, as it plays a significant role there in the process of law modernisation.
PL
W poszczególnych częściach artykułu przedstawiono kulturowe, teoretyczne i prawne aspekty problematyki, faktyczną zmianę pozycji Afganek, bariery ich emancypacji oraz opinie Afgańczyków na temat wybranych zagadnień dotyczących funkcjonowania kobiet w społeczeństwie. Po zakończeniu w 2014 r. misji ISAF rząd prezydenta Aszrafa Ghaniego stanął przed poważnymi wyzwaniami w zakresie bezpieczeństwa. W związku z tym poja-wiły się obawy, że kwestia praw kobiet może zostać zmarginalizowana. Spekulacje te nie potwierdziły się, ponieważ władze Afganistanu wykazują determinację w reformowaniu tego obszaru zagadnień. Problemem jest jednak wprowadzanie w życie nowych rozwiązań, szczególnie na terytoriach kontrolowanych przez talibów.
16
63%
PL
W Rosji przed rewolucją na rynku prasy kobiecej dominowały czasopisma o charakterze literacko-społecznym, mające na celu edukację kobiet oraz zapewnienie im rozrywki. Dopiero w okresie rewolucyjnym (1904–1917) wraz z aktywizacją ruchów kobiecych i upolitycznieniem „kwestii kobiecych” nastąpił intensywny rozwój prasy kobiecej. Na łamach prasy politycznej feministki i przedstawiciele lewicowych partii politycznych poruszali problemy kobiet związane z ich nierównym statusem w społeczeństwie i rodzinie. Wzmianki o działalności organizacji kobiecych i prowadzonej walce o prawa kobiet pojawiały się także w czasopismach masowych o charakterze literacko-publicystycznym, w których dominowały jednak tematy związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego oraz modą. Propagowały one też często tradycyjną rolę kobiety.
EN
In Russia, in the pre-revolutionary period, magazines of literary and social character dominated on the female press market, their role was both educating women and providing entertainment to them. In the revolutionary period (1904–1917), the activation of women’s movements and the politicisation of the “women’s issues” affected an intensive development of the women’s press. In the political press, feminists and representatives of leftist political parties raised women’s problems, their unequal status in society and in the family. In mass magazines of literary and journalistic character, which often promoted the traditional role of women, despite of topics related to running a household and fashion, there were references to the activities of women’s organisations and the fight for women’s rights.
EN
This paper is dedicated to the history of the Women’s International Democratic Federation (further WIDF), the influential transnational organization of the period of the Cold War. The scholars who were dealing with the history of this organization have different opinions about its activities and historical role. Indeed, several researches have shown that the federation realized a lot of solidarity work; the federation was important not least with respect to the anti-colonial and anti-racist struggles as well for cooperation between women from inside and outside Europe. But on the other hand, historically this organization was seen as dependent from the Soviet Union or as the organization where Communist ideas and Soviet bloc’s geopolitical interests have played an important role. The aim of this paper is to explore some of the contradictory aspects of the WIDF’s ideology and activities. I use the WIDF’s official publications, first of all, the federation’s journal Women of the Whole World/ Zhenshchiny mira (published from 1951 in English, French, Russian and, later on German, Spanish and Arabic) vis-à-vis the material from the archive in Moscow, belonging to the WIDF’s member organization from the Soviet Union (GARF, Fond of the Committee of the Soviet Women). In this paper I discuss the federation’s use of the achievements of the state socialist countries on the way to women’s emancipation as well as WIDF’s main political concepts and some of their interpretations. Thus, I explore the contradictions with respect to how the concepts as human rights, democracy and women’s rights were used in WIDF’s documents from different periods as well as discuss conflicts connected to their use.
PL
Artykuł poświęcony jest historii Światowej Demokratycznej Federacji Kobiet (ŚDFK), wpływowej międzynarodowej organizacji okresu zimnej wojny. Badacze zajmujący się jej funkcjonowaniem prezentują zróżnicowane opinie na temat działalności i roli historycznej federacji. Z dotychczasowych ustaleń wynika, że ŚDFK oprócz inspirowania Europejek i kobiet z pozostałych kontynentów do walki o ich prawa, realizowała wiele projektów solidarystycznych. Niektóre z jej inicjatyw miały wpływ zarówno na proces dekolonizacji, jak też postępy w walce z rasizmem. Jednocześnie organizacja była postrzegana jako zależna od Związku Sowieckiego, jako struktura propagująca idee komunistyczne i geopolityczne interesy bloku wschodniego. Celem tego artykułu jest zbadanie pewnych sprzeczności pomiędzy bazą ideologiczną, a praktyczną działalnością ŚDFK. Podstawą do opracowania tematu są z jednej strony publikacje zaczerpnięte z oficjalnego organu prasowego federacji, którym od 1951 r. był periodyk „Kobiety Całego Świata” (ukazywał się w języku angielskim, francuskim, rosyjskim, a później niemieckim, hiszpańskim i arabskim), a z drugiej strony materiały zrzeszonego w ŚDFK Komitetu Kobiet Sowieckich (dostępne w zasobie Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej, w zespole Komitetu Kobiet Sowieckich). W artykule scharakteryzowano główne koncepcje polityczne ŚDFK, jak też skalę wykorzystania do celów propagandowych przez federację osiągnięć państw socjalistycznych. Ukazano też poprzez pryzmat oficjalnych dokumentów federacji, z różnych okresów jej działalności zmieniające się interpretacje takich pojęć, jak demokracja, prawa człowieka, prawa kobiet oraz wynikłe z tego sprzeczności związane z użyciem tych pojęć.
EN
In this article, we analyze the protests that took place in Poland after the Constitutional Court handed down its sentence (October 22, 2020) that strengthened the current abortion law. Using sociological categories concerning new social movements and collective actions, we try to explain what was happening on the streets of Polish cities at the turn of autumn and winter 2020. Based on our own activist experiences in Toruń and analysis of existing data, we describe the nature of protest actions, explain their wide scale, and confront the controversies and questions that surrounded the actions of the Women’s Strike and co-protesters.
PL
W artykule poddajemy analizie protesty mające miejsce w Polsce po ogłoszeniu wyroku przez Trybunał Konstytucyjny (22 października 2020 r.), który zaostrzył obowiązujące prawo aborcyjne. Używając kategorii socjologicznych, dotyczących nowych ruchów społecznych i działań zbiorowych, staramy się wyjaśnić, co działo się na ulicach polskich miast na przełomie jesieni i zimy 2020 roku. Opierając się na własnych aktywistycznych doświadczeniach oraz analizie danych zastanych, opisujemy charakter działań protestacyjnych, wyjaśniamy ich szeroką skalę oraz mierzymy się z kontrowersjami i pytaniami, które dotyczyły działań Strajku Kobiet i współprotestujących. Z uwagi na własne zaangażowanie w działania protestacyjne w Toruniu, opisujemy przykłady konkretnych działań, które miały miejsce w mieście.
PL
Wyrok Sądu Najwyższego USA Roe v. Wade był kluczowy w walce amerykańskich kobiet o prawo do aborcji. Został on oparty o konstytucyjną zasadę prawa do prywatności i poddany krytyce, iż właściwszym byłoby oparcie go o zasadę równości. Celem artykułu jest porównanie sposobu argumentacji orzeczeń Sądu Najwyższego w USA legalizujących aborcję z wyrokiem polskiego Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r. ograniczającego i tak już restrykcyjne prawo do aborcji. W artykule poddano analizie wyrok TK i przedstawiono również jego potencjalne skutki w zakresie praw kobiet, równości płci i wolności. W swojej konkluzji artykuł wskazuje na możliwe rozwiązania prawne dotyczące dylematu aborcyjnego i podejmuje problem dyskryminacji płci.
EN
The U.S. Supreme Court’s Roe v. Wade ruling was pivotal in American women’s fight for the right to abortion. It was based on the constitutional principle of the right to privacy and was criticized that it would be more appropriate to base it on the principle of equality. The aim of the article is to compare the way in which the U.S. Supreme Court rulings legalizing abortion have been argued with the Polish Constitutional Tribunal’s 2020 ruling limiting the already restrictive right to abortion. The article analyzes the judgment of the Constitutional Tribunal and presents its potential effects in terms of women’s rights, gender equality and freedom. In its conclusion, the article points to possible legal solutions to the abortion dilemma and addresses the issue of gender discrimination.
EN
Middle Assyrian Laws (MAL) are a Mesopotamian law collection created approximately in the 12th century BC in Assur (now Qal’at Sherqat in Iraqi Kurdistan). The text contains a Polish translation and a commentary concerning the first tablet of this collection, MAL A (VAT 10000 = KAV 001). Tablet MAL A (also known as Frauenspiegel) consists of laws concerning women, and women in it are either perpetrators or victims of crimes. This document offers a unique insight into contemporary Middle Assyrian and Mesopotamian societies as it covers a wide range of issues like theft, assault, adultery and rape, homosexuality, marriage, and family law.
PL
Prawa średnioasyryjskie to mezopotamski zbiór praw stworzony w ok. XII w. p.n.e. w Aszur (obecnie Qal’at Szerkat w irakijskim Kurdystanie). Tekst zawiera polskie tłumaczenie i komentarz do pierwszej tabliczki tego zbioru, MAL A (VAT 10000 = KAV 001). Tabliczka MAL A (znana jako Frauenspiegel) zawiera prawa dotyczące kobiet (gdzie kobiety są albo winnymi przestępstw, albo poszkodowanymi). Dokument ten w sposób unikalny informuje nas o średnioasyryjskim i mezopotamskim społeczeństwie tego czasu, zajmując się takim zagadnieniami, jak kradzież, napaść, zdrada małżeńska i gwałt, homoseksualizm, małżeństwo i prawo rodzinne.
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.