Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 191

first rewind previous Page / 10 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  społeczeństwo obywatelskie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 10 next fast forward last
PL
Non-Governmental Organizations (NGOs) are one of the indicators in the assessment of whether the state operates on the principles of a civic society. NGOs are also a crucial element of public life as they cover an extensive area of activity. At the level of local communities they effectively promote their development as organizations that are close to the citizens. In the European Union they are an expression of public opinion. After WWII both the political and legal circumstances in Poland did not favor their development. An observable improvement began during the transition period at the turn of the 1980s and 1990s. The number of NGOs considerably increased at that time. Although the number of newly registered NGOs has been consistently decreasing since 2003, as has Poles’ interest in voluntary work, Polish NGOs are in quite good condition compared to their counterparts in other states of Central and Eastern Europe.
EN
Civil society is characterized by activeness and ability to self organize. It is also capable of setting and reaching designated issues without impulses from the state authority. System of receiving of the money from structural funds, on the different levels, creates frameworks to put such attitudes to use. The key concepts here are the planning stage of sharing of the amount granted from the union budget, all taking place within social consultation [partnership rule], and the process of utilising of funds itself. It is not uncommon that projects are carried out by different kinds of foundations or social groups which are set up as a result of the rank-and-file initiative relevant for the very purpose. Analysis on the basis of experiences from the ku­jawsko-pomorski region confirms that conclusions.
EN
Territorial government, especially at the level of commune, is a specific organisation of local society in which inhabitants according to the law make up a civic community. This community has the right to independently decide about many issues concerning it and, by virtue of the occupied territory, also has the right to a say in the direction of the development of their local area. The author discusses issues connected with the concepts of territorial government, civic society and subsidiarity, and indicates the links between them.
PL
Samorząd terytorialny, a w szczególności jego gminny poziom, jest specyficzną organizacją społeczności lokalnej, w której mieszkańcy z definicji prawa składają się na wspólnotę obywatelską. Wspólnota taka posiada prawo do samodzielnego decydowania o wielu sprawach jej dotyczących oraz z racji zajmowanego terytorium, prawo do wypowiadania się o kierunkach rozwoju swojej lokalnej przestrzeni. Autor omawia zagadnienia związane z pojęciami samorządu terytorialnego, społeczeństwa obywatelskiego oraz subsydiarności i wskazuje na ich powiązanie.
EN
The article presents selected elements of the civil society in Moldova during 2016-2018. In the state, which was established in 1991 as a result of the Soviet Union collapse, the structures of civil society faced numerous difficulties, of both internal and external nature. The most important internal factors are social passiveness and deficit of in-depth communication between authority and non-governmental organizations, while the external factor is a promotion of the idea of civil society as a part of European integration.
PL
Krajobraz przejawów obywatelskiego zaangażowania uległ w ostatnim czasie znaczącym przeobrażeniom. W miejsce dotychczas dominującej pozycji organizacji należących do III sektora pojawiły się ruchy społeczne. Są to nowi i niezmiernie istotni aktorzy polskiej sceny obywatelskiej, aktorzy z niepowtarzalnymi, dynamicznie aktualizującymi się tożsamościami zbiorowymi. W przeciwieństwie do wspomnianych organizacji pozarządowych nie dają się sprowadzić, a więc ograniczyć wyłącznie do ram instytucji i prawnych aspektów życia społecznego. Celem niniejszego artykułu jest omówienie podstawowych założeń teoretycznych, dotyczących ruchów społecznych, a związanych z kryteriami ich wyodrębniania, problemami definicyjnymi czy propozycjami ich typologizowania, przy jednoczesnym ukazaniu ich związku oraz dążeń do szeroko pojętej zmiany społecznej. Ponadto, w syntetyczny sposób, przedstawiam "miejsce" ruchów społecznych w społeczeństwie obywatelskim. Z jednej strony, widząc je jako istotne elemnty społeczeństwa obywatelskiego, z drugiej traktując je jako podmioty determinujące jego kształt.
PL
In the article the author draws his attention to the differences between the position of the Committee as a social conscience of the EU (that has been declared in the treaties and declarations) and the practical possibilities to fulfil this role and its results. The analysis featured covers the structure and the manner of operation of the Committee, and, in particular, the functions actually fulfilled by the Committee in its role of the bridge between the EU and the organised civil society. W artykule autor zwraca uwagę na różnice między zakładaną w traktatach i deklaracjach pozycją Komitetu jako społecznego sumienia UE a praktycznymi możliwościami i efektami odegrania tej roli. Analiza dotyczy struktury oraz sposobu funkcjonowania Komitetu, a także funkcji realnie wypełnianych przez Komitet Społeczno-Ekonomiczny jako „pomost” między UE a zorganizowanym społeczeństwem obywatelskim.
PL
Artykuł ma charakter aplikacyjny i dotyczy problemu społeczeństwa obywatelskiego. Celem pracy było zidentyfikowanie czynników demograficznych i społecznych wpływających istotnie na świadomość i postawę obywatelską Polaków. Badanie przeprowadzono na zbiorze danych rzeczywistych, przygotowanym i udostępnionym w ramach Międzynarodowego Programu Sondaży Społecznych (ISSP) przez Radę Monitoringu Społecznego oraz Instytut Studiów Społecznych. Ze względu na niespełnienie założeń klasycznej analizy wariancji do badania wykorzystano test Kruskala-Wallisa, który jest nieparametrycznym odpowiednikiem jednoczynnikowego testu ANOVA. Wyniki pokazują, że istotny wpływ na postawę obywatelską mają: płeć, wykształcenie, status społeczno-zawodowy oraz klasa zamieszkiwanej miejscowości badanych. Świadomość obywatelska jest także inna u osób, które kiedyś należały do partii, związków zawodowych, kół zainteresowań czy też klubów sportowych niż u badanych, którzy nigdy w taką działalność się nie angażowali
EN
This article presents a socioeconomic problems of national minorities in certain aspects of the processes of European integration. In European countries, as well as in Poland, the unemployment rate among ethnic minority groups is very high, compared to the general public. This problem affects particularly the Roma minority, because of cultural difference and the inability to find themselves in the current economic situation, which causes progressive social marginalization. High racist delinquency, as well as an increase in labor market discrimination against minorities, in various countries of the European Union, are not conducive to the processes of social and citizen integration of those groups. The reason, as well as the effect of such situation is the very low level of education of Roma, not only in Poland but also in other European countries.Authors reckon, that one of the conditions of informative society’s growth is necessity to support their enterprising posture. Following this thesis, the authors think, that supporting lower developed groups, which don’t keep up with actual tempo of economic growth is necessary to minimalize the socialeconomic marginalization of these groups and to limit social anxienties and clashes.Authors, on the example of Roma ethic minority group characterized the problems of these groups on work market, ways of fighting with them and showed the perspectives of progress of these groups in future by building enterprising postures. It seems that the measure of a progressive European social integration should be an appropriate relationship to national and ethnic minorities in EU member countries, free from social and occupational, and discrimination on labor market, which does not seem easy in a market economy based on knowledge.
PL
Społeczeństwo obywatelskie to jedno z kluczowych pojęć w naukach politycznych. Europejskie społeczeństwo obywatelskie to coś więcej niż suma społeczeństw obywatelskich Europy. I choć mamy do czynienia z bogatą historią idei społeczeństwa obywatelskiego ściśle splecioną z ideą europejskiej demokracji to nigdy wcześniej kategoria ta nie odnosiła się jednakże tak jak obecnie do ponadnarodowej wspólnoty europejskiej. Do tej pory jedną z kluczowych płaszczyzn analizy społeczeństwa obywatelskiego była jego relacja z państwem. Obecnie jednak w dobie integracji europejskiej i globalizacji, choć jest ona nadal ważna to jednak nie jedyna, gdyż nowa architektura sceny publicznej wytworzona na poziomie ponadnarodowym ulega tak zdecydowanym przeobrażeniom, że są one odczuwalne nie tylko dla elit politycznych, ale i dla zwykłych obywateli. W artykule podjęta jest kwestia, w jaki sposób przeobrażenia te wpływają na ideę europejskiego społeczeństwa obywatelskiego Civil society is one of the key concepts in political science. European civil society is more than the sum of civil societies of Europe. Although we have a rich history of ideas of civil society closely related to the idea of European democracy, this category has never been related to the transnational European community. Until now, one of the key fields of civil society analysis was its relationship with the state. Today, in the era of European integration and globalisation, it is still important. However, because of the new architecture of the public sphere at the transnational level, transformations are experienced not only by political elites, but also by ordinary citizens. The article shows how these transformations affect the idea of European civil society. null
PL
Artykuł omawia fenomen budżetów obywatelskich, wdrożonych w kilkudziesięciu polskich miastach, w tym praktycznie wszystkich stolicach regionów. Analizie poddana zostaje popularność budżetów obywatelskich, powody, dla których zarówno władze samorządowe, jak i sami obywatele chcą się zaangażować w ich wdrożenie i późniejszą realizację. Opisane i przeanalizowane zostają także dotychczasowe doświadczenia we wprowadzaniu budżetów obywatelskich. Artykuł podejmuje próbę oceny i odpowiedzi na pytanie, na ile kampania wyborcza do wyborów samorządowych w 2014 r. pomogła bądź zaszkodziła idei budżetów obywatelskich.
EN
This article describes the phenomenon of participatory budgeting, implemented in a several dozens of Polish cities, including almost all regional capitals. This article analyses the reasons for popularity of participatory budgeting, as well as the reasons for which the local self-governments and citizens themselves strive to engage in participating budgeting implementation. The author also describes and analyses past experiences in this field. The article attempts to predict whether the electoral campaign (local self-government elections 2014) helps the propagation of participatory budgeting or quite the contrary, makes it more difficult.
11
Content available remote

Idea społeczeństwa obywatelskiego w serialu Deadwood

80%
EN
The paper is the analysis of Deadwood, a TV series that was made from 2004 to 2006 by HBO. The author studies the show closely in the context of conceptions of social contract which have been developed, among others, by John Locke and Thomas Hobbes. He also tries to answer the question why this great social experiment, which was the creation of the USA (and Deadwood is a metaphor of this experiment), failed. The text analyzes the behavior of Deadwood’s inhabitants at the moment that the society of the newly founded American town is being organized. Following this example, some generalizations are made and questions posed about the social contract as an idea and the author tries to answer the question of why it seems to be a utopian idea.
EN
In the literature, the concept of civil society is understood in two meanings: as an ideal norm and as a certain social reality. J. Mariański points out that in the first sense civil society is perceived as “a certain ideal value and norm of a specific social order according to which real societies are assessed”. Civil society in the second sense corresponds to what, remaining outside the structures of state institutions, finds expression in the grassroots initiative of ordinary citizens. It covers various forms of organized civic activity in the form of associations, charities, foundations, councils, committees, voluntary movements of social cooperatives, etc. The basic condition for building a civil society is respect for the dignity of the person, strengthening of civic spiritual attitude, the need and ability to engage, solving social and civic problems, the ability to group civic activity for civil, political and social rights, a conviction of the validity and readiness of civic virtues realization. In the context above, a basic question arises: what is the place and function of the school in building civil society? In the presented material, an attempt will be made to determine the place of the school in civil society understood as a social fact and to determine the function that the school can / should fulfill to prepare young people to build a civil society.
PL
W literaturze pojęcie społeczeństwa obywatelskiego jest rozumiane w dwóch znaczeniach: jako norma idealna i jako pewna rzeczywistość społeczna (Mariański, 2008, s. 143). J. Mariański zwraca uwagę, że w pierwszym znaczeniu społeczeństwo obywatelskie postrzegane jest jako ,,pewien ideał, wartość i norma określonego porządku społecznego, według której ocenia się realnie istniejące społeczeństwa” (tamże). Społeczeństwo obywatelskie w drugim znaczeniu odpowiada temu, co pozostając poza strukturami instytucji państwowych, znajduje wyraz w oddolnej inicjatywie zwyczajnych obywateli. Obejmuje rozmaite formy zorganizowanej działalności obywatelskiej w formach stowarzyszeń, zrzeszeń, towarzystw dobroczynnych, fundacji, kół, rad, komitetów, ruchów ochotniczych spółdzielni socjalnych itp. Podstawowym warunkiem budowania społeczeństwa obywatelskiego jest poszanowanie godności osoby, ugruntowanie obywatelskiej postawy duchowej, potrzeba i umiejętność angażowania się, rozwiązywanie problemów społecznych i obywatelskich, umiejętność grupowej aktywności obywatelskiej na rzecz praw cywilnych, politycznych, socjalnych, przeświadczenie o ważności wartości i cnót obywatelskich i gotowość ich urzeczywistniania. W powyższym kontekście wyrasta podstawowe pytanie: jakie jest miejsce i funkcja szkoły w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego? W przedstawionym materiale została podjęta próba określenia miejsca szkoły w społeczeństwie obywatelskim rozumianym jako fakt społeczny oraz określenia funkcji, jakie może/ powinna spełniać szkoła, by przygotować młodych ludzi do budowania społeczeństwa obywatelskiego.
PL
Badania nad społeczeństwem obywatelskim zostały zdominowane przez problematykę związaną z funkcjonowaniem stowarzyszeń oraz fundacji. Tym samym można odnieść wrażenie, że to właśnie formalne organizacje pozarządowe są emanacją obywatelskiej aktywności. Podejście takie zarówno w świetle literatury przedmiotu, jak i obserwowanej rzeczywistości społecznej pomija ważny obszar aktywności obywatelskiej Polaków. Chodzi o nieformalne inicjatywy obywatelskie pojawiające się jako reakcja na różne, w tym niepokojące, zjawiska i sytuacje społeczne. Analiza działań podejmowanych w interesie publicznym dowodzi, że z równie dobrym skutkiem mogą i są one realizowane poza strukturami formalnymi. Celem tego artykułu jest zwrócenie uwagi na ten stosunkowo rzadko podejmowany w badaniach i w opracowaniach temat oraz prezentacja wybranych działań tego typu.
PL
Badania nad społeczeństwem obywatelskim zostały zdominowane przez problematykę związaną z funkcjonowaniem stowarzyszeń oraz fundacji. Tym samym można odnieść wrażenie, że to właśnie formalne organizacje pozarządowe są emanacją obywatelskiej aktywności. Podejście takie zarówno w świetle literatury przedmiotu, jak i obserwowanej rzeczywistości społecznej pomija ważny obszar aktywności obywatelskiej Polaków. Chodzi o nieformalne inicjatywy obywatelskie pojawiające się jako reakcja na różne, w tym niepokojące, zjawiska i sytuacje społeczne. Analiza działań podejmowanych w interesie publicznym dowodzi, że z równie dobrym skutkiem mogą i są one realizowane poza strukturami formalnymi. Celem tego artykułu jest zwrócenie uwagi na ten stosunkowo rzadko podejmowany w badaniach i w opracowaniach temat oraz prezentacja wybranych działań tego typu.
PL
Przedmiotem artykułu jest analiza instytucji społeczeństwa obywatelskiego w Turcji, ze szczególnym uwzględnieniem organizacji wywodzących się z tradycyjnych islamskich form życia społecznego; wśród nich znaczącą rolę odgrywają religijne wspólnoty muzułmańskie zwane cemaat, których korzenie wywodzące się z bractw muzułmańskich. W czasach Imperium Osmańskiego bractwa stanowiły jeden z najważniejszych elementów życia religijnego, społecznego i kulturalnego. Pomimo ich delegalizacji w Republice Turcji, bractwa i wyrosłe z nich współczesne wspólnoty religijne, wniosły istotny wkład w kształtowanie się społecznego oporu przeciwko autorytarnemu państwu. Celem artykułu jest wykazanie, że w miarę wzrostu znaczenia społeczeństwa obywatelskiego i pogłębiania procesów demokratyzacji w Turcji, wspólnoty te mogą przyczynić się do renegocjacji formalnie laickiego charakteru Republiki Turcji.
EN
This paper deals with the problem of civil society in Turkey; particularly it focuses on the organization that are deeply enrooted in Islamic and Ottoman forms of social life. Among them there are Muslim religious communities known as cemaat, deriving from the Muslim brotherhoods. In the times of Ottoman Empire Muslim brotherhoods constituted one of the most important element of religious, social and cultural life. In spite of being delegalized in Turkish Republic, Muslim brotherhoods and contemporary Muslim communities, facilitated the creation of social resistance against an authoritarian state. The article points out that with the increasing importance of civil society and the deepening of democratization it is probable that those above mentioned communities could contribute to renegotiation the secular character of the Turkish state.
16
71%
PL
Wprowadzenie w życie edukacji dla bezpieczeństwa wymaga rozpoznania determinantów bezpieczeństwa, nie tylko tych strukturalnych, lecz także tych, które wpływają na tzw. poczucie bezpieczeństwa, nie zawsze zgodne z obiektywną oceną zabezpieczeń społecznych i strukturalnych. Poczucie bezpieczeństwa to nie tylko stan mentalny, warunkowany psychologicznie, ale i kulturowo. Współczesna degradacja kultury, sprowadzanie jej do taniej zabawy, narusza konstytutywne atrybuty człowieczeństwa: podmiotowość, kreatywność i godność. Te elementy składające się na poczucie bezpieczeństwa personalnego występują we wszystkich kulturach, antropologiach (poza niektórymi mechanistycznymi lub materialistycznymi) i religiach. Naruszanie ich powoduje chaos społeczny i dezintegrację osobowości.
PL
We współczesnym świecie coraz więcej procesów powiązanych jest z zarządzaniem. Wydaje się, że także idee podlegają temu procesowi. Celem badawczym jest teoretyczne przedstawienie problemu definiowania idei społeczeństwa obywatelskiego w kontekście zarządzania oraz demokracji bezpośredniej. Podstawową przesłanką podjęcia tej tematyki jest pewna luka badawcza. Artykuł opracowano na bazie dostępnej literatury tematu, z zastosowaniem metody analizy i porównania. Zaznaczona została też istota kwestii normatywnej w ideach. Analiza wykazała nieprecyzyjność samej idei społeczeństwa obywatelskiego, problemów normatywnych granic jej zarządzania, zwłaszcza w kontekście demokracji bezpośredniej, niejasnych zamierzeń ustawodawcy i uchwałodawcy.
PL
Przedmiotem artykułu jest problematyka dotycząca roli jaką pełnią stowarzyszenia i inne organizacje pozarządowe we współczesnym społeczeństwie obywatelskim. Problematyka ta staje się coraz bardziej istotna z uwagi na fakt, że misja stowarzyszeń i wszelkich innych organizacji pozarządowych w związku z następującymi procesami integracyjnymi oraz postępującą globalizacją ulega ciągłemu rozszerzeniu. Ponadto w związku ze zmianą koncepcji funkcjonowania państwa polskiego, zarówno w sferze ustrojowej jak i społeczno – ekonomicznej, pojawiło się wiele nowych wyzwań dla wszelkich inicjatyw obywatelskich. Idea społeczeństwa obywatelskiego wskazuje, że w ustroju demokratycznym muszą funkcjonować wszelkiego rodzaju stowarzyszenia i inne grupy społeczne, organizowane niezależnie od państwa, gdyż tylko w taki sposób władza może być limitowana, a społeczeństwo będzie w stanie przeciwstawić się wszelkiego rodzaju rządom autorytarnym, koterii i wąskich grup. Stowarzyszenia obywatelskie i inne organizacje pozarządowe nie tylko osłaniają jednostkę przed nadmierną władzą państwa, lecz także są miejscem wyrażania, uzgadniania i realizacji interesów różnych grup społecznych. Ludzie mogą w nich nie tylko uczyć się wzajemnego zaufania i uczestnictwa w demokracji oraz wspólnego działania, lecz także kształtować umiejętności obywatelskie.
PL
Politykę UE w zakresie praw człowieka można podzielić na skierowaną do wewnątrz i tę skierowaną na zewnątrz. Tę pierwszą realizuje w swoich działaniach Agencja Praw Podstawowych, można tu także zaliczyć rezolucje Parlamentu Europejskiego oraz w pewnym zakresie akty prawne. Ta druga urzeczywistnia działania Parlamentu Europejskiego, przede wszystkim Komisji Spraw Zagranicznych i jej Podkomisji Praw Człowieka, a także przez Radę UE i Komisję Europejską. Celem niniejszej publikacji było ukazanie roli i znaczenia Agencji Praw Podstawowych w kształtowaniu systemu ochrony praw człowieka. Z kontekstu powyższych rozważań należy uwypuklić to, że mimo braku wyposażenia FRA w aparat administracyjno-prawny oddziałujący władczo zarówno na organy wspólnotowe, jak i organy krajów członkowskich, istnieje realna potrzeba jej współistnienia w strukturze instytucjonalnej na poziomie wspólnotowym. Dzięki swojej apolityczności zapewnia bowiem dostęp do należytej, ustandaryzowanej obiektywnej informacji z zakresu praw i wolności obywatelskich zarówno na poziomie poszczególnych krajów członkowskich, jak i na poziomie struktury paneuropejskiej.
XX
Analizując działania Unii Europejskiej jako promotora demokracji, praworządności i praw człowieka, trzeba pamiętać, że żadna organizacja międzynarodowa nie działa w próżni. Edukacja europejska odgrywa ogromną rolę w procesie integracji europejskiej, jest nie tylko wyznacznikiem nowoczesnej edukacji w Europie, ale określa także wiele zadań wpisanych w idee globalnego społeczeństwa informacyjnego. Edukacja w aspekcie praw człowieka uznana została przez społeczność międzynarodową za jedno z praw człowieka. Edukacja ta nie jest celem samym w sobie. Stanowi ona nieodzowny element przygotowania współczesnych społeczeństw do wspólnego, globalnego współżycia. Edukacja na rzecz społeczeństwa demokratycznego skupia się na praktycznych umiejętnościach i działaniach mających pomóc młodzieży i dorosłym aktywnie uczestniczyć w życiu demokratycznym, w korzystaniu z praw człowieka i wykonywaniu obowiązków. Edukacja dla wzajemnego szacunku i zrozumienia podkreśla godność, szacunek dla innych i służy poprawie relacji między ludźmi o różnych tradycjach kulturowych. Celem artykułu jest zaprezentowanie społecznego wymiaru edukacji europejskiej. Omówione zostały takie kwestie jak narastanie zainteresowania problemem edukacji praw człowieka w procesie integracji europejskiej. Poruszone zagadnienia wskazują na szeroki kontekst, w jakim należy rozpatrywać edukację na rzecz praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego. Zaprezentowano pozytywne rezultaty edukacji europejskiej o społecznym wymiarze, jak również zwrócono uwagę na różne problemy, z którymi musi się zmierzyć edukacja europejska.
first rewind previous Page / 10 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.