Search results

1

Odnowa duszpasterska w diecezji włocławskiej w świetle uchwał synodów biskupa Stanisława Karnkowskiego z 1568 i 1579 roku

100%

GRĘŹLIKOWSKI J.

Prawo Kanoniczne

|

2015

|

vol. 58

|

issue 2

115-161

EN

Great and necessary gift of reform and pastoral renewal drawn up by Council of Trent was ardently and fruitfully taken up by Bishop Stanisław Karnkowski, and it was applied with great impact on two diocesan synods, which were held in 1568 and 1579. Synods’ resolutions strongly embedded in council decrees and provincial statutes regulated many sectors of pastoral life of contemporary kujawsko-pomorska diocese, activating clergymen as well as engaging the secular faithful people religion-wise and moral-wise. is outstanding legislator, reformer, grown and formed in Tridentinum atmosphere, supporter of Trent’s renewal of the Church and its priesthood structures, realized that renewal of priesthood and repair of religious-moral life has to nd its beginning in the reform of clergy, keeping the church discipline as well as in the life and conduct of the clerical conformable with the spirits of vocation for the ministry. Also the eorts aiming at better organization of deaneries served for renewal of priesthood as well as revival of deaneries’ activity, amongst the other, within the range of priesthood control, reminding the rectors their duties within the range of getting to know their parishioners, taking care of the sick and poor people, dispositions referring to defending the catholic faith threatened by reformation, regulations referring to teaching the Truths of the Faith, catechistic teaching, performing and taking the sacraments, Gods’ cult and liturgical issues. All of those was to serve post-council re- newal of priesthood in Włocławek’s Church. Bishop Stanisław Karnkowski realized his programmed actions curing and reforming the priesthood in dioceses not only by synodal activity, but also he supported them by Exhortations and Admonitiones issued by him – liturgical agenda, which served unication of liturgy and were the help for clergymen, not only in kujawsko-pomorska diocese. Analysis of his legisla- tive and ministry activity allows us to state, that he built in the diocese new structures of religious, priesthood and church life on the base of program laid out by Coucil of Trent. Hence he belonged to the most eminent Polish bishops of catholic Church, defender of the faith, promoter of education, reformer of habits and manner of the priest and secular faithful, and rst of all as outstanding and experienced jurisprudent of synodal legislation in Poland and reformer of the priesthood.

PL

Wielki i potrzebny dar reformy i odnowy duszpasterskiej nakreślony przez Sobór Trydencki został gorliwie i owocnie podjęty przez biskupa Stanisława Karnkowskiego i to z wielkim rozmachem na dwóch synodach diecezjalnych, odbytych w 1568 i 1579 r. Osadzone mocno w dekretach soborowych oraz statutach prowincjonalnych uchwały synodów normowały wiele sektorów życia duszpasterskiego ówczesnej diecezji kujawsko-pomorskiej, uaktywniając samych duszpasterzy, jak i angażując religijnie i moralnie wiernych świeckich. Ten wybitny ustawodawca, reformator, wyrosły i uformowany w atmosferze Tridentinum, zwolennik odnowy trydenckiej Kościoła i jego struktur duszpasterskich, zdawał sobie sprawę, że odnowa duszpasterstwa i naprawa życia religijno-moralnego musi znaleźć swój początek w reformie duchowieństwa, zachowaniu karności i dyscypliny kościelnej oraz w życiu i postępowaniu duchownych zgodnym z duchem powołania kapłańskiego. Odnowie duszpasterstwa służyły też podejmowane wysiłki zmierzające do usprawnienia organizacji dekanatów oraz ożywienie działalności dziekanów, m.in. w zakresie kontroli duszpasterstwa, przypominania proboszczom ich powinności w zakresie poznawania parafian, opieki nad chorymi i ubogimi, zarządzenia odnoszące się do obrony wiary katolickiej zagrożonej reformacją, regulacje odnoszące się do nauczania prawd wiary, nauczania katechetycznego, sprawowania i przyjmowania sakramentów, kultu Bożego i spraw liturgicznych. To wszystko miało służyć posoborowej odnowie duszpasterstwa w Kościele włocławskim. Swoje zaprogramowane działania uzdrawiające i reformujące duszpasterstwo w diecezji realizował nie tylko poprzez działalność synodalną, ale wspierał je poprzez wydane przez siebie Napomnienia oraz Admonitiones – agendę liturgiczną, które służyły ujednoliceniu liturgii i były pomocą dla duszpasterzy, nie tylko w diecezji kujawsko-pomorskiej. Analiza jego działalności ustawodawczej i duszpasterskiej upoważnia do stwierdzenia, że budował w diecezji nowe struktury życia religijnego, duszpasterskiego i kościelnego na bazie programu wytyczonego przez Sobór Trydencki. Stąd należał do najwybitniejszych biskupów polskich tamtego okresu. Zasłynął jako oddany reformator Kościoła katolickiego, obrońca wiary, krzewiciel oświaty, reformator obyczajów duchowieństwa i wiernych świeckich, a przede wszystkim jako wybitny i doświadczony prawnik ustawodawstwa synodalnego w Polsce oraz reformator duszpasterstwa.

2

Inkorporacja parafii zdezorganizowanej w Rzeczypospolitej w okresie potrydenckim na przykładzie parafii Słupie i Modliborzyce w diecezji krakowskiej

89%

Szulc D.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2016

|

vol. 106

281-303

EN

A case study of the parishes of Słupie and Modliborzyce allows us to analyze in detail the process of the territorial, and administrative (functional) and material incorporation of the parish located in the Republic of Poland during the post-Tridentine period. It highlights the causes of this process, gives an insight into the process, and finally enables us to analyze the obstacles that affect the rate of incorporation. Thanks to it, we can evaluate how the separateness of the parish intended for incorporation was liquidated, and we can also describe the functioning of the parish in the specific meantime, i.e. between the moment when the territorial incorporation was done and ongoing process of the material incorporation, when the new parish was characterized by a certain dualism in functioning. The territorially uniform parish, which was under the process of incorporation, functioned then with the active use of buildings of the non-existent parish, which was formally incorporated. Therefore, the incorporation of the parish appears to us as the long lasting and multistage process. In the case of Słupie and Modliborzyce, it lasted from the mid-17th to the late 18th century, and the first signs of disorganization in the parish of Słupie can be observed at least at the end of the 16th century. The half of the 16th century marks the erection of the parish in Modliborzyce, then, a few years later, the liquidation of the independence of the parish of Słupie and its territorial incorporation into the parish of Modliborzyce. Nevertheless, transferring residential and economic functions lasted for nearly 200 years; the last parish buildings in Słupie were demolished at the end of the 19th century.

3

„To jest owczarnia onego Dobrego Pasterza”. Pojęcie „prawdziwego” Kościoła w polskich szesnastowiecznych katechizmach

71%

Kowalski W.

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

|

2016

|

vol. 60

EN

The article discusses how the notion of the Church was understood and explained by authors of sixteenth-century Polish Catholic and Evangelical catechisms. Teaching of the constitution of a church was a basic pastoral duty and part of the rudimentary knowledge provided to the faithful.Six Catholic catechisms of the years 1553 to 1600 and thirteen Evangelical ones, which were published between 1543 and 1609, constitute the main source base, the latter manuals being penned under the influence of Luther, Melanchthon as well as South-German and Swiss theologians. Following the Tridentine programme, the Catholic authors present their Church as unified under the Pope’s authority and the only inheritor of the works of the Apostles. The veracity of its teaching is testified to with God’s unnatural interventions. The Protestant authors explain the basically coherent, relevant ideas of the Reformation’s protagonists. They teach about “the visible and outward Church”, which is manifested by all those congregations that are fed by God’s pure Word, and where the sacraments are duly administered. There is also “the inward and invisible Church”, which the faithful confess in the Credo. It comprises all disciples of Christ, who is the only head of His Church. Thus the teaching on the Church presented in the Evangelical sources that are employed belongs to the mainstream of sixteenth-century Protestantism and aptly illustrates the reception of Evangelical theologies in the Kingdom of Poland and in the Grand Duchy of Lithuania. In the analysed sources, arguments for the veracity of Church are always supplemented with the refutation of contradictory standpoints through reference to the Bible and the Church Fathers, mostly to Augustine.Despite strong polemical tone, the Biblical grounds of the Church could contribute to communication and understanding between Christians of antagonistic denominations, and this could sometimes result in conversion. The explanation of ecclesiological rudiments was easier for Catholic clergy, who referred to tradition and emotions, while Evangelical pastors could not ignore the abstract concepts of the “veracity” and “spiritual connectedness” of Christians, which were more difficult to render to the laity.

PL

Artykuł ukazuje, jak pojmowali i tłumaczyli pojęcie Kościoła autorzy polskich katolickich i ewangelickich katechizmów XVI w. Zgodnie z programem Trydentu Kościół katolicki przedstawiany jest jako kontynuator nauki apostołów, silny autorytetem papieża, następcy Piotra, oraz jednością wiary, o której prawdziwości przekonują cuda. Teolodzy protestanccy uczą o kościele widzialnym, który istnieje wszędzie tam, gdzie przepowiadane jest czyste Słowo Boże, sakramenty administrowane są zaś zgodnie z Ewangelią. Razem z Kościołem widzialnym istnieje Kościół powszechny niewidzialny. Łączy on wszystkich idących za Chrystusem, który jest jedyną głową swego Kościoła.The paper focuses on the way in which the authors of Polish Catholic and Evangelical catechisms of the 16th century understood and explained of the idea of the Church. According to the decrees of the Council of Trent, the Catholic Church was presented as the continuator of the teachings of the Apostles, with its power deriving from the authority of the Pope, the successor of Peter, and unity of faith confirmed by miracles. Protestant theologists preach about the visible church, which exists wherever the pure Word of God is preached, and claim that sacraments are administered in accordance with the Gospel. The universal invisible Church exists alongside the visible Church. It connects every person following the Christ, who is the only head of his Church.

4

Graduał rkp 7021 Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu jako przykład recepcji potrydenckiej reformy chorału gregoriańskiego w polskim obrządku liturgicznym.

36%

Sobczak A.

Biblioteka

|

2015

|

issue 19(28)

7-30

EN

The gradual MS 7021 (kept at Poznań University Library) is one of the earliest examples of the reception of post-Trent reform of Gregorian plainchant in the seventeenth century Poland. The volume comes from the scriptorium of Benedictine convent in the Chełmno congregation. The article’s aim is to present the liturgical alterations and changes that occurred in the Polish Republic in the early seventeenth century with the example provided by an analysis of the content of the Benedictine manuscript as well as other available sources. Additionally, the article examines the problem of the reform of the Georgian repertoire introduced by the Apostolic See and the its subsequent reception in Poland. In the liturgy of the Western World, the most significant outcome of the post- Trent reform was the introduction of standarised principal liturgical books, which in consequence led to a unification of liturgy in the whole of the Church’s life. The Polish–Lithuanian Commonwealth adopted the breviary and the Roman Missal, the liturgical book that contains the texts and rubrics for the celebration of the Mass in the Roman Rite of the Catholic Church, as well as the antiphonary and gradual. Local traditions, however, were attempted to be retained in these liturgical books, so that the proper Roman rite could not have been implemented to the full. However, the gradual, MS 7021 BU UAM, from the Toruń scriptorium of the Benedictine convent, is an example of the implementation the Trent reform in the seventeenth century Polish-Lithuanian Commonwealth that has no connections with any local or locallybased monastic tradition. The Benedictine nuns from the Chełmno congregation were undoubtedly prominent in the history of the Trent reform in the Republic of Both Nations. By dissenting from the spirit of St. Benedict’s rule professed by the Tyniec Benedictines, and by creating their own rule based on the resolutions of the Council of Trent, the convent adopted an innovative and attractive stance. The cooperation of the nuns with the Jesuits from the Society of Jesus, who were also promoters of the liturgical reform, was also instrumental. The article shows how important it is to carry on with research studies on Polish music and liturgical sources from the post-Trent period. The article is also an important contribution to the investigation and description of a source that, as yet, has not been satisfactorily addressed.

PL

Graduał rkp 7021 Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu jest jednym z wczesnych przykładów recepcji potrydenckiej reformy chorału gregoriańskiego na terenie XVII-wiecznej Rzeczypospolitej. Księga pochodzi z toruńskiego skryptorium benedyktynek kongregacji chełmińskiej. Celem artykułu jest ukazanie przemian liturgicznych, jakie zaszły w Rzeczypospolitej na początku XVII wieku, na przykładzie analizy zawartości rękopisu benedyktynek i innych dostępnych źródeł, a także nakreślenie problemu reformy repertuaru gregoriańskiego wprowadzonego przez Stolicę Apostolską i jego polskiej recepcji. Dla liturgii Kościoła zachodniego najważniejszym osiągnięciem reformy potrydenckiej było ujednolicenie ksiąg liturgicznych, co prowadziło do unifikacji liturgicznej całego Kościoła. W Rzeczypospolitej przyjęto brewiarz i mszał rzymski oraz mające z nimi ścisły związek – antyfonarz i graduał. W księgach tych starano się jednak zachowywać tradycje lokalne, co nie pozwoliło na całkowite przyjęcie rytu rzymskiego. Graduał rkp 7021 BUAM pochodzący z toruńskiego skryptorium zakonu benedyktynek kongregacji chełmińskiej i będący przykładem wprowadzania przez zakonnice reformy trydenckiej na terenie XVII-wiecznej Rzeczypospolitej nie ma powiązania z tradycją lokalną czy zakonną. W historii recepcji reformy trydenckiej na terenie Rzeczypospolitej benedyktynki kongregacji chełmińskiej mają niewątpliwie wiele zasług. Odcinając się od reguły benedyktynów tynieckich i tworząc własną, opartą na postanowieniach soboru trydenckiego, okazały się zakonem nowatorskim i atrakcyjnym. Nie bez znaczenia jest tu ich współpraca z zakonem jezuickim, który był również propagatorem reformy liturgicznej. Artykuł ukazuje, jak ważne są badania polskich źródeł muzyczno-liturgicznych okresu potrydenckiego. Stanowi też ważny wkład w rozpoznanie i opisanie źródła, które do tej pory nie było powszechnie znane.

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Biblioteka

1 Odrodzenie i Reformacja w Polsce

1 Prawo Kanoniczne

1 GRĘŹLIKOWSKI J.

1 Kowalski W.

1 Sobczak A.

1 Szulc D.

2 2016

2 2015

Odnowa duszpasterska w diecezji włocławskiej w świetle uchwał synodów biskupa Stanisława Karnkowskiego z 1568 i 1579 roku

Inkorporacja parafii zdezorganizowanej w Rzeczypospolitej w okresie potrydenckim na przykładzie parafii Słupie i Modliborzyce w diecezji krakowskiej

„To jest owczarnia onego Dobrego Pasterza”. Pojęcie „prawdziwego” Kościoła w polskich szesnastowiecznych katechizmach

Graduał rkp 7021 Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu jako przykład recepcji potrydenckiej reformy chorału gregoriańskiego w polskim obrządku liturgicznym.