Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  prawa socjalne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Withdrawal of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland from the European Union (Brexit) will definitely, and in various manners, influence the situation of Poles residing there. Rights, which they currently enjoy, do not possess the status of ‘acquired rights’ under international law and have, in consequence, become subject to Brexit negotiations between the UK and the EU. It is therefore worthwhile to analyse the situation of Poles in the United Kingdom from the point of view of their social rights in particular. The article synthetically presents therefore the current state of the British social security system in this context, focusing on the example of protection from unemployment. It has been written at a time, when guarantees of preservation of the rights in question have already been formally put forward, but their practical implementation is still dependent on the overall result of the EU-UK negotiations, and a still possible lack of agreement between the parties would defifi nitely bring adverse consequences for these rights.
PL
Celem opracowania jest syntetyczne przedstawienie obecnego stanu brytyjskiego systemu zabezpieczenia społecznego w kontekście Brexitu i jego konsekwencji dla Polaków przebywających w Wielkiej Brytanii na przykładzie zabezpieczenia od bezrobocia. Prawa, z których korzystają Polacy, nie posiadają statusu „praw nabytych” w rozumieniu prawa międzynarodowego i dlatego są przedmiotem negocjacji w ramach Brexitu. Brak porozumienia między Wielką Brytanią a Unią Europejską w zakresie zabezpieczenia społecznego będzie miał negatywne konsekwencje dla Polaków przebywających na Wyspach Brytryjskich.
EN
The purpose of this case commentary is to analyse the judgment of the European Court of Justice of 2 April 2020 in case C-830/18. The case concerns a student attending a German school whose right to a free journey to school was refused because he lived with his mother in the territory of France. The federated state argued that it is only obliged to organize school transport for pupils residing in that particular state. The Court did not agree with the federated state and pointed to the problem of discrimination against frontier workers. In examining the case, the Court focused not only on the rights of a pupil attending a German school but also on the social privileges afforded to his mother as a frontier worker. The text uses the method of an analysis of the law in force as established by the legislator.
PL
Celem komentowanego orzeczenia jest analiza wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-830/18 z dnia 2 kwietnia 2020 roku. Sprawa dotyczy odmówienia prawa do bezpłatnych przejazdów do szkoły uczniowi uczęszczającemu do szkoły niemieckiej, a zamieszkującemu wspólnie z matką na terytorium Francji. Kraj związkowy argumentował swoją decyzję tym, iż jest on zobowiązany jedynie do organizacji transportu szkolnego wyłącznie uczniom zamieszkującym ten konkretny kraj związkowy. Trybunał nie przychylił się do zdania kraju związkowego i wskazał na problem dyskryminacji pracowników przygranicznych. Trybunał, rozpatrując sprawę, skupił się nie tylko na prawach ucznia uczęszczającego do szkoły niemieckiej, lecz także na przywilejach socjalnych przysługującym jego matce jako pracownikowi przygranicznemu. W tekście zastosowano metodę dogmatyczno-prawną.
PL
Tematem artykułu jest analiza podstaw prawnych regulujących prawo do ochrony zdrowia w Rzeczypospolitej Polskiej. Polski system ochrony zdrowia, który w praktyce realizuje prawo do ochrony zdrowia, charakteryzuje się daleko idącą niestabilnością, jednakże podstawowe jego zręby pozostają niezmienne. Regulacje ustawowe od roku 1989 podlegają ciągłym zmianom, a konstytucyjność wprowadzanych rozwiązań była kwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny. Również obecnie nie istnieje kompleksowa wizja systemu ochrony zdrowia, a wszystkie dotychczas dokonywane zmiany miały charakter cząstkowy. Brak kompleksowych reform, jak również nieuporządkowanie w niektórych sferach systemu ochrony zdrowia poprzez uchwalenie ustawy jednolicie regulującej określone zagadnienia (np. decentralizacja finansowania świadczeń, prowadzenie badań klinicznych) powodują niekorzystne sytuacje dla świadczeniobiorców i nie przyczyniają się do ustabilizowania obrotu prawnego w tym sektorze.
EN
The topic of the article is the analysis of legal basis governing the right to health in the Polish Republic. Polish health care system, which, in practice, implementing the right to health is characterized by far-reaching instability, but its basic foundations remain the same. Statutory regulations of 1989 are subject to constant change, and the solutions implemented constitutionality was challenged by the Constitutional Court. Also, the- re is currently no comprehensive vision of the health system, and all the changes were made so far is partial. Lack of comprehensive reforms, as well as the disorder in some areas of the health system by adopting the law uniformly regulating specific issues cau- sing adverse situations for beneficiaries and does not contribute to the stabilization of the legal system in this sector.
4
100%
EN
Withdrawal of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland from the European Union (Brexit) has definitely been bringing various consequences in the field of social security. It is therefore worthwhile to analyse it from the point of view of the social rights of Poles residing in the United Kingdom (as well as, in a comparative and auxiliary manner, of the British residing in Poland), following the formal conclusion of the withdrawal. The article therefore synthetically presents this current, post-Brexit situation, taking into account the ongoing transition period as well as the perspective of negotiations on the possible agreement(s) on future EU-UK relations. Notably, the rights in question have been preserved in the transition period, but their status afterwards remains open.
PL
Proces wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej (brexit) przyniósł z pewnością różnorakie konsekwencje w zakresie zabezpieczenia społecznego. Warto zatem przyjrzeć się zagadnieniu uprawnień socjalnych Polaków w Zjednoczonym Królestwie (a także, uzupełniająco i porównawczo, Brytyjczyków w Polsce) już po formalnym zakończeniu tego procesu. Celem artykułu jest syntetyczne przedstawienie sytuacji po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE pod tym właśnie kątem, z uwzględnieniem obecnego okresu przejściowego oraz perspektywy negocjacji w sprawie umowy/umów o przyszłych stosunkach między stronami. Omawiane prawa zostały bowiem utrzymane w okresie przejściowym, jednak ich status po jego upływie pozostaje sprawą otwartą.
EN
Withdrawal of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland from the European Union (Brexit) will defifi nitely bring various consequences for the Poles residing there. Rights, which they currently enjoy, are a subject of the Brexit negotiations, especially as they do not possess the status of ‘acquired rights’ under international law. It is therefore worthwhile to analyse the situation of Poles in the United Kingdom from the point of view of their social rights in particular, including their rights with a long-time perspective, e.g. in the respect of pensions. The article synthetically presents therefore the current state of the British pension system in this context. It is being published at a time, when the results of the negotiations in question can’t yet be foreseen. However, it may already be stated, that a lack of withdrawal agreement would be their one defifi nitely negative result, and that there are grounds for cautious optimism as to the guarantees of preservation of the said rights.
PL
Proces wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej (Brexit) przyniesie różne konsekwencje dla mieszkających tam Polaków. Prawa, z których nasi obywatele korzystają, niestety nie posiadają statusu „praw nabytych” w rozumieniu prawa międzynarodowego. Dlatego są przedmiotem negocjacji w ramach tego procesu. Celem opracowania jest syntetyczne przedstawienie obecnego stanu brytyjskiego systemu zabezpieczenia społecznego w odniesieniu do świadczeń emerytalnych Polaków. Brak porozumienia w zakresie zabezpieczenia społecznego w procesie negocjacji będzie miał negatywne konsekwencje dla Polaków przebywających w Wielkiej Brytanii. Istnieją jednak podstawy do ostrożnego optymizmu w kwestii gwarancji utrzymania posiadania omawianych praw.
EN
Gwarancja prawa do zdrowia przeszła ewolucję zbieżną z historią nowożytnych ustrojów państwowych: od ujęcia indywidualistycznego aż po postrzeganie przez pryzmat podstawowych potrzeb socjalnych. Celem pracy jest przegląd konstytucji polskich w aspekcie unormowań determinujących kształt polityki zdrowotnej państwa. Zakreślono ewolucję treści odnoszących się do zdrowotnego aspektu zabezpieczenia społecznego, a także źródła regulacji charakteryzujących dzisiejszy model ustrojowy. Polskie regulacje odnoszące się do zdrowia w ograniczonym zakresie pojawiły się w Konstytucji Marcowej, by ulec degradacji na mocy Konstytucji Kwietniowej. Było to zbieżne z ewolucją modelu ustrojowego, gdzie druga z wymienionych konstytucji stanowiła przejaw ciążenia ku autorytaryzmowi niechętnemu gwarancjom praw jednostkowych. Poszerzenie skali regulacji odnoszących się do polityki zdrowotnej nastąpiło w 1952 r. Konstytucja obecnie obowiązująca kontynuuje ujęcie zapoczątkowane w poprzednim modelu ustrojowym, jednak wykazując znamiona ewolucji w stronę ujmowania zdrowia przez pryzmat jego środowiskowych i behawioralnych determinantów. Należy oczekiwać dalszych zmian w tym kierunku.
EN
Withdrawal of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland from the European Union (Brexit) will defifi nitely bring various consequences for its inhabitants, including the Poles residing there. Rights, which the latter currently enjoy, will defifi nitely become a subject of the Brexit negotiations, especially as they do not possess status of ‘acquired rights’ under international law. It is therefore worthwhile to analyse the situation of Poles in the United Kingdom from the point of view of their social rights in particular, including their right of access to healthcare. The article in question synthetically presents therefore the current state of the British (English) healthcare system in this context. It is being published at a time, when the conduct, let alone the results of the negotiations in question can’t yet be foreseen. However, it may already be stated, that a lack of withdrawal agreement would be their one defifi nitely negative result.
PL
Proces wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej (Brexit) przyniesie z pewnością różnorakie konsekwencje dla jego mieszkańców, w tym dla przebywających w Zjednoczonym Królestwie Polaków. Prawa, z których korzystają polscy obywatele, staną się bowiem przedmiotem negocjacjivw ramach Brexitu, zwłaszcza że nie posiadają one statusu „praw nabytych” w rozumieniu prawa międzynarodowego. Warto przyjrzeć się tej perspektywie z punktu widzenia uprawnień socjalnych Polaków w Zjednoczonym Królestwie, na przykład w zakresie ochrony zdrowia. Celem opracowania jest syntetyczne przedstawienie obecnego stanu brytyjskiego (angielskiego) systemu opieki zdrowotnej. Obecnie nie można przesądzić o wyniku negocjacji, ale można stwierdzić, że brak porozumienia byłby ich zdecydowanie negatywnym rezultatem.
PL
Niniejszy artykuł poddaje krytycznej analizie główne cechy poszczególnych społeczno-ekonomicznych ram prawnych polskiego i węgierskiego populizmu, w celu ustalenia, czy są one czynnikami świadczącymi o specyfice tych systemów. Zasada równości służy jako schemat teoretyczny przy ocenie obu wizji socjalnych. W oparciu o to kryterium, przy ocenie obu modeli socjalnych pojawiają się zasadnicze różnice, odsłaniając tym samym perspektywę ekskluzyjnego i inkluzyjnego systemu polityki socjalnej. Kolejną zasadniczą konkluzją, jest fakt, że to nie tylko model socjalno-ekonomiczny decyduje o specyfice populizmu w obu krajach, ale jego zręczne zestawienie z argumentami natury kulturowej. Polski i węgierski populizm należy więc definiować przy uwzględnieniu w pierwszej kolejności ram socjalnych, a po wtóre przez pryzmat elementu kulturowego leżącego u podstaw populistycznej retoryki obu krajów. Połączenie kwestii socjalnych z kulturowymi tworzy więc zasadnicze tło populizmu w jego polskim i węgierskim wydaniu.
EN
This article critically examines the main features of respective socio-economic legal frameworks to determine whether they constitute the specificity of Polish and Hungarian populism. The principle of equality serves as a theoretical framework for the assessment of both types of social design. Based on this legal criterion, differences in the social visions of both countries emerge, unveiling the perspective of an exclusive and inclusive social design. However, the conclusion appears that it is not the social-economic model itself that determines the specificity of populism in both countries but its juxtaposition with cultural arguments. Polish and Hungarian populisms are thus defined primarily by social frameworks and secondary by the rhetoric’s cultural component. The combination of social issues with those of cultural kind forms the substantive background of populism in its Polish and Hungarian editions.
EN
There are few concepts as popular and at the same time abused as that of ‘rights.’ Contemporarily the word ‘rights’ is used to refer to two totally different states of affairs: liberty rights (the right to freedom) and claim (social) rights. To say that basic needs justify both of these rights raises obvious doubts. And yet, even if we accept that the satisfaction of basic needs is justified in a particular welfare state, it cannot be regarded as justifiable in the version adopted by most welfare states today. Social rights are intellectually poorly justified and each serves as a rhetorical tool with which the development of a social state is justified. A growing social state impedes economic growth, particularly in poorer states, where it is the only mechanism which may end their poverty. The expansion of a social state pushes out more effective non-public mechanisms through which people in need receive assistance and help. It entails levying higher taxes, which in turn reduces the economic freedom of individuals and tends to have a negative impact on economic growth. Hence more social rights – less economic freedom – less welfare.
PL
Niewiele jest pojęć tak popularnych i tak nadużywanych, jak pojęcie praw (uprawnienia), współczesne użycie słowa „prawa” odnosi się do dwóch całkiem różnych stanów rzeczy: praw wolnościowych i praw roszczeniowych (socjalnych). Twierdzenie, że podstawowe potrzeby uzasadniają zarówno prawa wolności, jak i prawa socjalne jest nad wyraz wątpliwe. Niemniej jednak, nawet jeśli przyjąć argument potrzeb podstawowych, przemawiający za pewną wersją państwa opiekuńczego, to trudno uznać, że uzasadnia on rozwinięte państwo opiekuńcze w wersji istniejącej obecnie w większości krajów. Prawa socjalne są słabo uzasadnione intelektualnie i służą jako retoryczne narzędzie do uzasadniania wzrostu państwa socjalnego, które zwłaszcza w krajach ubogich, hamuje wzrost gospodarczy ‒ jedyny mechanizm, który może wyprowadzić je z ubóstwa. Ekspansja państwa socjalnego wypiera bardziej efektywne niepaństwowe mechanizmy pomagania ludziom w potrzebie, dalej wymaga ona wyższych podatków, co redukuje wolność gospodarczą jednostki i ma tendencję do osłabiania wzrostu gospodarczego. Więcej praw socjalnych ‒ mniej wolności gospodarczej ‒ mniejszy dobrobyt.
PL
Podstawowe prawo człowieka do godności jest kamieniem węgielnym europejskiej kultury prawnej. Prawo to zostało przewidziane w międzynarodowych, europejskich i krajowych instrumentach prawnych. Jego rola jako punktu odniesienia dla wszystkich innych praw człowieka rozwijała się w kierunku prawa autonomicznego i samowykonywalnego, w szczególności w ramach nowej unijnej Karty praw podstawowych. Ta ewolucja tradycyjnej roli prawa do godności jest analizowana w studium przypadku opartym na sprawie toczonej przed Trybunałem Konstytucyjnym Republiki Czeskiej w 2015 roku. Analiza prowadzi do refleksji o konieczności respektowania pojęcia godności, jakie faktycznie obserwuje się w skali europejskiej.
EN
The fundamental human right to dignity is the cornerstone of European legal culture. The right has been provided for in international, European, and national legal instruments. Its role as a benchmark reference for all other human rights has developed into a self-standing and self-executing right, especially under the new EU Charter of Fundamental Rights. This evolution from the traditional role of the right to dignity is analysed in case study based on a real case before the Constitutional Court of the Czech Republic in 2015. The analysis brings forward a reflection about the need to respect the concept of dignity and how it actually is observed in the European context.
EN
Withdrawal of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland from the European Union (Brexit) will defifi nitely bring various consequences in the field of social security. It is therefore worthwhile to analyse its current perspectives from the point of view of the co-ordination of social security in the EU, taking into account in particular the situation of Poles residing in the United Kingdom (as well as, in a comparative and auxiliary manner, of the British residing in Poland) and of their social rights. Therefore, the article synthetically presents the current state of the EU co-ordination of social security systems in this context, focusing on the examples given above. It has been written at a time, when the prospect of a no-deal Brexit starts looming as a distinct possibility. Even though such a lack of agreement between the parties in question might bring adverse consequences for the said rights, appropriate legal changes (in particular to the EU law) have already been prepared to enter into force, and guarantees of preservation of the rights in question have already been formally put forward. Nevertheless, their scope and practical implementation is still dependent on further political decisions.
PL
Proces wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej (Brexit) przyniesie z pewnością różnorakie konsekwencje w zakresie zabezpieczenia społecznego. Warto zatem przyjrzeć się perspektywie Brexitu z punktu widzenia koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w UE, w szczególności biorąc pod uwagę uprawnienia socjalne Polaków w Zjednoczonym Królestwie (a także uzupełniająco i porównawczo Brytyjczyków w Polsce). Celem opracowania jest syntetyczne przedstawienie obecnego stanu koordynacji pod tym właśnie kątem. Biorąc pod uwagę czas powstania tekstu, można stwierdzić, że rysuje się możliwość braku formalnego porozumienia w sprawie Brexitu między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem. Choć taki rezultat negocjacji między stronami trzeba uznać za zdecydowanie negatywny, to jednak stosowne zmiany w prawie UE zostały już przygotowane do wejścia w życie, zaś gwarancje dotyczące omawianych praw zostały formalnie przedstawione. Zakres i sposób ich faktycznego wprowadzenia w życie zależeć będą jednak od rozstrzygnięć politycznych.
PL
W artykule analizuje się dwie ostatnie dyrektywy UE (2018/957 i 2014/67) regulujące delegowanie pracowników w ramach swobody przepływu usług. Rozpatrywane są dwie główne kwestie: rozszerzenie praw pracowników delegowanych oraz usprawnienie współpracy administracyjnej dla skuteczniejszego zwalczania nadużyć. Analiza prowadzi do konkluzji, że ostatnie zmiany legislacyjne dotyczące delegowania pracowników powinny doprowadzić do poprawy sytuacji tej grupy pracowników, w szczególności jeśli nowo powstały Europejski Urząd Pracy przyczyni się do wzmocnienia współpracy między odpowiednimi instytucjami państw członkowskich.
EN
The contribution analyses two recent EU directives (2018/957 and 2014/67) regulating the posting of workers in the framework of the freedom of provision of services. It focuses on two central issues: the extension of posted workers’ rights, and the improvement of administrative cooperation to combat fraud more efficiently. It concludes that recent legislative evolutions concerning posting of workers should lead to improvement in posted workers’ situation, in particular if cooperation between Member States’ administrations is buttressed by the new European Labour Administration.
EN
The author of the article presents the latest jurisprudence of the Supreme Court relating to the premises for losing entitlement to sickness allowance. She points out that the Supreme Court, seeing the need for a pro-constitutional interpretation of Article 17 sec. 1 and Article 13 sec. 1 of sickness and maternity allowance Act, significantly liberalizes the position adopted so far.
PL
Autorka referuje najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do przesłanek utraty prawa do zasiłku chorobowego. Wskazuje, że Sąd Najwyższy dostrzegając potrzebę prokonstytucyjnej wykładni art. 17 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej, znacząco liberalizuje przyjmowane dotąd stanowisko.
EN
This article explores how labour market policy is practiced in Poland. More specifically, I analyse what actions are undertaken in the name of the decentralized state towards people, who apply for the unemployed status. The focus is placed on the administrative burdens that make difficult access to social rights and activation offer as well as on the practices of unequal treatment at streetlevel. Findings are based on fieldwork carried out in 5 local labour offices between 2007–2010 and 2013–2014.
PL
Artykuł dotyczy praktyk podejmowanych – w imieniu zdecentralizowanego państwa – wobec osób rejestrujących się jako bezrobotne w powiatowych urzędach pracy. Podobnie do autorów z nurtu streetlevel bureaucracy oraz badaczy analizujących stratyfikacyjną rolę polityki publicznej autorka ujawnia mechanizmy sprawowania władzy i pokazuje utrudnienia, na które napotykają zwykli ludzie przy próbie realizacji praw socjalnych. Autorka starała się pokazywać niewidoczne koszty dostępu do usług publicznych, a także utrwalone praktyki nierównego traktowania obywateli. Prezentowane wnioski są efektem badań terenowych realizowanych w latach 2007–2010 i 2013–2014 w pięciu urzędach pracy.
EN
The article presents the competences of the European Committee of Social Rights in monitoring States’ compliance with the European Social Charter. The Council of Europe’s treaty acquis in the field of the protection of human rights and fundamental freedoms is rich and extensive, and the system of monitoring States’ compliance which it has established may be regarded as a reference model for other international organisations. The system of supervising compliance within the European Social Charter is analysed with an emphasis on its main institution – the European Committee of Social Rights – considered to be a particular treaty body. While ruling on the conformity of the situation in States with the European Social Charter, the Committee employs both the classical instruments of control, that is national reports submitted by States, as well as specific instruments of control, that is collective complaints. In reviewing collective complaints, the European Committee of Social Rights undertakes actions which justify the stance of the Committee being equipped with quasi-judicial competences. Arguments to support this thesis have been offered.
PL
Artykuł prezentuje problematykę kompetencji kontrolnych Europejskiego Komitetu Praw Społecznych jako organu traktatowego w systemie Europejskiej Karty Społecznej Rady Europy. Dorobek traktatowy Rady Europy w dziedzinie ochrony praw człowieka i podstawowych wolności jest bardzo bogaty, a stworzony przez tę organizację system kontrolny może być traktowany jako wzorcowy dla innych organizacji międzynarodowych. Przedmiotem rozważań autora jest system kontrolny Europejskiej Karty Społecznej, którego najważniejszą instytucją jest Europejski Komitet Praw Społecznych jako szczególny organ traktatowy. Komitet wykorzystuje zarówno klasyczne instrumenty kontrolne, jakimi są sprawozdania państw, jak i szczególny instrument kontrolny, jakim są skargi zbiorowe. W procesie rozpatrywania skarg zbiorowych Europejski Komitet Praw Społecznych, jako organ niesądowy, podejmuje i realizuje działania, które uzasadniają określenie jego funkcji kontrolnych jako funkcji quasi-sądowych. Autor prezentuje argumenty na poparcia tej tezy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.