Search results

1

Służba wojskowa kleryków – żołnierzy jednostki wojskowej 4446 w Brzegu w świetle relacji kapłanów z diecezji krakowskiej i wrocławskiej (analiza pamięci świadków – wybrane aspekty)

100%

Chorazki M., Romański-Cebula S.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2020

|

vol. 10

122-147

EN

The article is an analysis of oral history accounts made by clergymen during their obligatory military service in the late 70s, which was a part of repressive policy of the state towards the Catholic Church. The accounts concentrate on experiences in the army, highlighting attempts at structuring and rationalizing the experience of military service. Moreover three characteristic themes seem to be important in the narrations: moment of departure to the army unit, everyday life in barracks and discharge from the army.

PL

Artykuł jest analizą relacji historii mówionej polskich duchownych, którzy pod koniec lat 70. XX w. odbyli obowiązkową służbę wojskową, będącą elementem represyjnej polityki państwa wobec Kościoła katolickiego. Opowieści koncentrują się na doświadczeniach z wojska i są próbą strukturyzacji i racjonalizacji doświadczenia służby wojskowej. W relacjach przewijają się trzy charakterystyczne wątki: moment wyjścia do jednostki wojskowej, codzienność w koszarach i zwolnienie z wojska.

2

Urząd kierownika duchowego w wyższym seminarium duchownym

89%

Adamczyk J.

Annales Canonici

|

2016

|

vol. 12

9-26

EN

The article discusses the issue of the post of the spiritual director in major seminary in the canonical context. First it outlines the regulations requiring the post of the spiritual director in major seminary. Then it focuses on the quali cations and the religious formation of the spiritual father. Finally it analyzes the duties of the spiritual director of students.

PL

Niniejszy artykuł podejmuje kwestię urzędu kierownika duchowego w wyższym seminarium duchownym w aspekcie kanonicznym. Najpierw ukazano przepisy mówiące o konieczności urzędu ojca duchownego w wyższym seminarium duchownym. Następnie skoncentrowano się na problematyce kwalifikacji i formacji ojca duchownego. Wreszcie skupiono się na zadaniach kierownika duchowego alumnów.

3

Misyjne Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Pieniężnie 1948-2019. Siedemdziesiąt lat służby dziełu misyjnemu Kościoła

89%

Brzozowski J.

Nurt SVD

|

2021

|

issue 2

8-18

PL

Początków systematycznej formacji alumnów przez Misjonarzy Werbistów w Polsce należy szukać w Chludowie k. Poznania. W tamtejszym Domu misyjnym św. Stanisława Kostki we wrześniu 1936 r. rozpoczęli studia filozofii pierwsi klerycy. W maju 1939 r. dom ten został oficjalnie zaaprobowany jako Seminarium Duchowne. Wojna przekreśliła te i inne plany, ale nie do końca. We wrześniu 1945 r. rozpoczęło w Chludowie rok akademicki 13 kleryków, pod opieką o. Jana Chodzidły – rektora, profesora i proboszcza w jednej osobie. W 1948 r. Wyższe Seminarium Duchowne zostało przeniesione z Chludowa do Pieniężna. W historii pieniężnieńskiego Seminarium obok systematycznej formacji duchowej i filozoficzno-teologicznej alumnów, zwracamy uwagę m.in. na następujące fakty: powstanie Apostolatu Misyjnego (1957); założenie czasopism – „Verbinum” (1957), „Biuletyn Misyjny” (1965), „Nurt SVD” (1967); powstanie serii wydawniczej Materiały i Studia Księży Werbistów (1972); publikacja książek głównie o tematyce misyjnej i religioznawczej. Seminarium organizuje Sympozja Misyjne dla Kleryków (od 1967), Sesje Misjologiczne, Pieniężnieńskie Spotkania z Religiami. W 1995 r. powstaje przy Seminarium Kolegium Teologiczne dla Laikatu. W 2000 r. dokonano afiliacji Misyjnego Seminarium Duchownego Księży Werbistów do Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

EN

The beginnings of the systematic formation of students by the Divine Word Missionaries in Poland can be found in Chludowo near Poznań. In September 1936 in the local missionary house of St. Stanisław Kostka the first seminarians began their studies of philosophy. In May 1939 the house was officially approved as a theological seminary. The war shattered these and other plans, but not entirely. In September 1945 13 seminarians began the academic year in Chludowo, under the supervision of Father Jan Chodzidło – the rector, professor and parish priest in one person. In 1948 the Higher Theological Seminary was moved from Chludowo to Pieniężno. In the history of the Seminary in Pieniężno, apart from the systematic spiritual and philosophical-theological formation of students, we note, among others, on the following facts: the foundation of the Missionary Apostolate (1957); establishment of journals - Verbinum (1957), Mission Newsletter (1965), Nurt SVD (1967); beginning of the publishing series Materials and Studies of Divine Word Missionaries (1972); publication of books mainly on mission and religious studies. The seminary organizes Mission Symposia for Seminarians (since 1967), Missionary Sessions, and Pieniężno’s Meetings with Religions. In 1995, a Theological College for the Laity was established at the Seminary. In 2000 the Divine Word Missionaries Seminary was affiliated to the Faculty of Theology at the University of Warmia and Mazury in Olsztyn.

4

Inwentarz zespołu „Wyższe Seminarium Duchowne w Gnieźnie” z zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie

89%

Krucki ks. Ł., Mizerka J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 119

143-178

EN

Founded in 1960 by Primate Stefan Wyszynski, the Gniezno Archdiocesan Archive was assigned with the role of collecting, preserving, processing and providing access to archival materials related to the history of the Archdiocese and Metropolis of Gniezno. The ‘Ecclesiastical Seminary in Gniezno’ fond, which reflects the complicated history of one of the oldest seminaries functioning in the Polish lands, occupies an important place in its collection. The Gniezno Seminary was founded by Archbishop Stanisław Karnkowski in 1602. However, its erection witnessed unfavourable times, and consequently proved unsustainable. In 1718, Archbishop Stanisław Szembek re-established the seminary and entrusted its administration to the missionaries of St Vincent à Paulo. It survived in that form until 1835. After the dissolution of the congregation under the Prussian partition, Archbishop Marcin Dunin decided to transform the Gniezno seminary into a practical education facility for seminarians. This form of institution survived until 1927, although the seminary was closed in 1875–1886 as a result of the kulturkampf. In 1927, Cardinal August Hlond reorganized the seminary’s studies. In Gniezno, he established a full philosophical study for seminarians from the archdioceses of Gniezno and Poznań. During World War II, the Germans set up a police school in the building. Seminar classes did not resume until April 1945. In 1953, Cardinal S. Wyszyński managed to consolidate philosophical and theological studies in Gniezno. Since 1998, the Gniezno seminary has been part of the Faculty of Theology of the Adam Mickiewicz University in Poznań, while retaining its own legal personality and organizational distinctiveness. The rich tradition of the Gniezno seminary has resulted in a preservation of extensive archival resource concerning its activities. It includes 376 units that refer to documentation produced after 1718. This is because the earlier documents produced by the seminary’s registry have not survived, as evidenced by the printed inventory report accompanying this study. It includes archives with distinguishable thematic groups of files: alumni; regulations and curricula; library; income and expenditure; contracts and accounts; Braciszewo estate; inventories; correspondence; archbishop’s boarding school; foreign seminary; priestly retreats; construction records.

PL

Założone w 1960 roku przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie zostało zobowiązane do gromadzenia, przechowywania, opracowywania oraz udostępniania archiwaliów związanych z dziejami archidiecezji i metropolii gnieźnieńskiej. W jego zasobie ważne miejsce zajmuje zespół „Wyższe Seminarium Duchowne w Gnieźnie”, który odzwierciedla skomplikowane dzieje jednego z najstarszych seminariów funkcjonujących na ziemiach polskich. Seminarium duchowne w Gnieźnie zostało założone przez abp. Stanisława Karnkowskiego w 1602 roku. Erekcja ta przypadła jednak na niesprzyjające czasy, stąd też okazała się nietrwała. W 1718 roku abp Stanisław Szembek dokonał ponownego ustanowienia seminarium i powierzył jego zarząd misjonarzom św. Wincentego à Paulo. W tej formie przetrwało ono do 1835 roku. Po kasacie zgromadzenia w zaborze pruskim abp Marcin Dunin postanowił przekształcić seminarium gnieźnieńskie w zakład kształcący kleryków w zakresie praktycznym. Rozwiązanie to przetrwało do 1927 roku, mimo iż w latach 1875-1886 seminarium było zamknięte na skutek kulturkampfu. W 1927 roku kard. August Hlond dokonał reorganizacji studiów seminaryjnych. W Gnieźnie ustanowił pełne studium filozoficzne dla kleryków z archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej. W trakcie II wojny światowej w gmachu uczelni Niemcy urządzili szkołę policyjną. Zajęcia seminaryjne wznowiono dopiero w kwietniu 1945 roku. W 1953 roku kard. S. Wyszyński doprowadził do scalenia w Gnieźnie studiów filozoficznych i teologicznych. Od 1998 roku gnieźnieńskie seminarium stanowi część Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przy zachowaniu własnej osobowości prawnej i odrębności organizacyjnej. Bogata tradycja gnieźnieńskiego seminarium sprawiła, że z jego działalności zachował się okazały zasób archiwalny. Obejmuje on 376 jednostek, które odnoszą się do dokumentacji wytworzonej po 1718 roku. Nie zachowały się bowiem wcześniejsze dokumenty wytwarzane przez kancelarię seminaryjną, co uświadamia drukowany inwentarz dołączony do niniejszego opracowania. Uwzględnia on archiwalia, z których można wyodrębnić następujące tematyczne grupy aktowe: wychowankowie; regulaminy i programy nauczania; biblioteka; dochody i rozchody; kontrakty i rachunki; majątek Braciszewo; inwentarze; korespondencja; konwikt arcybiskupi; seminarium zagraniczne; rekolekcje kapłańskie; akta budowlane.

5

Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie za rządów rektora bł. ks. Romana Sitki (1936–1941)

71%

Soprych J.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2023

|

vol. 28

|

issue 3

5-22

EN

During the two centuries of its existence, the Seminary in Tarnów boasted many great rectors, including Fr. Roman Sitko, who was elevated to the glory of the altars. The blessed person of the rector still inspires not only priests and graduates of the Major Seminary in Tarnów or the Major Seminary in Rzeszów, but also lay people. His dedication to the question of vocations and the good formation of the new priests deserves to be taken into account. This article presents a fragment of the history of the seminary in Tarnów, during which the rector's office was held by Fr. R. Sitko – the composition of the educational and professorial staff, the number of alumni and newly ordained priests. The paternal relationship between him as the rector and the seminarians is shown, which facilitated an atmosphere of good formation. The quoted fragments of testimonies of seminarians of the time are valuable here. It also shows the situation of the seminary during the difficult time of the outbreak of World War II and the occupation of the building by the Wehrmacht. However, this did not prevent the continuation of the formation of seminarians. Rector Sitko organized a center in Błonie near Tarnów, where the process of clerical preparation for priestly ordination continued. He was soon arrested and imprisoned for that. After a year of arrest, he ended up in Auschwitz, where he confirmed his absolute devotion to the case of the Seminary and seminarians with a martyr's death.

PL

Seminarium Duchowne w Tarnowie w ciągu dwóch wieków istnienia szczyciło się wieloma i wielkimi postaciami rektorów, a jeden z nich, ks. Roman Sitko, został wyniesiony do chwały ołtarzy. Osoba błogosławionego Rektora wciąż inspiruje, nie tylko kapłanów i alumnów WSD w Tarnowie czy WSD w Rzeszowie, ale także osoby świeckie. Jego całkowite oddanie sprawie powołań i dobrej formacji nowych kapłanów zasługuje na opracowanie. W artykule tym został ukazany fragment historii tarnowskiego seminarium, kiedy urząd rektorski sprawował ks. Sitko – skład kadry wychowawczej i profesorskiej, liczby alumnów i nowo wyświęconych kapłanów. Nie pominięto też wręcz ojcowskich relacji pomiędzy rektorem i alumnami, co sprzyjało dobrej atmosferze formacji. Cenne są tu przywoływane fragmenty świadectw ówczesnych kleryków. Zaprezentowano także sytuację seminarium w trudnym czasie II wojny światowej, kiedy jego budynek został zajęty przez Wehrmacht. Nie przeszkodziło to jednak w kontynuowaniu formacji kleryków. Rektor Sitko zorganizował ośrodek w Błoniu koło Tarnowa, gdzie podjął się przygotowania kleryków do święceń kapłańskich. Ostatecznie został za to aresztowany i osadzony w więzieniu. Po roku aresztu trafił do obozu Auschwitz, gdzie ukoronował całkowite oddanie sprawie tarnowskiego seminarium i kleryków męczeńską śmiercią.

6

Formacja kandydatów do kapłaństwa w świetle nowego Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis

63%

Selejdak R.

Collectanea Theologica

|

2017

|

vol. 87

|

issue 3

97-133

EN

The last Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis was published in1970 and updated in 1985. In the meantime, and particularly under the effectof the rapid changes in the modern world, the historical, socio-cultural andecclesial contexts have changed, in which the priest is called to make manifest the mission of Christ and the Church. This has also led to significantchanges in related matters: the image or the view of the priest, the spiritualneeds of the People of God, the challenges of the new evangelisation, andthe languages of communication, to name just a few. In this situation, it seemed that priestly formation needed to be relaunched, renewed and returned to the centre. On 8 December 2016, therefore, the Congregation for the Clergy published the new Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis,a tool for the formation of priests. It has taken up the contents, methods andapproaches presented so far in the field of formation, updating them andintroducing new elements. The document restates the guidelines offeredin the Apostolic Exhortation Pastores Dabo Vobis regarding an integratedformation of seminarians. In this formation, the formators and professors arecalled to demonstrate the close relationship between theology, the spirituallife and the pastoral ministry. This is so in order that the candidate for thepriesthood might become a good shepherd of the People of God and havea compassionate and merciful heart like Christ.

7

Walka kontrwywiadu wojskowego z Kościołem katolickim. Alumni w „ludowym” Wojsku Polskim w świetle dokumentów Wojskowej Służby Wewnętrznej

63%

Kapuściak B.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2020

|

vol. XXI (LXXII)

|

issue 4 (274)

84-124

EN

In 1959, following the introduction of the law on universal military service, seminarians were conscripted into the Polish „People’s” Army as part of compulsory service, initially dispersing them into numerous units. This was a form of repression which, according to the communist authorities, was supposed to curb the „unruly” behavior of individual church hierarchs. In the following years, there were changes in the way clerical students were dispersed in the army – they started to be grouped into three subunits, which allowed for better communist indoctrination led by the Main Political Directorate of the Polish Army, but above all for the counterintelligence „protection” of the seminarians organized by the Internal Military Service (IMS). Initially, military counterintelligence did not do well with recruiting seminarians as agents. With time, as the cooperation with Department IV of the Ministry of Interior (civil anti-church department) was developing, the IMS authorities managed to improve their operational work in the battalions where future clergymen served. Despite the partial resignation of clerical students from their studies and recruitment amongst them by IMS, thanks to the efforts of the Catholic Church a large number of young seminarians were saved, and their conscription into the army only strengthened the Church by verifying future priests through their military service at the very beginning. Eventually, year 1980 put an end to the conscription of seminarians into the Armed Forces of the People’s Republic of Poland. One of the numerous actions of the communist authorities against the Catholic Church proved to be ineffective.

RU

В 1959 г., в связи с введением закона о всеобщей воинской повинности, в основной состав „народного” Войска Польского начали призывать семинаристов, поначалу распределяя их по многочисленным подразделениям. Это была форма репрессии, которая, по мнению коммунистических властей, должна была положить конец „мятежному” поведению отдельных церковных иерархов. В последующие годы произошли изменения в методе набора семинаристов в армию: их начали распределять по трем подразделениям, что привело не только к улучшению коммунистической индоктринации, проводимой Главным политическим советом Войска Польского, но и–прежде всего–к появлению „охраны” семинаристов контрразведкой, организованной Внутренней Военной Службой. Изначально военная контрразведка не справлялась с вербовкой семинаристов в качестве агентов. Со временем, при развивающемся сотрудничестве с IV департаментом Министерства внутренних дел (гражданским антицерковным органом), отделам Внутренней Военной Службы удалось развернуть операционную работу в батальонах, где служили будущие духовники. Несмотря на частичный отказ семинаристов от учебы и частичное их вербование, благодаря стараниям католического Костёла удалось спасти большую часть молодых семинаристов, а их присоединение к армии лишь укрепило Костёл, ибо проверка будущих священников проходила уже на этапе службы. В итоге в 1980 г. завершилась акция по зачислению семинаристов в Вооруженные силы Польской народной республики. Одна из крупнейших акций коммунистических властей против католического Костела оказалась неэффективной.

PL

W 1959 r., w związku z wprowadzeniem ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym, zaczęto powoływać alumnów do „ludowego” Wojska Polskiego w ramach służby zasadniczej, początkowo rozpraszając ich po licznych jednostkach. Była to forma represji, która według władz komunistycznych miała ukrócić „niepokorne” zachowanie się poszczególnych hierarchów kościelnych. W dalszych latach nastąpiły zmiany w sposobie wcielania kleryków do wojska – zaczęto grupować ich w trzech pododdziałach, co pozwoliło na lepszą indoktrynację prowadzoną przez Główny Zarząd Polityczny Wojska Polskiego, ale przede wszystkim „ochronę” kontrwywiadowczą alumnów organizowaną przez Wojskową Służbę Wewnętrzną. Początkowo kontrwywiad wojskowy nie radził sobie z werbunkiem kleryków na agentów. Z czasem, przy rozwijającej się współpracy z Departamentem IV MSW (cywilnym pionem antykościelnym), udało się organom WSW lepiej rozwinąć pracę operacyjną w batalionach, gdzie służyli przyszli duchowni. Pomimo częściowej rezygnacji kleryków ze studiów i werbunkowi przez WSW, dzięki staraniom Kościoła katolickiego udało się uratować sporą liczbę młodych alumnów, a wcielanie ich do wojska wzmocniło tylko Kościół, weryfikując już na wstępie przyszłych księży. Ostatecznie rok 1980 przyniósł zakończenie akcji powoływania alumnów do Sił Zbrojnych PRL. Jedna z licznych akcji władz komunistycznych przeciwko Kościołowi katolickiemu okazała się nieskuteczna.

8

Il concetto dei seminari minori alla luce del decreto conciliare "Optatam totius" e dell'insegnamento ecclesiastico post-conciliare

54%

Selejdak R.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2016

|

vol. 22

|

issue 47

5-24

PL

Niższe Seminaria Duchowne są ukazane przez Dekret soborowy Optatam totius i kościelne nauczanie posoborowe jako instytucje założone w celu pielęgnacji zalążków powołania, które przejawiają się w odpowiednich przymiotach ludzkich i wierze alumnów, prowadzących do rozeznania życiowego powołania i pewnej fascynacji kapłaństwem służebnym. Seminaria te stanowią środowisko sprzyjające dojrzewaniu u młodego człowieka powołania, którym obdarzył go Bóg. Środkami wychowawczymi są w nich specjalna formacja religijna oraz właściwe kierownictwo duchowe. Niższe Seminaria Duchowne powinny być wspólnotami prawdziwie wychowawczymi. Styl życia i proces wychowawczy, który proponują trzeba dostosować do młodzieńczego wieku alumnów, ich mentalności, poziomu umysłowego, etapu rozwoju i wskazań psychologii. Nie powinno się też zaniedbywać nabywania przez nich odpowiedniego doświadczenia w sprawach ludzkich ani utrudniać im kontaktów z własną rodziną. Nauczanie, jaki mają otrzymać, tak należy zaprogramować, aby mogli naukę kontynuować bez przeszkód gdzie indziej, jeśli obiorą inny sposób życia. Wychowawcy Niższych Seminariów Duchownych winni być wybierani przez Biskupów spośród najlepszych kapłanów diecezjalnych, odznaczających się pobożnością, gruntownym wykształceniem, odpowiednim doświadczeniem duszpasterskim, gorliwością i dobrym wykształceniem pedagogicznym. Ich zasadniczym zadaniem jest pomaganie alumnom we właściwym i roztropnym rozeznaniu życiowego powołania.

XX

Minor Seminaries are presented in the conciliar Decree Optatam totius and in the post conciliar teaching of the Church as institutions established to cultivate the seeds of vocation, which express themselves in the human qualities and a faith directed towards a serious approach to vocational discernment and a particular attraction towards the priesthood. These Seminaries are established as a setting for vocational growth. The educational means applied are a special religious formation and appropriate spiritual direction. Minor Seminaries must be truly educational communities. The way of life which they offer should be appropriate to age, mentality, development and to the criteria of a healthy psychology, without neglecting a suitable experience of human life and family relationships. The studies should be arranged in such a way that they do not created difficulties for those who intend to follow them, in the event that they leave the Minor Seminary. The educators of Minor Seminaries must be chosen by the Bishops from among the best diocesan priests and must be recognised for their devotion and sound doctrine, appropriate personal experience, zeal for souls and a particular aptitude for formation and teaching. Their principle task is to help seminarians in their fitting and prudent vocational discernment.

Refine search results

1 Annales Canonici

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Collectanea Theologica

1 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

1 Nurt SVD

1 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 UR Journal of Humanities and Social Sciences

1 Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

2 Selejdak R.

1 Adamczyk J.

1 Brzozowski J.

1 Chorazki M.

1 Kapuściak B.

1 Krucki ks. Ł.

1 Mizerka J.

1 Romański-Cebula S.

1 Soprych J.

1 2023

1 2022

1 2021

2 2020

1 2018

1 2017

1 2016