Search results

1

O pieczęciach starosty generalnego Wielkopolski Adama Sędziwoja Czarnkowskiego

100%

Hlebionek M.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2011

|

issue 2(4)

s. 11 - 61

EN

Adam Sędziwój Czarnkowski descended from an old noble family with origins in Grand Poland that can be traced back to at least the first half of the fourteenth century. He belonged to the younger family line started by Sędziwój Czarnkowski, the castellan of Przemęt (his brother, Maciej, is considered to be the progenitor of the older line), a son of Sędziwój, the voivode of the Poznań, and a grandson of Jan, the castellan of Gniezno. Adam was a grandson of Sędziwój and a son of Wojciech Sędziwój Czarnkowski, the general starost of Grand Poland, and Jadwiga Sierpska from Gulczewo of the Prawdzic coat-of-arms, the daughter of the voivode of Rawa. As a reward for his contribution to the wars with Russia, he was appointed the starost of Pyzdry by King Stefan Batory in 1579. At the same time, he inherited the title of the commander of the Knights of Saint John in Poznań (komandor poznańskich joannitów) from his father. During the reign of king Sigismunt III, he was a supporter of the king. It was during that time that his career proceeded quickly: in 1593 he became the general starost of Grand Poland, and in 1606 he was appointed the voivode of Łęczyca. Not all of Adam Sędziwój Czarnkowski's seals survived to this day, but those remaining allow the analysis of the sigillographic collection of one of the oligarchs of Grand Poland. This collection, however, is specific. It seems to be unusually numerous when compared to the seal collections that belonged to other, even the richest, noblemen. That is because Czarnkowski's collection included official seals necessary to carry out the duties of the general starost and other, lower posts, e.g. those related to governing a castle court and office (urząd grodzki), as well as personal seals, which can be divided into several sub-categories. The collection grew mostly because Czarnkowski held the office of the general starost of Grand Poland and this required using seven, out of nine, known types of Czarnkowski's seals. It shows to what a great extent the seal collections of noblemen were influenced by the offices they held. It also allows the author to state that a seal collection of a nobleman reflected his social status and the amount of offices he held. The images and inscriptions on Czarnkowski's seals were part of the communication system present in Poland at the time. The words inscribed in the seals not only allowed the identification of an official but also his competence. This became particularly important after the judicial reform (reforma sądownictwa grodzkiego) in Grand Poland, when the competence of the deputy starost of Kalisz and Poznań covered only selected districts. However, it was the coat-of-arms that was the main medium for conveying information and that allowed the transferring of quite complex messages. Because Czarnkowski's seals functioned on the verge of the private and public spheres, they not only provide a lot of information about the history of the starost office, but through their images they also give us an insight into the world of ideology of the nobility and its related symbols. In this case, the coat-of-arms on Adam Sędziwój Czarnkowski's seals helped encode the legend of this version of the Nałęcz coat-of-arms that was used by his family. Its design emerged probably around the first half of the sixteenth century and had something to do with the case of forgeries (czarnkowskie falsyfikaty). However, the images on the seal can be also interpreted as referring to the aspirations of the magnate who, according to a legend, had royal ancestors and began to think of himself as a prince as well.

PL

Adam Sędziwój Czarnkowski wywodził się z wielkopolskiej rodziny szlacheckiej, której korzenie są uchwytne przynajmniej od I połowy XIVw. Był przedstawicielem młodszej jej linii, zapoczątkowanej przez Sędziwoja Czarnkowskiego, kasztelana przemęckiego (jego brat, Maciej uchodzi za protoplastę linii starszej), syna Sędziwoja, wojewody poznańskiego, a wnuka Jana, kasztelana gnieźnieńskiego. Adam był wnukiem owego Sędziwoja, synem Wojciecha Sędziwoja Czarnkowskiego, starosty generalnego Wielkopolski, i Jadwigi z Gulczewa Sierpskiej herbu Prawdzic, wojewodzianki rawskiej. Jako nagrodę za zasługi w wojnach z Moskwą już w 1579 król Stefan Batory mianował go starostą pyzdrskim. Równocześnie odziedziczył on po ojcu godność komandora poznańskich joannitów. W czasie panowania Zygmunta III należał do stronników króla. Właśnie za czasów pierwszego z Wazów rozkwitła jego kariera: w 1593 r. otrzymał starostwo generalne Wielkopolski, zaś w 1606 r. województwo łęczyckie. Zespół pieczęci Adama Sędziwoja Czarnkowskiego, mimo iż nie zachował się w komplecie, pozwala na analizę systemu sfragistycznego jednego z przedstawicieli wielkopolskiego możnowładztwa. Jednak jest to zbiór specyficzny. Wydaje się on nienaturalnie rozbudowany, w stosunku do zespołów pieczęci nawet zamożniejszej szlachty. Bowiem na system sfragistyczny Czarnkowskiego składały się pieczęcie urzędnicze potrzebne do funkcjonowania samego urzędu starosty generalnego a także podległych mu urzędów grodzkich oraz pieczęcie osobiste, wśród których wyróżnić można także kilka podtypów. Ów rozrost spowodowany był przede wszystkim piastowaniem przezeń godności starosty generalnego Wielkopolski, której obsłudze służyło aż 7 z dziewięciu znanych typów pieczęci Czarnkowskiego. Pokazuje to, jak duży wpływ na kształt systemu sfragistycznego szlachty miały piastowane przez daną osobę urzędy. Pozwala też na twierdzenie, że kształt systemu sfragistycznego danego szlachcica był wypadkową jego pozycji społecznej oraz ilości sprawowanych przezeń urzędów. Poprzez ikonografię i inskrypcję napieczętną pieczęcie Czarnkowskiego włączały się do staropolskiego systemu komunikacji społecznej. Umieszczane na stemplach napisy pozwalały nie tylko na identyfikację dysponenta, ale też wskazywały na kompetencje pieczęci. Stało się to szczególnie istotne po reformie sądownictwa grodzkiego w Wielkopolsce, kiedy to kompetencje surogatorów grodów kaliskiego i poznańskiego obejmowały jedynie określone powiaty. Jednak głównym środkiem przenoszenia informacji był herb, pozwalający na przenoszenie całkiem skomplikowanych treści. Dzięki funkcjonowaniu pieczęci Czarnkowskiego na styku przestrzeni publicznej i prywatnej przynoszą one wiele informacji nie tylko do dziejów urzędów starościńskich ale też poprzez swą ikonografię, pozwalają wniknąć w świat ideologii szlacheckiej i związanej z nią symboliki. W naszym przypadku na pieczęciach Adama Sędziwoja Czarnkowskiego za pomocą herbów zakodowana została legenda herbowa używanej przez rodzinę odmiany Nałęcza. Jej narracja wykształciła się zapewne w I poł. XVI w. i pozostawała w jakimś związku ze sprawą czarnkowskich falsyfikatów. Z drugiej strony umieszczone na pieczęci wyobrażenie nawiązywało do aspiracji magnata, który, według legendy, posiadając książęcych przodków, sam za księcia zaczął się uważać.

2

Dancing Maenads and Satyr on Sealings from the Time of Alexander the Great at Pistiros

86%

Bouzek J., Ondřejová I.

Eirene. Studia Graeca et Latina

|

2015

|

vol. 51

|

issue 1-2

269-277

EN

The article discusses a group of sealings of Dionysiac circle found at Pistiros in Bulgaria in 2012, most of them with two imprints; apparently attached to a document with a contract or deal. The subjects represented on the seals reflect the Greek sculpture at the time of Philip II and Alexander the Great.

3

Infuła i korona. Kilka uwag o pieczęciach Karola Ferdynanda Wazy

86%

Hlebionek M.

Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka

|

2018

|

vol. 73

|

issue 1

7-34

EN

Charles Ferdinand Vasa, son of the Polish king Sigismund III, bishop of Wrocław and Płock, duke of Opole and Racibórz, owing to his heritage and offices was in possession of the most expansive sigillography system among all princes of the Vasa dynasty. The article presents previously unknown seals, as well as analysis of the relations linking them, and an attempt is made at defining the functions characterising the sigillography of Charles Ferdinand Vasa’s seals of a mixed (church and lay) nature.

4

Tekstylia i pieczęcie. O relacjach pomiędzy produkcją włókienniczą a praktykami stemplowania w Grecji epoki brązu oraz o zupełnie nowych danych z odcisków glinianych pieczęci

86%

Ulanowska A.

Przegląd Archeologiczny

|

2021

|

vol. 69

111-135

EN

This contribution discusses the evidence of textile impressions preserved on the undersides of clay sealings from Bronze Age Greece. A collection of modern casts taken from these sealings, stored in the Corpus der minoischen und mykenischen Siegel in Heidelberg, is currently being analyzed by the author. The assumed reliability of textile impressions as a source of knowledge about the qualities of actual textiles and raw materials used to produce them has been verified by a series of archaeological experiments and comparative analysis of modern raw materials of various origin. Results of the analysis of 199 casts from two Aegean sites: Lerna in Argolid and Phaistos on Crete, have provided new evidence for technical uses of textile and organic products in the daily storage routine and sealing practices, as well as for the specific parameters of threads, cords, and fabrics impressed on clay. Due to the relatively large number of textile imprints, it is possible, for the first time, to make site-specific comparisons of textile production on the basis of products and to track technical developments in textile manufacturing throughout the Aegean Bronze Age.

5

Pieczęcie proboszczów – zapomniany dział sfragistyki. Przyczynek do badań nad pieczęciami kleru parafialnego na przykładzie pięciu sigillów śląskich plebanów z początku XIV w.

86%

Sobel J. R.

Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka

|

2020

|

vol. 75

|

issue 1

29-72

EN

The article raises the issue of medieval seals of parish priests, lesser known in Polish historiography. Modest to-date achievements of scholars in this field, research perspectives and postulates, as well as methodological conditions were discussed. Moreover, five Silesian parsons’ sigilla from the year 1312 were subject to analysis, which demonstrated that they constitute an excellent source of knowledge on mentality and personal features of their users, and even on the relations between them and other people or institutions; such knowledge is not always provided by other available accounts.

6

‘Bottle-brush’ Tree and Its Role in Creating Standard Compositions on Neo-Assyrian Seals in the Linear-style

86%

Iskra M.

Études et Travaux (Institut des Cultures Méditerranéennes et Orientales de l’Académie Polonaise des Sciences)

|

2016

|

vol. 29

67–73

EN

Neo-Assyrian glyptics produced several standard compositions which were repeatedly reproduced over the three centuries of the Neo-Assyrian empire’s existence, as attested by the numerous seals engraved with almost identical scenes of rituals or hunts. The canon of these compositions could be upheld by applying a rigid scheme in the scenes’ planning and maintaining the same technique of their execution. The seal-cutters often used simple incisions as outlines for the planned scene, which they subsequently masked as floral elements resembling a bottle-brush. These elements of the compositions provide a key to exploring the seal-engraving techniques of the first millennium BC.

7

Wybrane znaki własnościowe występujące w książkach z XIX-wiecznego księgozbioru przechowywanego w Bibliotece Instytutu Teologiczno-Pastoralnego i Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie

72%

Przywara A.

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

|

2015

|

issue 22

251-266

EN

Marks of ownership traced in the books are valuable, but often underestimated source of historical knowledge. In the books of the nineteenth-century collection in the Library of the Theological and Pastoral Institute and the Seminary of Rzeszów there are many of interesting marks of ownership in form of stamps and labels that say much about former owners. The examination of such marks allows to deepen our knowledge about them.

8

Sceny biblijne na średniowiecznych pieczęciach śląskich proboszczów

72%

Sobel J. R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 118

413-438

EN

This article deals with the appearance of biblical scenes on the medieval seals of Silesian parish priests, which is one of the least examined areas of sigillography. Six imprints from the 13th through 15th centuries are analysed, belonging to Wojslaw, the parish priest of Otmuchow; Bertold, the parish priest of Nowy Kosciol; Stefan, the parish priest of Nysa; Jan, the parish priest of Wegry; Tomasz, the parish priest of Strzelin; and Jan Bawde, the parish priest of St Peter’s Church in Legnica. The above-mentioned analysis confirms the adoption of biblical scenes on parish sigils. Moreover, all six cases exhibit references to the New Testament. Five of the seals show events known from the Gospel: the Annunciation to the Blessed Virgin Mary or the baptism of Jesus (the only reproduction available today is blurry, preventing a clear interpretation of the image it represents), the Flight into Egypt, the Crucifixion and Resurrection of Jesus Christ and his meeting with St Thomas. One of the imprints portrays the scene of Archangel Michael’s Battle with the Dragon as it is described in the Apocalypse of St John. The iconography of those sigils is related to the iconosphere that surrounded its disposers. Such a measure proved that a parish priest’s choice of sigil image was not always influenced by the patrocinium of his parish church; sometimes the images represented only their personal piety. However, the scarcity of those relics proves that they are exceptions among the seals of Silesian parish priests.

PL

W artykule został podjęty temat obecności scen biblijnych na średniowiecznych pieczęciach proboszczów śląskich, będących przedmiotem badań jednego z najsłabiej rozpoznanych do tej pory działów sfragistyki. Analizie poddano sześć odcisków z XIII-XV wieku, należących do Wojsława – proboszcza otmuchowskiego, Bertolda – plebana w Nowym Kościele, Stefana – proboszcza nyskiego, Jana – plebana w Węgrach, Tomasza – proboszcza w Strzelinie oraz Jana Bawdego – proboszcza kościoła św. Piotra w Legnicy. Potwierdziła ona recepcję scen biblijnych na sigillach plebańskich, przy czym we wszystkich sześciu przypadkach były to nawiązania do Nowego Testamentu. Na pięciu pieczęciach znalazły się wydarzenia znane z Ewangelii: zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie lub chrzest Jezusa (jedyna dostępna dziś niewyraźna reprodukcja tego zabytku nie pozwoliła rozstrzygnąć kwestii interpretacji obecnego na nim wyobrażenia), ucieczka Świętej Rodziny do Egiptu, ukrzyżowanie i zmartwychwstanie Chrystusa oraz Jego spotkanie ze św. Tomaszem. Jeden odcisk eksponuje opisaną w Apokalipsie św. Jana scenę walki św. Michała Archanioła ze smokiem. Ikonografię tych pieczęci odniesiono do ikonosfery otaczającej ich dysponentów. Zabieg ten wykazał, iż nie w każdym wypadku plebani dobierali wyobrażenia napieczętne, kierując się patrocinium swojego kościoła parafialnego. Niekiedy wyrażały one wyłącznie ich osobistą pobożność. Niewielka liczba tych zabytków świadczy jednak o tym, iż są wyjątkami na tle śląskich pieczęci proboszczowskich.

9

Diplomats and Supporters of Matthias Corvinus – Seals of the Treaty of Ófalu / Spišská Stará Ves 1474

72%

Novák Á.

Zapiski Historyczne

|

2022

|

vol. 87

|

issue 2

5-21

EN

Historiography is increasingly focusing its attention on the diplomatic history of the period of Matthias Corvinus. There have been numerous analyses of his relations with the Papal Court, the Bohemian orders and the Holy Roman Emperor. Matthias’ conflict with the Jagiellons is on its own a separate chapter. We find relatively few original documents amongst the sources that relate to the subject, therefore, if we have the opportunity to examine some of these with regard to a certain topic, we must take advantage of it. Several charters relating to Matthias’ peace treaty with the Jagiellons in 1474 in Ófalu/Spišská Stará have survived in their original form, so in addition to the diplomatic process of the peace treaty, we can also inspect the seals of the negotiating parties on the original charters. In the present paper, after a brief historical introduction and describing the research background, I will make a detailed examination of three charters that were issued by the Hungarian side. The documents show who from the Hungarian and Polish sides took part in the negotiations, and the surviving seals of the six Hungarian participants. The paper describes in a nutshell the careers of the negotiating parties, and gives a description of the surviving seals, accompanied by pictures. Because of its short form, the paper cannot attempt to provide a synthesis of diplomatic history, nevertheless, it aims to publish the biography of the “peacemakers”, and to present a specific source type.

10

Pieczęcie starostów księstw oświęcimskiego i zatorskiego do 1563 roku

72%

Nabiałek K.

Roczniki Historyczne

|

2019

|

vol. 85

EN

The paper deals with the seals of the captains (starosta) in the Duchies of Oświęcim and Zator from the years 1516-1562. They allows to observe the process of the formation of the office seal (originally private seals were used to confirm official acts). The need for special seals for the affairs of those duchies was probably caused by the fact that every real estate transaction had to be confirmed by a document from the captain and the land judge.

PL

W artykule omówiono pieczęcie kolejnych starostów księstw oświęcimskiego i zatorskiego z lat 1516-1562. Pozwalają one zaobserwować proces wykształcania się urzędo-wego charakteru pieczęci (początkowo do uwierzytelniania czynności urzędowych używano pieczęci prywatnych). Były one zapewne przeznaczone wyłącznie na potrzeby urzędów sta-rościńskich w Oświęcimiu i Zatorze. Potrzeba sporządzania odrębnych tłoków pieczęci na użytek obu księstw wynikała zapewne z faktu, że każda transakcja dotycząca nieruchomości w księstwach musiała zostać zatwierdzona dokumentem starosty i sędziego ziemskiego z ich pieczęciami.

11

Panovník a sacrum v raně přemyslovských Čechách (10.–12. století)

72%

Bláhová M.

Historia Slavorum Occidentis

|

2017

|

issue 1 (12)

36-55

EN

The origins of the Czech Přemyslid state overlap time wise with the acknowledgement and proliferation of Christianity in Bohemia, further on, the Přemyslid state develops in symbiosis with Christianity. This fact is reflected in the Czech monarch’s position and conduct, and also in the „historians’” presentation informing about it. The symbiosis between the profane power of the monarch and the Church’s authority is also integrated in the Přemyslid era. Not only did the monarch rely on the representatives of the Church as the only experts in written culture, needed for the state administration, but the Czech princes, who wouldn’t govern through their own sacred charisma, relied on their predecessor on the Czech throne and a saint at the same time, Saint Wenceslas, when it came to the matters of ruler’s legitimacy and the monarch’s ideology and propaganda. They relied on the Saint Wenceslas’ charisma during battles, but they would use him for propaganda on coins and seals as well. Saint Wenceslas appeared on Přemyslid coins during the reign of Jaromír at the latest. Another phase of the Saint Wenceslas’ change into political saint took place during the reign of Vratislaus II, when a spear became the saint’s attribute. In the battle of Chlumec in 1126 he had the Wenceslas’ spear with the St. Adalbert of Prague’s flag. Since then, this has become a permanent attribute of Saint Wenceslas. According to the official propaganda, Saint Wenceslas helped the monarch and his people in battle, ensured „peace” for the people and their monarch. The „peace” of the ruling prince, meaning the security, law and justice for those ruled by living prince, were all in the hands of Saint Wenceslas, as the transcriptions of the monarch’s seals claimed. Wenceslas as the „eternal ruler” bestowed his power to the ruling prince and ensured the „peace” for those ruled by the prince. This prince would take care of the peace, win the battles, come to help his people in need. The company of the protectors of the Czech monarch and the Czechs grew in the twenties in the 12th century while accepting Saint Adalbert of Prague and Sanit Procopius in the beginning of the sixties in the 13th century. However, Saint Wenceslas became the main and permanent protector of Czech people.

12

Konferencja „Toruńskie Zbiory Pieczęci”. Toruń, 19 listopada 2020 r.

72%

Szałańska A.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2020

|

issue 11(13)

217-222

PL

Sprawozdanie z konferencji pt. "Toruńskie Zbiory Pieczęci", zorganizowanej przez Archiwum Państwowe w Toruniu oraz Wydział Nauk Historycznych UMK, która odbyła się zdalnie 19 listopada 2020 r.

EN

Report from the conference entitled "Toruń Collection of Seals", organized by the State Archive in Toruń and the Faculty of History, Nicolaus Copernicus University. The conference was held on line on 2020, November 19.

13

Pečetní otisk jako artefakt a jako pramen. Trendy studia staroegyptských pečetních otisků z doby Staré říše

58%

Jeřábek D.

Pražské egyptologické studie (Prague Egyptological Studies)

|

2020

|

issue 24

83-95

EN

Clay sealings (or cretulae) are herein presented in the context of their history, function and archaeological research. The author shows the development achieved in recent decades in the study of clay sealings as they are studied not only as a vehicle of epigraphical evidence, but as an artefact involved in specific practices and capable of providing details on the ancient economy and administration. Some intricacies implied in the construction of specialists’ reports will be elucidated. The focus of the article (and of the presentation of the methodology’s development) is specifically the study of the sealing material from the Egyptian Old Kingdom.

CS

Text má za cíl uvést čtenáře do problematiky studia pečetních otisků a pečetní praxe. Zaměřuje se na příklady z období staroegyptské Staré říše, ale využívá i výsledky a diskuse specialistů zkoumajících materiál z širší oblasti Středomoří, aby ukázal dynamický vývoj ve studiu pečetních otisků v několika posledních desetiletích a naznačil i některá živá místa současného výzkumu. Jako rámec výkladu byl vybrán posun bádání od převážně epigrafického zájmu o psané informace na pečetních otiscích k hlubšímu zaměření na materiální a funkční stránky pečetních uzávěrů a na možnosti vyplývající z kombinace všech jejich vlastností při výkladu nálezových kontextů (například při rekonstrukci detailů o administrativních procesech v sídlech či institucích s nálezy velkých souborů pečetních otisků). Na několika příkladech je též upozorněno na to, k jakým zkreslením může dojít při prezentaci stručných kvantitativních výsledků výzkumu a s jakými podmíněními je zde třeba počítat.

14

Stan badań nad pieczęciami cysterskimi na ziemiach polskich. Główne nurty badawcze

58%

Kałuski T. M.

Średniowiecze Polskie i Powszechne

|

2022

|

vol. 14

83-101

EN

In his article, Tomasz Kałuski presents the development of research on seals used by Cistercians in Poland. He has identified three periods, the first two of which lasted from the nineteenth century to the 1980s. At that time, Cistercian seals were first of all subjected to editing, and then the first interpretations appeared, most often concerning the seals of abbots. However, they were carried out as part of larger projects. The proper development of research on Cistercian seals began in the late 1990s and continues to this day. Currently, scholars study not only the iconography or, less frequently, the legal functions of seals, but also the transfer of seal images and the authorship of seal matrices (Pl. typariusz).

DE

Im Artikel wird ein Überblick über die Entwicklung der Forschung zu den in Polen von Zisterziensern verwendeten Siegeln dargestellt. Dabei werden drei Perioden unterschieden, von denen die ersten beiden vom 19. Jahrhundert bis in die 1980er Jahre dauerten. In dieser Zeit waren die Siegel der Zisterzienser zunächst Gegenstand der Edition und später erschienen auch die ersten Interpretationen, vor allem zu den Siegeln der Äbte. Diese wurden jedoch im Rahmen größerer Arbeiten vorgenommen. Die eigentliche Entwicklung der Forschung begann Ende der 1990er Jahre und dauert bis heute an. Zum gegenwärtigen Zeitpunkt werden nicht nur Analysen zur Ikonographie bzw. - seltener - zur rechtlichen Funktion von Siegeln durchgeführt, sondern auch zum Transfer von Siegelbildern und zur Herstellung von Siegelstempeln.

PL

W prezentowanym artykule przedstawiono rozwój badań dotyczących pieczęci stosowanych przez cystersów na ziemiach polskich. Wydzielono trzy okresy, z których dwa pierwsze trwały od XIX wieku do lat 80. XX wieku. W tym czasie pieczęci cysterskie stanowiły najpierw przede wszystkim przedmiot edycji, a następnie pojawiły się pierwsze interpretacje dotyczące najczęściej pieczęci opatów. Były one jednak prowadzone w ramach większych prac. Właściwy rozwój badań nad pieczęciami cysterskimi rozpoczął się u schyłku lat 90. XX wieku i trwa do dziś. Obecnie podejmuje się nie tylko analizy dotyczące ikonografii oraz rzadziej funkcji prawnych pieczęci, ale również transferu wyobrażeń napieczętnych oraz autorstwa typariuszy.

15

Zmienność pieczęci proboszczów śląskich kościołów parafialnych w średniowieczu (do 1419 roku)

58%

Sobel J. R.

Średniowiecze Polskie i Powszechne

|

2022

|

vol. 14

56-82

DE

Der Artikel befasst sich mit dem Problem der Ersetzung von Siegelstempeln durch schlesische Pfarrer im Mittelalter bis 1419. Die Autorin unternimmt einen Versuch, die Frage nach den Gründen, welche die Pfarrer dazu veranlasst haben könnten, sich einen neuen Siegelstempel erstellen zu lassen, zu beantworten. Zu diesem Zweck werden die Siegel von fünf Geistlichen analysiert (Stefan - Pfarrer in Neisse, Konrad - Pfarrer in Thauer bei Breslau, Jakub Engilgeri - Pfarrer in Schweidnitz, Rychwin - Pfarrer der St.-Elisabeth-Kirche in Breslau, und Tomasz - Pfarrer in Strehlen), bei denen die durchgeführte Recherche ergab, dass sie während ihrer seelsorgerischen Arbeit in der Pfarrgemeinde zwei Arten von Stempeln verwendeten. Die Recherche bestand darin, die beiden Sigilla des jeweiligen Pfarrers im Hinblick auf deren unterschiedliche Inhalte, die durch Siegellegenden bzw. -bilder vermittelt waren, miteinander zu vergleichen. Dabei wurde im Bedarfsfall auch der persönliche Werdegang der Pfarrer und die Ikonosphäre, in der sie tätig waren, in die Analyse miteinbezogen. Die vorgenommenen Untersuchungen führen zu dem Schluss, dass die Gründe für die Ersetzung des Siegelstempels entweder praktischer Natur waren (z. B. Abnutzung bzw. Verlust des Siegelstempels) oder sich aus dem Wunsch ergaben, den Siegelinhalt lesbarer zu machen, um ihn noch stärker mit der Person des Inhabers in Verbindung zu bringen, oder auch auf die Tatsache zurückzuführen sind, dass der Pfarrer ein neues Amt antrat, was eine Anpassung des Siegelinhalts an seine neue Titulatur erforderlich machte. Die geringe Anzahl der nachgewiesenen Fälle deutet jedoch darauf hin, dass die Praxis unter damaligen Pfarrern nicht weit verbreitet war, was höchstwahrscheinlich mit hohen Kosten der Stempelherstellung durch einen Handwerker zusammenhing.

EN

In her article, Jagna Rita Sobel deals with the problem of exchanges of seal matrices [Pl. typariusze pieczętne] made by parish priests of Silesian parish churches until 1419. Sobel enquires about reasons why parish priests needed to order the preparation of a new stamp for themselves. To this end, Sobel analyzes the cases of five priests (Stefan, parson in Nysa, Konrad, parson in Turów near Wrocław, Jakub Engilgeri, parson in Świdnica, Rychwin, parson in the church of St. Elizabeth in Wrocław, and Tomasz, parson in Strzelin). Her research has revealed that during their pastoral ministry in a given parish they used two types of seals. Theresearch was based on a comparison of the two sigils of each parish priest in terms of differences in the content communicated by the sacred legends and images, taking into account - if necessary - the personal careers of priests and the iconosphere in which they functioned. The research shows that the reasons underlying the decision to change the piston could have been practical considerations (such as wear or loss of the matrix), the desire to make the message clearer expressed by the certain image of the message so that it is even more closely connected with the person of its administrator, or the assumption by the clergyman of a new office, resulting in the need to adapt the content of the legend of the sigillum to its current title. Such a small number of cases confirmed by sources, however, shows that this was not a common practice among the parish clergy of that time, which could undoubtedly have been influenced by the high costs associated with making the stamp by the craftsman.

PL

W artykule podjęto problem wymian typariuszy pieczętnych dokonywanych przez proboszczów śląskich kościołów parafialnych do 1419 roku. Autorka rozprawy poszukuje odpowiedzi na pytanie, jakie powody mogły stawiać proboszczów przed koniecznością zlecenia sporządzenia dla siebie nowego stempla. W tym celu dokonuje analizy przypadków pięciu duchownych (Stefana, plebana w Nysie, Konrada, plebana w Turowie koło Wrocławia, Jakuba Engilgeriego, plebana w Świdnicy, Rychwina, plebana w kościele pw. św. Elżbiety we Wrocławiu, oraz Tomasza, plebana w Strzelinie), dla których przeprowadzona kwerenda pozwoliła ujawnić, iż w czasie swojej posługi duszpasterskiej w danej parafii używali dwóch typów pieczęci. Kwerenda polegała na porównaniu obu sigillów każdego proboszcza pod kątem różnic w zakresie treści komunikowanych przez napieczętne legendy i wyobrażenia, uwzględniając przy tym – jeśli było to konieczne – osobiste kariery kapłanów oraz ikonosferę, w której funkcjonowali. Badania te pozwoliły wykazać, że przyczynami leżącymi u podstaw decyzji o zmianie tłoka mogły być względy praktyczne (takie jak zużycie bądź utrata typariusza), pragnienie uczytelnienia wyrażanego przez napieczętne wyobrażenie komunikatu tak, aby jeszcze bardziej wiązało się ono z osobą jego dysponenta, lub też objęcie przez duchownego nowego urzędu, skutkujące potrzebą dostosowania treści legendy sigillum do jego aktualnej tytulatury. Tak niewielka liczba potwierdzonych źródłowo przypadków świadczy jednak, że nie była to praktyka rozpowszechniona wśród ówczesnego kleru parafialnego, na co wpływ niewątpliwie mogły mieć wysokie koszty wiążące się z wykonaniem stempla przez rzemieślnika.

16

Inwentarz realny średniowiecznych dokumentów pergaminowych i pieczęci z zespołu Monastica przechowywanych w Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej w Toruniu

58%

Włodarski Ł.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2016

|

vol. 106

343-354

EN

The following inventory presents parchment documents and medieval impressions of seals stored in the Historical Archive of the Diocese of Toruń. It only includes the archival materials stored in the aforementioned archive. Its task is primarily to fulfil the role of information and aid and to facilitate any archival research. The list published here contains seven parchment documents and five sigils, which are the most valuable part in the collection of this institution. Currently, they form part of the Monastica collection, Benedyktynki Toruń series, Diplomata subseries; initially, they constituted a fragment of the archival collection located at St. James the Apostle Parish in Toruń. The description of the individual archival units consist of the following elements: the number of regesta, the place and date of issuing a document, the regesta of a document in Polish, the current reference code, the physical description of a document, the actual condition of a document, previous editions and the description of seal impressions.

17

Apparatus Sigillorum – nieznane źródło do sfragistyki miejskiej Pomorza Zachodniego. Autorstwo, czas i okoliczności powstania

58%

Koremba Ł.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2020

|

issue 1

5-21

EN

The purpose of the article is presentation of an unknown collection of copies of the municipal seals Apparatus Sigillorum Pomeraniae et Rugiae Civitatum and an attempt to establish authorship, time, and circumstances of its origin. The work survived among the remnants of the so called Ostens Library, where it came in 1773. Brief notes made on its cover suggest that it originates from the collection of Matthäus Heinrich Liebherr. The analysis of the aesthetic of the executed copies allows a supposition that there were several drawers and the work could be completed by the successive owners. The content of the dorsal notes implies that the author used the seals from the collections of Pomeranian scholars belonging to the society Collectores Historiae et Juris Patrii. It is likely that the activity of this society inspired the compilation of the catalogue of the Pomeranian towns’ seals.

PL

Celem artykułu były przedstawienie oraz próba ustalenia autorstwa, czasu i okolicznościpowstania nieznanego zbioru odrysów pieczęci miejskich Apparatus Sigillorum Pomeraniae et Rugiae Civitatum. Dzieło zachowało się do naszych czasów w pozostałościach tzw. Biblioteki Ostenów, do której trafiło w 1773 roku. Lakoniczne zapiski na okładce dzieła wskazują na jego pochodzenie z kolekcji Matthäusa Heinricha Liebeherra. Na podstawie analizy estetyki wykonania odrysów możemy przypuszczać, że dzieło posiadało kilku rysowników, być może było uzupełniane przez kolejnego właściciela. Z treści zapisków dorsalnych można wywnioskować, że autor korzystał z pieczęci znajdujących się w zbiorach pomorskich uczonych skupionych w stowarzyszeniu Collectores Historiae et Juris Patrii, prawdopodobnie też sama działalność tegoż stowarzyszenia mogła stanowić inspirację do skatalogowania pieczęci pomorskich miast.

18

Glossa do karaimskiej sfragistyki

51%

Witkowski R.

Almanach Karaimski

|

2015

|

vol. 4

127-144

RU

Very little is known about the Karaite seals used during time of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The development of the administration in the Russian Empire forced Karaites to use these seals. However the new reality that emerged following the introduction of a new law in the Republic of Poland in 1936 offered them a chance to change some aspects of official Karaite iconography.

Refine search results

O pieczęciach starosty generalnego Wielkopolski Adama Sędziwoja Czarnkowskiego

Dancing Maenads and Satyr on Sealings from the Time of Alexander the Great at Pistiros

Infuła i korona. Kilka uwag o pieczęciach Karola Ferdynanda Wazy

Tekstylia i pieczęcie. O relacjach pomiędzy produkcją włókienniczą a praktykami stemplowania w Grecji epoki brązu oraz o zupełnie nowych danych z odcisków glinianych pieczęci

Pieczęcie proboszczów – zapomniany dział sfragistyki. Przyczynek do badań nad pieczęciami kleru parafialnego na przykładzie pięciu sigillów śląskich plebanów z początku XIV w.

‘Bottle-brush’ Tree and Its Role in Creating Standard Compositions on Neo-Assyrian Seals in the Linear-style

Wybrane znaki własnościowe występujące w książkach z XIX-wiecznego księgozbioru przechowywanego w Bibliotece Instytutu Teologiczno-Pastoralnego i Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie

Sceny biblijne na średniowiecznych pieczęciach śląskich proboszczów

Diplomats and Supporters of Matthias Corvinus – Seals of the Treaty of Ófalu / Spišská Stará Ves 1474

Pieczęcie starostów księstw oświęcimskiego i zatorskiego do 1563 roku

Panovník a sacrum v raně přemyslovských Čechách (10.–12. století)

Konferencja „Toruńskie Zbiory Pieczęci”. Toruń, 19 listopada 2020 r.

Pečetní otisk jako artefakt a jako pramen. Trendy studia staroegyptských pečetních otisků z doby Staré říše

Stan badań nad pieczęciami cysterskimi na ziemiach polskich. Główne nurty badawcze

Zmienność pieczęci proboszczów śląskich kościołów parafialnych w średniowieczu (do 1419 roku)

Inwentarz realny średniowiecznych dokumentów pergaminowych i pieczęci z zespołu Monastica przechowywanych w Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej w Toruniu

Apparatus Sigillorum – nieznane źródło do sfragistyki miejskiej Pomorza Zachodniego. Autorstwo, czas i okoliczności powstania

Glossa do karaimskiej sfragistyki