Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rozliczalność
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
This article concerns the impact of the crisis on the manner in which the European Union functions, with particular attention paid to the issue of accountability. The analysis of particular legal solutions adopted since the eruption of the economic crisis enables capturing of the changes that have occurred with respect to the functioning of democracy in the EU. This facilitates the search for an answer to the following research questions: during times of crisis, do transformations lead to improvements in the quality of democracy, or do they rather deepen the existing democratic deficit, particularly in respect of accountability? Are modifications to mechanisms governing the functioning of democracy in the EU helping to overcome both shortand long-term crises in the integration process? In order to find answers to these questions, an analysis has been performed of the changes made to regulations addressing governance in the European Union in the macroeconomic and fiscal sphere implemented between 2008 and 2013. Niniejszy artykuł dotyczy wpływu kryzysu na sposób funkcjonowania Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii rozliczalności. Analiza poszczególnych rozwiązań prawnych, przyjętych od momentu zaistnienia kryzysu gospodarczego, pozwoli na uchwycenie zmian, jakich dokonano w zakresie funkcjonowania demokracji w UE. Umożliwi to odpowiedzenie na następujące pytania badawcze: Czy w czasach kryzysu efektem przeobrażeń jest poprawa jakości demokracji czy też pogłębienie już wcześniej istniejącego deficytu demokracji, szczególnie w zakresie rozliczalności? Czy modyfikacja mechanizmów funkcjonowania demokracji w UE wpływa na zażegnanie kryzysów w procesie integracji zarówno w krótkim, jak i w długim okresie czasu? Aby odpowiedzieć na powyższe pytania, należy poddać analizie zmiany dokonane w zakresie reguł rządzenia w Unii Europejskiej, w wymiarze makroekonomicznym i fiskalnym, wprowadzone między 2008 a 2013 rokiem.
Prawo
|
2019
|
issue 329
263 - 275
PL
Artykuł analizuje zagadnienie niezależności organów administracji publicznej na przykładzie statusu polskiego organu antymonopolowego. Obejmuje ukazanie ewolucji statusu prawnego organu antymonopolowego i omówienie jego aktualnej pozycji prawnej. Badaniom poddano również dyrektywę ECN+ i obowiązki, jakie nakłada na władze krajowe w zakresie niezależności krajowych organów antymonopolowych. Opracowanie podejmuje także problem faktycznej niezależności organu antymonopolowego oraz niedostatecznych gwarancji rozliczalności tego organu. W konkluzjach wykazano, że formalna niezależność organu antymonopolowego może w polskich warunkach prowadzić do skutków sprzecznych z założeniami dyrektywy ECN+.
EN
The article analyzes the issue of independence of public administration authorities. This analysis is based on the example of the Polish antimonopoly authority. It includes presenting the evolution of the legal status of an antimonopoly authority and discussing its current legal regime. The presented research also covered the ECN+ Directive and the obligations it imposes on national governments in relation to the independence of national antitrust authorities. The article also addresses the problem of the actual independence of the antimonopoly authority and the insufficient guarantees of its accountability. The conclusions show that the formal independence of the antimonopoly authority may in Polish conditions lead to effects contrary to the assumptions of the ECN+ Directive.
PL
Celem artykułu jest rozważenie przyjęcia możliwości i zasadności mechanizmów rozliczalności prokuratury jako instytucji, w szczególności poprzez wypracowanie kryteriów takiej oceny, która prowadziłaby do podwyższenia poziomu efektywności jej funkcjonowania, a także podwyższenia jakości świadczonych usług, przy założeniu postrzegania prokuratury nie tylko jako organu władzy, ale jako podmiotu świadczącego usługi publiczne. Powyższe podejście jest nieuniknione w dobie szerzącej się idei good governance, coraz popularniejszej pośród organów władzy publicznej nowoczesnych, demokratycznych państw. Może być również pomocne w odejściu od dominujących pomiarów ilościowych, na rzecz przeważającego, jakościowego ujmowania wyników pracy. Punktem wyjścia do rozważań autor uczynił zaś analizę wymiarów odpowiedzialności prokuratury na płaszczyźnie zbliżonej do odpowiedzialności politycznej charakterystycznej dla oceny funkcjonowania władzy ustawodawczej oraz na płaszczyźnie menadżerskiej – zastrzeżonej niejako dla władzy wykonawczej.
EN
The purpose of the article is to consider the adoption of possibilities and the legitimacy of mechanisms of accountability of the prosecutor’s office as an institution, in particular by developing criteria for such an assessment that would lead to an increase in the level of efficiency of its functioning, as well as to an increase in the quality of services provided, assuming that the prosecutor’s office is perceived not only as an authority, but also as an entity providing public services. The above approach is inevitable in the era of spreading the idea of good governance, which is becoming more and more popular among the public authorities of modern, democratic countries. It can also be helpful in moving away from the dominant quantitative measurements, in favor of the prevailing qualitative approach of work results. The author analysed the dimensions of the prosecution’s responsibility at a level similar to political responsibility, characteristic for the assessment of the functioning of the legislative authority, and on the managerial level – reserved to the executive authority.
PL
Niniejszy artykuł dotyczy wpływu kryzysu na sposób funkcjonowania Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii rozliczalności. Analiza poszczególnych rozwiązań prawnych, przyjętych od momentu zaistnienia kryzysu gospodarczego, pozwoli na uchwycenie zmian, jakich dokonano w zakresie funkcjonowania demokracji w UE. Umożliwi to odpowiedzenie na następujące pytania badawcze: Czy w czasach kryzysu efektem przeobrażeń jest poprawa jakości demokracji czy też pogłębienie już wcześniej istniejącego deficytu demokracji, szczególnie w zakresie rozliczalności? Czy modyfikacja mechanizmów funkcjonowania demokracji w UE wpływa na zażegnanie kryzysów w procesie integracji zarówno w krótkim, jak i w długim okresie czasu? Aby odpowiedzieć na powyższe pytania, należy poddać analizie zmiany dokonane w zakresie reguł rządzenia w Unii Europejskiej, w wymiarze makroekonomicznym i fiskalnym, wprowadzone między 2008 a 2013 rokiem.
EN
This article concerns the impact of the crisis on the manner in which the European Union functions, with particular attention paid to the issue of accountability. The analysis of particular legal solutions adopted since the eruption of the economic crisis enables capturing of the changes that have occurred with respect to the functioning of democracy in the EU. This facilitates the search for an answer to the following research questions: during times of crisis, do transformations lead to improvements in the quality of democracy, or do they rather deepen the existing democratic deficit, particularly in respect of accountability? Are modifications to mechanisms governing the functioning of democracy in the EU helping to overcome both short- and long-term crises in the integration process? In order to find answers to these questions, an analysis has been performed of the changes made to regulations addressing governance in the European Union in the macroeconomic and fiscal sphere implemented between 2008 and 2013.
PL
Celem reform edukacyjnych w wielu państwach europejskich, m.in. w Polsce, jest wprowadzenie do systemu kształcenia priorytetu rozliczalności (accountability) i – opartej na powszechnie obowiązujących standardach – procedury ogólnonarodowego testowania. Nacisk na wolny wybór oraz ocenianie uczenia się i przekazywania wiedzy przez pryzmat rachunku zysków i strat stanowią zmianę filozoficznych podstaw edukacji. Edukacja ekonomizuje się i jest postrzegana jako indywidualna inwestycja. Konceptualizacja kształcenia ustawicznego w dokumentach Unii Europejskiej także przebiega w oparciu o priorytet ekonomicznej adekwatności – pracy i życia zgodnie z imperatywami gospodarki/ społeczeństwa opartego na wiedzy. Pojęcie obywatelstwa w strategii kształcenia ustawicznego Unii Europejskiej jest naznaczone sprzecznością między zasadą równości w demokracji a priorytetem konkurencyjności w kapitalizmie. Wyzwanie „uczenia się, jak być obywatelem” w coraz bardziej zróżnicowanym i wysoce zindywidualizowanym społeczeństwie jest uznawane za zasadniczy cel polityczny. W wielu strategicznych dokumentach europejskich, dotyczących kształcenia ustawicznego kładzie się silny nacisk na znaczenie edukacji obywatelskiej dla kształtowania umiejętności społecznych i kompetencji do działania na rzecz dobra wspólnego. Krytyczna analiza dokumentów unijnych pokazuje jednak, że kompetencja obywatelska w strategii kształcenia ustawicznego prezentowana jest często jako „słowo-wytrych”, które rozumieć należy samo przez się, a nie definiować w oparciu o silne podstawy naukowe. Istnieje zagrożenie, że wartość kompetencji obywatelskiej w kształceniu ustawicznym, zwłaszcza z perspektywy neoliberalnych reformatorów, sprowadzać się będzie do rangi pustego sloganu, z pominięciem jej roli jako „katalizatora” zmian programów nauczania i praktyki szkolnej w kierunku kształcenia aktywniejszych i bardziej zaangażowanych społecznie obywateli.
EN
The aim of educational reforms in many European countries, amongst others in Poland, is the introduction of the accountability priority and the procedure of nationwide testing, based on the commonly binding standards, into the educational system. The emphasis on the free choice and the evaluation of learning and transferring knowledge by the means of the profit and loss statement constitute a change of philosophical basics of education. Education is economized and perceived as an individual investment. The conceptualisation of lifelong learning in the EU documents takes place also on the basis of the priority of economic adequacy – work and life in accordance with the imperatives of economy/society based on knowledge. The concept of citizenship in the strategy of the lifelong learning of the EU is stigmatized with the contradiction between the democratic equality principle and the priority of competitiveness in capitalism. The challenge of “learning how to be a citizen” in the more and more diverse and highly individual society is recognised as a principal political target. In many strategic European documents regarding the lifelong learning a strong emphasis is put on the significance of civic education in order to shape social skills and competences to act to the benefit of common good. However, a critical analysis of the EU documents shows that the civic competence in the strategy of lifelong learning is often presented as a “buzzword”, which should be self-understood and not defined on the basis of strong scientific foundations. There is a threat that the value of the civic competence in the lifelong learning, in particular from the perspective of neoliberal reformers will boil down to the rank of an empty slogan skipping its role as a “catalyst” of changes in school curricula and practices in the direction of educating citizens who are more active and more socially committed.
PL
Artykuł jest próbą analizy problematyki zapewnienia niezależności organów ochrony konkurencji w związku z przyjęciem dyrektywy 2019/1. Analizuje: niezależność w kontekście funkcji organu, składowe i granice samego pojęcia (rozliczalność i transparentność) oraz w jaki sposób dyrektywa 2019/1 i dotychczas podejmowane próby jej implementacji w Polsce (jeszcze na etapie projektu) realizują postulaty wysuwane przez naukę. Autorka wskazuje, że kształtowanie niezależności organu ochrony konkurencji nie może być dokonywane w oderwaniu do celów i funkcji realizowanych przez ten organ, a w szczególności musi uwzględniać kontekst zapewnienia skuteczności działania organu i ochrony praw proceduralnych przedsiębiorców, których działania organu dotyczą. Implementacja dyrektywy 2019/1 w Polsce powinna zostać poprzedzona pogłębioną dyskusją na temat umiejscowienia UOKiK w kontekście tych zasad.
PL
W artykule przedstawiono wstępne wyniki filozoficznej analizy pojęcia odpowiedzialności prawnej, jej antury oraz rodzajów. Czerpie ona z angloamerykańskich dyskusji na gruncie metaetyki na temat odpowiedzialności moralnej, które są szczególnie widoczne w filozofii po przełomowym artykule Petera F. Strawsona Freedom and Resentment. Autor rekonstruuje dwa poglądy na naturę odpowiedzialności moralnej: Strawsonowski oraz rejestrowy (pochodzący od Michaela J. Zimmermana) i stosuje je do pojęcia odpowiedzialności prawnej. W rezultacie rozróżnia dwa rodzaje odpowiedzialności prawnej: przypisywalność (attributability) oraz rozliczalność (accountability), które scharakteryzowano w artykule, będącym wstępem do dalszych badań nad odpowiedzialnością prawną i jej przesłankami.
EN
The paper presents some preliminary results of a philosophical analysis of the concept of legal responsibility, including its nature and types. It draws upon Anglo-American metaethical discussions of moral responsibility, which have abounded in philosophy after Peter F. Strawson’s landmark paper Freedom and Resentment. The author reconstructs two views on the nature of moral responsibility, the Strawsonian view and the ledger view (coming from Michael J. Zimmerman) and applies them to the concept of legal responsibility. The result is a distinction between two types of legal responsibility: attributability and accountability, which are characterized in the paper, which is an introduction to further research on legal responsibility (or liability) and its conditions.
PL
W artykule zostało zaprezentowane porównanie zadań realizowanych przez komisje śledcze w trzech państwach o parlamentarnym systemie rządów i utrwalonym modelu funkcjonowania instrumentów kontroli egzekutywy: Włoszech, Niemczech i Polsce, z uwzględnieniem kontekstu innych państw europejskich. Badania dotyczą sposobu funkcjonowania komisji śledczych i praktyki działania tej instytucji oraz efektów ich prac. W szczególności w tekście omówione są zagadnienia związane z przedmiotem prac komisji śledczych, regulowanych w ogólny sposób w normach konstytucyjnych. Dokonano także klasyfikacji przedmiotów zainteresowania komisji. Wnioski płynące z tego porównania mogą stać się przyczynkiem do analizy zmieniającej się funkcji parlamentu, a przede wszystkim do rozważenia ewolucji relacji rozliczalności władzy wykonawczej.
EN
The article presents a outline of the tasks performed by committees of inquiry in three countries with a parliamentary system of government and a well-established model of functioning of executive control instruments: Italy, Germany and Poland, also taking into account the context of other European countries. The research concerns the functioning of the commission, and the practice, as well as the effects of its activities. In particular authors analyze subject matters of committees of inquiry in selected countries, regulated in very general way in constitutional law. The conclusions drawn from this comparison can become a contribution to the analysis of the changing functions of parliament and accountability relations.
EN
Purpose: The paper aims to explore how financial and ESG reporting have changed under the influence of rising economic and business uncertainty and how these changes may influence corporate accountability. Methodology/approach: The main research method is the extensive literature review. For inference, the methods of analysis and synthesis are used. Findings: The paper is based on positive and normative approaches. The positive approach reveals the key corporate reporting changes in times of uncertainty, analyzed in the light of the legitimacy theory and stakeholder theory. The paper indicates how different levels of uncertainty (economic policy uncertainty, business uncertainty, accounting uncertainty, audit uncertainty, uncertainty in ESG performance, and ESG assurance) can influence corporate reports and thus cause a significant change in corporate accountability. The proposed normative approach assumes that corporate reporting will become more account-ability-based, depicting the uncertainties at their different levels, which should be support-ed by reporting companies, controllers, and regulators. Originality/value: Since limited studies exist that focus on corporate reporting in times of uncertainty, the paper fills the gap. The paper contributes to the understanding of the significance of uncertainty in corporate reporting and its influence on accountability, thus offering findings that are potentially useful for both theory and practice.
PL
Cel: Artykuł ma na celu zbadanie, jak sprawozdawczość finansowa i sprawozdawczość ESG zmieniły się pod wpływem rosnącej niepewności ekonomicznej i biznesowej oraz jak te zmiany mogą wpływać na proces rozliczalności organizacji. Metodyka/podejście badawcze: Główną metodą badawczą jest obszerny przegląd litera-tury. W artykule zastosowano metody analizy i syntezy. Wyniki: Artykuł jest oparty na pozytywnym i normatywnym podejściu. W ujęciu pozytyw-nym w artykule zostały ukazane kluczowe zmiany w sprawozdawczości przedsiębiorstw w czasach niepewności, analizowane w świetle teorii legitymizacji i teorii interesariuszy. Wskazano, w jaki sposób różne poziomy niepewności (niepewność polityki gospodarczej, niepewność biznesowa, niepewność księgowa, niepewność wyników ESG i niepewność atestacji wyników ESG) mogą wpływać na raportowanie korporacyjne, a przez to na proces rozliczalności organizacji. Proponowane podejście normatywne do raportowania zakłada, że sprawozdawczość przedsiębiorstw ma przekształcić się w model bardziej oparty na rozli-czalności, obrazujący niepewności na ich różnych poziomach, co powinno być wspierane przez organizacje raportujące, kontrolerów i regulatorów. Oryginalność/wartość: Z uwagi na brak wyczerpujących badań w przyjętym obszarze badawczym artykuł uzupełnia tę lukę. Artykuł przyczynia się do zrozumienia znaczenia niepewności w sprawozdawczości przedsiębiorstw i jej wpływu na rozliczalność organizacji, oferując tym samym wnioski, które mogą być potencjalnie przydatne zarówno dla teorii, jak i praktyki.
EN
In the 21st century universities (especially public ones) must compete for the limited financial resources. Therefore activity of the universities had to face some kind of civic and administrative control to ensure the right use of public money. At the same time there is no acceptance for direct and expended control which might challenge the institutional autonomy. This paper presents an overview of some attempts to reconcile the needs of autonomy and accountability. The solutions and conceptualizations tested in European higher education systems are the starting point for the analysis of the relation between autonomy and accountability in Poland and the challenges yet to be faced.
PL
W XXI wieku uczelnie, zwłaszcza publiczne, muszą konkurować o ograniczone zasoby finansowe. Z tego względu swoboda ich działania musiała zostać poddana społecznej i administracyjnej kontroli, tak by władze publiczne i społeczeństwo miały pewność co do właściwego wydatkowania finansów publicznych. Jednocześnie odrzucana jest koncepcja nadmiernej bezpośredniej ingerencji, która podważyłaby zasadę autonomii uczelni. Artykuł stanowi przegląd różnych prób pogodzenia autonomii i wymogów roliczalności. Rozwiązania i koncepcje opracowane w europejskich systemach szkolnictwa wyższego stanowią także punkt wyjścia analizy relacji pomiędzy autonomią a rozliczalnością w Polsce.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.