Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rozwój trwały
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł stanowi próbę podsumowania dotychczasowych badań w zakresie rozwoju trwałego w polskich ośrodkach naukowych, jest również kontynuacją i uzupełnieniem prac zrealizowanych w 2009 roku przez Tadeusza Borysa i Stanisława Czaję. Zdaniem autorów, obserwowany wzrost zainteresowania problematyką, uzyskiwane awanse naukowe i stopniowe wdrażanie elementów rozwoju trwałego są podstawą do pozytywnej oceny dotychczasowych prac. Pewien niepokój mogą budzić: niedostatek pełnej i rzetelnej wiedzy na temat rozwoju trwałego w społeczeństwie, krótkowzroczne decyzje polityków promujące wzrost gospodarczy, zamiast dążenia do poprawy jakości życia, nadal nierozstrzygnięte spory dotyczące terminologii rozwoju trwałego i widoczna luka pokoleniowa. Niekorzystnej tendencji może zaradzić dalsza, intensywna edukacja społeczeństwa i promocja badań stosowanych.
EN
The paper is an attempt to summarise the current research in the field of sustainable development in Polish scientific centers. It is also a continuation of the work done in 2009 by Tadeusz Borys and Stanisław Czaja. The observed increased interest in the issue, scientific titles obtained by the authors, and gradual implementation of the elements of sustainable development seem to justify a positive assessment of the previous work. What may cause some concern, however, is lack of full and accurate knowledge about sustainable development among the general public, short-sighted political decisions that promote economic growth instead of striving to improve the quality of life, the still unresolved debate on the terminology concerning sustainable development, as well as the visible generation gap. These unfavourable tendencies could be remedied by further intensive public education and promotion of applied research.
PL
Mimo nasilającej się krytyki PKB, brak alternatywnej metody pomiaru dobrobytu społecznego powoduje, że miernik obejmujący tylko sferę gospodarczą nadal pozostaje kluczowym parametrem ocen i porównań międzynarodowych. Wypracowanie i upowszechnienie uniwersalnej metodyki pomiaru jakości życia stanowi zatem poważne wyzwanie skierowane w stronę środowiska akademickiego i praktyków. Zdaniem autora, silne, wzajemne relacje nowego paradygmatu rozwoju trwałego z kategorią jakości życia wynikają bezpośrednio z samej jego definicji. Po pierwsze, na podstawie Raportu Brundtland i Deklaracji z Rio można stwierdzić, że rozwój trwały to taki rozwój, który zapewnia zaspokojenie potrzeb i osiągnięcie wysokiej jakości życia współczesnemu społeczeństwu bez uszczerbku dla możliwości realizacji potrzeb przyszłych pokoleń. Po drugie, idea rozwoju trwałego oparta na ładzie zintegrowanym ściśle odpowiada holistycznemu charakterowi jakości życia. Można więc uznać, że realizacja zasad rozwoju trwałego jest tożsama z dążeniami do wysokiej jakości życia, a wskaźniki cząstkowe opisujące rozwój trwały można z powodzeniem wykorzystać do określenia jakości życia.
EN
Despite rising criticism of using GDP as a measure of social welfare, lack of an alternative method causes this purely economic indicator to remain the key parameter for assessments and international comparisons. Developing a universal methodology for measuring the quality of life is thus a serious challenge for both academics and practitioners. According to the author, the strong relationship between the new development paradigm and the quality of life stems directly from the very definition of sustainable development. Firstly, on the basis of the Brundtland Report and the Rio Declaration, it can be concluded that sustainable development is a development that provides satisfaction, fulfils needs and achieves a high quality of life in modern society without prejudice to the possibility of meeting the needs of future generations. Secondly, the idea of sustainable development based on integrated governance closely corresponds to the holistic nature of the quality of life. It can therefore be concluded that the implementation of the principles of sustainable development is synonymous with aspirations to a high quality of life and partial indicators describing sustainable development can successfully be used to gauge the quality of life.
EN
Summary In spite of an great interest in the paradigm of the sustainable development on the part of scientists and the society as a whole, it still appears troublesome to determine precisely the notion, not to say ultimate establishing the terminology being in force. It is also unsolved how to gain ways of implementing the new idea in the future development which without the broad agreement in ways of its fulfilling will stay in the sphere of deliberations of scientist. According to the author, fulfilling the sustainable development in its economic dimension can take place in conditions of the social market economy. The theoretical research carried out indicate high fitting contemporary interpretation of economic rules of Walter Eucken to principles determining the economic category of the sustainable development. This unanimity was also confirmed empirically. Countries, in which the economic system is closest to the ideal of the contemporary social market economy, they are achieving not only a good economic performance, but provide the highest quality of life for their societies.
PL
Streszczenie Stale rosnące zainteresowanie paradygmatem rozwoju trwałego ze strony naukowców i całego społeczeństwa sprawia, że w dalszym ciągu utrzymują się trudności w precyzyjnym określeniu pojęcia, a nawet w ostatecznym uzgodnieniu obowiązującej terminologii. Nierozstrzygnięte pozostaje również wypracowanie sposobów wdrażania nowej idei przyszłego rozwoju, która bez szerokiego konsensusu w zakresie sposobów jej urzeczywistnienia pozostawać będzie jedynie w sferze rozważań naukowców. Zdaniem autora urzeczywistnienie rozwoju trwałego w jego gospodarczym wymiarze może nastąpić w warunkach społecznej gospodarki rynkowej. Przeprowadzone badania teoretyczne wskazują na istnienie w miarę wysokiego dopasowania współczesnej interpretacji reguł gospodarczych Waltera Euckena do zasad określających kategorię gospodarczą rozwoju trwałego. Zgodność ta została potwierdzona również empirycznie. Kraje, w których ustrój gospodarczy jest najbliższy ideałowi współczesnej społecznej gospodarki rynkowej, osiągają nie tylko dobre wyniki gospodarcze, ale zapewniają swoim społeczeństwom wysoką jakość życia.  
PL
Autorzy prezentują istotę ekonomii (gospodarki) społecznej zwłaszcza w wydaniu tzw. nowej ekonomii społecznej i jej rolę w zwiększaniu zatrudnienia – głównie ludzi wykluczonych społecznie oraz wolontariuszy – a także w demokratyzacji systemu zarządzania. Następnie analizują pojęcie i strukturę trzeciego sektora gospodarki oraz jego główne elementy składowe, jak organizacje pozarządowe i przedsiębiorstwa społeczne, oraz ich powiązania z rozwojem trwałym.
PL
Kwestia sprawiedliwości od wieków stanowi przedmiot licznych rozważań i to nie tylko wśród naukowców. Postulat sprawiedliwości wewnątrz- i międzypokoleniowej został również zawarty w koncepcji rozwoju trwałego. O ile sprawiedliwość wewnątrzpokoleniowa doczekała się względnie obszernego wyjaśnienia i uzasadnienia, o tyle sprawiedliwość międzypokoleniowa w dalszym ciągu budzi wiele wątpliwości. W artykule przedstawiono istotę sprawiedliwości społecznej i kontrowersje wynikające z jej praktycznej realizacji. Zdaniem autora, w rozstrzygnięciu istniejących dylematów jest pomocna teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa.
EN
The question of justice has been the subject of numerous considerations for centuries, not only among scientists. The requirement of intra- and intergenerational justice is also inherent in the concept of sustainable development. While the former has been relatively generously explained and justified, the latter still raises many doubts. The essence of social justice and the controversy arising from its practical implementation are presented in the paper. According to the author, John Rawls' theory of justice is helpful in resolving the existing dilemmas
PL
W artykule tym autorzy przedstawili istotę„zielonej gospodarki” i jej przejawy w programach antykryzysowych i praktyce gospodarczej w USA i w Zachodniej Europie oraz próby podejmowane w tej dziedzinie w Polsce. Przeprowadzono także analizę porównawczą idei „zielonej gospodarki” i koncepcji Sustainable Development, które szczególnie łączą się ze sobą, zwłaszcza w ujęciach teoretycznych. Na tej podstawie autorzy zaprezentowali krótkie porównanie następujących terminów i ocenę ich ewolucji: ekorozwój – rozwój samopodtrzymywany – zrównoważony rozwój – rozwój trwały i zrównoważony – „zielona gospodarka” – gospodarka oparta na wiedzy. Na zakończenie zarysowano perspektywy wdrożenia koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego z uwzględnieniem programów „zielonej gospodarki”.
EN
The authors discuss the concept of “green economy” and its implications in anti-crisis programmes as well as in the economic practice of the USA and western European countries, including the programmes launched by Poland. The paper also presents a comparative analysis of the green economy and sustainable development, which have much in common, particularly from a theoretical perspective. The authors offer a brief comparison, followed by a discussion of their evolution, of the following terms: eco-development – sustainable development – self-sustained development – balanced development – lasting (permanent) development – green economy – economy based on knowledge. Finally, the authors outline the prospects for the implementation of sustainable development, with particular attention to green economy schemes.
PL
Artykuł przedstawia zastosowanie modelu czterech kapitałów do oceny dokumentu i wdrażania strategii rozwoju regionu pod kątem rozwoju trwałego. We wstępie zostały zdefiniowane te rodzaje kapitałów, które mogą być wykorzystane do analizy trwałości rozwoju regionu. Następnie autorzy przedstawiają wyniki ćwiczenia przeprowadzonego z władzami województwa lubuskiego, polegającego na ocenie wpływu realizacji strategii na stan wyróżnionych kapitałów. Otrzymane wyniki zostały zestawione z opiniami władz samorządów lokalnych oraz przedsiębiorców. Pozwoliło to na określenie słabych stron realizacji strategii, a także na wskazanie potencjalnych konfliktów między rozwojem różnego rodzaju kapitałów. W efekcie umożliwiło sformułowanie rekomendacji związanych z aktualizacją strategii rozwoju regionu.
EN
The article presents 4 capital model as an evaluation method of the region development strategy implementation as well as strategy document analysis. The introduction provides definition of these types of capitals that might be adapted to analysis of sustainable development. Than the authors describes a result of exercise conducted together with representatives of self-government authorities consists of impact assessment of the strategy implementation in the context of selected forms of capital. The results were confronted with opinions of local self-governments authorities as well as small and medium size enterprises. These breakdown enabled authors to indicate weakness of the strategy and potentials trade-offs between different types of capital. As the final result recommendations regarding the updating processes of the strategy were formulated.
EN
The paper presents a discussion of the subject of mesoeconomics (mezzoeconomics), and its place within the system of economic sciences, as well as its new role in the theory of economics and economic policy, due to systemic reform. Further in the paper we find characteristics of economics and programming the industrial development, as well as industrial economics, viewed as mesoeconomic disciplines. The final part focuses on the environmental protection economics, and its related sciences such as economics of environment and natural resources, and ecological economics. The paper includes a discussion of controversies raised by those disciplines and environmental policy. The paper closes with a discussion on the issues of sustainable development as balanced or lasting (permanent) development.
PL
Czy rozwój społecznego mieszkalnictwa w powojennej ewolucji rynkowego paradygmatu wzrostu ekonomicznego był satysfakcjonujący? W opracowaniu są rozpatrywane losy społecznego mieszkalnictwa w aspekcie cech, w tym zaniedbań, polityki mieszkaniowej w państwach Europy Zachodniej do lat 70., kiedy nastąpiło apogeum państwa opiekuńczego, oraz błędne w sumie kierunki tej polityki podporządkowanej od lat 80. neoliberalizmowi ekonomicznemu. Te kierunki polityki mieszkaniowej są istotnym bezpośrednim czynnikiem wybuchu i pogłębiania się od 2008 r. strukturalnego kryzysu światowego kapitalizmu. Sprowadziły ponadto społeczne mieszkalnictwo w znacznym stopniu do mieszkaniowej pomocy socjalnej stygmatyzującej najsłabiej sytuowane grupy społeczne, także w rozwiniętych gospodarkach rynkowych o dużych tradycjach w tym zakresie, np. we Francji. Widoczne to jest także w Polsce po 1989 r., co wnosi dodatkowe argumenty przemawiające za schyłkiem paradygmatu rynkowego wzrostu ekonomicznego. Przemawia to za celowością przewartościowania roli społecznego mieszkalnictwa z perspektywy lepszego urzeczywistniania koncepcji trwałego rozwoju.
EN
Was the development of social housing in the postwar period of evolving market paradigm of economic growth satisfactory? The study examined the history of social housing in terms of its features, including the negligence of the housing policy in countries of Western Europe till the 70s, the apogee of the welfare state and a generally wrong direction of the policy, since the 80s subordinated to economic neoliberalism. The then housing policy was an important factor causing the violent explosion and deepening of world capitalism structural crisis since 2008. Moreover, social housing was largely reduced to residential social assistance stigmatizing the least affluent social groups, even in developed market economies with large tradition in this area, for example in France. This has been evident also in Poland after 1989, which offers additional arguments proving the decline of the market paradigm of economic growth. This makes it appropriate to reevaluate the role of social housing from the perspective how to better realize the concept of sustainable development.
PL
Celem artykułu jest próba określenia mikroekonomicznych podstaw koncepcji rozwoju trwałego, z ukazaniem zarazem, iż mikroekonomiczne przesłanki normatywne i pozytywne tego rozwoju są (powinny być) postrzegane jako komplementarne, a nie konkurencyjne czy wykluczające się. Ujęcie normatywne rozwoju trwałego oznacza, iż kategorię tę traktuje się jako pewien wzorzec lub postulowany zintegrowany ład. Ujęcie pozytywne ustala, że dąży się do identyfikacji czynników i przesłanek działających na poziomie mikropodmiotów gospodarczych. Umożliwiają one bądź uprawdopodobniają przejście od dotychczasowych wzorców rozwoju do rozwoju trwałego. Podstawą poznawczą objaśniania zachowań mikroekonomicznych w szeroko rozumianej sferze gospodarowania zasobami środowiska nie może być odwołanie się do koncepcji homo oeconomicus i immanentnie z nią związanej hipotezy maksymalizacji użyteczności. W artykule autorzy określają przesłanki, które współcześnie pozwalają na stwierdzenie o kształtowaniu się mikroekonomicznego modelu zachowań czy modelu behawioralnego, określanego w literaturze przedmiotu jako homo sustinens.
EN
The goal of the paper is to define the microeconomic foundations of sustainable development, and to prove that its normative and positive prerequisites should be perceived as complimentary and not competitive or mutually exclusive. The normative approach towards sustainable development implies that this category is regarded as a development pattern or integrated order. The positive approach involves striving for the identification of factors and premises which apply to microeconomic entities. They enable a transition from the hitherto prevailing development patterns to sustainable development, or at least make it plausible. To explain microeconomic behaviours in the sphere of broadly understand natural resources management, it is not enough to take as one's cognitive foundation the notion of homo oeconomicus and utility maximization hypothesis. In the paper, the authors define the conditions that are necessary for the realisation of the model of microeconomic behaviour (or behavioural model) which is described in the subject literature as homo sustinens.
EN
The first part of the text deals with critical approaches to development as well as with inconsistencies and contradictions in official, institutional conceptualisations of sustainable development, as indicated by numerous representatives of critical trends. The second part is devoted to attempts to merge sustainability into a critical discourse. Differences between ‘soft sustainability’ in the official mainstream discourse and ‘strong’ and ‘very strong’ ones within transition initiatives developed by both academic and social activists are discussed. Examples of the latter, such as Buen Vivir and degrowth coming mainly from Spanish-speaking countries, are presented.
PL
Pierwsza część tekstu dotyczy z jednej strony krytycznych ujęć „rozwoju”, z drugiej zaś niespójności i sprzeczności w oficjalnych, instytucjonalnych konceptualizacjach rozwoju zrównoważonego, na które wskazują liczni przedstawiciele nurtów krytycznych. Druga część poświęcona jest próbom wpisywania „zrównoważenia/trwałości” (sustainability) w dyskurs krytyczny. Zasadniczą tezą jest wskazanie różnic między wizją „miękkiego zrównoważenia” mieszczącą się w oficjalnym nurcie i wizjami zrównoważenia „twardego” i „bardzo twardego” wpisanymi w nurty krytyczne, w tym radykalne ujęcia biocentryczne i dekolonialne. Tezę towarzyszącą stanowi stwierdzenie o znaczeniu kontekstów, w jakich powstają i funkcjonują wymienione powyżej dyskursy krytyczne ze wskazaniem na latynoamerykańskie przykłady inicjatyw transformacyjnych.
EN
The article aims to observe the purpose and subject of “public policy sciences” from the perspective of living space. The role of housing policy and settlement in this respect is at the core of the paper reasoning. It requires reflection on the relationships of social, housing and settlement policies, and their location on the background of other elements and disciplines of social sciences in the context of living. Public policy relations of a systemic, political, economic and social character, as well as of natural and ecological one, which complement the concept of sustainable development, are also discussed. This concept focused more than ever on a fair and decent habitation of successive generations, by substantially increasing the role of housing and settlement policy, highlights that the aim and subject of “the public policy sciences’ is the living space.
PL
Opracowanie dotyczy próby spojrzenia na cel i przedmiot dyscypliny „nauki o polityce publicznej” z poziomu przestrzeni zamieszkiwania. Osią rozumowania jest rola polityki mieszkaniowej i osadniczej w tym zakresie. Wymaga to zastanowienia się nad relacjami polityki społecznej, mieszkaniowej i osadniczej oraz nad ich usytuowaniem na tle innych elementów i dziedzin nauk społecznych w kontekście zamieszkiwania. Rozpatrywane są również relacje problematyki publicznej o charakterze ustrojowym, politycznym, ekonomicznym, społecznym, a także przyrodniczo-ekologicznym, które dopełniają koncepcję trwałego rozwoju. Koncepcja ta ukierunkowana bardziej niż dotąd na godziwe i godne zamieszkiwanie kolejnych pokoleń, poprzez zasadnicze zwiększenie roli polityki mieszkaniowej i osadniczej, unaocznia, że celem i przedmiotem dyscypliny „nauki o polityce publicznej” jest m.in. przestrzeń zamieszkiwania.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.