Search results

1

HENRY HOBHOUSE, ZIARNA ZMIAN. SZEŚĆ ROŚLIN, KTÓRE ZMIENIŁY OBLICZE ŚWIATA (recenzja książki)

100%

Dembicz K.

Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny

|

2011

|

vol. 19

|

issue 2(72)

76-77

2

Próba objaśnienia metamorfozy roślin fragment

80%

Von Goethe J. W., Ujma M.

|

2019

|

vol. 73

|

issue 4 (327)

120-121

3

„Zioła odchudzające” w walce z otyłością – charakterystyka substancji aktywnych wspomagających odchudzanie oraz badanie ankietowe na temat stosowania preparatów ziołowych

61%

Bańkowska P., Bryndal I.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 494

9-19

PL

Zioła odchudzające to wszystkie rośliny, w których skład wchodzą substancje odznaczające się wpływem na metabolizm człowieka. Celem pracy było przedstawienie ziół wspomagających proces odchudzania oraz zawartych w nich substancji aktywnych, a także określenie postawy ludzi co do ich stosowania jako preparatów na odchudzanie. Opisano właściwości oraz skład chemiczny. Scharakteryzowano substancje aktywne na podstawie publikacji naukowych. Wyróżniono: flawonoidy, HCA, mentol, anetol, cynarynę, inulinę, kwas chlorogenowy, piperynę, fasolaminę, antrachinony oraz błonnik. Przedstawiono preparaty ziołowe wspomagające odchudzanie dostępne na rynku w oparciu o wiedzę zdobytą podczas odbywania praktyk w sklepie zielarsko-medycznym „Farma Ziół” oraz przepisy na mieszanki ziołowe znalezione w fachowej literaturze. Zaprezentowano i zinterpretowano wyniki badania ankietowego pt. „Stosowanie ziół jako preparatów wspomagających odchudzanie” przeprowadzonego w grupie badanych klientów sklepu „Farma Ziół”.

4

Aktywność biologiczna surowców roślinnych objętych Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii

61%

Anna Kowalczuk A., Anna Łozak A., Zbigniew E. Fijałek Z. E.

Medical Review

|

2012

|

issue 3

318-333

PL

Rośliny psychoaktywne towarzyszą człowiekowi od tysię- cy lat. Początkowo używane przez kapłanów i medyków w celach rytualnych i leczniczych, dzisiaj stanowią problem społeczny, prowadząc do uzależnienia i śmierci wielu ludzi. W Polsce zasady i tryb postępowania w zakresie przeciwdziałania narkomanii określa ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wraz z późniejszymi zmianami. Obejmuje ona substancje otrzymywane na drodze syntezy chemicznej, kilkanaście roślin, w tym od dawna znany mak lekarski i konopie siewne, ich przetwory oraz związki wyizolowane z roślin. Substancje roślinne wprowadzone do ustawy podczas nowelizacji 20 marca 2009 roku nie były dotychczas znane w Polsce. Problem ich dostępności w naszym kraju pojawił się od roku 2008, kiedy wchodziły jeszcze w skład legalnie rozprowadzanych tzw. „dopalaczy”. Stan wiedzy odnośnie efektów biologicznych wywoływanych przez włączone do ustawy rośliny jest niewielki. Brakuje informacji na temat mechanizmów działania związków czynnych¸ a niekiedy nie są znane związki odpowiedzialne za efekt psychoaktywny. Brak świadomości konsekwencji zdrowotnych w perspektywie dłuższego zażywania tych substancji powoduje, że stanowią one duże zagrożenie dla młodych ludzi, chętnie eksperymentujących z nowymi narkotykami. W pracy opisano 16 roślin psychoaktywnych wprowadzonych do ustawy: Argyreia nervosa, Banisteriopsis caapi, Calea zacatechichi, Catha edulis, Echinopsis pachanoi, Kava kava, Leonotis leonurus, Mimosa tenuiflra, Mitragyna speciosa, Nymphaea caerulea, Peganum harmala, Psychotria viridis, Rivea corymbosa, Salvia divinorum, Tabernanthe iboga, Trichocereus peruvianus.

EN

Psychoactive plants have been a part of human life for ages. Used by priests and healers for ritual and medical purposes in the past, at present, psychoactive plants pose a social problem leading to addiction and death of many people. In Poland a July 29, 2005 act and alterations of thereof defie the principles and the course of action in counteracting drug addiction. The act concerns substances obtained in the process of chemical synthesis, a dozen or so plants, including opium poppy and marihuana, opium poppy and marihuana products, and compounds isolated from plants. Plant substances included in an alteration to a March 20, 2009 act had not been known in Poland before. Problems with the availability of those substances occurred in Poland in 2008, when those substances, called then “designer drugs” or “legal highs,” were considered to be legal. Little is known about the biological effcts caused by the plants included in the act. There is a lack of information about the mechanisms of actions of effctual compounds and about compounds responsible for psychoactive inflence. A lack of awareness of health consequences stemming from taking those substances for a longer time poses a threat to young people willing to experiment with new narcotics. This essay will describe 16 psychoactive plants included in the act: Argyreia nervosa, Banisteriopsis caapi, Calea zacatechichi, Catha edulis, Echinopsis pachanoi, Kava kava, Leonotis leonurus, Mimosa tenuiflra, Mitragyna speciosa, Nymphaea caerulea, Peganum harmala, Psychotria viridis, Rivea corymbosa, Salvia divinorum, Tabernanthe iboga, Trichocereus peruvianus.

5

Ptaki, zwierzęta i rośliny w relacjach gwarowych z okolic Biłgoraja

51%

Adamowski J., Niebrzegowska S.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

1995

|

vol. 7

135–178

PL

Autorzy prezentują materiały zebrane w okolicach Biłgoraja w maju 1990 podczas obozu naukowego. Teksty te nazywają „relacjami”, by podkreślić ich jedność tematyczną, przy zróżnicowanym charakterze gatunkowym. Wszystkie mają odniesienie do tematyki zwierzęcej i roślinnej. Na teksty-relacje składają się w pewnej części znane gatunki folkloru, takie jak pieśni, zagadki, przysłowia, podania, bajki, opowieści wierzeniowe, w większości jednak są to zapisy tekstów niekliszowanych, a więc jeszcze nie folkloryzowanych. Owe teksty to także opowiadania potoczne informujące o ludowych praktykach leczniczych, o wierzeniach, na których praktyki te się opierają, przeważnie uzyskiwane w toku wywiadów przeprowadzonych z użyciem kwestionariusza. Przedstawiają topikę ludową, tj. zespoły ustalonych stereotypowych sądów przekonaniowych o świecie zwierząt i roślin.

EN

The authors present the materials collected in the area of Biłgoraj in May 1990 during a field trip. They call these texts 'accounts' in order to highlight their thematic uniformity, despite their generic differences. All of the texts have references to animals and plants. These texts-accounts consist of, to a certain degree, the well-known genres of folklore, such as songs, riddles, proverbs, spoken accounts, tales, accounts of religious beliefs [opowieści wierzeniowe]; however, the records mainly consist of non-standard accounts, and as such are not yet considered to be folklorized. The texts in question consist also of common stories that provide information about folk medicine practices and the beliefs they are based in; the pieces of information in question were obtained with the use of the questionnaire. They present folk topos, i.e. the set of stereotypical belief judgements about the world of animals and plants.

6

Bylica pospolita, „synfitonizm” i ekspozycje roślinno-ludzkich historii

51%

Zamorska M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2021

|

vol. 113

|

issue 1

60-73

EN

What curatorial gesture would make it possible to give rise to a temporary museum in situ where anthropogenic inscriptions could be presented by the living exhibits themselves? In this article the past of the Anthropocene is defined as a time of intensified activity of Homo sapiens in the early Holocene, before our impact on the hydrosphere, geosphere and atmosphere became irreversible. The author ponders whether the current definition of a natural history museum can incorporate a project of a living, embodied, post-anthropocentric and post-institutional museum. She suggests plants as essential partners in the human becoming across the biosphere. Chlorophyll organisms initiated the Great Oxidation Event, or Oxygen Catastrophe, which led not only to the extinction of anaerobic organisms but also to the proliferation of oxygen-dependent life, including humans. The human-plant co-existence is studied through the consequences of the ‘desire for sunlight’ of the former and the ‘desire for mobility’ of the latter. Synanthropic plants, which thrive growing next to people, emerge as the protagonists of this story, with the shared interspecies history and anthropogenic mutations inscribed in their bodies. This is a story of the human–plant co-evolution where contemporary, ‘spontaneous’ synanthropic plants are depicted as agents. In this context the author describes the artistic practices of Andrea Haenggi, analysing them as curatorial gestures for an interspecies dialogue within the framework of a ‘museum setting’.

7

Świat roślin w życiu i nauczaniu Jezusa

51%

Najda A.

Studia Gdańskie

|

2022

|

vol. 51

7-17

EN

Plants have accompanied man since the beginning of his existence. God commands the earth to bring forth "green plants: seed-bearing grasses, fruit trees on the earth bearing fruit with seed in it according to their kinds" (Gen 1,11). Plants are to be used as food for humans and animals (Gen 1,29). In his teaching, Jesus often refers to the world of plants, especially in the parables. Jesus refers to the world of plants when he reveals who he is and calls himself "the true vine" (J 15,1). Plants also play an important role in His earthly life.

PL

Rośliny towarzyszą człowiekowi od początków jego istnienia. Bóg nakazuje ziemi, aby wydała „rośliny zielone: trawy dające nasiona, drzewa owocowe rodzące na ziemi według swego gatunku owoce, w których są nasiona” (Rdz 1,11). Rośliny mają służyć jako pokarm dla ludzi i zwierząt (Rdz 1,29). W nauczaniu Jezus często odwołuje się do świata roślin – przede wszystkim w Jego przypowieściach. Do świata roślin nawiązuje też Jezus, gdy objawia Kim jest i nazywa siebie „prawdziwym krzewem winnym” (J 15,1). Rośliny odgrywają też istotną rolę w Jego ziemskim życiu.

8

Z uważnością i troską: feministyczne studia nad roślinami

51%

Zamorska M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2022

|

vol. 84

|

issue 1

197-212

EN

The aim of the article is to track the contemporary theoretical practices that serve to re-establish the ‘plant contract’ and to situate these threads within the field of critical plant studies. The genealogy of this subject area, which has developed rapidly over the last two decades, should be sought in the paradigm of feminist studies. In this approach, critical reflection revealing semiotic and material forms of oppression towards plants is accompanied by attempts to develop reparative practices. The author traces the historical forms of depreciation of plant beings, both in theory and philosophy and in political, social and economic practices. Key to her decisions are: defining the specific plant ‘subjectivity’, recognizing the material agency of plants, incorporating the principle of vegetation into biopolitical considerations, as well as considering the intersectional entanglements of plants in the context of colonial botany and seed politics. The author points out that in each of the discussed cases, the specificity of feminist plant studies is based on the recognition of the ontological and political status of the plant, which results in attentiveness and care. This care is focused on the visibility and well-being of specific, material and embodied plant beings that are distant relatives of the human species.

PL

Celem artykułu jest prześledzenie współczesnych praktyk teoretycznych, które służą ponownemu zawiązaniu „kontraktu z roślinami”, oraz wskazanie tych wątków w obrębie intensywnie rozwijających się w dwóch ostatnich dekadach krytycznych studiów nad roślinami, których genealogii należy szukać w paradygmacie studiów feministycznych. W tym podejściu namysłowi krytycznemu ujawniającemu semiotyczne i materialne formy opresji w stosunku do roślin towarzyszą próby wypracowania praktyk reparacyjnych. Autorka śledzi historyczne formy deprecjonowania istot roślinnych, zarówno w polu teorii i filozofii, jak i w praktykach politycznych, społecznych i ekonomicznych. Kluczowe dla jej rozstrzygnięć są: zdefiniowanie specyficznej „podmiotowości” roślinnej, uznanie materialnej sprawczości roślin, włączenie do rozważań biopolitycznych zasady wegetalnej, a także rozważenie intersekcjonalnych uwikłań roślin w kontekście botaniki kolonialnej i polityki nasiennej. Autorka wskazuje, że w każdym z omawianych przypadków specyfika feministycznych studiów nad roślinami opiera się na rozpoznaniu ontologicznego i politycznego statusu rośliny, czego konsekwencją są uważność i troska, dbałość o widzialność i dobrostan konkretnych, materialnych i ucieleśnionych istot roślinnych będących dalekimi krewnymi gatunku ludzkiego.

9

Bezgraniczny wzrost. Ramując na nowo relacje między ludźmi i roślinami

51%

Modrzyk A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2022

|

vol. 84

|

issue 1

213-227

EN

The text takes the form of a discussion with Magdalena Zamorska’s work entitled Attentiveness and care: feminist plant studies. The starting point is the postulate of the necessity of writing new narratives, so that we can perceive plants in a way that goes beyond treating them as half-alive, manipulable and passive creatures. Thus, the aim of the article is to develop this story in the form of two narratives: about man as a creative being who creates the proper conditions for the development of certain plants; and about the human order as fragile and prone to disturbances. The first story is based on the example of the ubiquitous and inevitable presence of plants in the city, the second one indicates that the practice of constantly fencing off the human-controlled sphere from natural spontaneity has its limitations and cannot be fully implemented. Both of these stories are proposed so as to look at human-plant relationships in a different way than the image of man as a destructive force hostile to life and biodiversity. Therefore, plants are presented as an integral and active part of social life. In the conclusion of the article, the normative idea of ‘getting overgrown’ is proposed, which postulates the necessity of adopting a flexible approach to the boundaries between humans and plants.

PL

Tekst ma formę dyskusji z pracą Magdaleny Zamorskiej zatytułowanej Z Uważnością i Troską. Feministyczne studia nad roślinami. Punktem wyjścia jest zaproponowany w nim postulat konieczności pisania nowych narracji, dzięki którym moglibyśmy postrzegać rośliny w sposób wykraczający poza traktowanie ich jako półżywnych, podatnych na manipulacje i pasywnych istot. Celem artykułu jest rozwinięcie tej opowieści w postaci dwóch narracji: o człowieku jako istocie kreatywnej, tworzącej dobre warunki dla rozwoju niektórych roślin; oraz o porządku ludzkim jako kruchym i podatnym na zaburzenie. Pierwsza z nich opisywana jest na przykładzie wszędobylskiej i nieuchronnej obecności roślin w mieście, druga wskazuje, że praktyki ciągłego odgradzania sfery kontrolowanej przez człowieka od samoistności przyrodniczej mają swoje ograniczenia i nie mogą być w pełni realizowane. Obie te historie zaproponowane są po to, aby spojrzeć na relacje ludzko-roślinne w inny sposób niż poprzez pryzmat obrazu człowieka jako destruktywnej siły wrogiej życiu i bioróżnorodności. Rośliny są dzięki temu ukazane jako nieodłączna i aktywna część życia społecznego. W podsumowaniu artykułu zaproponowano ideę normatywną „dawania się zarastać”, która postuluje koniczność płynnego traktowania granic między tym, co ludzkie, a tym, co roślinne.

10

Miejsce drzew jest w lesie. O miejskiej biofobii

51%

Krajewski M.

Stan Rzeczy

|

2021

|

issue 1(20) Drapieżne tożsamości

203-228

PL

W artykule wyjaśniam, czym jest biofobia, identyfikuję jej podstawowe formy oraz źródła, a także wskazuję, skąd się bierze jej, również współczesna, żywotność. Intepretuję też biofobię jako postawę niezbędną do wytworzenia specyficznej tożsamości człowieka jako nad-gatunku, całkowicie odrębnego wobec innych form istnienia. Pokazując integralny związek między miastem a biofobią, prezentuję różnorodne jej przejawy praktykowane w stosunku do drzew obecnych na terenach zurbanizowanych, szczególnie mocno koncentrując się na zjawisku tak zwanej tujozy. To z kolei pozwala mi wykazać pułapkowy charakter biofobii, ale też wykorzystywanie jej w procesach klasowego wykluczania oraz do legitymizacji procesów rozwojowych. W zakończeniu artykułu przybliżam kilka koncepcji uspołecznienia, które swoją istotą czynią ograniczenie biofobii i budowanie biofilnych relacji z innymi niż ludzkie formami istnienia.

EN

In this paper, I explain what biophobia is, identify its primary forms and sources, and give the reasons for its contemporary vitality. I also interpret biophobia as an attitude that creates a specific human identity as a superspecies, completely separate from other forms of existence. Showing the integral relationship between cities and biophobia, I analyse various manifestations of biophobia in regard to trees in urban areas, focusing on the phenomenon of “arborvitae-itis.” This, in turn, allows me to demonstrate the pitfalls of biophobia, and its use in processes of class exclusion and the legitimisation of development processes. At the end of the article, I present a few socialisation concepts that could reduce biophobia and build biophilic relationships with other – non-human – forms of existence.

11

Zmiany na rynku przedsiębiorstw zajmujących się handlem hurtowym roślinami i kwiatami w Polsce

51%

Olewnicki D., Jabłońska L., Orliński P., Gontar Ł.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2015

|

issue 1(35)

83-89

EN

The aim of the study was to evaluate the changes in the number of plants and fl owers wholesale companies in Poland. Analyses focused on the number of fi rms engaged in wholesale trade and the structure of employment in these companies. The investigations also included the location of the analysed companies in relation to the number of people in each voivodeship. Research period covered the years 2002-2012. The fi rst year of the analysed period was referred to as of 100%. The dynamics of changes and average annual changes in the number of existing companies and start-ups were analysed. The Główny Urząd Statystyczny yearbooks, and i.a. the ones of the Polska Klasyfi kacja Działalności [the abbreviation in Polish: PKD], served as data sources. The performed investigations reveal that the number of fi rms of the discussed line of business in the investigated period increased very clearly and this rise took the form of a linear trend. What is more, the number of the wholesale companies in particular voivodeships matched the agglomerations of consumers.

PL

Celem opracowania była ocena zmian zachodzących w handlu hurtowym roślinami i kwiatami w Polsce. Szczegółowo analizowano dane dotyczące liczby przedsię- biorstw w tej branży, strukturę zatrudnienia w tych fi rmach, a także aspekty związane z lokalizacją przestrzenną i koncentracją na rynku. Okres badawczy obejmował lata 2002-2012. Badano dynamikę zmian (przyjmując za 100% pierwszy rok badanego okresu) oraz średnie roczne zmiany w liczbie istniejących i nowo powstających przedsiębiorstw. Wyznaczono również współczynnik lokalizacji Florence’a (F), stosowany między innymi do oceny rozmieszczenia przedsiębiorstw w stosunku do skupisk konsumentów. Źródłem danych były roczniki GUS, w tym Polskiej Klasyfi kacji Działalności (PKD). Przeprowadzone badania wskazują, że liczba fi rm z omawianej branży w badanym okresie wyraźnie wzrastała, w postaci trendu liniowego rosnącego. Ponadto liczba hurtowni w poszczególnych województwach była dopasowana do skupisk lokalnych konsumentów.

12

Małe, czarne, okrągłe, a każdego wyszczypie. O pieprzu i pieprzeniu w polszczyźnie ludowej i potocznej

51%

Prorok K.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2017

|

vol. 29

EN

The first part of the article is devoted to a reconstruction, by means of the cognitive definition, of the linguo-cultural view of pepper in Polish folk culture. The rich body of 19th- and 20th-c. data comes from the files of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols (text of folklore in a variety of genres, records of beliefs and cultural practices) as well as from dictionaries of Polish (general, dialectal, phraseological, and etymological). Pepper is imaged through language not only as a hot and bitter spice, formerly expensive and much desired, but also as a substance with several applications in medicine and magic. Because of its sharp taste, pepper also connotes such features as ‘malice’, ‘offense’, ‘indecency’, ‘vulgaritycoarseness’, ‘destruction’, or ‘stupidity’, which is especially conspicuous in the semantics of its many derivatives, mainly obscene expressions and swearwords such as pieprzyć ‘talk bullshit’ or ‘screw’, spieprzyć ‘screwfuck up’, zapieprzyć ‘steal’, wypieprzyć ‘dump’, etc. These are in focus in the second part of the article, where it is investigated how they are related to the linguo-cultural stereotype of pepper.

PL

W pierwszej części artykułu autorka rekonstruuje metodą definicji kognitywnej językowo-kulturowy obraz pieprzu w polskiej tradycji ludowej. Podstawę analizy stanowi bogaty materiał XIX- i XX-wieczny pochodzący z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych (różnogatunkowe teksty folkloru oraz zapisy wierzeń i opisy praktyk ludowych) oraz dane systemowe czerpane ze słowników języka polskiego (ogólnych, gwarowych, frazeologicznych, etymologicznych). Pieprz jest traktowany nie tylko jako ostro-gorzka przyprawa, dawniej droga i pożądana, ale też jako środek mający liczne zastosowania lecznicze i magiczne. Ze względu na palący smak konotuje też takie cechy, jak złośliwość, obraza, nieprzyzwoitość, wulgarność, zniszczenie, głupota, co jest szczególnie widoczne w znaczeniach licznych derywatów pochodzących od wyrazu pieprz, głównie czasowników, należących dziś do „kanonu” polskich przekleństw i wulgaryzmów, np. pieprzyć, spieprzyć, zapieprzyć, wypieprzyć i in. Ich analizą zajmuje się autorka w drugiej części artykułu, próbując określić, na ile bliski jest ich związek z językowo-kulturowym stereotypem pieprzu.

13

Znaczenie hortiterapii w wychowaniu rodzinnym

51%

Stepulak M. Z.

Roczniki Pedagogiczne

|

2018

|

vol. 10(46)

|

issue 4

69-82

PL

Metoda hortiterapii w wychowaniu rodzinnym jest nowym ujęciem w pedagogice. W artykule naukowej refleksji poddano pojęcie systemu rodzinnego, a następnie jego podstawowe właściwości. System rodzinny jest rozumiany jako jedno z podejść rozumienia rodziny. Jest przedstawiany jako naturalny system przejęty z nauk biologicznych i zastosowany w naukach społecznych i humanistycznych. W dalszej kolejności zwrócono uwagę na nowy model terapii, jakim jest hortiterapia, czyli leczenie ogrodami. Jest to nowa forma pomocy stosowana w leczeniu ludzi cierpiących na różne schorzenia, ale przydatna także w terapii rodzinnej. Hortiterapia służy pomocą zwłaszcza w wychowaniu emocjonalnym, uczuciowym, społecznym, moralnym oraz duchowym.

EN

The method of hortitherapy in family education is a new approach in pedagogy. In the article of scientific reflection, the concept of the family system and then its basic properties were subjected. The family system is understood as one of the approaches to understanding the family. It is presented as a natural system taken from biological sciences and used in social sciences and humanities. Next, attention was paid to the new model of therapy, which is hortitherapy or garden treatment. It is a new form of help used in the treatment of people suffering from various diseases, but it also serves in family therapy. This aspect was taken in the last part of the article. Hortitherapy is helpful especially in emotional, emotional, social, moral and spiritual education.

14

Urban gardening: elements, social, cultural and recreational aspects

51%

Eidimtiene V. V., Auzeliene I., Daubaras L.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2016

|

issue 18

35-47

EN

Urban gardening, as a social innovation, is considered to have become popular in recent years in the USA and some Western European countries. Derelict, abandoned and usually neglected areas are being used to create gardens and vegetable gardens in large cities. One can see this trend in Lithuania too. Vegetable gardens of a similar purpose have been created in Vilnius, Kaunas, Mažeikiai and certain other Lithuanian towns. It’s worth mentioning, that the phenomenon of urban gardening most probably could be developed successfully in Lithuania, because the tradition of maintaining gardens in the suburbs of large cities is still very much alive. Such family–run gardens were very popular and also very useful in the last decades of the 20th century, as fruits and vegetables were grown there to cater for family needs. On the other hand, this is also a new type of recreation for the younger generation. One of the relatively new forms of such activities is gardening in an urban space, where people can find common values, share their skills and support each other. Urban gardening seems to bring people together naturally, so, in addition to the social issues aspect, people are able to solve environmental problems together. Community vegetable gardens usually have many different functions, depending on their location and type. The main idea here is to encourage neighbourly cooperation and to cultivate a sense of community spirit among people of different generations, but it is also a very good opportunity to become familiar with different types of plants and the methods of their cultivation, with fruits and vegetables for a healthy lifestyle, and with the possibilities of making use of derelict areas. Food production in the urban environment is no longer the main issue, today this has become a more symbolic and an educational movement, which can easily become an alternative way of supplying the persons involved with a certain amount of fresh food if required. Growing your own vegetables and strolling round your garden after a busy working day is not only a pleasure, but also a form of recreation, useful as a therapy for those tired of the hustle and bustle of city life or for people with sedentary jobs.

PL

Według niepotwierdzonych opinii, sadownictwo miejskie miało początek w Stanach Zjednoczonych i w niektórych pań-stwach Europy Zachodniej. W wielkich miastach ogrodnictwo oraz sadownictwo miejskie zajmuje zaniedbane i niewykorzystywane tereny. W Stanach Zjednoczonych około jedna piąta takich terenów znajduje się na dachach budynków publicznych lub prywatnych. Rodzina Prezydenta Obamy też urządziła taki ogród niedaleko Białego Domu. Także na Litwie jest odczuwalna tendencja do tworzenia takich ogrodów. Powstają one w: Wilnie, Kownie, Możejkach i innych miastach. Przy ich urządzaniu wzrasta aktywność ludzi i powstaje nowy sposób rekreacji, który nie jest typowy dla środowiska miejskiego. Na Litwie nadal istnieje pochodzącą z czasów radzieckich tradycja ogrodnictwa poza miastem, co stwarza możliwość udanego kontynuowania tej aktywności także i w miastach. Dla młodego pokolenia jest to nowa forma aktywności oraz pewien rodzaj rekreacji, powiązany z promowaniem zdrowej żywności, rozwinięciem zdolności komunikowania się, aktywnym wypoczynkiem, a nawet rozwiązywaniem niektórych problemów wynikających z zachowania dzieci i nastolatków. Idea sadownictwa w miastach jest związana z zastosowaniem innowacji socjalnych i rozwojem technologii informacyjnych. Podstawową ideą takiej współpracy jest możliwość kontaktu i wymiany informacji między nieznajomymi osobami. Tworzenie grup społecznych może być oparte na różnych modelach: warsztaty twórcze, imprezy kulturalne, akcje socjalne oraz chroniące przyrodę. Jedną z najnowszych form aktywności jest sadownictwo na terenach zurbanizowanych. Taka aktywność bardzo łatwo jednoczy ludzi, dlatego może być wykorzystana do rozwiązania problemów nie tylko związanych z ochroną środowiska, ale również i problemów społecznych. Ogrody społeczne w miastach pełnią różne funkcje w zależności od typu ogrodu i jego lokalizacji. Podstawą takiej działalności jest możliwość komunikacji pomiędzy sąsiadami, rozszerzenie kontaktów pomiędzy grupami ludzi w różnym wieku, poznanie gatunków roślin w tym warzyw i owoców, zdrowy sposób życia oraz rewitalizacja zaniedbanych terenów. Osiąganie wysokich plonów we wspomnianych ogrodach nie jest głównym celem tej działalności. W znacznej mierze jest to bardziej działalność edukacyjna, która może też być wykorzystywana jako alternatywa forma produkowania świeżej żywności. Możliwość aktywnego odpoczynku na własnej działce i prawa własnych warzyw są nie tylko przyjemne, ale też mogą stać się jedną z form rekreacji w mieście. W niektórych przypadkach może być też wykorzystana jako terapia dla ludzi zmęczonych tempem życia oraz dla tych, którzy pracują w pozycji siedzącej.

15

Символика растений в польской народной традиции. Злаки [Rew.: Słownik stereotypów i symboli ludowych, koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, t. 3: Rośliny, cz. 1: Zboża, Lublin: Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2017. – 404 s.]

41%

Tolstaja S. M.

Rocznik Slawistyczny

|

2018

|

issue 67

189-197

EN

The author highly appreciates the first issue of the third volume of the fundamental “Dictionary of folk stereotypes and symbols” (ed. prof. E. Bartminsky), dedicated to the symbolism of plants. This issue presents rich materials (language, folklore, ethnographic) related to cereals, which in the popular perception have a mythological interpretation, the daily bread is God’s gift, endowed with sacred significance.

16

Botaniczne konceptualizacje pamięci Mirona Białoszewskiego

41%

Rydz A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2020

|

vol. 8

53-69

EN

The article was inspired by the essays of George Simmel, the German philosopher who wrote " Bridge and door" and the book by Douwe Draaisma, the Dutch theoretician of memory, "The Fabric of nostalgia. About the phenomenon of mature memory" (2010). I discuss the phenomenon of the autobiographical memory of the poet, or reminiscence. Representation of this memory in the poetry of Białoszewski has been featured in examples: anamnesis, commemoration, oblivion. Botanical themes fulfil the features of the medium for memory.

PL

Artykuł został zainspirowany esejami Georga Simmla, niemieckiego filozofa (Most i drzwi) oraz książką Douwego Draaismy, holenderskiego teoretyka pamięci, Fabryka nostalgii. O fenomenie pamięci wieku dojrzałego (2010). Omawiam zjawisko osobistych wspomnień poety, czyli reminiscencje. Reprezentacja pamięci w poezji Białoszewskiego została przedstawiona na przykładach: anamnezy, upamiętnienia, zapomnienia. Botaniczne motywy pełnią tu funkcję medium pamięci.

17

Trudności z tłumaczeniem nazw botanicznych (nazwy wybranych roślin w językach: polskim, słowackim i słoweńskim)

41%

Pančíková M., Katedra slavistiky F. f. O. u. v. O., pancikova@chello.sk

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2014

|

vol. 21

PL

Nazwy flory określające przyrodę żywą stanowią bogatą i zróżnicowaną część polskiej, słowackiej i słoweńskiej leksyki. Istnieją opracowania dotyczące leksyki botanicznej jednego języka, mało jednak jest prac porównawczych. Nazwy roślin w języku polskim i słowackim są dwuczłonowe, to w zasadzie tłumaczenia nazw łacińskich. W nazwach botanicznych w języku słoweńskim często spotykamy się natomiast z nazwą jednowyrazową. Zdarza się, że we wszystkich trzech badanych językach mamy wyraz – homonim homogeniczny, np. drevo – drzewo – drevo. Są też przypadki, kiedy to dwa języki mają nazwę w tym samym rodzaju, trzeci język ma inny rodzaj, a nawet zupełnie inny leksem (pierwiosnek – trobentica – prvosienka). Ciekawe są przykłady, w których występuje przymiotnik oznaczający kolor (Anchusa azurea – smohla modrá – farbownik lazurowy). Dla tłumacza literatury fachowej ważne jest, żeby znał: normy językowe obu języków (wyjściowego i docelowego), budowę słowotwórczą wyrazów w obu językach, wszystkie znaczenia leksykalne i semantyczne, włącznie z odcieniami stylistycznymi, oraz orientował się w gramatyce i problematyce danej dziedziny.

EN

The names of flora constitute a rich and differentiated part of the Polish, Slovak, and Slovenian lexes. There exist studies of the botanical lexis of the individual languages, there are, however, only a few comparative works. Plant names in both Polish and Slovak consist of two parts, being basically translations of Latin names. Botanical names in Slovene often consist of only one word.It happens that in all the three analyzed languages there is a homogenic homonym, e.g. drevo – drzewo – drevo. There can be cases that two languages have a name of the same gender, but the third language has not or the equivalent is a different lexeme (pierwiosnek – trobentica – prvosienka). Interesting are also cases when the adjective of colour is different (Anchusa azurea – smohla modrá – farbownik lazurowy). For the translator of scientific texts it is important to know language norms in both languages, to know the grammatical features of these lexemes, to know the word-formative structure and all lexical and semantic meanings, including the stylistic ones, and to be well orientend in the issues of the given field.

18

Fenomen „duszy” w heksaemeronie

36%

Lasek P. A.

Verbum Vitae

|

2022

|

vol. 40

|

issue 3

613-630

EN

The work provides an analysis of the first description of the creation (Gen 1) from the perspective of various categories of created entities, as reflected in the triple use of the verb ברא. Each occurrence of this verb in this biblical text means creating something new and adding this new entity to an already existing world, which gives rise to a new category of created things. The first such category are inanimate things which receive existence and are made only of dead matter. The second category are living creatures which have a body made of the same matter, but who also receive the element of life. The third category is man, who has a body made of the same matter, with the same element of life, but also the third element which makes him similar to God, in fact, God’s image. That third element is not named in the text, but we may see here what we call a soul. So, having a soul distinguishes man from all other beings created by God: Only man has a soul. Animals do not have it, nor do plants, nor the sun and the moon, which were idolized by the ancients -- none of these has a soul but instead belong to the realm of dead matter.

PL

Celem pracy jest analiza pierwszego opisu stworzenia (Rdz 1) pod kątem kategorii stworzeń, jakie tworzy trzykrotne pojawienie się w nim słowa ברא . Każde wystąpienie tego czasownika w tym tekście oznacza stworzenie czegoś nowego i dodanie tego do istniejącego już świata, co powoduje początek istnienia nowej kategorii stworzeń. Pierwszą taką kategorią są rzeczy martwe, które otrzymują istnienie i są zbudowane tylko z martwej materii. Drugą kategorią są istoty żywe, które mają ciało zbudowane z tej samej materii, ale ponadto otrzymują pierwiastek życia. Trzecią kategorią jest człowiek, który ma ciało zbudowane z tej samej materii, ten sam pierwiastek życia oraz trzeci element, który sprawia że jest on „podobny” Bogu i jest Jego „obrazem”. Element ten nie jest nazywany, ale możemy postawić pytanie, czy można dopatrywać się tu tego, co nazywamy „duszą”. W takim razie posiadanie duszy wyróżnia człowieka ze wszystkich innych stworzeń. Duszę posiada tylko człowiek, nie mają jej zwierzęta, ani tym bardziej materia martwa. Duszy nie mają równ

Refine search results

HENRY HOBHOUSE, ZIARNA ZMIAN. SZEŚĆ ROŚLIN, KTÓRE ZMIENIŁY OBLICZE ŚWIATA (recenzja książki)

Próba objaśnienia metamorfozy roślin fragment

„Zioła odchudzające” w walce z otyłością – charakterystyka substancji aktywnych wspomagających odchudzanie oraz badanie ankietowe na temat stosowania preparatów ziołowych

Aktywność biologiczna surowców roślinnych objętych Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii

Ptaki, zwierzęta i rośliny w relacjach gwarowych z okolic Biłgoraja

Bylica pospolita, „synfitonizm” i ekspozycje roślinno-ludzkich historii

Świat roślin w życiu i nauczaniu Jezusa

Z uważnością i troską: feministyczne studia nad roślinami

Bezgraniczny wzrost. Ramując na nowo relacje między ludźmi i roślinami

Miejsce drzew jest w lesie. O miejskiej biofobii

Zmiany na rynku przedsiębiorstw zajmujących się handlem hurtowym roślinami i kwiatami w Polsce

Małe, czarne, okrągłe, a każdego wyszczypie. O pieprzu i pieprzeniu w polszczyźnie ludowej i potocznej

Znaczenie hortiterapii w wychowaniu rodzinnym

Urban gardening: elements, social, cultural and recreational aspects

Botaniczne konceptualizacje pamięci Mirona Białoszewskiego

Trudności z tłumaczeniem nazw botanicznych (nazwy wybranych roślin w językach: polskim, słowackim i słoweńskim)

Fenomen „duszy” w heksaemeronie