Search results

1

Geneza, rozwój i status socjologii środowiskowej

100%

Trempała W.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2016

|

vol. 14

|

issue 1

165-197

EN

The process of the international identification of global ecological problems, initiated in the 1970s, enlivened the discussion on the character of relations between man and natural environment in the context of many humanistic and social disciplines. It also applies to sociology, whose representatives are frequently unjustly associated with attachment to their own scientific autonomy. The latter should consist in explaning the phenomenon of social life only with the use of social facts treated in separation from the impact of nature. The purpose of this article is an attempt of the deconstruction of genesis, development, and status of environmental sociology in the United States and Poland. In the former, this subdiscipline originated there and reported the greatest growth, whereas in the latter, its accomplishments remain dissipated, despite the fact that in some research areas – for instance in the scope of empirical descriptions of awareness and ecological attitudes of the public – it constitutes a coherent, valuable entirety. At the same time, the task of the author is popularization of history, traditions, and assumptions of environmental sociology, which contribution to the fight with the environmental crisis, although underestimated, is as substantial as the one developed in the scope of eco-philosophy led by environmental ethics, a leading field among humanistic and social studies.

2

Anthropocentrism and Biocentrism in Human Attitudes toward Some Selected Dilemmas of Environmental Ethics – Case of Kuyavian and Pomeranian Province Citizens

89%

Trempała W., Papuziński A.

Świat Idei i Polityki

|

2019

|

issue 18

256-278

EN

The article presents the results of own research concerning attitudes toward the four selected dilemmas of environmental ethics. The empirical data was collected by means of a questionnaire in 2014 and 2015 on a representative sample of 1000 inhabitants of the Kuyavian and Pomeranian province. The respondents were asked to address 16 statements that related to some of the issues of environmental ethics including: value of human life in the face of the threat of overpopulation and an ensuing need to reduce the population, validity of human interests in view of nature’s needs, priorities in environmental protection, as well as the principle of redress that specifies the extent of compensation of human induced damage to the environment. Each of the mentioned problems was presented for assessment in the form of four statements

PL

W niniejszym artykule autorzy prezentują wyniki badań własnych nad postawami wobec czterech wybranych dylematów rozpatrywanych na gruncie etyki środowiskowej. Pomiaru empirycznego dokonano przy użyciu kwestionariusza ankiety w latach 2014–2015 na 1000-osobowej, reprezentatywnej próbie mieszkańców województwa kujawsko- pomorskiego. Respondenci zostali poproszeni o ustosunkowanie się do 16 stwierdzeń, których treść odnosiła się do takich zagadnień, jak kwestia wartości życia ludzkiego w obliczu groźby przeludnienia i postulatów związanych z ograniczeniem liczby populacji ludzkiej, znaczenie interesów ludzkich w kontekście dobra przyrody, priorytetowe cele ochrony środowiska, a także zasady zadośćuczynienia określającej zakres rekompensowania szkód poczynionych przez działalność człowieka w środowisku przyrodniczym. Każdy z wymienionych czterech problemów został przedstawiony ankietowanym do oceny w formie 4 stwierdzeń dopasowanych pod względem aksjologicznym do obowiązującego w etyce środowiskowej podziału na stanowiska antropocentryczne i biocentryczne.

3

Społeczno-kulturowe i ekologiczno-zdrowotne funkcje lasu

89%

Ciszek M.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2021

|

vol. 19

|

issue 1

57-69

EN

The article presents a socio-cultural perspective on the issue of the forest. Usually, the forest is studied as an important component of the natural environment. This approach is correct, although in the case of people, such a philosophy of perceiving the environment in this way is incomplete, since the human being is not only an organism, but also a person and a social being. Therefore, the human environment is a socio-natural environment. This perspective of the human environment takes into account the fact that the human being does not appear directly in nature, but in a social (including cultural) environment, which, in turn, was created on the foundation of a transformed natural environment, adapted to the needs of people. The human being, as a culture creator, produced a social environment containing manifold artificial elements. The above distinguishes him from other living species, because the natural human environment, besides being natural, is also artificial, shaped within the society’s socio-cultural environment. Starting from this assumption, the author will try to show the forest as an important element of the perceived human environment. It performs important social and cultural functions in people’s lives, which also shape environmental (ecological and health) security. The purpose of the article is to discuss these detailed functions and their division.

PL

W artykule zagadnienie lasu zostanie przedstawione w perspektywie społecznej (społeczno-kulturowej). Zazwyczaj las badany jest jako istotny składnik środowiska przyrodniczego. Podejście takie jest słuszne, aczkolwiek w przypadku człowieka taka perspektywa postrzegania środowiska jest niepełna. Człowiek bowiem jest nie tylko organizmem, lecz także osobą i istotą społeczną. Dlatego ludzkim środowiskiem jest środowisko społeczno-przyrodnicze. Taka perspektywa postrzegania ludzkiego środowiska uwzględnia fakt, że człowiek bezpośrednio nie występuje w przyrodzie, lecz w środowisku społecznym (w tym i kulturowym), które z kolei powstało na fundamencie przekształconego i dostosowanego do potrzeb ludzi środowiska przyrodniczego. Człowiek jako (osoba) twórca kultury stworzył środowisko społeczne zawierające bardzo dużo sztucznych elementów. To wyróżnia go spośród innych gatunków żywych, ponieważ ludzkie środowisko naturalne, to nie tylko środowisko przyrodnicze, lecz także sztuczne, kształtowane w ramach społeczeństwa (środowiska społeczno-kulturowego). Wychodząc z tego założenia, w pracy autor postara się ukazać las jako istotny element tak postrzeganego ludzkiego środowiska. Pełni on bowiem w życiu ludzi istotne funkcje społeczne (społeczno-kulturowe), kształtujące również bezpieczeństwo środowiskowe (ekologiczno-zdrowotne). Omówienie tych szczegółowych funkcji i ich podział stanowi cel artykułu.

4

Planetarna myśl społeczna oraz wystudzanie wzrostu

71%

Bińczyk E.

Studia Socjologiczne

|

2022

|

issue 3(246)

9-27

PL

Kontekst rozważań stanowią niepokojące wyniki badań nauk empirycznych dotyczące ryzyka przekraczania tzw. granic planetarnych. Są one od około dwóch dekad nagłaśniane w ramach dyskusji o epoce człowieka – antropocenie. W ich obliczu przyjęte zostaje założenie o konieczności interdyscyplinarnej, prośrodowiskowej korekty szeroko pojętej myśli społecznej oraz uspołecznienia dyskusji o antropocenie. Autorka interpretuje i analizuje dwa modele: krytykę kapitałocenu Jasona W. Moore’a oraz planetarną myśl społeczną Nigela Clarka i Bronisława Szerszynskiego wskazując na wybrane zalety obu koncepcji, a następnie dyskutując słabości propozycji Clarka i Szerszynskiego. W ostatniej części artykułu zrekonstruowane zostały najważniejsze założenia i tezy tzw. ekonomii ekologicznej dewzrostu. Jak przekonuje autorka, dziedzina ta stanowi współcześnie najpłodniejszą egzemplifikację planetarnej myśli społecznej. W jej obrębie możliwe jest konstruktywne uspołecznienie akademickiej debaty o antropocenie.

EN

The conceptual argumentation presented in this article is triggered by the disturbing results of empirical research on the so-called planetary environmental crisis. For about two decades, they have been widely publicized within the discussion about the epoch of man – the Anthropocene. In the context of these data, the text assumes the need for an interdisciplinary, pro-environmental correction of broadly understood social thought (and at the same time the need of bringing social factors into the discussion about the Anthropocene). The author interprets and analyzes two models: Jason W. Moore’s criticism of Capitalocene and ‘planetary social thought’ by Nigel Clark and Bronisław Szerszynski. The text indicates some advantages of these concepts and then discusses the weaknesses of Clark’s and Szerszynski’s proposals. Finally, the article reconstructs the essential assumptions of the so-called ecological economics of degrowth. This discipline is the most vibrant exemplification of planetary social thought today. It enables the constructive attunement of the academic debate on the Anthropocene to social issues.

5

Implikacje teorii praktyk społecznych, perspektywy wielopoziomowej i podejścia behawioralnego dla badań użytecznych w polityce klimatycznej

71%

Strzałkowski A.

Przegląd Socjologiczny

|

2018

|

vol. LXVII (67)

|

issue 4

117-140

PL

Współczesny dyskurs polityczny i naukowy nad polityką klimatyczną jest w dużej mierze zdominowany przez nauki przyrodnicze, techniczne oraz ekonomię neoklasyczną, a w mniejszej mierze psychologiczne podejście behawioralne. Prowadzi to do znaczącej luki poznawczej, którą starają się wypełnić podejścia bardziej socjologiczne, jak m.in. teoria praktyk społecznych i perspektywa wielopoziomowa. W niniejszym artykule przedstawiam podstawowe założenia teorii praktyk społecznych, perspektywy wielopoziomowej i podejścia behawioralnego, jak również proponuję sposób na jednoczesne wykorzystanie tych perspektyw w badaniach nad polityką klimatyczną. Przedstawiam także szereg przykładów badań empirycznych przeprowadzonych w ramach tych podejść badawczych oraz wskazuję na potencjalne kierunki przyszłych badań.

EN

Contemporary political and scientific discourse on climate policy is greatly dominated by the natura sciences, technical sciences and neoclassic economics, and to a lesser degree by psychological behavioural insights. It leads to a significant cognitive gap which more sociological approaches try to fill, e.g., practice theory and the multi-level perspective. In this article, I present the basic assumptions of practice theory, the multi-level perspective and behavioural insights, as well as a way to use these perspectives in parallel in research on climate policy. Moreover, I propose a number of examples of empirical studies from these approaches and indicate potential directions for future research.

Refine search results

2 Studia Ecologiae et Bioethicae

1 Przegląd Socjologiczny

1 Studia Socjologiczne

1 Świat Idei i Polityki

2 Trempała W.

1 Bińczyk E.

1 Ciszek M.

1 Papuziński A.

1 Strzałkowski A.

1 2022

1 2021

1 2019

1 2018

1 2016

Geneza, rozwój i status socjologii środowiskowej

Anthropocentrism and Biocentrism in Human Attitudes toward Some Selected Dilemmas of Environmental Ethics – Case of Kuyavian and Pomeranian Province Citizens

Społeczno-kulturowe i ekologiczno-zdrowotne funkcje lasu

Planetarna myśl społeczna oraz wystudzanie wzrostu

Implikacje teorii praktyk społecznych, perspektywy wielopoziomowej i podejścia behawioralnego dla badań użytecznych w polityce klimatycznej