Search results

1

Konstytucyjne aspekty kasatoryjnego orzekania w polskim procesie karnym

100%

Klejnowska M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 2 (60)

297-312

PL

W artykule ukazano jak kasatoryjny model orzekania odwoławczego determinuje reali-zację prawa do sądu. Celem było zbadanie konstytucyjności rozwiązań dotyczących po-stępowania ponownego nie rozważanych w szerszym zakresie w nauce procesu karnego. W badaniach posłużono się metodą formalno-dogmatyczną. Z Konstytucji RP nie wy-nika jaki jest model procesu karego, w tym nie wynika z niej wyraźnie ani nakaz ani za-kaz uchylania zaskarżonych orzeczeń i przekazywania sprawy do postępowania ponow-nego. Ustawodawca, kształtując prawo do wzruszania orzeczeń, w tym prawomocnych, i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania musi jednak szczególnie starannie wy-ważyć wszystkie kolidujące wówczas wartości, uwzględniwszy szczególne znaczenie roz-poznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki oraz stabilność prawomocnych orzeczeń sądowych jako wartości konstytucyjnych.

EN

The article shows how the cassation appeal model determines the exercise of the right to a fair trial. The aim was to examine the constitutionality of solutions concerning re-trial not considered to a greater extent in the science of the criminal process. The for-mal and dogmatic method was used in the research. The Constitution of the Republic of Poland does not indicate what the model of the criminal trial is. It does not explicitly contain an order or a prohibition to repeal judgments and refer the case for reconsidera-tion. The legislator, while shaping the right to revoke judgments, including legally bind-ing ones, and to refer the case for reconsideration, must, however, particularly carefully balance all the conflicting values. It must particularly take into account the importance of hearing a case without undue delay and the stability of final court decisions as con-stitutional values.

2

Formalne prawo odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów sądów powszechnych

80%

Gudowska-Natanek E.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 1 (41)

153-170

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie procesowego prawa odpowiedzialności dyscyplinarnej, jakiej podlegają sędziowie sądów powszechnych, w odniesieniu do konstytucyjnej zasady niezawisłości sędziowskiej. Omawiane są w tym kontekście formalne aspekty procedury sędziowskiej odpowiedzialności dyscyplinarnej, a zwłaszcza dotyczące wszczęcia postępowania, rozpoznania sprawy dyscyplinarnej, zbiegu postępowań, odwołania oraz wzruszenia prawomocnego orzeczenia. Zagadnienie to posłuży w wyjaśnieniu funkcji postępowań dyscyplinarnych, w stosunku do konstytucyjnego prawa do sądu, wraz ze wskazaniem ewentualnych korekt w obecnie uregulowanych przepisach.

EN

The purpose of this article is to present the process of disciplinary liability that the judges of the common courts are subject to especially in relation to the constitutional principle of judges’ independence. In this context, they are discussed the formal aspects of the disciplinary procedure, particularly those concerning initiation of proceedings, recognizing the disciplinary case, joinder of proceedings, appeal and resumption of final judgment. This issue will be used to answer the question, what the function is and what disciplinary proceedings are for in relation to constitutional right to a fair trial and also whether current legislation needs corrections.

3

O granicach swobody ustawodawcy w kształtowaniu standardów prawa do sądu

80%

Juchniewicz J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 3 (31)

31-46

PL

Konstytucja w art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 statuuje prawo do sądu rozumiane jako prawo dostępu do sądu, tj. prawo do uruchomienia postępowania przed sądem, prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej, zgodnie z wymogami sprawiedliwości i jawności, prawo do wyroku sądowego, tj. prawo uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd w rozsądnym terminie oraz zakaz zamykania drogi sądowej służącej dochodzeniu konstytucyjnych praw i wolności. Prawo do sądu nie ma charakteru absolutnego i może podlegać ograniczeniom, przy zastosowaniu reguł określonych w art. 31 ust. 3 ustawy zasadniczej (ograniczenie musi być wprowadzone ustawą jeżeli jest w demokratycznym państwie prawnym konieczne da ochrony bezpieczeństwa, porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia, moralności publicznej, i nie może naruszać istoty prawa i wolności).

EN

In Article 45 section 1 and Article 77 section 2 of the Constitution enacts the right to co- urt understood as the right of access to a court, i.e. the right to initiate proceedings before a court, the right to frame a judicial procedure in accordance with the requirements of fairness and transparency, the right to a ruling by independent and impartial court, i.e. the right to obtain a binding resolution of the case by the court within a reasonable period of time and prohibition of disabling legal means serving the pursuit of constitutional rights and freedoms. The right to a fair trial is not absolute and may be restricted by using the rules set out in Article 31 section 3 of the Constitution (restriction can be introduced by statue only when it is justified in democratic state of law it is necessary to secure protection, public order, protection of the environment, health, public morality, and must not violate the essence of the rights and freedoms).

4

Wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku jako forma realizacji prawa do sądu

71%

Kulikowska M.

Studia Prawnicze

|

2014

|

issue 4 (200)

159-172

EN

The paper analyses the right to a court in the context of the right to reasons for judgment. In the proceedings before the administrative courts in cases, in which the complaint has been dismissed, reasons for judgment shall be given at the request of a party filed within seven days from the day of pronouncement of the judgment or delivery of a transcript of its operative part of the judgment. Reasons for the judgment of the court of first instance is necessary to appeal against this judgment. However, the courts often refuse to prepare it. The courts state that the request for reasons has not been submitted in time-limit prescribed by law. The parties often fail to meet the time-limit, because of misunderstanding of court’s instructions. Those instructions are given on the standard form, together with the information about the date of the hearing. The standard form is not clear and do not precisely show the correct way of party’s behavior. The paper postulate that it could be remedied by establishment of clear rules of conduct.

5

Konstytucyjne podstawy prawa do sądu (zasada ustawowej regulacji władzy sądowniczej)

61%

Bień-Kacała A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 3 (31)

15-29

PL

W artykule podkreślono istotne i wielowymiarowe znaczenie zasady ustawowej regulacji władzy sądowniczej. Z jednej strony mamy do czynienia z ważnym elementem prawa do sądu. Zasada ta stanowi gwarancję niezależności sądownictwa oraz niezawisłości sędziów. Z drugiej strony łączy ona judykatywę z wolą Narodu formułowaną w drodze wyborów i odzwierciedlaną w organach skupiających przedstawicieli Narodu. Nie mniej jednak ostatnie wydarzenia i stan niepewności wokół Trybunału Konstytucyjnego wskazują, że ustawa regulująca pozycję organów władzy sądowniczej powinna odpowiadać pod względem materialnym i formalnym warunkom określonym w Konstytucji zatwierdzonej przez suwerena w referendum.

EN

The article emphasizes the importance of multidimensional character of principle of statutory regulation of the judiciary. The principle is recognized as an important element of the right to a fair trial. It guarantees judicial independence. The principle bindful filling of the judiciary power with the will of the Nation. However recent political crisis connected with the Constitutional Court indicates that the statutes regulating the position of the judiciary should correspond with the substantive and formal constitu- tional requirements.

6

Prawo do sądu w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

61%

Kutwin M.

Studia Iuridica

|

2018

|

vol. 76

266-282

PL

The article focuses on the main issues identified by the European Court of Human Rights and the Constitutional Tribunal in regard of implementation of the law and access to the court in civil proceedings. Further discussed issues include financial obstacles as well as excessive lenght of these proceedings. we also proposedseveral legislative actions that could contribute to imporving this situation.

7

Czy sąd administracyjny może odstąpić od kontroli nadużycia prawa popełnionego przez organy skarbowe? Uwagi na tle wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 listopada 2016 r. (sygn. I FSK 759/15)

61%

Dominik-Ogińska D.

Kwartalnik Prawa Podatkowego

|

2018

|

issue 4

39-61

EN

The author of the article points to the erroneous practice of administrative courts, according to which they do not examine the initiation of criminal fiscal proceedings by tax authorities in order to merely suspend the limitation period pursuant to art. 70 § 6 item 1 of the Tax Ordinance Act (abuse of rights). Such action is incompatible with the constitutional and EU right to court, as well as the rule of law and the principles derived from them: legality, legal certainty and the right to good administration. Consequently, the abandonment of such judicial review leads to a violation of the taxpayer’s property right.

PL

Autorka artykułu wskazuje na błędną praktykę sądów administracyjnych, zgodnie z którą nie badają one wszczęcia postępowania karnego skarbowego przez organy skarbowe w celu jedynie zawieszenia biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 6 pkt 1 ustawy – Ordynacja podatkowa (nadużycie prawa). Takie działanie jest niezgodne z konstytucyjnym i unijnym prawem do sądu, a także z zasadą państwa prawa i wywodzonych z nich zasad: legalności, praworządności, pewności prawa oraz prawa do dobrej administracji. W konsekwencji rezygnacja z takiej kontroli sądowej doprowadza do naruszenia prawa własności podatnika.

8

Skuteczna opieka sędziów i sądów w zakresie realizacji praw i prawnie uzasadnionych interesów – rozważania na tle art. 24 Konstytucji Hiszpanii

61%

Sułkowski J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 3 (31)

275-297

PL

Prawo do sądu, określane także jako „prawo-gwiazda” (derecho-estrella), traktowane jest jako podstawowa i niezmienialna gwarancja praw człowieka. Uregulowane zostało w Konstytucji Hiszpanii dość szczegółowo i ujmowane jest jako zbiór gwarancji prawnych. Gwarancje te – od samego początku funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego – zostały odniesione do każdej fazy i rodzaju postępowania sądowego. Dzięki szybkiemu zuniwersalizowaniu tego prawa i odniesieniu go do – innych niż prawo karne – dziedzin prawa art. 24 Konstytucji zyskał miano prawa-„gwiazdy” (derecho-estrella) i znajduje się w centrum uwagi nie tylko doktryny prawa konstytucyjnego procesowego, prawa konstytucyjnego materialnego, ale także procesowego prawa karnego, cywilnego i administracyjnego. Jednak największe znaczenie dla zrozumienia hiszpańskiego spojrzenia na prawo do sądu ma uświadomienie sobie, że art. 24 Konstytucji przez ponad dwie dekady był przedmiotem niezwykle dynamicznej wykładni Trybunału Konstytucyjnego, którego orzecznictwo dotyczące prawa do sądu obejmuje kilkadziesiąt tysięcy orzeczeń.

EN

The right to the fair trial, also called in Spain as a “right-star” (derecho-estrella), is regarded as a basic and unalterable guarantee of human rights. It was regulated in detail in the Spanish Constitution, and is recognized as a set of legal guarantees. These guarante es – from the very beginning of the functioning of the Constitutional Court – were related to each phase and type of litigation. Thanks to the fast universalization of the right, this “right-star” is analyzed not only by the representatives of the doctrine of the constitutional law, but also of the procedural criminal law, the civil law and the administrative law. The greatest importance for the understanding the Spanish view of the right to the fair trial has the jurisprudence of the Constitutional Court which for more than two decades has been interpreted dynamically the above mentioned right.

9

Dopuszczalność ustanowienia instytucji sędziów pokoju na gruncie Konstytucji RP

61%

Surówka-Pasek A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

431-440

EN

The study is a brief presentation of the issue of the possibility of introducing the institution of justices of the peace in the Republic of Poland and the guarantees ensuring the independence for justices of the peace.

PL

Opracowanie stanowi krótkie przedstawienie problemu dopuszczalności wprowadzenia w Rzeczypospolitej Polskiej instytucji sędziów pokoju oraz gwarancji służących zapewnieniu sędziom pokoju niezależności i niezawisłości.

10

Dochodzenie roszczeń wynikających z przewlekle prowadzonego postępowania sądowego

61%

Ciućkowska K.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2017

|

vol. 60

|

issue 3

139-149

EN

This paper deals with the issues related to the lenght of court proceedings and chronicity of litigations. It concernes constitutional and conventional regulations related to the right to the court and the right to a fair trail, from which follows the right to reasonable time of litigation. Also problems conected to compensation for pecuniary and non-pecuniary damages arrising from chronicity of litigation found their reflections in this article.

PL

Niniejszy artykuł dotyka problematyki długości postępowań sądowych i przewlekłości postępowań. Odnosi się do konstytucyjnych i konwencyjnych regulacji dotyczących prawa do sądu oraz prawa do rzetelnego procesu, z których wynika prawo do rozpaoznania sprawy w rozsądnym terminie. Także problematyka dotycząca dochodzenia kompensaty szkody majątkowej i niemajątkowej w związku z przewlekłością postępowania objęta została zakresem artykułu.

11

The right to a fair trial in the system of individual rights and freedoms

61%

Krawczyk-Sawicka A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 6 (58)

653-659

EN

The right to a fair trial is at the forefront of the key individual rights in a broad catalogue of all rights and freedoms, for at least several reasons. Firstly, because it provides for one of the most important procedural mechanisms for the enforcement of all the other rights and freedoms. Secondly, because it protects the individual against potential violation of their rights and freedoms. Thirdly, because it is a reflection of the relation between the individual and the state, indicating all those elements that are today commonly considered as specific measures in the democracy index. As a consequence, the manner in which the right to a fair trial is established and its specific structure determines all other rights and freedoms, and especially their practical application, which determines whether the rights and freedoms are concrete or only appearances.

PL

Prawo do rzetelnego procesu sądowego zajmuje czołowe miejsce wśród kluczowych praw jednostki w szerokim katalogu wszystkich praw i wolności, co najmniej z kilku powodów. Po pierwsze dlatego, że przewiduje jeden z najważniejszych mechanizmów proceduralnych służących egzekwowaniu wszystkich pozostałych praw i wolności. Po drugie, ponieważ chroni jednostkę przed potencjalnym naruszeniem jej praw i wolności. Po trzecie, ponieważ jest odbiciem relacji między jednostką a państwem, wskazując wszystkie te elementy, które są dziś powszechnie uznawane za swoiste wskaźniki stopnia demokracji.

12

Konstytucyjność ograniczeń prawa do sądu w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów

61%

Szydło W.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 3 (31)

163-181

PL

W artykule omówione zostały ograniczenia de lege lata w zakresie konstytucyjnie zagwarantowanego prawa do sądu, ze szczególnym uwzględnieniem spraw z zakresu prawa konkurencji i konsumentów. Dokonano oceny konstytucyjności rozwiązań przyjętych przez polskiego ustawodawcę oraz uwypuklono konstytucyjnie zakreślone granice prawa do sądu w omawianej kategorii spraw. Autor podjął refleksję nad istniejącym obecnie system sądowej kontroli, zastanawiając się, czy nie jest on przypadkiem w pewnych jego elementach dysfunkcjonalny oraz w jaki sposób można by go ewentualnie zastąpić czy też substytuować innym systemem ochrony praw przedsiębiorców, przede wszystkim zaś ochrony praw proceduralnych, który byłby zgodny z obecnie obowiązującą Konstytucją RP, czy dosłowniej z konstytucyjnie określonym prawem do sądu.

EN

The article discusses de lege lata limitations regarding the constitutionally protected right to fair trial, with particular attention to matters regarding competition and consumer protection. An assessment is performed of the constitutionality of solutions adopted by the Polish legislator, and the constitutionally defined contours of the right to court in that category of cases is elaborated. The author reflects on the existing system of judicial review, considering whether it is not dysfunctional in some of its aspects, and how it could be replaced by another system for protecting the rights of enterprises; primarily these divagations address protection of procedural rights in a manner compliant with the Constitution of Poland, more specifically the right to court.

13

Prawo do sądu w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – zagadnienia wybrane (cz. I)

61%

Radoniewicz F.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 2 (36)

161-174

PL

Celem opracowania jest przedstawienie wybranych zagadnień związanych z prawem do sądu, stanowiącym kluczowy element systemu ochrony praw człowieka, zapewnia-jącym środki proceduralne mające za zadanie ochronę praworządności. Prawo do sądu jest obecnie powszechnie gwarantowane, zarówno w aktach prawa międzynarodowego, jak i konstytucjach państw demokratycznych. Autor artykułu porównuje regulacje tej kwestii w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Karcie Praw Podstawowych i Kon-stytucji Rzeczypospolitej Polskiej.Ze względu na zakres omawianej tematyki, artykuł został podzielony na dwie czę-ści – pierwszą, zawierającą wprowadzenie do problematyki prawa do sądu i analizę tej kwestii na gruncie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz drugą, prezentującą re-gulację tego prawa w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

EN

The purpose of this paper is the presentation of some selected issues connected with the right to a fair trial (the right to court, the right to legal proceedings), which is a key element of human rights protection and serves to provide procedural means to safeguard the rule of law. The right to a fair trial is generally guaranteed in acts of international law and in democratic constitutions. The Author of this paper compares regulations of this issue in the European Convention on Human Rights, in the Charter of Fundamental Rights of the European Union and in the Constitution of the Republic of Poland. Because of the extent of the presented subject, article was divided into two parts – the first one, which contains the introduction to the subject of the right to a fair trial and the analysis of this issue in the European Convention on Human Rights and the second part, which presents the regulation of the right to a fair trial in the Charter of Fundamental Rights of the European Union and in the Constitution of the Republic of Poland.

14

Prowadzenie postępowania dowodowego na rozprawie w trybie art. 378a. Zagadnienia wybrane

61%

Misztal P.

Problemy Prawa Karnego

|

2020

|

vol. 5

|

issue 1

PL

Artykuł dotyczy możliwości prowadzenia postępowania pod nieobecność oskarżonego lub jego obrońcy (per absentia), pomimo należytego usprawiedliwienia niestawiennictwa. W opracowaniu przedstawiono przesłanki stosowania art. 378a k.p.k., kwestie związane z wnioskiem o uzupełniające przeprowadzenie dowodu. Autor krytycznie ocenia ratio legis przepisu art. 378a ustawy karnoprocesowej w kontekście zasady rzetelnego procesu karnego, prawa do sądu i prawa do realnej obrony przed zarzutami oskarżenia. Autor formułuje postulaty de lege lata i de lege ferenda pod adresem ustawodawcy.

EN

This article concerns the possibility of conducting proceedings in the absence of the accused or his or her defence counsel even though they have duly justified their absence. The study discusses grounds for applying Article 378a of the Polish Code of Criminal Procedure, alongside some issues connected with submission of a motion for the supplementary taking of evidence. The paper assesses the ratio legis of Article 378a of the Polish Code of Criminal Procedure in the context of the principle of a fair criminal trial, the right to court and the right to defence. The author analyses this legal norm de lege lata and formulates de lege ferenda postulates.

15

Właściwość sądu administracyjnego w sprawach ze stosunku służbowego żołnierzy zawodowych

61%

Witoszko W., Czartoryjski D.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2023

|

vol. 22

|

issue 2

61-76

EN

The aim of the article is to analyze the legal regulations concerning soldiers in terms of guaranteeing them the right to appeal against decisions or other acts in cases related to the service relationship. This is because they give rise to the guarantees that an officer is entitled to have his or her case examined under the service relationship not only by an official body, but also by a court. Therefore, it becomes useful to analyze the presented issue in the light of the evolution of regulations concerning professional soldiers and administrative judiciary. The professional relations of professional soldiers are characterized by a greater degree of availability and administrative authority, which make it difficult for independent and impartial entities to examine their cases. The nature of the acts issued in official matters should be assessed and it should be determined whether the earlier provisions of official pragmatics or other legal regulations, in particular regarding the administrative judiciary, provided for the possibility of suing soldiers’ cases to a higher authority and to the court. The work uses sources in the form of previously binding legal acts concerning professional soldiers and administrative judiciary. In addition, the cited literary sources contain the analysis of the previous legal status, in particular in the scope of the activities of the Supreme Administrative Court. The article also analyzes the applicable legal acts and current jurisprudence.

PL

Celem artykułu jest analiza regulacji prawnych dotyczących żołnierzy w zakresie zagwarantowania im prawa do zaskarżenia decyzji lub innych aktów w sprawach ze stosunku służbowego. Wynikają z nich bowiem gwarancje przysługujące funkcjonariuszowi rozpoznania jego sprawy ze stosunku służbowego nie tylko przez organ służbowy, ale także przez sąd. W związku z tym przydatna staje się analiza przedstawionego zagadnienia w świetle ewolucji unormowań dotyczących żołnierzy zawodowych oraz sądownictwa administracyjnego. Stosunki służbowe żołnierzy zawodowych są nacechowane większym stopniem dyspozycyjności, władztwem administracyjnym, które utrudniają badanie ich spraw przez niezależne i bezstronne podmioty. Ocenie należy poddać charakter aktów wydawanych w sprawach służbowych oraz ustalić, czy wcześniejsze przepisy pragmatyk służbowych lub inne regulacje prawne, w szczególności dotyczące sądownictwa administracyjnego przewidywały możliwość zaskarżenia spraw żołnierzy do organu wyższego stopnia oraz do sądu. W pracy wykorzystano źródła w postaci wcześniej obowiązujących aktów prawnych dotyczących żołnierzy zawodowych oraz sądownictwa administracyjnego. Ponadto powołana została literatura, w której analizowano poprzedni stan prawny, w szczególności w zakresie działalności Najwyższego Trybunału Administracyjnego. W artykule analizie poddano także obowiązujące akty prawne oraz aktualne orzecznictwo.

16

Mediacja obligatoryjna w świetle orzecznictwa trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

61%

Kaczmarek D.

Studia Administracyjne

|

2017

|

issue 9

137-154

EN

This article analyses mandatory mediation in the context of everyone’s right to a fair trial as it is guaranteed by the Constitution and international as well as the European Union law. The author’s starting point is the example of the Italian jurisdiction. Then, two verdicts of the Tribunal of Justice of the UE referring to the issue are presented, namely the verdicts in the case of Rosalba Allasini and in the case of Livio Menini. They provide a framework for analysing mandatory mediation under Polish law. An attempt to answer a question whether mandatory mediation might be an effective instrument to counteract one of the greatest dysfunctions of contemporary justice system which is lengthiness of court proceedings.

PL

W artykule omówiono zagadnienia mediacji obligatoryjnej w kontekście zagwarantowanego konstytucyjnie oraz przez źródła prawa międzynarodowego i unijnego prawa do sądu. Punktem wyjścia rozważań było ustawodawstwo włoskie w tym zakresie. Następnie przedstawiono dwa orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TS UE) dotyczące omawianej kwestii, tj. wyroki w sprawach Rosalba Allasini i Livio Menini. Na ich tle przeprowadzono analizę zagadnienia mediacji obligatoryjnej na gruncie prawa polskiego. W podsumowaniu podjęto próbę udzielania odpowiedzi na pytanie, czy mediacja obligatoryjna mogłaby stanowić skuteczny instrument przeciwdziałania jednej z głównych dysfunkcji działania współczesnego wymiaru sprawiedliwości, tj. przewlekłości postępowań.

17

Polski Trybunał Konstytucyjny wobec europejskich standardów prawa do sądu

61%

Michalak A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 3 (31)

329-348

PL

Trybunał Konstytucyjny nie sprawuje wymiaru sprawiedliwości jednak jest organem władzy sądowniczej, a możliwość domagania się zbadania zgodności aktu normatywnego z Konstytucją stanowi współcześnie nieodłączny element demokratycznego państwa prawa i prawa do sądu. Jak wynika z analizy orzecznictwa TK, polski sąd konstytucyjny stosuje standardy prawa do sądu wynikające z Konwencji i Karty, odwołuje się do orzecznictwa europejskich trybunałów, do kognicji których należy wykładnia odpowiednich postanowień tych aktów prawa międzynarodowego. Praktykę tę należy ocenić jednoznacznie pozytywnie, gdyż prowadzi do tworzenia wspólnego standardu ochrony praw podstawowych w krajach Unii Europejskiej. Respektowanie orzecznictwa ETPCz czyni jednak koniecznym uznanie, że w postępowaniach toczących się w ramach kontroli konkretnej zastosowanie mają gwarancje wynikające z art. 6 Konwencji. Oczywistym jest, że Trybunał Konstytucyjny jako sąd prawa a nie faktów nie może być traktowany jako kolejna instancja odwoławcza, a skarga konstytucyjna nie powinna być wykorzystywana jako instrument korygowania błędów popełnionych na wcześniejszych etapach postępowania. Niemniej także umiejscowienie TK wśród organów władzy sądowniczej, ukształtowanie przez ustawodawcę trybu postępowania przed TK, wreszcie status sędziów TK pozwalają – w moim przekonaniu – na postawienie tezy o konieczności stosowania w postępowaniu skargowym przez TK, europejskich standardów prawa do sądu. Standarów, które jak wynika z orzecznictwa trybunalskiego, gwarantują także przepisy Konstytucji.

EN

The Constitutional Tribunal (TK) does not exercise justice, however, it is a judicial authority. The right to request an examination of compatibility of the normative act with the Constitution is today an integral part of the democratic rule of law and the right to court. As the analysis of the case law of the Constitutional Tribunal shows, the Polish constitutional court applies the standards of the right to a fair trial established under the Convention and the Charter as well as refers to the case law of the European Courts including the interpretation of the relevant provisions of international law. This practice should be assessed unambiguously positive, because it leads to the creation of a common standard of protection of fundamental rights in the European Union. However respecting the ECHR case-law makes necessary to recognize that in proceedings related to the specific constitutional control before Constitutional Tribu- nal should be applied the guarantees arising from Art. 6 of the Convention. It is obvious that the TK as a court of law not facts cannot be treated as another instance of appeal and a constitutional complaint should not be used as an instrument for correcting mistakes made in the earlier stages of the proceedings. However, the constitutional position of TK among the judiciary, the legislative shape of the proceedings before the Tribunal, and finally the status of TK judges allow – in my opinion – to put forward the thesis of the need for abandonment of the European standards of the right to a fair trial before TK. Standards that according to the TK case law, are also guaran- teed by the provisions of the Constitution.

18

Niedopuszczalność dowodu z prowokacji policyjnej w procesie amerykańskim i niemieckim w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego USA i ETPCz

61%

Kulesza C.

Ius Novum

|

2022

|

vol. 16

|

issue 2

39-56

PL

Celem artykułu jest dokonanie próby porównania standardu amerykańskiego i standardu europejskiego w zakresie niedopuszczalności dowodów z nielegalnej prowokacji policyjnej. Mimo jakościowych różnic pomiędzy systemem common law i systemem civil law (opisywanym tu na przykładzie Niemiec) w obu systemach uznano prowokację policyjną za efektywną metodę zwalczania przestępczości, jednakże przyjęto różne standardy jej stosowania. W procesie amerykańskim, który dopuszcza aktywne formy prowokacji, Sąd Najwyższy USA i większość sądów federalnych przy ocenie zarzutu obrony stosują subiektywny test obrony opartej na zarzucie prowokacji, koncentrujący się na predyspozycjach prowokowanej osoby do popełnienia przestępstwa. Z kolei wypracowany przez orzecznictwo ETPCz (w tym w sprawach niemieckich) standard oceny dopuszczalności dowodów z nielegalnej (przede wszystkim aktywnej) prowokacji opiera się na stosowaniu dwóch testów: materialnego (badającego zarówno predyspozycje prowokowanej osoby, jak i legalność skierowanej wobec niej działań policji) oraz procesowego, polegającego na weryfikacji rzetelności rozpoznawania przez sądy krajowe zarzutu podżegania przez policję do przestępstwa. Podstawowej różnicy między analizowanymi standardami należy szukać w skutkach nielegalnej prowokacji. W systemie amerykańskim stanowi ona kontratyp odpowiedzialności sprawcy za przestępstwo popełnione wskutek prowokacji, zaś standard strasburski dopuszcza sanowanie negatywnych skutków takiego nielegalnego dowodu w postępowaniu sądowym wtedy, gdy Trybunał uznaje, że „proces sądowy oceniany jako całość był rzetelny”, zaś dowód z nielegalnej prowokacji nie był istotny dla skazania oskarżonego.

19

Czy skarga nadzwyczajna do Sądu Nadzwyczajnego spełniła swoje cele?

57%

Domańska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2020

|

vol. 93

103-116

EN

An extraordinary appeal is a new procedural instrument that has been in operation in the Polish legal system since April 3, 2018. Already at the stage of discussions on the amendment to the Act on the Supreme Court, which also included provisions on the extraordinary appeal, it caused extreme emotions. Despite two years of operation, it is not unequivocally assessed by representatives of the doctrine or practitioners. The publication is devoted exclusively to procedural aspects, problems related to the lodging of a complaint. The author tries to answer the question whether, from this point of view, the complaint fulfills the indicated function. The postulate that its application should be statutorily limited to a very narrow category of cases in which the ruling violated the legitimate interests of individuals, and the possible correction of the ruling will not lead to violation of the rights of other people, seems right. It is necessary to specify the conditions for lodging a complaint, which has been shown to be imprecise and of assessment.

PL

Skarga nadzwyczajna jest nowym instrumentem procesowym, który funkcjonuje w polskim systemie prawnym od 3 kwietnia 2018 r. Już na etapie dyskusji nad nowelizacją ustawy o Sądzie Najwyższym, w której znalazły się przepisy, także dotyczące skargi nadzwyczajnej, wywoływała ona skrajne emocje. Mimo dwóch lat funkcjonowania nie jest jednoznacznie oceniana ani przez przedstawicieli doktryny, ani praktyków. Publikacja poświęcona jest wyłącznie aspektom proceduralnym, problemom związanym z wniesieniem skargi. Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, czy z tego punktu widzenia skarga spełnia wskazaną jej funkcję. Słuszny wydaje się postulat, by ustawowo ograniczyć jej stosowanie do bardzo wąskiej kategorii spraw, w których orzeczenie naruszyło słuszne interesy jednostek, a ewentualna korekta orzeczenia nie doprowadzi do naruszenia praw innych osób. Konieczne wydaje się także doprecyzowanie przesłanek wniesienia skargi, które, jak zostało wykazane, mają charakter nieprecyzyjny, oceny.

20

Kilka uwag o przeszukaniu na tle kontroli REMIT

51%

Stanisławski P.

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

|

2019

|

issue 9

17-25

EN

The study shall be treated as an attempt to sketch a legal nature of the REMIT inspection and regulation of the search (perquisition) in the Polish Energy Law with its critical points that reflect serious doubts in practice. The key point of reference is the regulation of the search process carried out by the Chief of Office of Competition and Consumer Protection. The subject of the argument is the right of the controlled entity to the subsequent judicial review of the search in antitrust law (right of complaint), based on which author is considering the completeness of the current regulation of the REMIT search.

PL

Opracowanie stanowi próbę zarysu istoty kontroli REMIT i regulacji przeszukania w prawie energetycznym z ich punktami krytycznymi, które odzwierciedlają poważne wątpliwości w praktyce. Rolę podstawowego punktu odniesienia pełni uregulowanie przeszukania dokonywanego przez Prezesa UOKiK. Za oś wywodu obrano prawo podmiotu kontrolowanego do następczej sądowej weryfikacji przeszukania w prawie antymonopolowym, w oparciu o którą autor zastanawia się nad kompletnością obecnej regulacji przeszukania REMIT.

Refine search results

Konstytucyjne aspekty kasatoryjnego orzekania w polskim procesie karnym

Formalne prawo odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów sądów powszechnych

O granicach swobody ustawodawcy w kształtowaniu standardów prawa do sądu

Wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku jako forma realizacji prawa do sądu

Konstytucyjne podstawy prawa do sądu (zasada ustawowej regulacji władzy sądowniczej)

Prawo do sądu w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Czy sąd administracyjny może odstąpić od kontroli nadużycia prawa popełnionego przez organy skarbowe? Uwagi na tle wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 listopada 2016 r. (sygn. I FSK 759/15)

Skuteczna opieka sędziów i sądów w zakresie realizacji praw i prawnie uzasadnionych interesów – rozważania na tle art. 24 Konstytucji Hiszpanii

Dopuszczalność ustanowienia instytucji sędziów pokoju na gruncie Konstytucji RP

Dochodzenie roszczeń wynikających z przewlekle prowadzonego postępowania sądowego

The right to a fair trial in the system of individual rights and freedoms

Konstytucyjność ograniczeń prawa do sądu w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów

Prawo do sądu w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – zagadnienia wybrane (cz. I)

Prowadzenie postępowania dowodowego na rozprawie w trybie art. 378a. Zagadnienia wybrane

Właściwość sądu administracyjnego w sprawach ze stosunku służbowego żołnierzy zawodowych

Mediacja obligatoryjna w świetle orzecznictwa trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Polski Trybunał Konstytucyjny wobec europejskich standardów prawa do sądu

Niedopuszczalność dowodu z prowokacji policyjnej w procesie amerykańskim i niemieckim w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego USA i ETPCz

Czy skarga nadzwyczajna do Sądu Nadzwyczajnego spełniła swoje cele?

Kilka uwag o przeszukaniu na tle kontroli REMIT