Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  sądy powszechne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Tekst poświęcony jest problematyce tzw. prawa do sądu, którą polski ustawodawca uznaje za jedno z ważniejszych praw i wolności obywatelskich. Wskazano na konsty-tucyjny i konwencyjny rodowód tego prawa. W tekście zauważa się, że może być ono realizowane wyłącznie w państwie uznającym trójpodział władzy oraz w realiach, w których sądownictwo powszechne oparte jest na czterech zasadniczych fundamen-tach, tj. właściwości do rozpoznania sprawy danego rodzaju,niezależności, bezstron-ności i niezawisłości.
EN
The text is devoted to the problem of the right to a fair trial, which the Polish legislator recognizes as the one of the most important civil rights and liberties. The constitutive and conventional lineage of this right was indicated. It is noted in the text that this right can only be excercised in a state that recognizes the tripartite division of power as well as in situation in which common judiciary is based on four fundamental foundations such as jurisdiction to hear a case of a given type, impartiality, independent in legal, or-ganisational and decision-making terms.
EN
In the judgement C-403/16 Soufiane El Hassani v. Polish Foreign Office European Court of Justice noticed that provisions of internal law cannot limit the right to judical-review established in art. 32 par. 3 of Visa Code. The regulation must be interpreted in context of EU Charter of Fundamental Rights. Meanwhile the sentence was answer to question of Polish Supreme Administrative Court and it arose under Administrative Courts Proceedings Act which prohibits performing judicial review over visa decisions. The aim of the paper is to explain that judicial review at those issues may be effectively performed by common courts, without damaging visa-applicants rights. The possibility comes from wide definition of civil case in code of civil procedure and attribution of common courts in some public administration cases.
PL
W wyroku w sprawie C-403/16 Soufiane El Hassani przeciwko polskiemu ministrowi spraw zagranicznych Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zauważył, że przepisy prawa krajowego nie mogą ograniczać prawa do sądowej kontroli decyzji administracyjnej zawartego w art. 32 ust. 2 Kodeksu Wizowego. Przepis ten musi być wykładany w kontekście Europejskiej Karty Praw Podstawowych. Orzeczenie było odpowiedzią na pytanie Naczelnego Sądu Administracyjnego, które pojawiło się na gruncie prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie, w jakim ustawa wyłącza z właściwości sądów administracyjnych sprawy dotyczące decyzji wizowych. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi, że sprawa ta mogła zostać załatwiona przez sąd powszechny bez uszczerbku dla praw osób ubiegających się o wydanie wizy. Taka możliwość wynika z szerokiej definicji sprawy cywilnej w k.p.c. i właściwości sądów powszechnych w niektórych sprawach z zakresu administracji publicznej.
PL
Publikacja ma na celu zaprezentowanie protokołu z konferencji odbytej 16 września 1944 r. w Białymstoku na temat zorganizowania sądownictwa powszechnego. W konferencji udział wzięli ocaleli białostoccy prawnicy oraz delegacja Resortu Sprawiedliwości Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Zapoczątkowała ona odbudowę Sądu Okręgowego w Białymstoku. Protokół ukazuje problemy, jakie napotykano przy odbudowie białostockiego sądownictwa. Miały one jednak charakter powszechny. Dotyczyły głównie znalezienia odpowiednich siedzib dla sądów, wyposażenia lokali i zapewnienia sędziom podstawowych narzędzi pracy oraz uzupełnienia wakatów na stanowiskach sędziowskich. Dokument prezentuje ponadto praktykę działania Resortu Sprawiedliwości wykraczającą poza ramy prawne, w szczególności w zakresie obsadzania stanowisk sędziowskich. Ukazuje także propagandowe znaczenie organizacji tego typu konferencji i próby ukrycia faktycznych intencji władz, przez składanie fałszywych zapewnień, iż przyszłe reformy zmierzać miały do demokratyzacji i zwiększania niezależności sądownictwa.
EN
The publication aims to present the protocol of the conference held on September 16, 1944 in Białystok on the organization of the common judiciary. Conference participants were surviving lawyers from Białystok and a delegation of the Ministry of Justice of the Polish Committee of National Liberation. It initiated the reconstruction of the District Court in Białystok. This document shows the problems encountered in the reconstruction of the Bialystok judiciary. However, they were universal. The problems mainly concerned finding suitable seats for courts, equipping premises and providing basic work tools for judges, as well as filling vacancies in judicial positions. In addition, it presents the practice of the Ministry of Justice’s activities going beyond the legal framework, in particular in the area of staffing judges. It also shows the propaganda significance of organizing this type of conference. Attempts were made to hide the real intentions of the authorities by making false assurances that future reforms were aimed at democratizing and increasing the independence of the judiciary.
EN
The judicial self-government (general assemblies of court judges) make an important role as it is one of the elements that guarantee the independence of judges and the independence of courts. The article discusses the essence of judicial self-government in common courts and the statutory limitation of the role of this institution in recent years. The direction of these changes should be assessed critically, because in the current legal state the statutory competences of the judicial self-government have been excessively narrowed. This is accompanied by the restrictive practice of the functioning of local governments in some courts, confirmed by the actions of the presidents of these courts. This legal and factual situation seems to confirm the assumptions about the intention to exclude judicial self-governments from participation in cases concerning judges. Nevertheless, it is the Constitution that grants and guarantees judicial self-governments (also of other professions) to represent them and to supervise the proper performance of the profession within the limits of the public interest and for its protection.
PL
Samorząd sędziowski (zgromadzenia ogólne sędziów danego sądu) winien pełnić istotną rolę, gdyż jest jednym z elementów gwarantujących niezawisłość sędziów i niezależność sądów. Artykuł traktuje o istocie samorządu sędziowskiego w sądach powszechnych oraz ustawowym ograniczeniu roli tej instytucji w ostatnich latach. Kierunek tych nowelizacji należy ocenić krytycznie, ponieważ w obecnym stanie prawnym ustawowe kompetencje samorządu sędziowskiego zostały nadmiernie zwężone. Towarzyszy temu restrykcyjna praktyka funkcjonowania samorządów w niektórych sądach, utwierdzona działaniami prezesów tych sądów. Taki stan prawny i faktyczny zdaje się potwierdzać przypuszczenia o zamiarze wyłączenia samorządów sędziowskich z udziału w sprawach dotyczących sędziów. Niemniej, to Konstytucja przyznaje i gwarantuje samorządom (także sędziowskim) sprawowanie pieczy nad prawidłowym wykonywaniem zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.
PL
Celem artykułu jest zbadanie kompetencji Ministra Sprawiedliwości w zakresie przenoszenia i delegowania sędziów i asesorów sądów powszechnych. Dla jego realizacji wykorzystano metodę dogmatyczną. W artykule stawia się tezę, że kompetencje Ministra Sprawiedliwości w postaci przenoszenia i delegowania sędziów i asesorów sądów powszechnych sprzyjają nie tyle pielęgnowaniu w sędziach poczucia roztropności i starannego wymierzania sprawiedliwości, co wzmacniają żądzę awansowania, przyspieszonego podniesienia statusu społeczno-materialnego, przez co zawierają w sobie wysoki ładunek dysfunkcjonalności i jako takie w przypadku przenoszeń powinny zostać ograniczone, a delegacji - uchylone.
EN
as a Sign of Supervision Exercised by the Minister of Justice over Common Courts and Established in Statute The purpose of the article is to examine the competences of the Minister of Justice in the sphere of transfer and delegation of judges and associate judges of common courts. To this aim the dogmatic method was applied. The article puts forward the thesis that the competence of the Minister of Justice in transfer and delegation of judges and judge assessors promotes not so much the nourishing of judges’ sense of prudence and careful administration of justice as strengthening the desire to promote and accelerate a rise in the social and material status, thus containing a high burden of dysfunctionality, which as such should be revoked.
PL
Każde państwo członkowskie UE powinno w swoich systemach prawnych zagwarantować w stopniu niezbędnym do realizacji celów postępowania karnego odpowiednia ochronę praw pokrzywdzonych i świadków z poszanowaniem ich godności i zapewnieniem ochrony przed wtórną wiktymizacją. Praktyka stosowania przyjętych na gruncie krajowym w tej mierze rozwiązań prawnych przy braku odpowiedniej współpracy organów wzbudza jednak wątpliwości. Warto przyjrzeć się zatem wdrożonej do krajowego porządku prawnego ustawie z dnia 28 listopada 2014r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, aby wskazać na jej mankamenty prawne, dokonać oceny stosowania przyjętych rozwiązań prawnych w praktyce, zwrócić uwagę na wątpliwości interpretacyjne. Ustawa pełni ważna rolę w kształtowaniu odpowiedniego poziomu ochrony pokrzywdzonego i świadka, jednocześnie dość głęboko ingeruje w sferę praw rodzicielskich obojga rodziców, co nie powinno uchodzić uwadze organowi ochrony jak i organowi procesowemu, które odpowiadają za współprace z innymi organami ochrony prawa dla dobra rodziny i małoletnich dzieci. pokrzywdzony, świadek, prawo policyjne, postępowanie karne, środki ochrony i pomocy, osoby najbliższe, Policja, Prokuratura, sądy powszechne
EN
This draft position of the Sejm concerns the constitutional complaint of 13th August 2015. In the proposed draft position the author claims that the Article 107 paragraph 1 of the Act of 27th July 2001 – the Law on the System of Common Courts is in compliance with the Article 42 para. 1 sentence no. 1 in conjunction with the Article 2 of the Constitution. The author states that the challenged provision does not infringe the principle of specificity of law, and that the nullum crimen sine lege principle is applicable to the disciplinary proceedings only in a suitable way. Moreover, he claims that in the remaining scope of the complaint the proceedings should be discontinued pursuant to Article 40 para. 1 subpara. 1 of the Act on the Constitutional Tribunal due to the inadmissibility of the judgment.
EN
The aim of this article is to present the factors concerning the observance of human rights in the institution of the interruption in the execution of a custodial sentence. Analysis will be presented by showing judicial and doctrinal aspects in the judgments issued by the Supreme Court and common courts since 1 January 2012. The presentation is concentrated on the code regulation of the titular institution. The presentation and analysis of this subject will be provided through successive stages of the interruption in the execution of the custodial sentence. In order to increase the efficiency in the protection of human rights in practice in the titular institution, monitoring of the application of the interruption of imprisonment should be used. Depending on the results of this kind of monitoring, representatives of the doctrine and judiciary can present de lege ferenda proposals which may include the modification of the legislative construction of the institution in question, and proposals of measures to be taken in its practical application within the framework of the provisions in force.
PL
Celem artykułu jest prezentacja czynników dotyczących przestrzegania praw człowieka w stosowaniu instytucji przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych od 1 stycznia 2012 r. Przedmiotową problematykę zaprezentowano za pomocą regulacji kodeksowej instytucji przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Zakres artykułu obejmuje wszystkie etapy stosowania tytułowej instytucji. W celu zwiększenia efektywności ochrony praw człowieka w stosowaniu instytucji przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności należy monitorować stosowanie tej instytucji w praktyce. W zależności od wyników tego monitoringu przedstawiciele doktryny i orzecznictwa mogą przedstawić propozycje de lege ferenda zmian ustawowej konstrukcji instytucji przerwy wykonywaniu kary pozbawienia wolności a także zmian w stosowaniu niniejszej instytucji w ramach obowiązujących przepisów.
EN
The author analyzes the possibility of transferring social insurance related cases for exclusive examination by administrative courts as a means of unifying the type of courts dealing with such cases. The current regulations are anachronistic and do not take into account the specificity of the discussed cases between ZUS as the social insurance body and the insured party. However, the number of social insurance cases heard by ordinary courts is so large that any transfer to administrative courts would require appropriate preparation and considerable additional funding.
PL
Autorka analizuje możliwość przekazania spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych do wyłącznego rozpoznania przez sądy administracyjne celem ujednolicenia właściwości sądów rozpoznających omawiane sprawy. Obecne regulacje są anachroniczne i nie uwzględniają specyfiki tych spraw, toczących się pomiędzy organem ZUS a ubezpieczonym. Liczba spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych rozpoznawanych przez sądy powszechne jest jednak tak duża, że przekazanie ich sądom administracyjnym wymaga odpowiedniego przygotowania i znacznego dofinansowania.
PL
Przedmiotem niniejszego opracowania uczyniono wybrane aspekty kontroli zarząd-czej, którą ustawa – prawo o ustroju sądów powszechnych przekazała w ramach wy-konywanego nadzoru administracyjnego nad sądami powszechnymi – Ministrowi Sprawiedliwości. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czym jest kontrola za-rządcza, jaką rolę odgrywa dyrektor sądu w jej wykonywaniu. Zastanawia się rów-nież nad charakterem prawnym komunikatu Ministra Sprawiedliwości i komunikatu Ministra Finansów wydawanych w ramach kontroli zarządczej, oceniając ich rzeczywisty wpływ na regulacje prawnie wiążące w sądach powszechnych.
EN
The main purpose of this paper is to present the important aspects of management con-trol over polish common courts. This type of control has been introduced by the Act on common courts system as a kind of administrative supervision over common courts and has been entrusted to the Minister of Justice. The Author of this paper deliberates what the management control is and what the character and duties of the director of a com-mon court are in this process. The Author also describes differences in legal nature be-tween the notice of the Minister of Justice, and the notice of the Minister of Finance. They both are issued in the process of management control, but their actual impact on common courts is different.
Archeion
|
2020
|
vol. 121
102-121
EN
In December 2018, Minister of Justice issued an order with instructions on the organization and scope of activities of institutional archives, e.g. in courts of general jurisdiction. It must have been welcomed with enthusiasm because the previous archive instruction came into force in 1985. The changing political system in Poland, a significantly higher level of social awareness on the significance of documentation management, also in courts, and the development of modern technologies made the 30-year old instruction outdated, which started causing considerable problems to archivists employed in court archives. The aim of this article is to review legal and normative acts implemented in the years 1985–2019 which concerned documentation management in institutional archives in courts of general jurisdiction. Due to the variety of cases considered by courts and the fact that these institutions compile documentation in massive numbers, the number of applicable legal acts is also impressive. The author analyses in detail key excerpts from the current archive instruction and Minister of Justice Regulation of 5 March 2004 on storing case files and transferring them to state archives or to be destroyed.
PL
W grudniu 2018 r. opublikowano zarządzenie Ministra Sprawiedliwości wprowadzające instrukcję w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych m.in. w sądach powszechnych. Fakt ten przyjęto zapewne z wielkim entuzjazmem, bowiem poprzednia instrukcja archiwalna obowiązywała od 1985 r. Zmieniający się ustrój państwa, znacznie wyższy poziom świadomości społeczeństwa w kwestii roli prawidłowego zarządzania dokumentacją, w tym także sądową, oraz rozwój nowoczesnych technologii sprawiły, że instrukcja, obowiązująca przez ponad 30 lat, nie przystawała już do rzeczywistości i dostarczała sporych problemów archiwistom zatrudnionym w sądowych archiwach zakładowych. Celem artykułu jest przegląd aktów prawno-normatywnych w zakresie zarządzania dokumentacją obowiązujących w archiwach zakładowych sądów powszechnych w latach 1985–2019. Ze względu na różnorodność załatwianych przez sądy spraw oraz masowość wytwarzanej przez te jednostki dokumentacji, liczbę aktów prawnych regulujących wyżej wspomniane zagadnienia należy uznać za imponującą. Szczegółowej analizie poddano kluczowe dla zarządzania fragmenty aktualnej instrukcji archiwalnej oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 marca 2004 r. w sprawie przechowywania akt spraw sądowych i ich przekazywania do archiwów państwowych lub do zniszczenia.
EN
Commercial disputes are instances of crisis situations which may arise between collaborating companies. They are solved by ordinary courts (courts of general jurisdiction) in judicial proceedings (usually by a commercial law division) or through alternative methods, such as arbitration, mediation and settlement proceedings. Selecting between judicial proceedings and alternative resolution methods is an element of the crisis management in commercial disputes, taking into consideration the criteria implied by conditions of legal and economic char-acter, as well as those relating to reputational strategies of commercial operators in a dispute
EN
The paper examines the first year of the Law and Justice Party’s (Prawo i Sprawiedliwość) government which has implemented many changes in the system of justice in Poland by virtue of ordinary acts of parliament. Some of the measures taken by the government were aimed at increasing the competences of the executive powers over the judiciary by a reference to a preferential interpretation of the existing regulations, whereas others focused on the implementation of changes in the legislative. While there are no doubts that the system of justice needs modifications to increase the efficiency of courts, most changes currently implemented or planned to beimplemented raise serious concerns among the judges. In 2016, the ruling party aimed first at subordinating or paralysing the work of the Constitutional Tribunal; later it went on to implement changes in the Prosecutor’s Office with a view of making it politically dependent, increasing at the same time the competences of the executive, by, among other things, new legislative solutions. In January 2017 a draft of an act of parliament to amend the National Chamber of the Judiciary was announced. If implemented it will bring about fundamental and unconstitutional changes to the political system of the Republic of Poland and will politicise the Council, depriving self-governing judiciary bodies of the actual say in the process of identifying candidates for judicial appointments.
PL
Autorzy omawiają pierwszy rok rządów partii Prawo i Sprawiedliwość, która przeprowadza w sądownictwie zmiany ustrojowe w drodze uchwalania zwykłych ustaw. Jedne działania rządu polegają na poszerzeniu kompetencji władzy wykonawczej wobec władzy sądowniczej w oparciu o sprzyjającą egzekutywie interpretację istniejących przepisów, inne – na zmianach legislacyjnych. O ile nikt nie kwestionuje potrzeby zmian w wymiarze sprawiedliwości ukierunkowanych na zwiększenie efektywności działania sądów, o tyle zdecydowana większość wprowadzanych bądź planowanych zmian budzi zaniepokojenie środowiska sędziowskiego. Po prowadzonych w 2016 r. działaniach rządzącej partii Prawo i Sprawiedliwość, mających na celu podporządkowanie bądź sparaliżowanie Trybunału Konstytucyjnego oraz wprowadzeniu zmian w ustawie o Prokuraturze zmierzających do podporządkowania jej czynnikowi politycznemu, po działaniach mających na celu poszerzenie uprawnień władzy wykonawczej wobec sądów powszechnych oraz rozwiązań legislacyjnych o wydźwięku represyjnym wobec sędziów sądów powszechnych – w stycznia 2017 r. został ogłoszony projekt zmian ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Projekt ten fundamentalnie i wbrew Konstytucji zmienia materię ustroju Rzeczypospolitej Polskiej, prowadzi do upolitycznienia Rady oraz pozbawia organy samorządu sędziowskiego realnego wpływu na proces wyboru kandydatów na sędziów.
Prawo
|
2019
|
issue 329
519 - 531
PL
Wykonywanie zawodów prawniczych to wielki przywilej — wiążą się z nim jednak nie tylko prawa, lecz także specyficzne obowiązki. Wielu prawników świadczy swoje usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Część z nich odnajduje się najlepiej w tak zwanych wolnych zawodach, inni natomiast widzą swoją przyszłość w służbie publicznej w sądach powszechnych bądź administracyjnych. W praktyce pojawia się jednak problem nieścisłości przepisów regulujących procedurę obsady wolnych stanowisk sędziowskich, a to z kolei rodzi wątpliwości co do przyjętej w praktyce ich wykładni. Tym samym niepotrzebnie ogranicza się dostęp do służby publicznej wobec adwokatów, radców prawnych czy notariuszy wykonujących swą działalność gospodarczą w ramach kancelarii prawniczych. Wynika to z konieczności odpowiedniego stosowania przepisów ustrojowych dotyczących sądownictwa powszechnego w ramach procedur dotyczących obsady takich stanowisk w sądach administracyjnych. Innymi słowy chodzi tu o problem, czy do obsady stanowisk sędziowskich w sądach administracyjnych mają zastosowanie ograniczenia odnoszące się do zakazu ponownego zgłaszania kandydatur przed zakończeniem poprzednio rozpoczętych postępowań w sprawie powołania do pełnienia urzędu. Jest to w istocie zagadnienie dopuszczalnej ingerencji w konstytucyjne prawo dostępu do służby publicznej.
EN
Practicing the legal profession constitutes a great privilege, yet it is associated not only with rights, but also specific obligations. Many lawyers provide their services as part of their business activities.Some of them find themselves best suited to so-called freelancing, while others see their future in public service in common or administrative courts. In practice, however, problems arise of the inaccuracy of provisions regulating the procedure for filling vacant judicial positions, and this in turn raises doubts as to the interpretation of them in practice. Thus, access to public service is unnecessarily restricted for lawyers, legal advisers, or notaries, who carry out their business activities within law firms. This stems from the need to properly apply the system provisions pertaining to ordinary jurisdiction as part of the procedures for filling such positions in administrative courts. In other words, it is a question of whether restrictions regarding the prohibition of re-submission of candidacies before the end of previously initiated procedures for appointment to office apply to staffing of judicial positions in administrative courts. This is, in essence, the issue of permissible interference in the constitutional right of access to public service.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.