Search results

1

Zakaz naruszania istoty treści praw podstawowych w Ustawie Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec z 1949 r

100%

Niżnik-Mucha A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2011

|

issue 4 (8)

153-182

PL

Artykuł stanowi próbę całościowej (kompleksowej) charakterystyki zakazu naruszania istoty treści praw podstawowych, będącego jednym z warunków dopuszczalności ograniczania tych praw, sformułowanym w art. 19 ust. 2 Ustawy Zasadniczej RFN z 1949 roku. Punktem wyjścia dla tej analizy jest przedstawienie genezy sformułowania tego zakazu w Ustawie Zasadniczej oraz nakreślenie jego funkcji. Kolejnym ważnym zagadnieniem podjętym w artykule jest omówienie związku, jaki występuje pomiędzy zakazem naruszania istoty treści praw podstawowych a zasadą poszanowania i ochrony godności człowieka sformułowaną w art. 1 ust. 1 UZ a także relacji pomiędzy zakazem naruszania istoty treści praw podstawowych a przepisem art. 79 ust. 3 UZ wprowadzającym tzw. postanowienia relatywnie niezmienne. Koncepcja nienaruszalności istoty praw podstawowych opiera się na założeniu, że w ramach każdego prawa podstawowego daje się wyodrębnić pewne elementy podstawowe – istotę (rdzeń – istota treści), bez której nie może ono istnieć oraz szereg elementów dodatkowych - tzw. otoczkę. O ile otoczka prawa podstawowego może być przedmiotem ingerencji ustawodawcy o tyle nigdy – w żadnych okolicznościach nie może być nim istota treści prawa podstawowego. Rzeczywista normatywna treść omawianego zakazu zależy od sposobu rozumienia samego pojęcia „istoty treści” prawa podstawowego, który nie jest niestety jednolity ani wśród przedstawicieli niemieckiej doktryny prawa konstytucyjnego ani w orzecznictwie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego RFN, stąd też zasadniczą część artykułu stanowi charakterystyka zróżnicowanych teorii dotyczących owej „istoty treści” praw podstawowych.

EN

The article is an attempt to a comprehensive characteristic of prohibition of violations concerning a substance of fundamental rights. The prohibition is one of the conditions limiting the admissibility of such rights, as formulated in Article 19 paragraph 2 FRG Basic Law of 1949. The starting point for this analysis is to present the genesis of the wording of this prohibition in the constitution and to set out its functions. Another important issue taken into account in the article is to discuss the relation which exists between the prohibition of violations concerning the substance of fundamental rights and the principle of respect and protection of human dignity as enshrined in Article 1 paragraph 1 BL and also a relation between the prohibition of violations of fundamental rights and the provision of Article 79 paragraph 3 BL introducing „provisions relatively unchanged”. The concept of the inviolability of fundamental rights being based on the assumption that within each fundamental right it is possible to extract certain basic elements – the essence (core – the essence of the content), without which it could not exist and a number of additional elements – „a milieu”. While „the milieu” of a fundamental right may be a subject of interference by the legislature so far never – under any circumstances it cannot be the content of the essence of a fundamental right. The actual normative content of the prohibition depends on how is understood the concept of „the essence of content” of a fundamental right, which unfortunately is not uniform among the representatives of the German doctrine of constitutional law, nor the case law of the Federal Constitutional Court of the FRG and hence a crucial part of the article is the characteristic of various theories regarding this „substance” of fundamental rights.

2

Zarys ewolucji aksjologicznej procesu integracji europejskiej

61%

Tomczyk M.

Przegląd Policyjny

|

2016

|

vol. 4(124)

80-98

PL

Unia Europejska (dalej jako UE) posiada ugruntowany system norm aksjologicznych określających standardy tożsamości europejskiej. Traktaty przyznają wspólnym wartościom rolę wiodącą i nadrzędną nad zasadami prawa UE. Państwa członkowskie, jak również kraje aspirujące do członkostwa w Unii, muszą — niejako z definicji — spełniać wynikające z nich kryteria i dbać o ich przestrzeganie. Ewentualne naruszenie przez państwo członkowskie wartości, na których opiera się Unia, może skutkować sankcjami w postaci zawieszenia uprawnień traktatowych, z zawieszeniem prawa głosu w Radzie włącznie. W tym kontekście pryncypialność przestrzegania norm aksjologicznych stanowi gwarancję homogeniczności UE, stanowiącej — pozbawioną granic wewnętrznych — przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Czynnikiem mającym zasadniczy wpływ na wykrystalizowanie się i ewolucję systemu aksjologicznego był proces postępującej integracji europejskiej, która w początkowym okresie skupiała się głównie na kwestiach ekonomicznych, zaś z biegiem lat — wraz z powstawaniem kolejnych wspólnot i jednolitego rynku — przekształcała się w integrację polityczną. Artykuł przedstawia zarys tego procesu z uwzględnieniem najistotniejszych momentów na przestrzeni kilkudziesięciu lat integracji europejskiej — począwszy od momentu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali aż do wejścia w życie Traktatu z Lizbony.

3

Wielopoziomowy konstytucjonalizm Unii Europejskiej a stosowanie praw podstawowych

61%

Barcik J.

Przegląd Europejski

|

2018

|

issue 2(48)

35-51

PL

Celem artykułu jest analiza sposobu stosowania praw podstawowych w złożonym systemie polityczno-prawnym Unii Europejskiej, który można określić jako wielopoziomowy konstytucjonalizm. Ponieważ standardy ochrony jednostki kreowane są tak na poziomie konstytucji narodowych, jak i na poziomie ponadnarodowym, unijnym, możliwa jest sytuacja, gdy poszczególne prawa podstawowe będą odmiennie rozumiane w państwach członkowskich. Możliwa jest także kolizja rozumienia narodowego prawa podstawowego z jego ujmowaniem na poziomie UE. Artykuł stara się odpowiedzieć na pytanie, jak rozwiązywać taki konflikt interpretacyjny. Sugerowane jest wyjście w postaci konieczności prowadzenia dialogu konstytucyjnego co do rozumienia praw podstawowych. Identyfikowane są także warunki niezbędne do prowadzenia takiego dialogu. Prowadzić on będzie do osiągania europejskiego konsensusu konstytucyjnego. W artykule stawiana jest teza, że wypracowywanie konsensusu europejskiego co do rozumienia praw podstawowych prowadzi nieodwołalnie do kształtowania się europejskiej tożsamości konstytucyjnej, odmiennej od tożsamości konstytucyjnych państw członkowskich.

EN

The aim of the article is to analyse the application of fundamental rights in the complex political and legal system of the European Union, which can be described as a multilevel constitutionalism. Because the standards of individual protection are created both at the level of national constitutions as well as at the supranational, EU level, it is possible that individual fundamental rights will be understood differently in the Member States. The article tries to answer the question how to solve such an interpretation conflict. A way out is suggested in the form of the need to conduct a constitutional dialogue on the understanding of fundamental rights. The conditions necessary to conduct such a dialogue are also identified. It will lead to achieving the European constitutional consensus. The article puts forward a thesis that the development of a European consensus as to the understanding of fundamental rights leads irrevocably to the formation of a European constitutional identity.

4

Wielopoziomowy konstytucjonalizm Unii Europejskiej a stosowanie praw podstawowych

61%

Barcik J.

Przegląd Europejski

|

2018

|

vol. 2018(2)

35-51

PL

The aim of the article is to analyse the application of fundamental rights in the complex political and legal system of the European Union, which can be described as a multilevel constitutionalism. Because the standards of individual protection are created both at the level of national constitutions as well as at the supranational, EU level, it is possible that individual fundamental rights will be understood differently in the Member States. The article tries to answer the question how to solve such an interpretation conflict. A way out is suggested in the form of the need to conduct a constitutional dialogue on the understanding of fundamental rights. The conditions necessary to conduct such a dialogue are also identified. It will lead to achieving the European constitutional consensus. The article puts forward a thesis that the development of a European consensus as to the understanding of fundamental rights leads irrevocably to the formation of a European constitutional identity. Celem artykułu jest analiza sposobu stosowania praw podstawowych w złożonym systemie polityczno-prawnym Unii Europejskiej, który można określić jako wielopoziomowy konstytucjonalizm. Standardy ochrony jednostki są kreowane zarówno na poziomie konstytucji narodowych, jak i na poziomie ponadnarodowym, unijnym, dlatego możliwa jest sytuacja, gdy poszczególne prawa podstawowe będą odmiennie rozumiane w państwach członkowskich. Możliwa jest także kolizja rozumienia narodowego prawa podstawowego z jego ujmowaniem na poziomie UE. Autor artykułu stara się odpowiedzieć na pytanie, jak rozwiązywać taki konflikt interpretacyjny. Zwraca uwagę na konieczność prowadzenia dialogu konstytucyjnego dotyczącego rozumienia praw podstawowych. Wskazuje także, jakie warunki są niezbędne do prowadzenia dialogu, który będzie sprzyjać osiąganiu europejskiego konsensusu konstytucyjnego. W artykule stawiana jest teza, że wypracowywanie konsensusu europejskiego co do rozumienia praw podstawowych prowadzi nieodwołalnie do kształtowania się europejskiej tożsamości konstytucyjnej, odmiennej od tożsamości konstytucyjnych państw członkowskich.

5

Effectiveness of EU law and protection of fundamental rights - in search of balance in the context of the ne bis in idem principle

57%

Szwarc M.

Studia Prawnicze

|

2019

|

issue 4 (220)

37-58

EN

The article undertakes the current and important issue of balancing between the Member States’ obligations to ensure effectiveness of EU law and to respect fundamental rights, taking as an example the ne bis in idem principle, enshrined in Article 50 of the Charter of the Fundamental Rights of the European Union. The recent case law of the CJEU in Di Puma, Garlsson and others and Menci is analysed. These rulings exemplify the growing importance of the issue of how to balance the two obligations in a situation when the repression undertaken by a Member State in order to ensure the full effect of EU law may infringe a fundamental right provided for in the Charter. The main objective is thus to formulate proposals on how to balance these interests, as well as to define their consequences for national courts.

6

Jak chronić prawa podstawowe własnych obywateli w sytuacji prymatu prawa unijnego? Garść refleksji na kanwie orzecznictwa FSK i TSUE dotyczącego Europejskiego Nakazu Aresztowania (ENA)

57%

Soloch B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2019

|

vol. 88

167-190

EN

The decision of the German Federal Constitutional Court of December 14, 2015 in the Identitätskontrolle case is crucial for understanding the limits of the possibility to protect national fundamental rights in the European Union. FCC de facto carried out a review of compliance with the obligation under European Union law to unconditionally execute the European Arrest Warrant (EAW) with constitutional guarantees to protect the right to dignity, but ultimately concluded that constitutional guarantees essentially coincide with the EU provisions. When issuing its ruling, although it was clearly different from the EU CJ case law on EAW, the FCC stated that there is no need to ask a question for a preliminary ruling. In spite of this, the ruling clearly influenced the subsequent development of the EU CJ case law, above all, the Aranyosi and Căldăraru cases. Moreover, it seems that it has also significantly influenced the further dynamics of relations between national constitutional courts and the EU CJ in the field of protection of fundamental rights. It can even be said that it is crucial for understanding the dynamics of the process of a judicial dialogue within the EU.

PL

Orzeczenie niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego (FSK) z 14 grudnia 2015 r. w sprawie Identitätskontrolle ma kluczowe znaczenie dla rozumienia granic możliwości ochrony krajowych praw podstawowych w Unii Europejskiej. FSK de facto przeprowadził w nim kontrolę zgodności wynikającego z prawa Unii Europejskiej obowiązku bezwarunkowego wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania (ENA) z konstytucyjnymi gwarancjami ochrony prawa do godności, ostatecznie jednak dochodząc do wniosku, że gwarancje konstytucyjne zasadniczo pokrywają się z unijnymi. Wydając swoje orzeczenie, choć było ono ewidentnie różne od dotychczasowego orzecznictwa TSUE na temat ENA, FSK stwierdził brak potrzeby zadania pytania prejudycjalnego. Pomimo to, w ewidentny sposób orzeczenie to wpłynęło na późniejszy rozwój orzecznictwa TSUE, przede wszystkim na wyrok w sprawie Aranyosi i Căldăraru. Ponadto wydaje się, że w znacznym stopniu wpłynęło ono także na dalszą dynamikę relacji pomiędzy krajowymi sądami konstytucyjnymi a TSUE w zakresie ochrony praw podstawowych. Tym samym można nawet posunąć się do stwierdzenia, że ma ono kluczowe znaczenie dla zrozumienia dynamiki procesu dialogu sądowego wewnątrz UE.

7

Insights into the Evolution of Fundamental Rights in the European Union Legislation

51%

Marcisz-Dynia A., Milczanowski M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 6 (64)

341-355

PL

Niniejszy artykuł stanowi analizę ewolucji podejścia Unii Europejskiej do kwestii ochrony praw podstawowych. Opracowanie skupia się na aktach prawa pierwotnego stojących najwyżej w hierarchii unijnych źródeł prawa. W tym zakresie przeanalizowano pod tym kątem traktaty założycielskie jak i traktaty rewizyjne a także Kartę Praw Podstawowych. Z uwagi na złożoność zagadnienia i ograniczenia objętościowe niniejszej publikacji skonkretyzowano się na kwestiach dotyczących modyfikacji treści Traktatów. Na podstawie dokonanych rozważań zakreślono proces kształtowania się wielopoziomowego systemu ochrony praw człowieka w Unii Europejskiej a także aktualny stan prawny, który stanowi niewątpliwie istotny wkład w uregulowaniu tego aspektu.

EN

This paper analyzes how the approach of the European Union to the protection of fundamental rights evolved. It focuses on primary legislation, which ranks highest in the hierarchy of EU sources of law. For this purpose, the author examines the Founding Treaties, the Reform Treaties, and the Charter of Fundamental Rights. The paper focuses on modifying the Treaties due to the complexity of the subject matter. The considerations discussed in this paper set the ground for the outline of the formation of a multi-level system of human rights protection in the European Union, as well as for the presentation of the current state of the law, which undoubtedly constitutes an important contribution to the regulation of the issue discussed.

8

Automated Driving and Data Protection: Some Remarks on Fundamental Rights and Privacy

51%

Funta R.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2021

|

vol. 13

|

issue 4

106-118

PL

W przypadku konwencjonalnych pojazdów nie były generowane żadne dane lub tylko niewielka ich ilość. Powszechne korzystanie z pojazdów automatycznych, które oprócz modułów pamięci mają bardzo dużą liczbę czujników i systemów monitoringu i w których stale odbywa się wymiana danych, ma potencjał ujawnienia wszystkich warunków życia nie tylko pasażerów, ale również przechodniów i innych ludzi. Coraz widoczniejsze tworzenie sieci kontaktów między pojazdami pozwala zwiększyć skuteczność i mobilność. Z jednej strony takie tworzenie sieci kontaktów jest całkowicie dobrowolne, ale może się też stać obowiązkowe. To drugie miało miejsce w przypadku systemu połączeń alarmowych eCall. Rozporządzenie (UE) 2015/758 zobligowało producentów samochodów do tego, by począwszy od 31 marca 2018 roku, wyposażali pojazdy w automatyczny system połączeń alarmowych, który w razie wypadku automatycznie przekaże służbom ratowniczym informacje o lokalizacji samochodu oraz inne istotne dane. Czy ta możliwość wszechobecnej ingwilacji może spowodować problemy prawne? Coraz większa rola, którą odgrywają dane, wymaga szczególnej uwagi na tle ochrony danych w oparciu o ochronę danych i prywatność.

EN

In case of conventional vehicles, no or very little data was generated. The widespread use of autonomous vehicles, which have a large number of sensors and camera systems in addition to memory modules and carry out permanent data exchange, has the potential to reveal not only the entire living conditions of the passengers, but also those of pedestrians, and others. The increasing networking of vehicles increases efficiency and mobility. On the one hand, this networking is entirely voluntary, but it can also be mandatory, as in the case of the eCall emergency call system. Regulation (EU) 2015/758 made it mandatory for car-manufacturers from March 31, 2018 to equip their vehicles with automatic emergency call system, which in the event of an accident automatically transmits the position and other relevant data to the rescue services. Can this possibility of ubiquitous surveillance may create legal problems.? This increasing role of data requires special attention against the background of data protection based on fundamental rights and privacy.

9

Natura 2000 w polskim porządku prawnym w kontekście ochrony praw jednostki

51%

Stępkowski Ł.

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne

|

2015

|

vol. 17

169 - 184

EN

Due to the lack of any possibility of judicial review of the creation of a Natura 2000 area under Polish law, the individual concerned finds oneself in the situation depicted by the ECHR in Andersson, which, in turn, has been noted by the academia and the Polish Ombudsman, to no legislative changes — which mirrors the thesis of the paper. As the law stands, an individual cannot at times pursue any legal remedy, compensation included. The author postulates to amend Article 129 of the Polish Law on the Protection of Environment to enable individuals to claim legal losses incurred because of a Natura 2000 area and to, in any event, allow full judicial review and compensation.

10

Freedom of Speech in the Federal Constitution of Brazil and the Problem of its Collision with other Fundamental Rights, particularly personality rights

51%

Robl Filho I., Sarlet I. W.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 6 (34)

133-163

EN

The fundamental right to freedom of speech is a central element of the rule of law in a democratic state that constantly collides with other fundamental rights. Both in court decisions and in legal literature there is a significant discussion on the limits of the freedom of speech, mainly concerning its collision with other fundamental rights, particularly personality rights. This debate has become very strong in Brazilian constitutional case law, mainly in the Federal Supreme Court (Supremo Tribunal Federal), but also in other constitutional systems and even in the domain of international law. Based on the decisions of the Brazilian Supreme Court and those of the US Supreme Court and the Federal Constitutional Court of Germany, this paper aims to discuss some criteria that may guide Courts when balancing freedom of speech and other fundamental rights.

PL

Podstawowe prawo do wolności słowa jest głównym elementem praworządności w pańs-twie demokratycznym, które nieustannie zderza się z innymi prawami podstawowymi. Zarówno w orzecznictwie sądowym, jak i doktrynie, trwa dyskusja o granicach wolności słowa, dotycząca przede wszystkim jego kolizji z innymi prawami podstawowymi, w szc-zególności prawami osobistymi. Debata ta stała się bardzo intensywna w związku z bra-zylijskim orzecznictwem konstytucjnym, głównie Federalnego Sądu Najwyższego (Supre-mo Tribunal Federal), ale także w innych systemach konstytucyjnych, a nawet w prawie międzynarodowym. Na podstawie decyzji Sądu Najwyższego Brazylii, a także Sądu Na-jwyższego USA i niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego, opracowanie to ma na celu przybliżenie pewnych kryteriów, którymi mogą kierować się sądy przy or-zekaniu o wolności słowa i innych prawach podstawowych.

11

Ochrona praw podstawowych jako argument w sporze o legitymizację sądowej kontroli konstytucyjności prawa – zarys problematyki

51%

Kustra-Rogatka A.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2022

|

issue 1(30)

33-43

EN

The dynamic development of judicial review of the constitutionality of laws in the second half of the twentieth century is reflected in contemporary theories of judicial review. They go beyond the original axis of the dispute over the legitimacy of judicial review, which was shaped by the counter-majoritarian dilemma, and often become more nuanced. In addition to arguments related to the conceptions of institutional cooperation and accountability function of judicial review, rights-based theories of judicial review take on more and more importance. The aim of this article is to outline a wide range of issues related to the protection of fundamental rights, which protection is considered as an argument in the dispute over the legitimacy of constitutional courts. The study presents selected issues that influence the current discourse on judicial review, which include: types of such judicial review; types of arguments used in the analysed discourse; the link between fundamental rights and various concepts of democracy; and judicial review of legislative decisions concerning positive rights guarantees.

PL

amiczny rozwój sądowej kontroli konstytucyjności prawa w drugiej połowie XX wieku, znajduje swoje odbicie we współczesnych teoriach legitymizacji judicial review. Wychodzą one poza pierwotną oś sporu, którą kształtował tzw. dylemat kontrwiększościowy i stają się często bardziej zniuansowane. Poza argumentami związanymi z koncepcjami współpracy międzyinstytucjonalnej oraz rozliczalności władzy coraz większego znaczenia nabierają również argumenty związane z ochroną praw podstawowych i oparte na ich tzw. rights-based theories of judicial review. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zarysu bogatej problematyki związanej z ochroną praw podstawowych rozpatrywaną jako argument w sporze o legitymizację sądowej kontroli konstytucyjności prawa. W opracowaniu zostały przedstawione wybrane zagadnienia, które wpływają na obecny stan dyskursu dotyczącego legitymizacji sądów konstytucyjnych. Są to kwestie: pojęcia i form sądowej kontroli konstytucyjności; typów argumentów stosowanych w analizowanym sporze; powiązania zagadnienia ochrony praw podstawowych z określoną koncepcją demokracji oraz kontroli konstytucyjności decyzji ustawodawczych dotyczących gwarancji tzw. praw pozytywnych.

12

Ochrona praw jednostki w administracyjnych postępowaniach wyłączonych

51%

Ostojski P.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2018

|

vol. 65

|

issue 2

EN

This study regards protection of the individual’s rights in autonomous administrative proceedings in the light of the Act of 14 June 1960 – Code of Administrative Procedure, regulated in the special regulations in relation to the general standards arising from this act. The intention of the author was to demonstrate that establishment of excluded administrative proceedings by the legislator compromises protection of the individual’s rights in comparison to the standards guaranteed by the European legislative acts. This thesis was verified by way of analysis of two exemplary regulations concerning excluded administrative proceedings: proceedings regarding co-financing of projects within the framework of operational programs as well as verifying proceedings related to protection of confidential information. The regulations of the Code of Administrative Procedure correspond fully to the regulations adopted in the European law. Instrumental treatment of procedural provisions and their separate formation in the provisions of special acts must have an underlying justification and, first and foremost, must be compliant with the principle of proportionality. Otherwise, ad hoc creation of separate procedural solutions is not conducive to cohesion and completeness of the legal system in a democratic state under the rule of law. Concurrently, it reduces the level of protection of the individual's rights in the administrative proceedings. Such a situation occurs in the exemplary regulations subject to the analysis presented herein.

PL

Niniejsze opracowanie dotyczy ochrony praw jednostki w administracyjnych postępowaniach autonomicznych, względem rozwiązań ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, uregulowanych w przepisach szczegółowych w stosunku do ogólnych norm wynikających z tego aktu. Zamiarem autora było wykazanie, że erygowanie przez ustawodawcę administracyjnych postępowań wyłączonych obniża ochronę praw jednostki w porównaniu do standardów gwarantowanych w aktach prawa europejskiego. Weryfikacja tej tezy została przeprowadzona w drodze analizy dwóch przykładowych regulacji administracyjnych postępowań wyłączonych: postępowań w sprawach dofinansowania projektów w ramach programów operacyjnych oraz postępowania sprawdzającego, związanego z ochroną informacji niejawnych. Regulacje k.p.a. w pełni odpowiadają regulacjom przyjętym w prawie europejskim. Instrumentalne traktowanie przepisów procesowych oraz odrębne ich kształtowanie w przepisach ustaw szczegółowych powinno znajdować uzasadnienie i być zgodne przede wszystkim z zasadą proporcjonalności. W przeciwnym wypadku tworzenie odrębnych rozwiązań proceduralnych ad hoc nie sprzyja spójności i zupełności systemu prawnego w demokratycznym państwie prawnym. Równocześnie obniża poziom ochrony praw jednostki w postępowaniu administracyjnym. Sytuacja taka ma miejsce w przykładowych regulacjach poddanych analizie w niniejszym opracowaniu.

13

PRAWA PODSTAWOWE OBYWATELI UNII EUROPEJSKIEJ I ICH OCHRONA PRAWNA

51%

Stopa D., Bojar-Fijałkowski T.

Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

|

2017

|

issue 11/I

107-132

PL

Niniejszy tekst poświęcony jest ochronie praw podstawowych obywateli Unii Europejskiej. Pierwsza część definiuje i charakteryzuje obywatelstwo Unii Europejskiej. Część druga wprowadza do tematyki ochrony praw jednostki w Unii Europejskiej. Kolejna, trzecia, traktuje o rozwoju prawnej ochrony praw podstawowych w Unii Europejskiej. Część czwarta charakteryzuje Kartę Praw Podstawowych jako podstawowe źródło praw jednostki w Unii Europejskiej. Część piąta, zarazem ostatnia, określa mechanizmy dochodzenia praw jednostki według prawa Unii Europejskiej. Całość kończą wnioski i wykaz wykorzystanych źródeł. Pracę oparto na literaturze przedmiotu, orzecznictwie oraz aktach prawnych Unii Europejskiej.

EN

The text is dedicated to legal protection of fundamental rights of the citizens of the European Union. The first part defines and characterize citizenship of the European Union. Second part introduces individual right and its protection in the European Union. Next, third one, is about development of protection of fundamental rights in the European Union. Fourth part characterize Charter of Fundamental Rights as basic source of individual rights in the European Union. Fifth part, which is the last one, describes mechanisms of enforcement of individual rights under European Union law. The paper finishes with conclusions and list of references and sources.

14

Wolność religijna dziecka a władza rodzicielska

51%

Błasiak-Czerniakowska P.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2020

|

vol. 19

|

issue 1

209-244

EN

The purpose of this article is to analyze the child's right to freedom of thought, conscience and religion guaranteed by the Convention on the Rights of the Child, in the background of the parental authority. This topic in Poland is ambiguous. Poland has ratified the Convention on the Rights of the Child with reservations and declarations. The declarations concerned on the rules on children's religious freedom. According to Poland, the exercise of these rights "is performed with respect for parental authority, in accordance with Polish customs and traditions, concerning the place of the child within and outside the family". Moreover, there is a certain gap between Polish Family Law and the provisions of the Convention. The Polish legislator places emphasis on the right of parents to raise children in accordance with their own beliefs, while the provisions of the Convention prioritize the child's autonomy. An additional problem in this matter is also the lack of detailed national regulations that would guarantee religious freedom for children, and also ensure the possibility of exercising these rights in practice. The legislator did not include any practical guidelines on how the child's religious freedom should be exercised and how to determine the moment when the child will be mature enough to take advantage of these guarantees. The basic research method that I used was the analysis of legal acts. I also relied on monographs and collective works devoted to family law. Due to the specific nature of the subject, Poland lacks case law of common courts on this subject.

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza zagwarantowanego przez Konwencję o Prawach Dziecka prawa dziecka do swobody myśli, sumienia i wyznania, na tle przepisów Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego dotyczących władzy rodzicielskiej. Temat ten w Polsce jest niejednoznaczny. Polska ratyfikowała Konwencję o Prawach Dziecka wraz z zastrzeżeniami oraz deklaracjami. Deklaracje dotyczyły m.in. właśnie przepisów dotyczących wolności religijnej dzieci. Zgodnie ze stanowiskiem Polski wykonywanie tych praw „dokonuje się z poszanowaniem władzy rodzicielskiej, zgodnie z polskimi zwyczajami i tradycjami dotyczącymi miejsca dziecka w rodzinie i poza rodziną”. Do dziś w tej kwestii istnieje pewien rozdźwięk pomiędzy prawem krajowym, a przepisami Konwencji. Polski ustawodawca kładzie nacisk na prawo rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, natomiast przepisy Konwencji na pierwszym miejscu stawiają autonomię dziecka. Dodatkowym problemem w przedmiotowej materii stanowi także brak szczegółowych przepisów krajowych, które gwarantowałyby dziecku wolność religijną, a także zapewniały możliwość egzekucji tych praw w praktyce. Ustawodawca, nie zawarł też żadnych praktycznych wskazówek, w jaki sposób wolność religijna dziecka miałaby być wykonywana oraz jak określić moment w którym dziecko będzie na tyle dojrzałe, aby z tych gwarancji skorzystać. Podstawową metodą badawczą, którą zastosowałam była analiza aktów prawnych. Opierałam się także na monografiach i pracach zbiorowych poświęconych prawu rodzinnemu, a także na komentarzach do Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Ze względu na specyfikę tematu w Polsce brakuje orzecznictwa sądów powszechnych na ten temat.

15

Prawa podstawowe jako źródła celów społecznych i gospodarczych Unii Europejskiej

51%

Strzyczkowski K.

Prawo

|

2019

|

issue 329

233 - 245

PL

Artykuł przedstawia proces reorientacji celów Unii Europejskiej w szczególności wskutek wprowadzonych zmian podstaw aksjologicznych UE, zwłaszcza społecznej gospodarki rynkowej jako podstawy ustroju gospodarczego wspólnoty, zakładającej równoważność celów gospodarczych i społecznych państw członkowskich. Podstawowym zadaniem opracowania jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy przewidziane w Traktacie z Lizbony cele gospodarcze i społeczne mają równy status z punktu widzenia prawnych instrumentów zapewniających ich realizację oraz balansowanie (innymi słowy z punktu widzenia spójności regulacji prawnej polityki społecznej i osiągania celów gospodarczych na przykładzie gospodarczych i społecznych praw podstawowych).

EN

This paper is an attempt to present the ongoing process of reorientation of the European Union’s objectives resulting from changes in its axiological bases, now founded on the assumption of equivalence between economic growth and maintenance of social cohesion. The basic task of the article is to address the issue whether the economic and social goals set forth in the Treaty of Lisbon have equal status from the point of view of legal instruments ensuring their implementation and coherence, in other words from the perspective cohesion of the social policy’s regulation and the achievement of sustainable economic growth as an example of social and economic fundamental rights.

16

Kilka uwag o obiektywizacji gospodarczych praw podstawowych

51%

Strzyczkowski K.

Przegląd Prawa i Administracji

|

2018

|

vol. 114

637-650

EN

The purpose of this paper is to present an issue of the objectivisation of the fundamental rights as a consequence of the assumption that fundamental rights not only serve a protective function, strengthening subjectivity of the legal order, whereas they content also an objective requirements and sole essence of the law. Analogically, objective content of the fundamental rights are the obligations for the state, in the same way the states are bound by the rule of law.

17

Wpływ europejskiej Konwencji Praw Człowieka na interpretację praw podstawowych w RFN

51%

Bainczyk M.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2017

|

issue 4

35-51

PL

Zasada poszanowania praw człowieka należy do podstawowych wartości integracji europejskiej. Jednakże stosowanie standardów ochrony praw człowieka, wywodzonych z europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC) oraz z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wciąż napotyka na ograniczenia w państwach europejskich. Przedmiotem niniejszego artykułu są podstawy prawne stosowania EKPC w niemieckim systemie prawnym, w szczególności art. 1 ust. 2 Ustawy Zasadniczej RFN, ale przede wszystkim orzecznictwo Federalnego Trybunału Konstytucyjnego RFN dotyczącego tego zagadnienia.

EN

In the process of European integration human rights protection has become one of the most prominent values. Nevertheless, the application of standards derived from the European Convention on Human Rights (ECHR) and from case law of the European Court on Human Rights still meets some obstacles at a national level. This article examines the legal nature of the foundation for the application of ECHR in Germany, especially Art. 1 para. 2 of the German Basic Law, but mostly focuses on the application of ECHR from the point of view of the German Constitutional Court.

18

Conceptualizing the Legal Capacity to Fundamental Rights

51%

Gárdos-Orosz F., Somody B.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2023

|

vol. 32

|

issue 5

385-405

PL

O ile podmiotowość do posiadania praw jest zagadnieniem istniejącym, od kiedy człowiek zaczął tworzyć państwo i prawo, o tyle posiadanie podmiotowości do korzystania z praw podstawowych jest współczesną kwestią prawną. W artykule skoncentrowano się na podmiotowości prawnej do praw podstawowych i przedstawiono innowacyjną propozycję prawno-doktrynalną związaną z pojęciem normatywnego ukształtowania praw podstawowych. Autorzy twierdzą, że ochrona praw podstawowych jest niepełna, jeżeli istnieją nieścisłości dotyczące podmiotów tych praw. Ze względu na złożoność problemu i znaczenie „prawa tworzonego przez sędziów” proponują nowe narzędzie metodologiczne – zamiast budowania uprzednio określonego, abstrakcyjnie zdefiniowanego całościowego pojęcia zaleca się mapowanie pojęć celem konceptualizacji podmiotowości prawnej do praw podstawowych. Mapa pojęciowa jest organicznym i pożytecznym sposobem gromadzenia i strukturyzowania wzajemnie powiązanych czynników wpływających na podmiotowość prawną. Może ona stanowić narzędzie wspierające proces orzekania dla sędziów w sprawach dotyczących praw podstawowych, zapewniając dobrze uzasadnione orzeczenia. Autorzy wychodzą od twierdzenia, że autonomiczna teoria dogmatyczna podmiotowości prawnej do praw podstawowych ma istotne znaczenie dla skutecznej ochrony praw podmiotowych. Dla poparcia tego twierdzenia analizie poddano skomplikowane tło teoretyczne (pojęcia osoby, osobowości, prawa i praw podstawowych). Autorzy wskazują, że dotychczasowe podejścia nie udzielają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, jaki podmiot może być podmiotem jakiego prawa podstawowego i w jakim zakresie. Artykuł wieńczy propozycja metodologiczna konceptualizacji poprzez mapowanie celem maksymalizacji efektu wiedzy na czynniki wpływające na decyzje orzecznicze w tym zakresie.

EN

While the capacity to have rights has been a question since people started creating states and law, having the capacity to exercise fundamental rights is a contemporary legal issue. The article focuses on the legal capacity to fundamental rights and presents an innovative proposal for the legal doctrine related to the concept of the normative constitution of fundamental rights. The authors argue that protecting fundamental rights is incomplete if uncertainties exist regarding these rights’ subjects. Due to the complexity of the problem and the relevance of the “judge-made law”, the article offers a new methodological tool: instead of building a pre-set, abstractly defined comprehensive concept, concept mapping is advocated for conceptualizing the legal capacity to fundamental rights. The concept map is an organic and beneficial way to collect and structure the interrelated factors determining legal capacity. It can be a decision-support tool for judges in fundamental right-related cases to bring well-grounded decisions. As a starting point, the authors argue that an autonomous dogmatic category of legal capacity to fundamental rights is crucial for effectively protecting rights. To support this point, the complex theoretical background (the concept of person, personality, rights and fundamental rights) is reviewed. The authors point out that existing approaches do not give an unambiguous answer to what entity and how far can be the holder of what fundamental right. The article concludes with a methodological proposal of conceptualizing by mapping to maximize the effect of knowledge on factors that influence judicial decisions in this regard.

19

Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach – uwagi krytyczne

41%

Wójcicka E.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2017

|

vol. 79

|

issue 1

159-172

EN

Petitioning is one of the basic rights. Pursuant to Article 63 of the Constitution of the Republic of Poland everyone has the right to submit petitions, proposals and complaints in the public interest, in one’s own interest or in the interests of another person – with this person’s consent – to organs of public authority, as well as to organisations and social institutions regarding matters connected with the performance of their prescribed duties within the field of public administration. The procedure for considering petitions is specified in the Act of 11 July 2014 on petitions (Dziennik Ustaw 2014, item 1195). This act came into force on 6 September 2015. The purpose of this article is to show the origins of the Polish petitioning legislation and, particularly, to provide a critical analysis of the act on petitions. The results of the analysis allow to draw up a conclusion that the solutions currently adopted lack clarity and precision. The main critical argument is that the act does not define the term of petition in an explicit and unambiguous way. Ipso facto it also fails to eliminate doubts related to the relationships between petitions and complaints or proposals.

PL

Składanie petycji jest jednym z podstawowych praw. Zgodnie z art. 63 Konstytucji RP każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg określa ustawa. Procedura rozpatrywania petycji określona jest w ustawie z 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz.U. 2014, poz. 1195). Akt ten wszedł w życie 6 września 2015 r. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie genezy polskiego ustawodawstwa dotyczącego petycji, a zwłaszcza krytyczna analiza ustawy o petycjach. Analiza ustawy o petycjach prowadzi do wniosku, iż przyjęte rozwiązania dalekie są od jasności i precyzji. Główny zarzut związany jest z tym, że ustawa nie definiuje w sposób wyraźny i jednoznaczny pojęcia petycji, a tym samym nie usuwa wątpliwości co do wzajemnych relacji między petycjami a skargami i wnioskami.

20

Ochrona praw człowieka w dzisiejszej Europie

41%

O’Flaherty M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2017

|

vol. 79

|

issue 1

49-57

EN

Today, the foundations of the European system of the protection of human rights are increasingly frequently and more boldly challenged. Despite the continued efforts of the European Union in this respect, hate speech continues to be directed at various groups. Likewise, the freedom of speech which underlies the European democracy is being threatened by a trend observed in the law making, where under the pretext of ensuring the security of the citizens, preventive measures are taken to stop the media from fulfilling their social function. The rhetoric of many politicians places national security in opposition to the rights and freedoms of an individual. And yet, these two values do not exclude each other. On the contrary, they are complementary to each if onlya state is built on the rule of law, the education of a civil society is ensured and the errors of the historical past are not repeated.

PL

Fundamenty europejskiego systemu ochrony praw człowieka są dzisiaj coraz częściej i coraz odważniej kwestionowane. Mowa nienawiści, wymierzona w różne grupy, przybiera na sile pomimo wysiłków, jakie przez lata Unia Europejska czyniła w tym zakresie. Swobodzie wypowiedzi, będącej przecież podstawą europejskiej demokracji, zagraża tendencja stanowienia prawa, które pod pretekstem zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom de facto powstrzymuje media przed wykonywaniem ich społecznej misji. Wreszcie, w retoryce wielu polityków bezpieczeństwo narodowe jest stawiane w opozycji do praw i wolności jednostki, podczas gdy te dwie wartości wcale się nie wykluczają. Wręcz przeciwnie – uzupełniają się wzajemnie, o ile stanowimy prawo w oparciu o zasadę prawodządności, dbamy o edukację społeczeństwa obywatelskiego i nie powtarzamy błędów historii.

Refine search results

Zakaz naruszania istoty treści praw podstawowych w Ustawie Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec z 1949 r

Zarys ewolucji aksjologicznej procesu integracji europejskiej

Wielopoziomowy konstytucjonalizm Unii Europejskiej a stosowanie praw podstawowych

Wielopoziomowy konstytucjonalizm Unii Europejskiej a stosowanie praw podstawowych

Effectiveness of EU law and protection of fundamental rights - in search of balance in the context of the ne bis in idem principle

Jak chronić prawa podstawowe własnych obywateli w sytuacji prymatu prawa unijnego? Garść refleksji na kanwie orzecznictwa FSK i TSUE dotyczącego Europejskiego Nakazu Aresztowania (ENA)

Insights into the Evolution of Fundamental Rights in the European Union Legislation

Automated Driving and Data Protection: Some Remarks on Fundamental Rights and Privacy

Natura 2000 w polskim porządku prawnym w kontekście ochrony praw jednostki

Freedom of Speech in the Federal Constitution of Brazil and the Problem of its Collision with other Fundamental Rights, particularly personality rights

Ochrona praw podstawowych jako argument w sporze o legitymizację sądowej kontroli konstytucyjności prawa – zarys problematyki

Ochrona praw jednostki w administracyjnych postępowaniach wyłączonych

PRAWA PODSTAWOWE OBYWATELI UNII EUROPEJSKIEJ I ICH OCHRONA PRAWNA

Wolność religijna dziecka a władza rodzicielska

Prawa podstawowe jako źródła celów społecznych i gospodarczych Unii Europejskiej

Kilka uwag o obiektywizacji gospodarczych praw podstawowych

Wpływ europejskiej Konwencji Praw Człowieka na interpretację praw podstawowych w RFN

Conceptualizing the Legal Capacity to Fundamental Rights

Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach – uwagi krytyczne

Ochrona praw człowieka w dzisiejszej Europie