Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 92

first rewind previous Page / 5 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  równość
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 5 next fast forward last
PL
Artykuł ma za zadanie analizę dyskusji poświęconej nierównościom i wskazaniu jej implikacji w skali mikro- i makrostrukturalnej. Podnosi on zagadnienia nierówności prezentowane w dyskusji teoretycznej w dorobku przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, co związane jest z różnym spojrzeniem na zagadnienie nierówności. W artykule przedstawione zostaną istniejące odniesienia do często pojawiających się koncepcji, np. równości, sprawiedliwości, użyteczności czy stratyfikacji. Kolejno przedstawiono istniejące wybrane wymiary nierówności oraz współczesne ujęcie nierówności w badaniach naukowych. Na koniec wskazane zostały zapowiedziane implikacje dla gospodarstw domowych oraz gospodarki. Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny i stawia sobie za cel wskazanie potencjalnych nowych pól analitycznych związanych z nierównościami, które mogą stanowić przedmiot zainteresowania badaczy.
PL
Autorka stawia tezę, że dążenie do równości, będące ogólnym wyznacznikiem współczesnego kształtowania stosunków społecznych, stanowiło i stanowi nadal jedną z głównych, a być może najistotniejszą, rację bytu i rozwoju prawa pracy jako odrębnej gałęzi prawa i jego ekspansji. Wskazuje, że w początkach prawa pracy instytucje prawne tworzące na pniu prawa cywilnego zrąb tej dziedziny obok zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy miały za zadanie usunięcie rozbieżności (dysonansu) pomiędzy równością w sensie formalnym (równorzędnością) a nierównością w sensie materialnym podmiotów stosunków prawnych związanych z wykonywaniem pracy podporządkowanej. Ich sens sprowadza się do ograniczenia zasady swobody umów do możliwości „negocjacji” warunków zatrudnienia tylko powyżej (nie niżej) niż wyznaczony prawem pracy standard. Autorka podkreśla również, że w ostatnich dekadach XX w. równościowy aspekt prawa pracy przeszedł jednak w drugą fazę. Cechą tej fazy jest akcentowanie potrzeby niwelacji nie tylko uprzywilejowania pracodawcy względem pracownika jako silniejszej strony stosunku pracy, ale także usunięcie nierówności pomiędzy samymi pracownikami w sprawach związanych ze stosunkiem pracy wynikających z odmiennego traktowania przez pracodawcę poszczególnych osób przez niego zatrudnianych. „Wyrównawcze” ograniczenie zasady swobody umów obecnie nie sprowadza się już jedynie do zakazu zatrudniania pracowników przez pracodawców poniżej standardów wyznaczonych semiimperatywnymi normami prawa pracy, lecz także do zakazu stosowania innego standardu zatrudnienia wobec jednych pracowników względem drugich bez uzasadnionej przyczyny. Według autorki aspekt równościowy stanowi także koło zamachowe kształtowania się nowej dziedziny prawa, którą określamy mianem prawa zatrudnienia, przez którego przedmiot na ogół rozumie się regulacje stosunków społecznych związanych ze świadczeniem pracy niepodporządkowanej. Istota prawa zatrudnienia, przynajmniej w obecnym, początkowym (kiełkującym) kształcie, w dużej mierze zasadza się jednak na uniformizacji (wyrównaniu) niektórych elementów ochrony osób zatrudnionych w ramach innych niż pracownicze stosunków świadczenia pracy ze standardami ochronnymi właściwymi prawu pracy.
EN
The author puts forward that the pursuit of equality, which is a general determinant of the contemporary shaping of social relations, has always constituted one of the main, and perhaps the most significant reason for the existence and development of labour law as a separate branch of law, and for its expansion. She points out that in the early days of labour law, the legal institutions forming the core of this field on the basis of civil law, in addition to ensuring safe and healthy working conditions, were aimed at removing the discrepancy (dissonance) between equality in the formal sense (equivalence) and inequality in the material sense of the subjects of legal relations in connection with the performance of subordinate work. Their sense boils down to the restriction of the principle of freedom of contract, so that "negotiation" of employment conditions can only take place above (not below) the standard set by the labour law. The author also stresses that in the last decades of the twentieth century, however, the equality aspect of labour law moved into a second phase. A feature of this phase is the accentuation of the need not only to level the privilege of the employer over the employee as the stronger party of the employment relationship, but also to remove inequalities between the employees themselves in matters related to the employment relationship resulting from different treatment by the employer of the individual persons employed by him or her. The "levelling" restriction of the principle of freedom of contract nowadays no longer involves only the prohibition of employers to emploi workers below the standards set by semi-imperative norms of labour law, but also entails the prohibition to apply different standards of employment to some workers than to others without a legitimate reason. According to the author, the equality aspect is also the flywheel of the formation of a new field of law, which we call employment law, whose subject matter is generally understood to be the regulation of social relations involving the provision of non-subordinate work. However, the essence of employment law, at least in its current, initial (germinating) form, is largely based on the uniformization (equalization) of certain elements of the protection of persons providing work on bases other than employment relationships with the protection standards inherent to labour law.
PL
Jacob Taubes zaproponował, by problem teologiczno-polityczny, czyli zagadnienie relacji – ukrywanych, zrywanych, reinterpretowanych - między teologią a polityką potraktować z punktu widzenia hierarchii. Zgodnie z tym ujęciem zanikanie odwiecznych podziałów i rang jest najważniejszą oznaką osłabiania wpływu wywieranego przez wyobrażenia na temat relacji między Bogiem a człowiekiem na projektowany przez ludzi ład polityczny. Jak pisze Taubes, "Zasada hierarchii we wszystkich swoich przejawach zakłada istnienie <> wobec systemu prawa, suwerena, który stojąc <> ustrojem jako prima causa, jest jego gwarantem. Wszystkie te założenia znikają w epoce demokratycznej, której zasada zakłada zasadniczą tożsamość suwerena i ustroju. Nie ma suwerena poza rządem ludzi, rządem sprawowanym przez ludzi i dla ludzi". Demokratyczna równość warunków wykracza zatem poza wymiar ekonomiczny i polityczny, sięga ludzkich głów, a przez nie dociera do nieba. Nie można znieść feudalnych przywilejów i utrwalonych tradycją podziałów społecznych, jeśli nie zaataktuje się stojących za nimi wyobrażeń o bożym ładzie, który jest naśladowany w świecie ziemskim. Jak powiedział cytowany przez Taubesa Bakunin, "gdyby Bój istniał, należałoby go zabić".
Horyzonty Polityki
|
2012
|
vol. 3
|
issue 4
75-88
PL
Artykuł rozpoczyna się od rozważenia myśli Jacoba Taubesa, wedle której relacja teologii i polityki widoczna jest w problemie hierarchii i rang społecznych. Taubes sugeruje, że podważenie idei transcendentalnego Boga pociąga za sobą nieuchronnie zrównanie tradycyjnych podziałów społecznych. Czerpiąc z myśli Alexisa de Tocqueville’a, autor pokazuje następnie, że związek teologii i polityki można rozumieć w sposób bardziej zniuansowany, co pozwala na podtrzymanie żywej, auntentycznej wiary religijnej w czasach demokratycznej równości. Za pomocą pojęć i figur intelektualnych zaczerpniętych z pism Waltera Benjamina autor opisuje, w jaki sposób Tocqueville stara się ułożyć relacje między świeckim i świętym bez konieczności sięgania po klasyczne, liberalne rozwiązanie problemu teologiczno-politycznego polegające na wprowadzeniu państwa nautralnego światopoglądowo.
5
75%
PL
Na konkretnym przykładzie sporu o pensum (klasyczny wariant „sporu o miedzę”) przedstawiam ogólny problem identycznych uprawnień dwóch równych sobie Polaków – Mariusza i Piotra – do pożądanego przez nich w równym stopniu tego samego dobra. Obu cechuje ograniczony altruizm; nie są ani aniołami, których nie kusi samolubna chęć postawienia na swoim, ani diabłami, którzy chcą niszczyć innych nawet kosztem zniszczenia samych siebie. Powstaje pytanie, czy sprawiedliwość – w warunkach przybliżonej równości ludzi, ograniczonego altruizmu i/lub samolubstwa oraz ograniczonych zasobów – jest aby w ogóle w świecie ludzkim możliwa.
EN
On the example of a workload dispute (a version of a ‘border dispute’). I present the general problem of two persons – M and P – with equal entitlements to one commodity, which is equally desired by both of them. They are both moderately altruistic; they are not angels untempted by a selfi sh willingness to get their own way, nor are they devils, who want to destroy others even if it leads to self-destruction. As human beings operating in a world of limited goods, they are so physically and intellectually feeble that neither of them is able to permanently enslave the other and submit him to the second person’s will. Such being the case, each solution to the problem means that the profit of one person is the loss of the second. The question, whether justice is possible at all, suggests itself whether in a situation when people are more or less equal, or with limited altruism and/or selfishness and scarce resources.
EN
The present status of women in social life and economy has been formed for many centuries and it has been influenced by a variety of cultural and economic events. In the past, the role of women was limited to the narrow scope of household environment. The first women movements began in the USA in the late 18th century. In the late 50-ties, the European Community was created and the Treaties of Rome were signed. In the 70-ties participation of women in the labour market increased and, consequently, women were more often exposed to symptoms of discrimination. In Poland, the first women movements did not appear before the 30ties. Polish access to the structures of the European Union in 2004 entailed a rapid change in the equality policy
EN
For over a decade, Iceland has been ranked first among countries around the world in the field of equality between women and men, both in the legal and social aspects. But such a spectacular achievement is not the result of legal regulations developed today or even in the last few decades. This is the final achievement of consistent, over a century of work - especially of women - for the proper and equal treatment of people, regardless of gender, and other differentiating factors. And although it is probably not realistic to create an ideal model, the Icelanders managed to work out a very difficult thing. Coexisting at the intersection of great attachment to tradition and the church, they noticed the subjectivity of each individual, as well as the right of this individual to be an equal subject of human rights and liberties. So, what is the concept of equality shaped in contemporary Iceland, and what legal and social processes have Icelanders undergone to achieve such exemplary standards? Pointing it out is the aim of this article.
PL
Islandia od ponad dekady plasuje się na pierwszym miejscu wśród krajów całego świata pod względem równości kobiet i mężczyzn tak w porządku prawnym, jak i społecznym. Ale tak spektakularne osiągnięcie nie jest wynikiem regulacji prawnych kształtowanych współcześnie a nawet w ostatnich kilku dekadach. Rezultat ten to efekt finalny konsekwentnej, ponadwiekowej pracy - zwłaszcza kobiet - na rzecz właściwego, równego traktowania ludzi, bez względu na płeć oraz inne czynniki różnicujące. I chociaż zapewne nie jest realne stworzenie modelu idealnego, Islandczykom udało się wypracować rzecz bardzo trudną. Koegzystując na styku ogromnego przywiązania do tradycji i kościoła, dostrzegli podmiotowość każdej jednostki, a także prawo tej jednostki do bycia równoważnym podmiotem w aspekcie korzystania z praw i wolności człowieka. Jak kształtuje się zatem koncepcja równości we współczesnej Islandii oraz jakim procesom prawno-społecznym poddali się Islandczycy, żeby osiągnąć tak wzorcowe standardy?
EN
Employment is one of the areas in life where there are actual inequalities between the situation of the nondisabled and that of the disabled, despite the fact that they have the same professional qualifications. Due to that, it is necessary to undertake actions aimed at creating equal opportunities for the disabled in the area of employment, including those consisting in introducing the relevant legal regulations. We should promote access of the disabled not only to employment under sheltered conditions, but also to the open labour market, in particular by applying means of preferential treatment of the disabled by job agency institutions, introducing obligatory quotas of employment of the disabled and applying economic means encouraging entrepreneurs to employ the disabled.
PL
Zatrudnienie to jedna ze sfer życia, w ramach której występują faktyczne nierówności między sytuacją osób pełnosprawnych a sytuacją osób niepełnosprawnych, mimo że osoby te posiadają takie same kwalifikacje zawodowe. Z uwagi na to konieczne jest podejmowanie działań mających na celu wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w dziedzinie zatrudnienia, w tym polegających na wprowadzeniu stosownych uregulowań prawnych. Należy popierać dostęp osób niepełnosprawnych nie tylko do zatrudnienia w warunkach pracy chronionej, ale również na otwartym rynku pracy, stosując środki preferencyjnego traktowania osób niepełnosprawnych przez instytucje pośrednictwa pracy, wprowadzając obowiązkowe kwoty zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz stosując środki ekonomicznego zainteresowania przedsiębiorców w zakresie zatrudniania osób niepełnosprawnych.
EN
The paper regards the issue of influence of equality and social justice principles on pension law. The author states that equality in pension law is understood in a special way, what results from a natural – for social insurance law – differentiation of entitlements and obligations in regard to subjection to insurance, type of performed work or in regard to sex. This leads to deviation from the obligation of equal treatment of equal (similar) subjects in favour of differentiation of pension entitlements justified by i.e. the principle of solidarity. The issue of social justice, however, is related mostly to the determination of rules of participation in resources originating from a commonly established fund. In regard to the aforementioned, to ensure a just division of benefits, the principles of “according to work” and “according to needs” need to supplement each other in order to maintain both formulas of justice. Taking into consideration the social character of the pension system, the amount of benefits cannot be entirely dependent on the previously paid contribution (premium), as it should be corrected by a mechanism of moving resources within a given generation (e.g. from richer to poorer persons or from persons that live shorter to those that live longer).
PL
Opracowanie dotyczy zagadnienia wpływu zasad równości i sprawiedliwości społecznej na prawo emerytalne. Autor stwierdza, że równość w prawie emerytalnym jest pojmowana w sposób szczególny, co wynika z naturalnego dla prawa ubezpieczeń społecznych zróżnicowania praw i obowiązków w sferze podlegania ubezpieczeniom, rodzaju wykonywanej pracy czy też z uwagi na płeć. Prowadzi to do odstępowania od nakazu równego traktowania podmiotów równych (podobnych) na rzecz dyferencjacji uprawnień emerytalnych uzasadnianej m.in. zasadą solidarności. Z kolei kwestia sprawiedliwości społecznej wiąże się głównie z ustaleniem reguł partycypacji w środkach pochodzących ze wspólnie tworzonego funduszu. W tym zakresie, aby zapewnić sprawiedliwy podział świadczeń, niezbędne jest wzajemne uzupełnianie się zasad „według pracy” i „według potrzeb” w celu zachowania komplementarności obu formuł sprawiedliwości. Wymiar świadczeń, uwzględniając społeczny charakter systemu emerytalnego, nie może być całkowicie zależny od wcześniej wniesionego wkładu (składki), powinien być bowiem korygowany mechanizmem przesunięcia środków w ramach danej generacji (np. od bogatszych do uboższych czy od krócej żyjących do dłużej żyjących). 
EN
This paper shows the conception of social justice against a background of an idea of general justice. The idea exists in philosophic debate since dawn of history. At the beginning justice was based on natural law, but from renaissance its meaning is strictly related to social contract. Ulpian demand of “constant and perpetual will to render to every man his due” is the leading concept, received also in religious field. In law sciences the idea of justice is strictly connected with such ideas of equality, dignity of human person, freedom and democracy – but justice is not the same as equality. Against the background of general justice has been born a postulate of social justice, which is present also in the Constitution of the Republic of Poland (of 1997).
PL
Artykuł prezentuje koncepcję sprawiedliwości społecznej na tle idei sprawiedliwości ogólnej. Idea ta jest obecna w dyskursie filozoficznym od zarania dziejów, początkowo opierana na prawie naturalnym, a w nowożytności – na umowie społecznej. Wiodącym ujęciem jest Ulpianowski nakaz oddania każdemu, co mu się słusznie należy, przyjęty przez myśl autorów religijnych. W naukach prawnych idea sprawiedliwości łączy się ściśle z ideami równości, godności osoby ludzkiej, wolności oraz demokracji. Nie należy jednak utożsamiać sprawiedliwości z równością. Na tle idei sprawiedliwości ogólnej narodził się postulat zachowywania zasad sprawiedliwości społecznej, obecny także w polskiej Konstytucji.
EN
This paper shows the conception of social justice against a background of an idea of general justice. The idea exists in philosophic debate since dawn of history. At the beginning justice was based on natural law, but from renaissance its meaning is strictly related to social contract. Ulpian demand of “constant and perpetual will to render to every man his due” is the leading concept, received also in religious field. In law sciences the idea of justice is strictly connected with such ideas of equality, dignity of human person, freedom and democracy – but justice is not the same as equality. Against the background of general justice has been born a postulate of social justice, which is present also in the Constitution of the Republic of Poland (of 1997).
|
2020
|
vol. 9
|
issue 2
143-155
PL
Przedmiotem artykułu jest analiza wybranych aspektów prawnych wykonywania działalności gospodarczej polegającej na wycenie nieruchomości. Obok regulacji polegających na zastrzeżeniu dokonywania wycen w formie operatów szacunkowych na rzecz rzeczoznawców majątkowych, obowiązujące prawo przewiduje również ograniczenia w dostępie do danych wykorzystywanych w procesie wyceny, różnicując w tym zakresie sytuację osób zainteresowanych. Na tym tle powstaje pytanie o zasadność utrzymywania ograniczeń w prowadzeniu przedmiotowej działalności z punktu widzenia przesłanek ingerencji państwa w wolność gospodarczą oraz zasadę konkurencji. Wątpliwości budzą rozwiązania, które limitują prawo do ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego, pośrednio oddziałując na omawiany rynek. Rozwój nowych technologii prowadzi do przeobrażenia m.in. rynku wycen nieruchomości, aktualizując wobec niego problem rozdźwięku pomiędzy regulacją prawną i rozwijającą się gospodarką, a także pomiędzy wymogami równej konkurencji i innymi wartościami chronionymi przez państwo.
Forum Pedagogiczne
|
2017
|
vol. 7
|
issue 2
133-144
EN
Social justice is a universal, very vigorous but at the same time contentious value, and it is present in various political and social doctrines, as well as in imagery and criteria for assessing economic relations. Social justice is understood as something that a human being deserves, as a reward for an accomplished work or because of their particular merit. The idea of social justice is expressed in the existence of fair trade, because it is based on the principles of equality, respect and justice for the work of producers and workers from developing countries. Fair trade is a partnership in the international trade, built on dialogue, transparency and mutual honesty. 
PL
Sprawiedliwość społeczna należy do uniwersalnych, bardzo żywotnych, a zarazem spornych wartości, obecnych w różnych doktrynach politycznych i społecznych oraz wyobrażeniach i kryteriach oceny stosunków gospodarczych. Sprawiedliwość społeczna rozumiana jest jako coś, co się człowiekowi należy, za wykonaną pracę lub ze względu na jego szczególne zasługi. Wyrazem idei sprawiedliwości społecznej jest sprawiedliwy handel, ponieważ opiera się on na zasadach równości, szacunku i sprawiedliwości wobec pracy producentów i pracowników z krajów rozwijających się. Sprawiedliwy handel jest partnerstwem w handlu międzynarodowym zbudowanym na dialogu, przejrzystości i wzajemnej uczciwości.
PL
Prawo UE obecnie odnosi się do 27 krajów, dostępne jest także w 23 językach, z których każdy ma równy status. W praktyce, jest to efekt przekładu i pracy DGT (Directorate General Translation), która zapewnia usługi tłumaczeniowe. Z prawnego punktu widzenia, przekład nie istnieje od strony instytucjonalnej, a języki UE są wszystkie równe i prawdziwe. Przez ostatnie dwie dekady zagadnienie to cieszy się zainteresowaniem głównie naukowców, językoznawców i tłumaczy (Correia 2003, Kjær 1999, Koskinen 2000, Šarčević 2001, Tosi 2001, Wagner 2000), wskazując na paradoksy translatorskie oraz brak odpowiedniej polityki językowej UE i kultury prawnej. Skupiając się wyłącznie na tekstach prawnych oraz na pragmatyce normy (Olivecrona 1994:[1962], von Wright 1963) Autorka stara się dowieść, że autentyczność równości wersji języków UE oraz praktyka wielojęzyczna nie są sprzeczne. 
IT
Il diritto europeo è in vigore nei 27 stati membri dell’Unione ed è disponibile in 23 lingue, tutte facenti ugualmente fede. Ciò è possibile grazie al DGT (Directorate General Translation) che vanta uno dei maggiori servizi di traduzione del mondo, ma da un punto di vista legale, la traduzione rimane un puro mezzo, istituzionalmente ‘inesistente’. La problematica ha ricevuto negli ultimi due decenni, considerevole attenzione da parte di ricercatori, linguisti e traduttori (Correia 2003, Kjær 1999, Koskinen 2000, Šarčević 2001, Tosi 2001, Wagner 2000), i quali hanno puntato il dito sul paradosso della traduzione e sull’assenza di una politica linguistica e di una cultura legale europea a livello unitario.Basandomi esclusivamente su testi legali e sulla pragmatica delle norme giuridiche (Olivecrona 1994:[1962], von Wright 1963), intendo dimostrare che l’autenticità linguistica delle traduzioni del diritto europeo è meno contraddittoria di quanto sembra. Il principio di autenticità è valido solo quando i testi vengono autenticati e pubblicati sulla Gazzetta Ufficiale dell’UE, ma prima di quel momento, nulla impedisce di considerarli traduzioni o versioni linguistiche.
EN
EU law currently applies to 27 countries and is available in 23 languages which all carry equal status. In practice, this is achieved though translation and by the work of the DGT (Directorate General Translation), which hosts the largest translation service in the world. But from a legal point of view, translation is institutionally ‘non-existent’ and EU languages are all equal and authentic. The issue has been given attention in the last two decades mostly from scholars, linguists and translators (Correia 2003, Kjær 1999, Koskinen 2000, Šarčević 2001, Tosi 2001, Wagner 2000), thus raising awareness on the paradox of translation and the lack of a proper EU language policy and legal culture. Focusing exclusively on legal texts and on the pragmatics of norms (Olivecrona 1994:[1962], von Wright 1963), I will argue that the equal authenticity of the EU language versions and the multilingual practice of the Union are less contradictory than they seem. The principle of equal authenticity applies only when texts are authenticated and published in the EU Official Journal. Before that, nothing prevents to regard them as translations or language versions. 
EN
The need to integrate an equality and diversity perspective into research and education programmes goes beyond social sciences and humanities and also applies to technical sciences in engineering education. How are Polish technical universities dealing with this need? Is there space for making students aware of the importance of social competences? Let us try to answer questions about the place of equality and diversity and the missions of universities, scientific research, educational programmes and social and educational projects carried out at polytechnics, referring to global good practice in this area.
PL
Potrzeba włączania perspektywy równości i różnorodności do badań naukowych i programów kształcenia wykracza poza nauki społeczne czy humanistyczne i odnosi się także do nauk technicznych kształcenia inżynieryjnego. Jak polskie uczelnie techniczne radzą sobie z tym wymogiem? Czy jest w ich działalności miejsce na uświadamianie studentom wagi kompetencji społecznych? Spróbujmy zatem odpowiedzieć na pytania o miejsce równości i różnorodności w misjach uczelni, badaniach naukowych, programach kształcenia oraz projektach społecznych i edukacyjnych realizowanych na politechnikach, odnosząc się przy tym do światowych dobrych praktyk w tym obszarze.
EN
The subject of this article concerns discrimination occurring at Polish medical universities. The article is based on a questionnaire conducted by the authors in the first months of 2023 among students of medical universities from all over the country. One of the most frequently cited reasons of discrimination was gender and it should be emphasized that this type of discrimination affected both, women and men. The authors tried to determine whether students are familiar with the possibilities to report cases of discrimination to the competent authorities and what the reasons are behind refraining to do so. The study was also aimed to determine the reaction of universities for cases of discriminatory behavior reported by students and whether, in their opinion, these actions are sufficient. The answers to abovementioned questions provided by the surveyed students prove that discrimination at medical universities is a common and multidimensional problem.
PL
Tematyka niniejszego artykułu dotyczy dyskryminacji na polskich uczelniach medycznych. Podstawą do jego przygotowania było badanie przeprowadzone przez autorki w pierwszych miesiącach 2023 r. wśród studentek oraz studentów uniwersytetów medycznych z całej Polski. Jednym z najczęstszych powodów dyskryminacji, wymienianym zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety, była płeć. Autorki starały się ustalić, czy studenci znają możliwości zgłaszania przypadków dyskryminacji do właściwych organów oraz jakie są przyczyny, dla których decydują się tego nie robić. Badanie miało również na celu ustalenie, z jaką reakcją ze strony uczelni spotykają się studenci, którzy reagują na zachowania dyskryminacyjne, i czy ich zdaniem są to działania wystarczające. Odpowiedzi udzielone przez respondentów dowodzą, że dyskryminacja na uniwersytetach medycznych stanowi problem powszechny oraz wielowymiarowy.
PL
Początek naukowych rozważań na temat wielokulturowości to lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte XX wieku, kiedy odrzucono ideologie asymilacyjne, a wcześniej zakwestionowano poglądy rasistowskie. Wówczas państwa o imigracyjnym rodowodzie – Kanada i Australia – przyjęły oficjalne założenia społeczeństwa wielokulturowego. Po 1945 roku nasilały się ruchy migracyjne w Europie Zachodniej, gdzie podjęto decyzje o wprowadzeniu różnych polityk związanych z wielokulturowością – multikulturalizm, co zapewnia grupom o odmiennym systemie kulturowym równość, poszanowanie tożsamości i uznanie jednostek oraz grup. Możemy wskazać dwa modele multikulturalizmu europejskiego: Francja, gdzie przyjęto idee republikańskie preferujące uniwersalizm, czyli ustawowe zniesienie różnic religijnych czy kulturowych w przestrzeni publicznej; oraz model wielokulturowy – Holandia – dopuszcza różnorodność, ale w ramach obowiązującego systemu prawnego i z hegemonią jednej kultury.
EN
The scholarly reflection on multiculturalism started in the 1970s and 1980s, when assimilation ideologies were challenged, following the rejection of racist views several decades earlier. At that time, two countries of immigrant origin – Canada and Australia – adopted the official guidelines for a multicultural society. Also in the Western Europe migratory movements have been growing in intensity since the end of the Second World War. Faced with the increasing ethnic and cultural diversity, these countries were introducing various policies related to multiculturalism. In the article, multiculturalism is conceptualized as a principle guaranteeing equality for different cultural groups based on respect for their identity and recognition of individuals and communities. In the countries of Western Europe, two models of multiculturalism can be identified: in France preference is given to universalism, while in the Netherlands a multicultural model allows for diversity within a common legal system. Canada represents an alternative model of an officially multicultural society.
EN
The Office of the Plenipotentiary for Equal Treatment was established to strengthen the practice of egalitarian. While in Poland, the office has more than 30-yearold, its position and influence on legislation and social life are unsatisfactory. This is a consequence of the politicization of the office and giving the ideological context to its functioning. This is evidenced by the changing names and personal details. Until the Prime Minister decides who performs this function, the Office of the Plenipotentiary will remain as a part of the political game. This article is an attempt to approximate this problem by analyzing the changes that have occurred over three decades in the functioning of the Office.
PL
Urząd Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania został powołany w celu umacniania praktyki egalitarnej. Wprawdzie w Polsce urząd ten ma ponadtrzydziestoletnią historię, to jego pozycja i siła oddziaływania na prawodawstwo i życie społeczne – są niezadowalające. Jest to konsekwencją upolitycznienia urzędu i nadania jego funkcjonowaniu kontekstu ideologicznego. Świadczą o tym zmieniające się nazwy i personalia. Jedynie powołanie niezależnej pod względem politycznym, centralnej instytucji, która monitorowałaby kwestie związane z równouprawnieniem i jego naruszeniami, pozwoli na profesjonalizację urzędu. Dopóty, dopóki premier rządu decyduje o tym, kto sprawuje tę funkcję, urząd Pełnomocnika pozostanie elementem gry politycznej. Niniejszy artykuł stanowi próbę przybliżenia tego problemu poprzez analizę zmian, jakie przez trzy dekady zachodziły w zakresie funkcjonowania urzędu.
EN
The slogan of the French revolution, Liberté, ègalité, fraternité, is in Slavic languages categorized in a variety of ways: as a revolutionary triad, a list of basic values, non-material goods, key concepts, ideas, rights or goals, as a socio-political doctrine, an admonition, motto, programme, slogan or appeal. In this article, it is proposed that it be treated as a collection in the sense of Lublin cognitive ethnolinguistics, more specifically as a “collection of values”. Discussed are rare cases of quoting the original untranslated French collection in Slavic languages, as well as its translations and transformations, e.g. those that involve a change of one element: Liberty, equality, democracy; Liberty, equality, university, etc. In other cases, the whole construction functions as a component of a larger set of values. Attention is drawn to semantic relations between values within the construction, as well as to social functions and profiles of this constructions and its derivatives.
PL
Hasło rewolucji francuskiej Liberté, Ègalité, Fraternité (wolność, równość, braterstwo) jest w językach słowiańskich kategoryzowane i określane w różny sposób: jako triada rewolucyjna, wartości fundamentalne, dobra niematerialne, pojęcia kluczowe, doktryna społecznopolityczna; nakazy, idee, dewizy, hasła, prawa, cele; program, slogan, apel. W artykule proponuje się, aby traktować sekwencję wolność, równość, braterstwo, jako kolekcję (rozumianą zgodnie z terminologią używaną w lubelskiej szkole etnolingwistyki kognitywnej), w tym przypadku -- kolekcję wartości. Autor omawia rzadkie warianty cytowania w tekstach słowiańskich oryginalnej francuskiej kolekcji bez jej tłumaczenia, a także funkcjonowanie licznych tłumaczonych i transformowanych konstrukcji, np. z wymianą jednego członu: wolność, równość, demokracja; wolność, równość, uniwersytet itp., oraz przypadki, w których cała konstrukcja jawi się jako część składowa  szerszej listy wartości. Analizowane są relacje semantyczne między wartościami w ramach całej konstrukcji, a także społeczne funkcje i profile konstrukcji wolność, równość, braterstwo i konstrukcji tworzonych na jej podobieństwo.
RU
There is no abstract available for this language
PL
Tekst stanowi przyczynek do dyskusji nad zjawiskiem społecznego konstruowania nierówności przez system edukacji. Autorka, na przykładzie szwedzkich podręczników szkolnych, dokonuje analizy ich zawartości pod kątem teorii wymiarów kultury G. Hofstede, koncentrując się na jednym z wymiarów (dystansu władzy). Taki sposób analizy może stanowić inspirację zarówno w obszarze metodologii badania materiałów dydaktycznych, jak i praktycznych sposobów sposobu wprowadzania do szkolnych podręczników treści kształtujących postawy równościowe.
EN
The text contributes to a discussion on the phenomenon of social construction of inequalities by the system of education. The author, using Swedish textbooks, analyses their contents applying in the examination G. Hofstede’s theory on culture dimensions, focusing on one of these dimensions (power distance). This approach might be an inspiration as far as methodology of didactic materials is concerned, as well as practical ways of introducing equality-oriented contents into school textbooks.
first rewind previous Page / 5 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.