Search results

1

Świat mitologii słowiańskiej w ujęciu baśniowym. Strategie przekładu nazwy Bjesomar na podstawie utworu Ivany Brlić-Mažuranić

100%

Szymczak K.

Translatorica & Translata

|

2018

|

vol. 1

39-48

EN

The article is on the subject of literary onomastics – one onimu is an example of three methods presented for translating names depending on the adopted ideas. The choice of method is particularly important because this literature is directed to children who perceive literary texts in a specific way, hence the importance of the selection of an appropriate translation strategy. An important factor to be taken into account during the process of translation is also the author and his intentions. Ivana Brlić-Mažuranić in 1916 released a collection of fairy tales inspired by Slavic mythology and the Pan-Slavic idea. In view of these various factors we can therefore take into account the different techniques that have been demonstrated in the article.

PL

Artykuł podejmuje tematykę onomastyki literackiej – na przykładzie jednego onimu przedstawione zostały trzy metody tłumaczenia nazwy własnej w zależności od przyjętej idei. Wybór metody jest szczególnie ważny, gdyż jest literatura ta kierowana jest do dzieci, które w specyficzny sposób odbierają teksty literackie, stąd tak ważny jest dobór odpowiedniej strategii translatorskiej. Ważnym czynnikiem, który można brać pod uwagę podczas procesu przekładu jest również osoba autora oraz jego intencje. Ivana Brlić-Mažuranić w 1916 roku wydała zbiór baśni inspirowanych mitologią słowiańską i ideą panslawistyczną. W związku z tymi różnymi czynnikami, można więc brać pod uwagę różne techniki, które zostały zademonstrowane w artykule.

2

Tłumacz jako drugi autor w przekładzie literatury dziecięcej. Alice's Adventures in Wonderland w tłumaczeniu Grzegorza Wasowskiego

100%

Staniuk J.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2019

|

vol. 4

|

issue 1

EN

The aim of the article is to present the phenomenon of the translator as a second author within the context of children’s literature translation. With the cultural turn in translation studies, the translator, who up until this point had adhered to the common norms preferring the transparency of the translated text, became visible and this visibility is no longer deemed a failure. Sometimes, the translator manifests his or her presence in a text in a more extreme manner, introducing a number of changes, which can lead to a significant modification of the original text and which place him or her in the position of the second author. Children’s literature seems to be a proper background for the analysis of this problem since its translators, similarly to its authors, are expected to put themselves in the place of a young reader as well as to adjust the translated text to the norms governing the target literary system. A text which belongs to children’s literature, in which the translator assumes the role of the second author, is the newest Polish rendition of Lewis Carroll’s Alice’s Adventures in Wonderland. The translator, Grzegorz Wasowski, introduces numerous changes to the translated text, which result in a significant modification of the book known to the Polish readers through numerous past translations.

PL

Celem artykułu jest omówienie zjawiska tłumacza jako drugiego autora w kontekście przekładu literatury dziecięcej. Wraz z nadejściem zwrotu kulturowego w badaniach nad przekładem tłumacz – do tej pory zmuszony do zachowania jak największej transparentności podczas swojej pracy – ujawnił się, a jego widoczność w tłumaczonym tekście nie jest już utożsamiana z nieudanym przekładem. Czasem tłumacz manifestuje swoją obecność w tekście w sposób skrajny, pozwalając sobie na liczne ingerencje, które prowadzą wręcz do zmiany oryginału, a jego samego umiejscawiają na pozycji drugiego autora. Literatura dziecięca wydaje się być odpowiednim gruntem dla analizy tego problemu, gdyż od jej tłumaczy, podobnie jak od jej twórców, wymaga się postawienia się na pozycji młodego czytelnika, a także dostosowania przekładu do licznych norm rządzących tą gałęzią piśmiennictwa w docelowym systemie literackim. Tekstem należącym do literatury dziecięcej, w którym tłumacz stawia się na pozycji drugiego autora jest najnowszy polski przekład utworu Alice’s Adventures in Wonderland Lewisa Carrolla. Tłumacz, Grzegorz Wasowski, pozwala sobie na liczne ingerencje w przekładanym tekście, prowadzące do znacznej zmiany utworu Carrolla znanego polskim czytelnikom z dotychczasowych tłumaczeń.

3

Oswajanie obcości kulturowej w przekładzie literatury dziecięcej. Przypadek Domowych duchów Dubravki Ugrešić

100%

Ślawska M.

Slavia Meridionalis

|

2020

|

vol. 20

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest przekładowi na język polski zbioru opowiadań Dubravki Ugrešić pt. Domowe duchy. Jest to jedyna książka pisarki adresowana do najmłodszych czytelników, która ukazała się poza granicami Chorwacji. Szczególna uwaga skierowana została na kwestię obcości kulturowej, którą w książce Ugrešić generują przede wszystkim nazwy własne (nazwy duchów, imiona i nazwiska pozostałych bohaterów). Dorota Jovanka Ćirlić, autorka przekładu, dokonała udomowienia tekstu źródłowego, zastępując wszystkie nazwy własne, pojawiające się w oryginale, polskimi ekwiwalentami. Zastosowane przez tłumaczkę strategie translatorskie zostały omówione oraz zilustrowane licznymi przykładami w toku analizy porównawczej.

EN

The case of Dubravka Ugrešić's Kućni duhovi [Home Ghosts]This article is devoted to the Polish translation of Kućni duhovi [Home Ghosts], a collection of short stories by Dubravka Ugrešić, her only book addressed to the youngest readers which has been published outside Croatia. The study focuses on the issue of cultural strangeness generated mostly by proper names that appear in the stories: ghosts' names, and the names and surnames of other characters. In her translation, Dorota Jovanka Ćirlić domesticated the source text, replacing all of them with Polish equivalents. The comparative analysis presented in this article considers translation strategies she used and illustrates them with numerous examples.

4

Dlaczego Tushman jest śmieszny? Polska wersja powieści dla młodzieży pt. „Wonder” R. J. Palacio jako przykład uczciwego tłumaczenia

80%

Skwarzyński J.

Acta Humana

|

2017

|

vol. 8

EN

Fair translation is one that results in producing a target text that is likely to evoke a reaction similar to that elicited by the source text among its readers. The translator’s goal is to provide the readers of the translated version with the stimuli as close to that of the original as possible. To ensure that, the translator must be free to use every solution they find appropriate on micro- and macrolevel. Olejniczak-Skarsgård’s Polish translation of the young adult novel Wonder by R.J. Palacio is a good example of such rendition. A number of translation challenges was dealt with by very diverse translation strategies. Combining approaches resulted in a readable target text that has the potential to provoke the same reaction as the original. This analysis can be followed by empirical studies regarding young readers’ reception of paratextual additions.

PL

Uczciwe tłumaczenie to takie, którego rezultatem jest tekst docelowy wywołujący u czytelników reakcję zbliżoną do tej powodowanej przez tekst wyjściowy. By temu podołać, tłumacz musi mieć możliwość wykorzystania dowolnych rozwiązań translacyjnych na poziomie jednostkowym i całościowym. Polskie tłumaczenie powieści dla młodzieży Wonder autorstwa R.J. Palacio opracowane przez Marię Olejniczak-Skarsgård jest tego dobrym przykładem. Pojawiające się w niej problemy translacyjne zostały rozwiązane dzięki różnym strategiom. Dzięki połączeniu rozmaitych rozwiązań powstał czytelny przekład, który daje możliwość zareagowania na opowieść i jej elementy tak jak czytelnicy oryginału. Przeprowadzona analiza daje podstawy do badań empirycznych dotyczących stosunku młodych odbiorców do paratekstów.

5

Nazwy własne w przekładach literatury dziecięcej na przykładzie Opowieści z Narnii Clive’a Staplesa Lewisa

71%

Dziuban A.

Prace Językoznawcze

|

2009

|

issue 11

31-52

EN

On the basis of C. S. Lewis’ The Chronicles of Narnia, the author analyses the choice and the semantics of proper names in translations of children’s literature. The article contains a theoretical outline of onomastics in translations, narrowed down to examples taken from children’s literature, with a special emphasis on both analyzing the creative capacity of authors as well as problems with ensuring that the translation accurately reflects all the original semantics and nuances of meaning. In the article, one can also find a creative analysis of the exemplar proper names divided into transposed, transcribed and trans-located groups. For the purposes of comparison, the reader can find in the text both the translated and original names for the first two groups. Then, on the basis of the names, including those not mentioned in the examples, the author analyses the reasoning behind the choice of specific proper names which clearly allude to a given person, place, animal etc. (as well as where there is no such allusion), in relation to the target group of readers. The text persistently searches for the relationship between the original and the translated proper names as well as for the impact of the differences between them on shaping the target group on the Polish market. One should also note that the different publication dates of the original (the 1950’s) and the first Polish edition (the 1980’s) would also have a significant influence on readers’ perception. The author includes a short bibliography dealing with the literary onomastics of translation in general.

Refine search results

1 Acta Humana

1 Prace Językoznawcze

1 Półrocznik Językoznawczy Tertium

1 Slavia Meridionalis

1 Translatorica & Translata

1 Dziuban A.

1 Skwarzyński J.

1 Staniuk J.

1 Szymczak K.

1 Ślawska M.

1 2020

1 2019

1 2018

1 2017

1 2009

Świat mitologii słowiańskiej w ujęciu baśniowym. Strategie przekładu nazwy Bjesomar na podstawie utworu Ivany Brlić-Mažuranić

Tłumacz jako drugi autor w przekładzie literatury dziecięcej. Alice's Adventures in Wonderland w tłumaczeniu Grzegorza Wasowskiego

Oswajanie obcości kulturowej w przekładzie literatury dziecięcej. Przypadek Domowych duchów Dubravki Ugrešić

Dlaczego Tushman jest śmieszny? Polska wersja powieści dla młodzieży pt. „Wonder” R. J. Palacio jako przykład uczciwego tłumaczenia

Nazwy własne w przekładach literatury dziecięcej na przykładzie Opowieści z Narnii Clive’a Staplesa Lewisa