Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rozwój semantyczny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Z historii polskich jednostek leksykalnych: kabała, stawiać kabałę i podobne

100%
Krótki Z. M.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2016
|
vol. 28
EN
The article presents the semantic changes of the Polish lexical item kabała ‘cabala’ and related units: kabalistyka ‘cabalism’, kabalista ‘cabalist, fortune-teller’, wpaść w kabałę ‘get oneself into a bad fix’, stawiać kabałę ‘to tell future’. With time, these items lost their links with their primary meanings and changed the semantic domain of application from religious (or even mystical) to colloquial. The study shows in what way these semantic shifts originated and were effected. The analysis has revealed not only the paths of semantic development of these word-forms, but also show the changes in the linguistic awareness (worldview) of the speakers of Polish.
PL
W artykule przedstawiono zmiany znaczeń słowa kabała oraz pokrewnych jednostek, takich jak kabalistyka, kabalista, wpaść w kabałę, stawiać kabałę. Zaobserwowano, że wskazane jednostki leksykalne z czasem straciły związek z prymarnie oznaczanym pojęciem i radykalnie zmieniły nacechowanie – z religijnego, wręcz mistycznego, na potoczne. W szkicu pokazano, w jaki sposób doszło do zasygnalizowanych modyfikacji semantycznych. Przeprowadzone analizy pozwoliły nie tylko zarysować drogi rozwoju treści wymienionych słowoform, ale również ukazały przemiany świadomości (postrzegania świata) użytkowników/nosicieli polszczyzny. Rzuciły również światło na przemiany społeczeństwa i jednostek, posługujących się polszczyzną.
2
Publication available in full text mode
Content available

Skąd pochodzi pacynka?

72%
Waniakowa J.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2017
|
issue 12
298-307
EN
The article offers an insight into the etymology of the Polish word pacynka with various meanings. There are several proposals for determining the origin of pacynka with the meaning ‘hand puppet’. These proposals are presented here after tedious historicallanguistic, dialectal and non-linguistic research. Many possibilities were considered, many premises were examined. Unfortunately, the presented analyses show, however, that none of the solutions is satisfactory. Every one of them has serious flaws. It is also very doubtful that the rightful, well-documented, and credible etymology of pacynka will be found soon.
3
Publication available in full text mode
Content available

Semantyczna historia obieżyświata

72%
Waniakowa J.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2019
|
issue 14
262-267
EN
The article concerns the semantic development of the compositum obieżyświat ‘a person who likes to travel a lot’. It is interesting that the first attestation of the word in Old Polish (from the 15 th century) had a botanical meaning ‘Bupleurum rotundifolium L.’. The form obieżyświat was then the translation of the Old Latin plant names garowaga and girambula meaning ‘something that moves around’. The contemporary meaning of the compositum obieżyświat appeared only in the second half of the 19 th century.
4

Funkcja oceniająca przymiotnika „płony” w gwarach

72%
Buława M.
Język Polski
|
2013
|
issue 4
274-286
PL
Artykuł ma na celu opis i interpretację rozwoju semantycznego przymiotnika „płony” w gwarach. Przymiotnik ten, mający pierwotnie znaczenie 'nieurodzajny', zachował się przede wszystkim w Małopolsce i na Śląsku, na obu tych obszarach pełniąc funkcję jednostki wyrażającej ocenę, w różnym jednak zakresie. W gwarze podhalańskiej doszło do przekształcenia się przymiotnika „płony” w jednostkę ogólnie wartościującą, w gwarach śląskich do powstania jednostki opisowo-wartościującej o znaczeniu 'bez smaku, o mdłym smaku'. Dla porównania pokazano także rozwój omawianej jednostki w odmianie ogólnopolskiej, w której wytworzyły się znaczenia metaforyczne nieznane w gwarach.
EN
The aim of the article is to describe and interpret the semantic development of the adjective "płony" in dialects. The adjective which initially meant ‘infertile’ was mainly preserved in Małopolska and Silesia where it functioned as a unit expressing evaluation, to a different extent though. In the Podhale dialect the adjective "płony" became a unit expressing general evaluation while in the Silesian dialects a descriptive and evaluative one meaning ‘tasteless, bland’. By way of comparison the development of the unit under question has also been depicted in general Polish where metaphorical meanings unknown in dialects appeared.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.