Search results

1

PROBLEMY LINGWISTYCZNEGO OPISU KATEGORII PROTOTYPOWYCH (NA PRZYKŁADZIE KATEGORII POJĘCIOWEJ ROBAK)

100%

Pędzich E.

Acta Neophilologica

|

2017

|

vol. XIX/1

123-134

EN

This paper presents the Author’s method for describing prototype categories based on dictionary and corpora data. The case of the conceptual category ROBAK demonstrates that prototype theory’s standard and extended versions’ tools (distinguished by Georges Kleiber) are insufficient to reconstruct some conceptual categories. ROBAK is an example of an atypical category both collective and taxonomic. Within the approach presented in this paper the Author attempts to bring together the conceptualization of a prototype as a set of features and cue validity parameter as an indicator of importance of a single feature for the category. The Author proposes a set of steps leading to the reconstruction of the prototype structure of the category ROBAK. Those steps may also be employed to analyze other categories.

2

Why are you amused: Unveiling multimodal humor from the prototype theoretical perspective

100%

Chen Q., Jiang G.

The European Journal of Humour Research

|

2018

|

vol. 6

|

issue 1

EN

This paper looks at multimodal humour through the lens of prototype theory in the framework of conventional incongruity theory of humour, aiming for a unified linguistic and semiotic approach to humour. From this perspective, humour can be achieved through the following three aspects of linguistic and non-linguistic categories: 1) prototypicality versus non-prototypicality of category members; 2) the family resemblance shared by category members; 3) vague inter-categorical boundary. The cognitive mechanisms behind this type of multimodal humour and its comprehension are discussed. The intermodal relationships involved are examined and categorised into two major types: complementary and non-complementary ones.

3

Jakiej płci są Polak Kowalski i jego koledzy? O mało znanych aspektach generyczności rzeczowników męskosobowych

75%

Szpyra-Kozłowska J.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2023

|

vol. 35

221-240

PL

Autorka bada dotychczas pomijany aspekt generyczności rzeczowników męskoosobowych we współczesnej polszczyźnie, jakim jest użycie nazw: Kowalski, Polak oraz kolega/koledzy w bieżących tekstach medialnych i naukowych. Wymienione rzeczowniki, pomimo słownikowych męskich definicji, dominujących męskich konotacji, a także przypisania im w pracach językoznawczych wyłącznie referencji męskiej, w wielu wypadkach uzyskują znaczenie ogólne odnoszące się do obu płci. Taka dwuznaczność badanych wyrazów, z której piszący często nie zdają sobie sprawy, prowadzi do niejasności wielu tekstów, co jest szczególnie problematyczne w publikacjach naukowych, ponieważ zaburza ich spójność, precyzję i klarowność. W niniejszym artykule generyczność nazw męskich interpretowana jest z perspektywy kognitywnej teorii prototypów.

EN

The paper examines a hitherto unadressed aspect of the generic function of the masculine personal nouns: Kowalski ‘surname, male’, Polak ‘Pole, male’ and kolega/koledzy ‘comrade(s), male’ in current Polish media and scholarly texts. In spite of their masculine dictionary definitions and prevailing male connotations, as well as their assignment to the ‘male only’ category in linguistic studies, these items frequently acquire a general meaning and can refer to both men and women. Such ambiguity of the nouns in question, of which text writers are often unaware, is particularly problematic for some scholarly studies as it affects negatively their clarity, cohesion and precision. In this paper masculine generics are approached from the perspective of the cognitive prototype theory.

4

Ontologie w systemach informatycznych jako reprezentacje wiedzy

63%

Bajerowska A.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2017

|

issue 21

1-8

EN

In information science ontologies are defined as content theories about the entities, properties of entities and relations between entities in a specified domain of discourse. This paper provides a conceptual introduction to applied ontologies and their role in describing knowledge in the light of the anthropocentric theory of human languages created by F. Grucza. The Author discusses what kind of knowledge ontologies primarily represent and deliberates on relations between ontologies, texts and knowledge.

5

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z perspektywy kognitywnej teorii prototypu. Studium przypadku

63%

Zeifert M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2020

|

vol. 2(23)

109-120

PL

Wątpliwości interpretacyjne w stosowaniu prawa rodzą się zazwyczaj z rozbieżności pomiędzy językiem przepisu a rzeczywistością pozajęzykową. Stanowią zatem problem kategoryzacji. W teorii prawa i praktyce prawniczej od stuleci dominowała klasyczna teoria kategoryzacji, zgodnie z którą kategorie pojęciowe dają się opisać za pomocą zestawu cech wystarczających i koniecznych. W latach 70-tych XX. wieku amerykańska badaczka, Eleanor Rosch, przeprowadziła szereg eksperymentów psychologicznych, które doprowadziły do zakwestionowania teorii klasycznej i stworzyły podwaliny teorii alternatywnej, znanej jako teoria prototypu. Wedle tego podejścia kategorie pojęciowe zorganizowane są wokół najbardziej typowych okazów (prototypów), a przynależność do kategorii mierzona jest podobieństwem do prototypu. Wiąże się z tym m. in. stopniowalność przynależności do kategorii i rozmycie ich granic. Artykuł zawiera przedstawienie zarysu teorii prototypu w wersji wykorzystywanej w językoznawstwie kognitywnym. Jej użyteczność dla teorii i praktyki wykładni prawa została przetestowana na kanwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dotyczącego pojęcia piwa. W wyroku tym TSUE odmówił zdefiniowania pojęcia piwa poprzez ustalenie wymogów co do jego składu surowcowego i orzekł, że piwem jest produkt, który ma cechy organoleptyczne piwa. Taka definicja na gruncie teorii klasycznej jawi się jako tautologiczna, jednak znajduje teoretyczne uzasadnienie na gruncie teorii prototypu. We wnioskach autor wskazuje problemy badawcze, których podjęcie jest niezbędne dla rzetelnego wykorzystania teorii prototypu w prawoznawstwie.

EN

Interpretative doubts in the application of law are usually born of discrepancies between the statutory language and the non-linguistic reality. Therefore, they pose the problem of categorization. The theory of law and legal practice have for centuries been dominated by the classical theory of categorization, according to which conceptual categories can be described by a set of sufficient and necessary features. In the 1970s, an American researcher Eleanor Rosch conducted a series of psychological experiments that led her to question the classical theory and lay the foundations for an alternative one, known as the prototype theory. According to this approach, conceptual categories are organized around the most typical exemplars (prototypes), and membership of a category is measured by similarity to the prototype. Some of the consequences of such view are that category membership is a gradable feature and that the borderlines of categories are fuzzy. The article presents an outline of the prototype theory in the version used in cognitive linguistics. Its usefulness for the theory and practice of statutory interpretation is tested on the basis of the judgment of the Court of Justice of the European Union regarding the concept of beer. In this judgment, the CJEU refused to define the concept of beer by setting requirements as to its raw material composition and ruled that beer is a product that has organoleptic characteristics of beer. This definition on the basis of classical theory appears to be tautological, however, it finds theoretical justification in the prototype theory. In conclusions, the author indicates research problems that must be taken up in order for the prototype theory to be reliably used in jurisprudence.

6

PROTOTYPE THEORY IN THE JUDICIAL PRACTICE OF THE COURT OF JUSTICE OF THE EUROPEAN UNION. A CASE STUDY

51%

Zeifert M.

Comparative Legilinguistics

|

2020

|

vol. 44

93-119

PL

Teoria prototypu jest teorią semantyczną, zgodnie z którą przynależność do kategorii pojęciowych nie opiera się na zestawie określonych cech, lecz na podobieństwie do najbardziej reprezentatywnego egzemplarza danej kategorii. W związku z tym kategorie pojęciowe mogą nie poddawać się klasycznemu definiowaniu, a ich granice bywają rozmyte. Artykuł ten wspiera twierdzenia innych autorów, że teoria prototypów może znacząco pogłębić nasze rozumienie interpretacji prawniczej. Przepisy prawne są tradycyjnie formułowane jak klasyczne definicje, jednak rzadko są stosowane w ten sposób. Pojęcia ustawowe są często interpretowane z dużą elastycznością, przy wykorzystaniu szerokiej palety czynników pozatekstowych. Jest to szczególnie aktualne w przypadku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który stoi przed wyzwaniem stosowania wielojęzycznego, ponadnarodowego prawa Unii Europejskiej.

EN

Prototype theory is a semantic theory according to which the membership of conceptual categories is based not on a list of criterial features, but rather on the similarity to the most representative member of the category. Consequently, conceptual categories may lack classical definitions and rigid boundaries. This article supports the claims, already made by other scholars working in the field, that prototype theory may greatly augment our understanding of legal (i.e. statutory, judicial) interpretation. Legal provisions are traditionally written as classical definitions, but they are rarely applied that way. Statutory concepts tend to be interpreted with a great deal of flexibility, using a wide array of extra-textual factors. This is especially true for the case law of the Court of Justice of the European Union, which has to deal with the challenges of the multilingual, supranational law of the European Union.

7

Nowe typologie pracowników międzynarodowych w ujęciu teorii prototypów – implikacje dla MZZL

51%

Przytuła S., Strzelec G.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2019

|

issue vol. 63, nr 11

259-275

PL

Migracje międzynarodowe oraz ich konsekwencje stanowią bez wątpienia bardzo istotne wyzwanie o wymiarze globalnym. Zewnętrzne czynniki kontekstowe międzynarodowego zarządzania zasobami ludzkimi (MZZL), jakimi są globalna mobilność i migracje pracowników, wpływają na metodykę badań w zakresie terminologii. Dlatego celem artykułu jest określenie kryteriów definiowania pracowników międzynarodowych w odniesieniu do teorii prototypów. Prototyp to najpopularniejszy przedstawiciel danej kategorii, o wyrazistym „jądrze” i nieostrych brzegach na granicy między jedną kategorią a inną. Te ustalenia wzbogacają obszar teorioznawczy MZZL, a także zwiększają rzetelność prowadzonych badań nad różnymi typami pracowników międzynarodowych. Zaostrzone kryteria definicyjne pozwalają precyzyjniej określić badany podmiot i jego status w danym momencie i uzyskać pożądany zbiór danych w ujęciu strumieniowym i zasobowym, co stanowi o reprezentatywności próby badawczej, w szczególności w badaniach ilościowych.

EN

International migration and its multifaceted consequences in the economic, social, cultural and educational areas are undoubtedly one of the most important global challenges today. The purpose of this article is to define criteria for defining international employees (migrants, expatriates and others) in relation to prototype theory. The prototype is the most popular representative of a given category, with a distinct “core” and blurred edges on the border between one category and another. These findings contribute to the theoretical area of international human resource management (IHRM), as well as increase the reliability of conducted research on various types of international employees. Stricter definition criteria make it possible to precisely specify the subject of the research and its status at a given moment (eg when we examine a traditional expatriate, a business traveler or a self-initiated expatriate) and obtain a desired set of data on them in stream and resource terms, which enrich the representativeness of the research sample in particular in quantitative research.

Refine search results

1 Acta Neophilologica

1 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

1 Comparative Legilinguistics

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

1 Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

1 The European Journal of Humour Research

2 Zeifert M.

1 Bajerowska A.

1 Chen Q.

1 Jiang G.

1 Przytuła S.

1 Pędzich E.

1 Strzelec G.

1 Szpyra-Kozłowska J.

1 2023

2 2020

1 2019

1 2018