Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rady narodowe
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Miejska Rada Narodowa i Urząd Miejski w Radzyniu Podlaskim (1973-1990). Dzieje ustrojowe i spuścizna archiwalna

100%
Magier D.
Radzyński Rocznik Humanistyczny
|
2012
|
vol. 10
102-115
PL
W latach 1973-1990 Miejska Rada Narodowa była terenowym organem administracji państwowej i samorządowej PRL na terenie miasta Radzynia Podlaskiego, działającym pod nadzorem Rady Państwa za pośrednictwem rady narodowej stopnia wojewódzkiego. Stanowiła organ przedstawicielski wykonujący swoje zadania na sesjach, przy pomocy Prezydium i komisji. Zadaniem MRN było zapewnienie wykonania planów społeczno-gospodarczych państwa, czuwanie nad rozwojem miasta, organizowanie działalności społecznej, koordynowanie działalności i sprawowanie kontroli nad jednostkami państwowymi, spółdzielczymi i organizacjami społecznymi. Dla realizacji swoich celów powoływała komisje stałe stanowiące kolegialne organy opiniodawcze i doradcze. Organem wykonawczym i zarządzającym MRN był Naczelnik Miasta, którego obsługiwał Urząd Miejski. Spuścizna archiwalna Miejskiej Rady Narodowej i Urzędu Miejskiego w Radzyniu Podlaskim znajduje się w Archiwum Państwowym w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim.
EN
In 1973-1990, the Municipal National Council was a unit of the PRL’s central and local administration within the town of Radzyń Podlaski. It was subordinate to the State Council which exercised its power through the Voivodeship National Council. The Municipal National Council was an elected authority which conducted its policy during sessions through the Presidium and committee. Its responsibilities included the accomplishment of socio-economic plans, overseeing the town development, organising the social activity, supervising and coordinating the work of national, cooperative as well as social institutions. To accomplish its goals, the Municipal National Council appointed permanent committees which were an opinion-making and advisory collegial bodies. Executive and managing power in the National Municipal Council was held by the Town Governor, who acted within the Municipal Office, . Archival resources of the Council and Municipal Office of Radzyń Podlaski are stored in the State Archives in Lublin (Department in Radzyń Podlaski
2
Publication available in full text mode
Content available

Działalność Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Górnej Woli (1954–1957)

75%
Stulczewski J.
Biuletyn Szadkowski
|
2022
|
issue 22
157-170
EN
The District (Gromadzka) People’s Council in Górna Wola was formed as a result of the administrative reform in 1954. It comprised the villages of Wilamów, Tarnówka and Rzepiszew, now being part of Szadek municipality. The Council implemented its resolutions through its presidium, which was a collegiate executive and managing body. The competencies of the District Council included the passing of the annual district budget, appointing and revoking village administrators, collecting taxes, organization of agricultural work, road construction and education. Teofil Kwiatyszek was the chairman of the Presidium of the District People’s Council in Górna Wola throughout all its existence up to 31 December 1957, when it was liquidated.
PL
Gromadzka Rada Narodowa w Górnej Woli została utworzona w wyniku reformy administracyjnej w 1954 r. W jej skład weszły obszary wsi: Górna Wola, Wilamów, Tarnówka i Rzepiszew z gminy Szadek. Gromadzka Rada Narodowa swoje uchwały realizowała za pośrednictwem prezydium, które było kolegialnym organem wykonawczym i zarządzającym rady narodowej. Zakres kompetencji władz gromady obejmował m.in. uchwalanie rocznego budżetu gromady, zatwierdzanie i odwoływanie sołtysów, organizację skupu żywca, zboża, ziemniaków, mleka oraz zbieranie podatków, sprawy związane z organizacją prac polowych, budową dróg i szkolnictwem. Przewodniczącym Prezydium GRN w Górnej Woli przez cały okres jej istnienia był Teofil Kwiatyszek. Gromada została zlikwidowana 31 grudnia 1957 r.
3
Publication available in full text mode
Content available

Działalność Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Sikucinie (1954–1958)

75%
Stulczewski J.
Biuletyn Szadkowski
|
2020
|
issue 20
131-144
PL
Gromadzka Rada Narodowa w Sikucinie została utworzona w wyniku reformy administracyjnej w 1954 r. W jej skład weszły obszary wsi: Sikucin, Boczki Reduchów, Kotlinki z gminy Szadek. Gromadzka Rada Narodowa swoje uchwały realizowała za pośrednictwem prezydium, które było kolegialnym organem wykonawczym i zarządzającym rady narodowej. Zakres kompetencji władz gromady obejmował m.in. uchwalanie rocznego budżety gromady, zatwierdzanie i odwoływanie sołtysów, organizację skupu żywca, zboża, ziemniaków i mleka oraz zbieranie podatków, sprawy związane z organizacją prac polowych, budową dróg i szkolnictwem. Kolejnymi przewodniczącymi Prezydium GRN w Sikucinie byli: Ludwik Otocki, Wacław Król i Władysław Siekierski. Gromada została zlikwidowana 31 grudnia 1958 r.
EN
The People’s District Council in Sikucin was formed in consequence of the administrative reform in 1954. It comprised the villages of Sikucin, Boczki Reduchów and Kotlinki in the municipality of Szadek. The resolutions of the People’s District Council were implemented by the presiding committee, which was its executive and managing body. The powers of the committee included the passing of the annual budget of the district, the confirming and dismissing of village administrators, organisation of the purchasing of cattle for slaughter, grain, potatoes and milk, tax collecting, and matters connected with organisation of field cultivation, road construction and education. Successive presidents of the committee were Ludwik Otocki, Wacław Król and Władysław Siekierski.
4
Publication available in full text mode
Content available

Działalność Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Przatowie (1954–1961)

75%
Stulczewski J.
Biuletyn Szadkowski
|
2023
|
issue 23
55-68
EN
The Community People’s Council in Przatów was formed in consequence of the administrative reform carried out in 1954. The community, introduced as the smallest unit of administrative division, comprised the villages of Dziadkowice, Mostki, Piaski, Przatów and Remiszew. The Council implemented its resolutions through the presidium, which was a collegial executive and managing body. The competences of the district authority included the passing of annual district budget, approving and recalling village leaders, organizing the purchase of livestock and agricultural produce, collecting of taxes, matters connected with organization of field work, construction of roads and education. All through the time of the existence of the District People’s Council in Przatów, Mieczysław Bryl was the chairman of its Presidium. The community was abolished on 31 December 1961.
PL
Gromadzka Rada Narodowa w Przatowie została utworzona w wyniku reformy administracyjnej w 1954 r. W jej skład weszły obszary wsi: Dziadkowice, Mostki, Piaski, Przatów i Remiszew. Gromadzka Rada Narodowa swoje uchwały realizowała za pośrednictwem prezydium, które było kolegialnym organem wykonawczym izarządzającym rady narodowej. Zakres kompetencji władz gromady obejmował m.in. uchwalanie rocznego budżetu gromady, zatwierdzanie i odwoływanie sołtysów, organizację skupu żywca, zboża, ziemniaków, mleka oraz zbieranie podatków, sprawy związane z organizacją prac polowych, budową dróg i szkolnictwem. Przewodniczącym Prezydium GRN wPrzatowie przez cały okres jej istnienia był Mieczysław Bryl. Gromada została zlikwidowana 31 grudnia 1961 r.
5
Publication available in full text mode
Content available

Działalność Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Prusinowicach (1954–1961)

75%
Stulczewski J.
Biuletyn Szadkowski
|
2019
|
issue 19
93-106
PL
Gromadzka Rada Narodowa w Prusinowicach została utworzona w wyniku reformy administracyjnej w 1954 r. W jej skład weszły obszary wsi: Prusinowice, Grzybów, Borki Prusinowskie i Góry Prusinowskie, ze zniesionej gminy Zadzim. Gromadzka Rada Narodowa swoje uchwały realizowała za pośrednictwem prezydium, które było kolegialnym organem wykonawczym i zarządzającym rady narodowej. Zakres kompetencji władz gromady obejmował m.in. uchwalanie rocznego budżety gromady, zatwierdzanie i odwoływanie sołtysów, organizację skupu żywca, zboża, ziemniaków, mleka oraz zbieranie podatków, sprawy związane z organizacją prac polowych, budową dróg i szkolnictwem. Kolejnymi przewodniczącymi prezydium GRN w Prusinowicach byli: Czesław Siekierski, Maria Kujawiak i Jan Łukasiewicz. GRN w Prusinowicach w latach 1954–1961 podjęła szereg działań na rzecz poprawy warunków życia mieszkańców. Oddano do użytku trzy budynki ochotniczej straży pożarnej, 3,5 km drogi bitej, 5 km drogi żwirowej, zorganizowano nową kolonię Prusinowice, przeprowadzono meliorację łąk w Prusinowicach i uruchomiono linię autobusową. Gromada w Prusinowicach została zlikwidowana 31 grudnia 1961 r.
EN
The People’s District Council in Prusinowice was established following the administrative reform in 1954. It encompassed the villages of Prusinowice, Grzybów, Borki Prusinowskie and a part of the former commune of Zadzim – Góry Prusinowskie. The resolutions of the Council were implemented by its Presiding Committee, which was a collegiate executive and managing body of the Council. Its competencies included approving and managing the annual budget, appointing and dismissing the village administrator, organizing the purchase of livestock, grain, potatoes and milk, tax collecting, organizing agricultural activities, road construction and education. The successive presidents were: Czesław Siekierski, Maria Kujawiak and Jan Łukasiewicz. In the period 1954–1961 the Prusinowice Council carried out a number of projects to improve the living conditions of the inhabitants – three fire-stations were provided, 3.5 km of dirt road and 5 km of gravel road were supplied, meadows drainage in Prusinowice was made and a bus connection was organized. The District in Prusinowice was liquidated on 31 December 1961.
6
Publication available in full text mode
Content available

Od decentralizacji do centralizmu demokratycznego – od samorządu II Rzeczypospolitej do systemu rad narodowych w Polsce Ludowej

63%
Fermus-Bobowiec A., Szewczak-Daniel M.
Miscellanea Historico-Iuridica
|
2022
|
vol. 21
|
issue 2
129-151
EN
The formation of the internal structures of a local government began once Poland regained independence. The local government in the Second Polish Republic became an essential element of the reactivated Polish sovereignty and of the local authorities created at that time. At the same time, it underwent significant changes: from the rule of the broad self-government based on the principle of decentralization, to the self-government subjected to the process of centralization and functioning in an authoritarian state. The culmination of these events resulted in the consolidation act of 1933. The functioning of the self-government structures of the Second Polish Republic was interrupted by World War II. After the war, Poland was in the sphere of Soviet influence and took over Soviet system solutions. Initially reactivated local government was finally replaced in 1950 by the system of national councils to express a democratic centralism and simultaneously a guarantee of ensuring the communist party power monopoly. The aim of this article is to show the changes in the functioning of local government – from its establishment in the Second Polish Republic to its “transformation” into a system of councils and then consolidation of this system in People’s Poland. The study was based on normative legal acts which made up the legal basis for the functioning of local government in the period of the Second Polish Republic and People’s Republic of Poland, as well as on the source literature on this subject. The historical and legal method was the main research method used when writing this article. It consisted in the research and critical evaluation of archival sources and legal phenomena. Moreover, it was used to study the old (non-binding) law regulating the local government system in the period of the Second Polish Republic and People’s Poland.
PL
Budowa rodzimych struktur samorządu terytorialnego rozpoczęła się wraz z odzyskaniem niepodległości. Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej stał się istotnym elementem reaktywowanej państwowości polskiej i tworzonego aparatu władzy terenowej. Podlegał on przy tym znacznym przemianom: od zasady szerokiego samorządu, opartego na zasadzie decentralizacji, do samorządu poddanego procesowi centralizacji, funkcjonującego w warunkach państwa autorytarnego, czego zwieńczeniem była ustawa scaleniowa z 1933 r. Funkcjonowanie struktur samorządowych II Rzeczypospolitej przerwała II wojna światowa, po której Polska, znalazłszy się w strefie wpływów radzieckich, przejęła sowieckie rozwiązania ustrojowe. Początkowo reaktywowany samorząd terytorialny, został ostatecznie wyparty w 1950 r. przez system rad, jako wyraz centralizmu demokratycznego i jednocześnie gwarancja zapewnienia partii komunistycznej monopolu władzy. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie przemian w funkcjonowaniu samorządu terytorialnego, począwszy od jego powstania w II Rzeczypospolitej aż do jego „przekształcenia” w system rad i następnie utrwalenia tego systemu w Polsce Ludowej. Bazę materiałową opracowania stanowiły akty normatywne stanowiące podstawy prawne funkcjonowania samorządu terytorialnego w okresie II Rzeczypospolitej i Polski Ludowej oraz literatura przedmiotu poświęcona tej problematyce. Podstawową metodą badawczą zastosowaną podczas pisania artykułu jest metoda historyczno-prawna, polegająca na badaniu i krytycznej ocenie źródeł archiwalnych oraz zjawisk prawnych. Metoda historyczno-prawna została również wykorzystana do badania dawnego (nieobowiązującego) prawa regulującego ustrój samorządu terytorialnego w okresie II Rzeczypospolitej oraz Polski Ludowej.
7
Publication available in full text mode
Content available

Reforma modelu rad narodowych czy ustanowienie samorządu terytorialnego? Samorządowe dyskusje w schyłkowym okresie PRL (1980–1989)

63%
Radomski G., Szczepański D.
Historia i Polityka
|
2023
|
issue 45 (52)
39-55
EN
The aim of the considerations undertaken was to analyse the discussions concerning self-government, and in particular local self-government, conducted in the pages of official publications published during the communist period. The time frame covered the period from the emergence of „Solidarity” in 1980 to the Round Table Talks, in which discussions were held first in the Political Reform Team and then a sub-table for local government issues was established, but without taking the latter event into account. The cognitive aim was to seek answers to the following research questions: 1) why did the idea of local self-government, especially in the second half of the 1980s, i.e., in the period of exhaustion of the state model of the time, not interest decision-making circles to a greater extent and, consequently, did not lead to a broader discussion? 2) how did opinion-making circles understand the concept of local self-government? 3) what vision related to the reconstruction of local self-government was presented? 4) what scope, competences and what role was envisaged for this institution? 5) did these visions specify how local government would be financed? and 6) was the transformation of the electoral system also undertaken in connection with the assumed discussions?
PL
Celem podjętych rozważań była analiza dyskusji dotyczących samorządu, a w szczególności samorządu terytorialnego, prowadzonych na łamach oficjalnych publikacji ukazujących się w okresie PRL. Zakres czasowy obejmował okres od powstania „Solidarności” w 1980 r. do rozmów okrągłego stołu, w których dyskusje toczyły się najpierw w zespole ds. reform politycznych, a następnie powołano podstolik do spraw samorządu terytorialnego, nie uwzględniając jednak tego ostatniego wydarzenia. Celem poznawczym było poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 1) dlaczego idea samorządu terytorialnego, zwłaszcza w drugiej połowie lat 80. XX w., a więc w okresie wyczerpywania się ówczesnego modelu państwa, nie zainteresowała w większym stopniu środowisk decyzyjnych i w konsekwencji nie doprowadziła do szerszej dyskusji? 2) jak środowiska opiniotwórcze rozumiały pojęcie samorządu terytorialnego? 3) jakie prezentowano wizje związane z odbudową samorządu terytorialnego? 4) jaki zakres, kompetencje i jaką rolę przewidywano dla tej instytucji? 5) czy wizje te określały sposób finansowania samorządu terytorialnego? oraz 6) czy w związku z zakładanymi dyskusjami podjęto również przekształcenie systemu wyborczego?
8
Publication available in full text mode
Content available

Trializm administracyjny w Polsce po II wojnie światowej. Przykład województwa lubelskiego (1944–1950)

45%
Kozyra W.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2018
|
vol. 21
365-388
EN
In the first years of post-war Poland (1944–1950) the ruling communist fraction represented by the PPR/PZPR (Polish Workers’ Party / Polish United Workers’ Party) did not explicitly reveal its political vision but referred to selected state institutions of pre-war Poland. Therefore, in the local administration a complex administrative system was created, named an administrative trialism (the three-part system). Its first component was the national councils, as the structures of state authority and administrative supervision. The second were the general and special government administration organs. The third component was the local government with national councils as resolution-providing organs. It should be emphasized that the administrative trialism proved to be one of the most effective tools for building in 1944 the structures of the communist state, an example of which is the Lublin Province from 1944 to 1950.
PL
W pierwszych latach Polski powojennej (1944–1950) rządzący obóz komunistyczny reprezentowany przez PPR/PZPR nie ujawniał wprost swojej wizji ustrojowej, lecz odwoływał się do wybranych instytucji państwowych Polski przedwrześniowej. Dlatego też w administracji lokalnej wytworzył się złożony system administracyjny, określany trializmem administracyjnym (systemem trójczłonowym). Jego pierwszym członem były rady narodowe, jako struktury władzy państwowej i nadzoru administracyjnego, drugim – organy administracji rządowej: ogólnej i specjalnej, a trzecim – samorząd terytorialny z radami narodowymi jako organami uchwałodawczymi. Należy podkreślić, iż trializm administracyjny okazał się jednym z bardziej skutecznych narzędzi budowania w Polsce po 1944 r. struktur państwa komunistycznego, czego przykładem jest województwo lubelskie z lat 1944–1950.
9
Publication available in full text mode
Content available

In search of the contemporary shape of self-government

26%
Stępień J.
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
|
2015
|
vol. 77
|
issue 3
47-63
PL
Dwudziestopięciolecie samorządu terytorialnego w Polsce jest dobrą okazją do poddania przebytej drogi pogłębionej refleksji. Dobrze jeszcze pamiętamy intencje skupionych w Senacie I kadencji twórców tworzonego wówczas systemu ‒ możemy zatem porównać pierwotne założenia ze stanem obecnym. Chodziło, z jednej strony, o wpisanie projektowanych rozwiązań w tradycję polskiego samorządu, ale z drugiej strony i przede wszystkim – o nawiązanie do tych wszystkich osiągnięć myśli prawnoustrojowej, które znalazły swój najpełniejszy wyraz w postanowieniach Europejskiej karty samorządu lokalnego, stanowiącej kwintesencję zachodnioeuropejskiego modelu władzy lokalnej. Samorząd jest instytucją charakterystyczną dla cywilizacji zachodnioeuropejskiej (w zasadzie poza nią nie jest znany), która odnosi treść zasady reprezentacji także do lokalnej przestrzeni życia obywateli (cives). W artykule starano się ukazać na konkretnych przykładach, w jaki sposób projektowany kształt władzy lokalnej w Polsce, wyrosły z paradygmatu ojców miasta, tracił poprzez kolejne nowelizacje swoją pierwotną zachodnią wyrazistość na rzecz charakterystycznego dla poprzedniego systemu rad narodowych modelu gospodarza.
EN
The twenty-fifth anniversary of self-government in Poland is a good occasion to reflect on the road we have travelled so far. While we still remember well the intentions of the creators of the system (members of the First Senate) we can now compare them with the current state of affairsand the status quo of government in Poland today. Two concepts have always been there since the beginning. Whereas the original solutions were to be inscribed in the tradition of Polish self-government, everything was done from the very start to draw as much as possible from the achievements of legal political thinking, later manifested in the provisions of the European Charter on Local Self-Government – a document which is the quintessence of the Western model of a local authority. Self-government is an institution characteristic of Western civilisation, practically unknown elsewhere, and it extends the principles of representation onto the local space inhabited by its citizens. Examples offered in the article illustrate how the initially planned model of government in Poland, rooted in the city fathers model has, in the course of subsequent reforms, been losing its original Western clarity in favour of the previous host model of local authority that characterised the past system.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.