Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  stereotyp etniczny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Stereotypy w konflikcie między Armenią i Azerbejdżanem o Górski Karabach, w kontekście polityki zagranicznej UE

100%
Wiktor-Mach D.
Przegląd Europejski
|
2016
|
vol. 2016 (41)(3)
139-159
PL
The European Neighbourhood Policy cannot ignore complex conflicts in the East. The effectiveness of the project depends on the understanding of international relations between EU’s neighbours, including mutual stereotypes and prejudices. The papers presents the topic of a classic example of “frozen conflict” in the South Caucasus between Armenia and Azerbaijan over the Nagorno Karabakh, which has lasted for over 20 years. The dynamics of regional relations is being reinforced by stereotypes present in public life, mostly in media, political discourse and in educational programs. The article presents the context of the conflict, and an analysis of prevailing ethnic stereotypes (the neighbour as a forger of history, as an eternal enemy with authoritarian tendencies). Then, social attitudes related to those images of one another are analysed. The final part describes examples of activities directed towards establishing direct relationships between Armenians and Azerbaijanis, aiming at the change of stereotypes. Europejska Polityka Sąsiedztwa nie może lekceważyć złożonych konfliktów toczących się na Wschodzie. Skuteczność tego projektu zależy m.in. od zrozumienia stosunków międzynarodowych pomiędzy sąsiadami Unii Europejskiej oraz istniejących stereotypów i uprzedzeń. Artykuł podejmuje temat klasycznego przykładu „zamrożonego konfliktu” na Kaukazie Południowym – trwającego od ponad dwudziestu lat konfliktu między Armenią i Azerbejdżanem o Górski Karabach. Dużą rolę w relacjach międzynarodowych mają stereotypy obecne w życiu publicznym, w tym zwłaszcza w mediach, w dyskursie politycznym, jak również w programach edukacyjnych. W artykule przedstawiony zostanie kontekst konfliktu, a następnie analiza dominujących stereotypów etnicznych (sąsiedni naród jako fałszerz historii i odwieczny wróg z cechami autorytarnymi). W dalszej części przedstawione będą postawy społeczne wynikające bezpośrednio z funkcjonowania tak kreowanego wizerunku. Na koniec zaprezentowane zostaną przykłady działań mających na celu nawiązywanie bezpośrednich relacji między Ormianami i Azerbejdżanami, nakierowanych na zmianę stereotypów.
2
Publication available in full text mode
Content available

Stereotypy i uprzedzenia wobec Innych – wprowadzenie

75%
Orłowska B. A.
Studia – konteksty pogranicza
|
2019
|
issue 3
11-23
PL
Zagadnienia związane ze stereotypami mają swoje odniesienie w literaturze z różnych obszarów. Warto jest przybliżyć ich znaczenie, by mieć świadomość istoty omawianej problematyki. W artykule dokonano wprowadzenia w zagadnienie stereotypów i uprzedzeń. Zdefiniowano pojęcia i określono ich zakres. Zwrócono tu też uwagę na stereotyp etniczny i inne charakterystyczne elementy. Starano się przybliżyć, jaki powinien być stereotyp.
EN
Issues related to stereotypes have their reference in literature from various areas. It is worth bringing their significance closer to being aware of the nature of the issues discussed. The article introduces the issue of stereotypes and prejudices. Concepts have been defined and their scope defined. Attention is also paid to the ethnic stereotype and other characteristic elements. Efforts were made to explain what stereotype should be.
3
Content available remote

Zmiana tożsamości narodowej a opozycja swój / obcy

63%
Ajdaczić D.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2008
|
vol. 20
149-157
PL
W artykule rozpatrywane są elementy tożsamości etnokonfesyjnej i stereotypów etnicznych ze względu na ich zmiany. Opozycja swój / obcy jako jedna z centralnych opozycji w procesie utożsamienia siebie z tożsamościami grupowymi modeluje stosunek jednostek do innych ludzi, którzy są ujmowani jako swoi (bliscy / podobni / „przyjaźni”) w przeciwstawieniu do obcych (dalekich / innych / „nieprzyjaznych”). Wśród wszystkich rodzajów tożsamości etnokonfesyjna w najmniejszym stopniu ulega zmianom w swoim środowisku, lecz może się zmienić i zmienia się w środowisku obcym u przesiedleńców, emigrantów itd. Ważne czynniki tożsamości należą do dziedziny kultury: do swojej / obcej wiary, obyczajów, języka. W zależności od zainteresowania czy niezainteresowania wspólnoty całkowitym dostosowaniem się nowych członków do otoczenia, wzajemne oddziaływanie kultur odbywa się na poziomie uzgodnienia lub zatarcia różnic kulturowych. Zmienność i tożsamość ma różne typy i odmiany: przy zmianie tożsamości zmieniają się cechy i stosunki przedstawicieli danej grupy drogą ich samookreślenia i samonazywania, przy zamianie tożsamości zmieniają się i samonazywanie, i samookreślenie wraz z osobliwościami grupy, przedstawiciele grupy nazywają więc siebie przedstawicielami innego narodu czy wiary. Utrata tożsamości i przyjęcie nowej zazwyczaj są jednoczesnymi i równoległymi procesami, ale nie są wzajemnie uwarunkowane. Niektóre z procesów utraty poprzedniej tożsamości zachodzą w mniejszej zależności od nabywania nowej (osłabienie, zaniedbanie, zapomnienie i zrzeczenie się), inne zaś odbywają się we wzajemnym związku dwu tożsamości (kształtowanie się podwójnej tożsamości z równoległym istnieniem dwu tożsamości, zamiana etnotożsamości przez inną tożsamość narodową czy na przykład zawodową). Opozycja swój / obcy jest uwzględniana w analizie różnych typów zmian tożsamości narodowej.
EN
The article deals with changes of ethno-religious identity and ethnic stereotypes. The opposition between US and THEM plays a major role in shaping one’s group identity and determining one’s relationships with others (those who belong to us, who are similar and friendly vs. those who do not, who are different and hostile). Of all types of identity, the ethno-religious identity is the least amenable to change in one’s own environment but may and does change in a foreign context, among displaced persons, emigrants etc. Important factors of identity are cultural in nature and have to do with religion, customs and language. Depending on how much the community wants its new members to assimilate, the mutual relationship between cultures involves adjustment or obliteration of cultural differences. Identity may change in various ways: when identity is changed, the characteristics and relationships of the representatives of one group change through self-identification and naming; when identities are exchanged, self-identification and self-reference change together with the group’s characteristics (members of the group call themselves representatives of another nation or denomination). The loss of identity and the acquisition of a new one are most of the time parallel processes but they are not mutually dependent. Some aspects of the loss are not so strongly connected with the acquisition (weakening, neglect, oblivion and renunciation), whereas others are (double identity, replacement of an ethic identity by another ethnic identity or by an identity of a different type, e.g. professional). The analysis considers the role of the US/THEM opposition in various types of changes of national identity.
4
Content available remote

Stereotypy etniczne w różnych językach – narodowe? Międzynarodowe? Uniwersalne?

63%
Tyrpa A.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2013
|
issue 1(15)
145-154
EN
The paper discusses ethnic stereotypes petrified in different languages and referring to other nations. According to some researchers, in the lexis and phraseology of a given language, certain units can be distinguished which are only limited to this language. The article collects several examples from which it comes to light that when wider material is considered (including the history of a language, dialects and jargons), some lexemes and phrasemes are found to be present not in one, but in many languages. Analysis of numerous ethnic stereotypes in different languages reveals that transnational semantic patterns exist which are realized independently of linguistic affinity, e.g. in Indo-European as well as in Finno-Ugric languages. These patterns (models) contain slots for specific ethnonyms; how they are filled depends on extra-linguistic factors: historical experience, geographical neighbourhood, mutual friendly or hostile relations. The existence of petrified references to other nations in each language appears to be a universal feature. Specific realization of general semantic models is only partially studied.
5

Stereotypy w konflikcie między Armenią i Azerbejdżanem o Górski Karabach, w kontekście polityki zagranicznej UE

63%
Wiktor-Mach D.
Przegląd Europejski
|
2016
|
issue 3(41)
138-159
PL
Europejska Polityka Sąsiedztwa nie może lekceważyć złożonych konfliktów toczących się na Wschodzie. Skuteczność tego projektu zależy m.in. od zrozumienia stosunków międzynarodowych pomiędzy sąsiadami Unii Europejskiej oraz istniejących stereotypów i uprzedzeń. Artykuł podejmuje temat klasycznego przykładu „zamrożonego konfliktu” na Kaukazie Południowym – trwającego od ponad dwudziestu lat konfliktu między Armenią i Azerbejdżanem o Górski Karabach. Dużą rolę w relacjach międzynarodowych mają stereotypy obecne w życiu publicznym, w tym zwłaszcza w mediach, w dyskursie politycznym, jak również w programach edukacyjnych. W artykule przedstawiony zostanie kontekst konfliktu, a następnie analiza dominujących stereotypów etnicznych (sąsiedni naród jako fałszerz historii i odwieczny wróg z cechami autorytarnymi). W dalszej części przedstawione będą postawy społeczne wynikające bezpośrednio z funkcjonowania tak kreowanego wizerunku. Na koniec zaprezentowane zostaną przykłady działań mających na celu nawiązywanie bezpośrednich relacji między Ormianami i Azerbejdżanami, nakierowanych na zmianę stereotypów.
EN
The European Neighbourhood Policy cannot ignore complex conflicts in the East. The effectiveness of the project depends on the understanding of international relations between EU’s neighbours, including mutual stereotypes and prejudices. The papers presents the topic of a classic example of “frozen conflict” in the South Caucasus between Armenia and Azerbaijan over the Nagorno Karabakh, which has lasted for over 20 years. The dynamics of regional relations is being reinforced by stereotypes present in public life, mostly in media, political discourse and in educational programs. The article presents the context of the conflict, and an analysis of prevailing ethnic stereotypes (the neighbour as a forger of history, as an eternal enemy with authoritarian tendencies). Then, social attitudes related to those images of one another are analysed. The final part describes examples of activities directed towards establishing direct relationships between Armenians and Azerbaijanis, aiming at the change of stereotypes.
6
Content available remote

Когда ОНИ это уже МЫ, а когда по-прежнему ОНИ? Устный дискурс венгерских сербов

51%
Илич М., Обижаевa М.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2008
|
vol. 20
349-366
PL
Artykuł oparty jest na terenowych badaniach etnolingwistycznych wśród Serbów na Węgrzech (Szigetcsép), które w 2001 roku przeprowadził zespół Instytutu Studiów Bałkanistycznych (SASA, Belgrad). Serbowie w węgierskim Szigetcsép są społecznością bliska asymilacji, jako że od stuleci żyją jako diaspora, otoczona grupami etnicznych Niemców i Węgrów. Okazuje się, że Serbowie ci utrzymują kontakty interetniczne i wypracowali specjalne strategie dyskursywne, ażeby radzić sobie z drażliwym problemem „obcego”. W związku z tym wyodrębniono dwa paradygmaty tożsamościowe i dyskursywne. Po pierwsze, utożsamiający, gdy „oni” staja się „nami” (dotyczy innych Serbów, a także Węgrów i Chorwatów). Po drugie, izolujący, kiedy to „my” jesteśmy zagrożeni zmianą w „nich” (dotyczy Niemców i Węgrów). Ponadto analiza skupiona była na konstrukcjach narracyjnych, nazywanych „narratywami kolektywnymi”, opartych na wzorcach „pamięci kolektywnej” i stereotypach etnicznych.
EN
The paper is based on an ethnolinguistic field survey of the Serbs in Hungary (Szigetcsép) conducted in 2001 by the research team of the Institute for Balkan Studies, SASA, Belgrade. The Serbs in Szigetcsép (Hungary) are a demographically endangered population on the verge of assimilation, living for centuries in Serbian diaspora surrounded by German and Hungarian ethnic groups. Therefore, they appear to be an extremely intriguing ethnic group with versatile interethnic relations and diverse discursive strategies for copying with the sensitive topic of “the other”. Two major strategies have been identified: the first is the “embracing device”, when “they” turn into “us” (in relation to other Serbs, Bulgarians or Croats); the other is the “distancekeeping device”, when “we” are in danger of turning into “them” (in relation to Germans and Hungarians). The analysis also deals with narrative constructs, called “collective narratives”, which are based on the patterns of “collective memory” and on ethnic stereotypes.
7

„Bułgaria” i „Bułgar” jako kategoria badań językowo-kulturowych

51%
Święcicka M.
Język Polski
|
2019
|
vol. 99
|
issue 1
38-51
PL
Celem artykułu jest rekonstrukcja językowo-kulturowych sposobów obrazowania Bułgarii i Bułgarów. Autorka odwołuje się do założeń teoretycznych i metodologicznych lingwistyki kulturowej. Źródłem materiału językowego są dane słownikowe oraz swobodne wypowiedzi młodych Polaków. W rezultacie analizy językowo-kulturowej, w oparciu o różne kategorie semantyczne i zasadniczo pozytywne wartościowanie, otrzymujemy nie tylko obraz państwa, ale także jego obywateli, uwarunkowane zarówno językowo, jak i pozajęzykowo. Choć szkic ma charakter rekonesansowy, może stanowić punkt wyjścia do rekonstrukcji wskazanych kategorii znaczeniowych na bazie innych tekstów, zróżnicowanych gatunkowo i funkcjonalnie.
EN
The purpose of the article is a linguistic and cultural reconstruction of various ways of depicting Bulgaria and Bulgarians. The author refers to the assumptions of the theory of cultural linguistics and methodology. The source of the linguistic material are dictionary data and actual speech samples of young Poles. As a result we received, based on different semantic categories and a fundamentally positive valuation, not only a depiction of a state but also a sublingually conditioned depiction of its citizens.Although the sketch is only a reconnaissance in its nature, it may be a starting point for a reconstruction of the indicated semantic categories on the basis of different texts, diversified generically and functionally.
8
Publication available in full text mode
Content available

Pamięć historii w stereotypach etnicznych (na przykładach Tatara, Kozaka, Szweda i Turka)

51%
Łaszkiewicz M.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2019
|
vol. 31
EN
The study proposes an analysis of selected ethnic stereotypes (of Tartars, Cossacks, Swedes, and Turks) couched within the framework of Jerzy Bartmiński’s cognitive definition. The analysis is based on data from dictionaries of standard and dialectal Polish, texts of folklore and records of beliefs. A reconstruction of images of foreign invaders makes it possible to capture and verify the parameters of memory identified by Wojciech Chlebda. The holder of memory, in the light of the data analysed, is the guardian of Polish history, a Catholic Pole who trusts in the protection of Virgin Mary and relates the events from a distance (but with a considerable degree of engagement and sympathy). The content of memory are the relations between Poles and other nations. It is characterised by, among others, a-historicity, simplification, fantasising, sporadic reference to facts, people, and places. History functions as the background for presenting the canon of one’s values and assessment of events. The aim and function of memory is also discussed: accounts of invasions facilitated integration, helped identify “us” and “them”, or develop attitudes towards the invaders.
PL
Autorka dokonuje analizy wybranych stereotypów etnicznych (Tatara, Kozaka, Szweda i Turka) przy zastosowaniu definicji kognitywnej, zgodnie z zasadami sformułowanymi przez Jerzego Bartmińskiego. Podstawę materiałową stanowią dane językowe pochodzące z ogólnych i gwarowych słowników języka polskiego, teksty folkloru oraz zapisy wierzeń. Rekonstrukcja obrazów najeźdźców pozwala uchwycić i zweryfikować parametry pamięci wyróżnione przez Wojciecha Chlebdę. W świetle analizowanych danych podmiot pamięci to strażnik polskiej historii, Polak-katolik ufny w pomoc Matki Boskiej, relacjonujący zdarzenia z dystansu (ale z zaangażowaniem i współczuciem). Przedmiotem pamięci jest historia relacji polsko-obcych. Treść pamięci charakteryzuje się m.in. ahistorycznością, uproszczeniami, fantastyką, sporadycznym odwoływaniem się do faktów, postaci i miejsc historycznych. Historia staje się tłem do zaprezentowania kanonu wyznawanych wartości i oceny zdarzeń. Dodatkowo – jako parametry pamięci – autorka wprowadza cel i funkcję pamięci: teksty o najeźdźcach pełniły funkcję integrującą, służyły identyfikacji swoich i obcych, pomagały kształtować właściwe postawy wobec najeźdźców.
9
Publication available in full text mode
Content available

Swój czy obcy? Obraz etniczny społeczności Rusi Kijowskiej w przekazach Pateryku kijowsko-pieczerskiego

51%
Bartnicki M.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2021
|
vol. 13
11-25
EN
Mariusz Bartnicki’s article is devoted to an aspect of the formation of the community identity of the inhabitants of medieval Rus’, namely the role played in this respect by hagiographic works. On the example of his analysis of the texts included in the Kievan Cave Patericon, Bartnicki seeks to determine the attitude of church authors to ethnic groups inhabiting the territory ruled by the Rurik dynasty. He also addresses the issue of the role of such texts in the formation of a sense of unity among the inhabitants of the Ruthenian lands.Bartnicki’s examination of the Kiev community of the twelfth and thirteenth centuries through the prism of ethnic motifs present in Patericon reveals that even in the mid-twelfth century, the Kiev community was a multi-colored mosaic of various ethnic identities. Numerous references in the texts of the stories to ethnic themes allow us to believe that the memory of the origin of ancestors played an important role in determining identity on both the personal and the social levels. The main pillar on which the communal sense of identity was built was the ruling dynasty and the common faith, which regulated customs and social relations.
DE
Der Artikel ist einem der Aspekte der Entwicklung von Gemeinschaftsidentität unter den Bewohnern der mittelalterlichen Rus gewidmet, und zwar der diesbezüglichen Rolle von hagiographischen Werken. Am Beispiel der Analyse von den in Pateryk Kijowsko-Pieczerski [Paterikon des Kiewer Höhlenklosters] enthaltenen Texten wird versucht, die Beziehung der orthodoxen Autoren zu den unter der Herrschaft von Rurikiden lebenden Volksgruppen zu bestimmen. Der Autor wirft des Weiteren die Frage auf, welche Rolle solche Texte bei der Herausbildung des Zusammengehörigkeitsgefühls unter den Bewohnern der ruthenischen Gebiete spielten.Ein Blick auf die Kiewer Gemeinschaft im 12. und 13. Jahrhundert vor dem Hintergrund der ethnischen Problematik in Pateryk zeigt, dass die Kiewer Gemeinschaft noch in der Mitte des 12. Jahrhunderts ein buntes Mosaik von Ethnien war. Zahlreiche Verweise auf ethnische Motive in den Geschichten lassen vermuten, dass die Erinnerung an die Herkunft der Vorfahren ein wichtiger Faktor bei der Bestimmung der Identität auf persönlicher und sozialer Ebene war. Der Hauptpfeiler, auf den sich das Identitätsgefühl in der Gemeinschaft stützte, war das Herrscherhaus und der gemeinsame Glaube, der den Bereich der Sittlichkeit und der sozialen Beziehungen regelte.
PL
Artykuł został poświęcony jednemu z aspektów kształtowania się tożsamości wspólnotowej mieszkańców średniowiecznej Rusi, a mianowicie roli, jaką w tym względzie odgrywały utwory hagiograficzne. Na przykładzie analizy tekstów wchodzących w skład Pateryku Kijowsko-Pieczerskiego podjęto próbę określenia stosunku autorów cerkiewnych do grup etnicznych zamieszkujących władztwo Rurykowiczów. Autor artykułu porusza również kwestię roli tego rodzaju tekstów w kształtowaniu się poczucia jedności wśród mieszkańców ziem ruskich.Przyjrzenie się społeczności kijowskiej XII–XIII w. przez pryzmat wątków etnicznych obecnych w Pateryku pokazuje, że jeszcze w połowie XII w. społeczność kijowska była wielobarwną mozaiką etnosów. Liczne odwołania w tekstach opowiadań do wątków etnicznych pozwalają sądzić, że pamięć o pochodzeniu przodków była ważnym elementem określenia tożsamości na poziomie osobistym oraz społecznym. Głównym filarem, na którym budowano poczucie tożsamości w wymiarze wspólnotowym, była dynastia panująca oraz wspólna wiara, która regulowała sferę obyczajowości i relacji społecznych.
10
Publication available in full text mode
Content available

Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk w perspektywie lingwistyki kulturowej i ekologicznej

51%
Sławek E.
Fabrica Litterarum Polono-Italica
|
2022
|
issue 4
1-14
IT
L’autrice cerca di leggere il romanzo Nella quiete del tempo di Olga Tokarczuk attraverso il prisma di categorie e concetti della linguistica culturale contemporanea (etnolinguistica) e dell’ecologia, come l’immagine linguistica del mondo, lo stereotipo, la mappa mentale, l’ecosistema lessicale. L’analisi del linguaggio dell’opera con con l’ausilio degli strumenti della linguistica culturale ha permesso di formulare la convinzione che il premio Nobel ha creato in quest’opera un “ritratto” storico-culturale e sociale di quella parte dell’Europa centrale chiamata Polonia provinciale. Secondo lei, questa immagine consiste in un certo sistema di verità, miti e spesso false percezioni. Senza entrare in polemica con l’insieme di stereotipi (per esempio stereotipi etnici), miti e credenze presenti nella nostra cultura e mentalità, la scrittrice ha indicato il potere dell’influenza dei cliché mentali ancora riprodotti. Gli strumenti di ricerca della linguistica ecologica, d’altra parte, hanno permesso di scrutare nel romanzo una polemica con la tradizione delle discipline umanistiche antroponormative e di definire l’atteggiamento dell’autrice come pro-ecologico.
EN
Taking recourse to such concepts of cultural and ecological linguistics as the linguistic picture of the world, mental maps, stereotypes and linguistic ecosystem the article tries to reinterpret Olga Tokarczuk’s Primeval and Other Times. Our analysis demonstrates that the Nobel prize winning writer has constituted a  historical, cultural, and social portrait of a  part of Central Europe called “provincial Poland.” This cultural construction is composed of a  system of truths and myths, as well as fictitious imaginings. These are mental cliches which still actively influence cultural and social behaviour in this part of the world. Ecological linguistics helped to identify ways in which Tokarczuk, assuming a  proecological attitude, deconstructs the tradition of anthroponormative thinking.
PL
Autorka podejmuje próbę odczytania powieści Olgi Tokarczuk Prawiek i inne czasy przez pryzmat kategorii i pojęć współczesnej lingwistyki kulturowej (etnolingwistyki) i ekologicznej, takich jak  językowy obraz świata, stereotyp, mapa mentalna, leksykalny ekosystem. Analiza języka utworu za pomocą instrumentarium lingwistyki kulturowej pozwoliła na sformułowanie przekonania, że noblistka stworzyła w tym utworze historyczno-kulturowy i społeczny „portret” tej części Europy Środkowej, która nazywa się Polska prowincjonalna. Jej zdaniem obraz ten składa się pewnego systemu prawd, mitów i nierzadko fałszywych wyobrażeń. Nie podejmując sporu z zespołem obecnych w naszej kulturze i mentalności stereotypów (np. etnicznych), mitów i przeświadczeń, pisarka wskazała na siłę oddziaływania powielanych nadal klisz myślowych. Natomiast narzędzia badawcze lingwistyki ekologicznej pozwoliły dostrzec w powieści  polemikę z tradycją humanistyki antroponormatywnej i określić postawę autorki jako proekologiczną. 
11
Publication available in full text mode
Content available

Tożsamość nosiciela stereotypów etnicznych

38%
Pisarkowa K.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2002
|
vol. 14
27–45
PL
Autostereotyp narodowy, inaczej niż stereotyp obcego, jest z zasady pozytywny. A rozszerzająca się wielojęzyczność i wielokulturowość społeczeństw współczesnych modyfikuje koncepcje narodu, jego rozwoju lub regresu, zakres ingerencji państwa i samą jego (autostereotypu) istotę „lingwistyczną”. Wielojęzyczność nosicieli stereotypu etnicznego wymaga wiedzy o kilku kulturach, np. w Polsce o polskiej i żydowskiej. Także polski był dla Żydów żyjących w Polsce językiem szkoły, zawodu i fascynującej ich kultury. Na przykład Rubinstein w anglojęzycznej autobiografii wyznał, że „kocha Polskę”, lekcje polskiego były „źródłem radości”, miał pozytywny stereotyp Polaka i Polki, Tatr i Górali – ale i bliski związek z kulturą żydowską. Celan, najwybitniejszy dla Niemców współczesny poeta niemieckojęzyczny, to typowa postać pogranicza, znawca-tłumacz tekstów rumuńskich, niemieckich, hebrajskich, rosyjskich, angielskich, francuskich; trójjęzyczny Reich-Ranicki identyfikuje się z kulturą niemiecką, choć jako Żyd zaznał prześladowań, zakazu studiów, deportacji, getta, a jako jedyny bagaż zabrał ze sobą język i znajomość kultury niemieckiej, i to z nią utożsamia „ojczyznę”. Akceptując niemieckość, „rozumie” i kocha Chopina jako „poetę muzycznego”, reprezentującego Polskę, jej wielką „lirykę”, poezję romantyczną i późniejszą. Po wojnie przybiera drugie nazwisko (słowiańskie), a na pytanie (Grassa), kim jest, powie: „Pół Polakiem, pół Niemcem i pełnym Żydem”. Ojczyznę, której mu brak, znajduje w sztuce. Od innych różni go samotność, zawdzięczana literaturze, która pozwala zająć postawę metajęzykową wobec rzeczywistości odbitej w jednym z języków naturalnych.
EN
A national stereotype, contrary to the stereotype of a foreigner, is positive, while a spreading multilingual and multicultural nature of contemporary societies modifies the conception of a nation, its progress or regress, the interference of the state and the nation’s very essence in the linguistic sense. The multilingualism of the carriers of ethnic stereotypes requires knowledge of several cultures; e.g. in Poland these would be Polish and Jewish cultures. Por Polish Jews, the Polish language was the language of school, profession and a fascinating culture. Rubinstein, for example, claims in his autobiography that he loves Poland, that lessons of Polish were his joy, that he has a positive stereotype of a Polish man and woman, of the Tatras and Tatra-dwellers, but also that he had a close contact with Jewish culture. Celan, in turn, the most distinguished contemporary poet of the German language, is a typical representative of someone functioning in a borderland area, an expert on and translator of Romanian, German, Hebrew, Russian, English and French texts. Reich-Ranicki identifies himself with German culture, although as a Jew he experienced persecution, a ban on higher education, deportation and a stay in ghetto. AU he had was the German language and the knowledge of German culture: it is this culture that he considers his own. However, he also understands and loves Chopin as a „musical poet”, representing Poland, its great: lyricism, Romantic and later poetry. After the war, he assumes another name (a Slavic one) and answering Grass’s question concerning his identity, he answers: „A half-Pole, half-German and fully a Jew. The homeland he misses is found in art. He is distinguished from others by the loneliness he draws from literature, which allows one to take a metalinguistic stance on the reality reflected in one of the natural languages in which one operates.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.