Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  stosunki polsko-litewskie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Spór o Wilno: wielość obrazów

100%
Chutnik A.
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
|
2017
|
vol. 18
149-159
EN
Vilnius plays an important role both for Lithuanian Poles and Lithuanians. By Lithuanians, it is understood as the historical capital of the state, the beginnings of the Lithuanian state. For Lithuanian Poles, in turn, Vilnius it is often a place of identification and a private homeland, a place of residence their ancestors. This article relates to the images of Vilnius presented by narrators during the interviews. I will try to illustrate the multiplicity of approaches using quotes from narrators. These images will show how important history is, especially in contemporary public debate and interpersonal relations, despite frequent declarations that it is currently not playing a role in everyday life.
2
Publication available in full text mode
Content available

Mitologizacja pamięci. Wokół sporu o ocenę polskiego i litewskiego ruchu oporu

100%
Jundo-Kaliszewska B.
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
|
2017
|
vol. 18
127-148
EN
Regarding the dispute about the evaluation of the Polish and Lithuanian resistance. The article presents a number of introductory insights into the subject of forming mutually negative portrayals of the two nations in the period of II World War. Having considered threats resulting from unresolved international conflicts, I point out the reasons for the Polish-Lithuanian exemplified by mutual relations of representatives of the resistance movement of both nations, who were involved in resistance activities during World War II on the territory of the contemporary Vilnius region. At the same time I attempt to specify and systematize the facts from the history of Lithuanian armed formations operating in Lithuania during the period of interest. Particular emphasis is placed on the role of Lithuanian partisans in collective memory of the both Lithuanians and the local Polish minority. I treat this text as a contribution and an encouragement to discuss and intensify research in this area. Issues raised here that would seem long gone, still play a huge role in the politics of Poland and Lithuania and have an impact on the future of our region, especially in the context of international security.
3
Publication available in full text mode
Content available

The nationality panorama of Vilnius

100%
Srebrakowski A.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2020
|
vol. 55
|
issue 3
33-56
EN
This article presents basic statistical data illustrating changes in the nationality composition of Vilnius over the course of history. The discussed material allows us to take a position in the post-First World War Polish–Lithuanian dispute on the state affiliation of the city.
PL
W artykule przedstawiono podstawowe dane statystyczne ilustrujące zmianę składu narodowościowego Wilna w biegu dziejów. Przedstawiony materiał pozwala odnieść się do kwestii sporu polsko-litewskiego o przynależność państwową tego miasta toczonego po zakończeniu I wojny światowej.
4
Publication available in full text mode
Content available

ONE WORD, TWO LANGUAGES, TWO INTERPRETATIONS: THE POLISH-LITHUANIAN TREATY OF 1994 AND HOW IT WAS (MIS)UNDERSTOOD

94%
WALKOWIAK J.
Comparative Legilinguistics
|
2014
|
vol. 18
88-101
PL
Artykuł analizuje wpływ, jaki miała różnica w znaczeniu słowa brzmienie użytego w Traktacie między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy z dn. 26 kwietnia 1994. Polskie słowo jest dwuznaczne, podczas gdy jego użyty w litewskim tekście odpowiednik – jednoznaczny. Co ciekawe, tekst traktatu sporządzono tylko w wersji językowej polskiej i litewskiej, bez uzgodnionej wspólnie wersji angielskiej. Zatem obie istniejące (i opublikowane w periodykach związanych ze stroną rządową obu państw) wersje angielskie tekstu – jedna sporządzona przez Polaków, druga przez Litwinów – mają status nieoficjalny. Różnica między nimi najlepiej uwypukla rozbieżność, jaka istnieje między układającymi się stronami w kwestii postrzegania obowiązków i praw definiowanych przez traktat. Rozbieżność ta znacząco zaważyła na podejściu mediów, a co za tym idzie – wywarła wpływ na opinię publiczną w obu państwach.
EN
The article studies the impact of the differences in the meaning of the word brzmienie in the Treaty on Friendly Relations and Good Neighbourly Cooperation of the Republic of Lithuania and Republic of Poland of April 26, 1994. The Polish word in question is ambiguous and has two potential meanings, whereas its equivalent used in the Lithuanian language version is unequivocal. Interestingly, the treaty was prepared only in Polish and Lithuanian, without the mutually accepted English version. Therefore the two (published by government-endorsed periodicals) translations into English of the text of the treaty that exist – one made by Poles and one by Lithuanians – have only unofficial status. The difference between these two English translations highlights best the divergence in how the two contracting parties obviously perceive their rights and obligations as circumscribed by the treaty. This divergence has figured heavily on the attitude of the media, and in due course influenced the public opinion in both states.
5
Publication available in full text mode
Content available

Próba międzywojennego soft-power na kierunku litewskim - Wileńskie Biuro Informacyjne („Wilbi”) i jego rola w kształtowaniu stosunków polsko-litewskich

84%
Libera P.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2021
|
issue 2
393-417
PL
Wileńskie Biuro Informacyjne („Wilbi”) powstało w 1923 r. jako organizacja społeczna, chociaż w rzeczywistości było podporządkowane MSZ i wywiadowi wojskowemu (Oddział II Sztabu Głównego) i realizowało ich wytyczne w zakresie polityki Polski wobec Litwy. Początkowo rola „Wilbi” ograniczała się do przygotowywania obszernego i szczegółowego przeglądu prasowego na temat Litwy („Biuletyn Kowieński »Wilbi«”). W 1931 r. obowiązki Biura zostały poszerzone o przygotowywanie przeglądu prasowego na temat innych krajów bałtyckich i organizację audycji propagandowej „Chwilki litewskiej” nadawanej przez Radio Polskie w Wilnie. Audycja ta miała być odpowiedzią na audycje radiowe nadawane z Kowna przez Związek Wyzwolenia Wilna. „Wilbi” było bezpośrednio nadzorowane przez Mariana Świechowskiego i Władysława Wielhorskiego, którzy byli mężami zaufania Oddziału II i MSZ. Linia polityczna audycji była kontrolowana i ustalana wspólnie przez MSZ i Ekspozyturę 2 Oddziału II Sztabu Głównego w porozumieniu z MSW i Urzędem Wojewódzkim Wileńskim. Rola tego ostatniego podmiotu znacznie wzrosła po zmianie polityki Polski wobec mniejszości litewskiej w Polsce w 1936. Ostatecznie na skutek niewłaściwego zarządzania przez kierownika Janusza Ostrowskiego w 1936 r. Biuro zostało przekształcone w referat litewski, włączone do Instytutu Naukowo-Badawczego Europy Wschodniej w Wilnie i wydawało „Biuletyn Kowieński »Wilbi«” do początku 1938 r. „Chwilka litewska” została podporządkowana wojewodzie wileńskiemu, Ludwikowi Bociańskiemu, a następnie zlikwidowana na początku 1938 r.
6
Publication available in full text mode
Content available

Memory as a soft power: A case of Polish-Lithuanian dialogical memory

84%
Łukasik P.
Acta Politica Polonica
|
2020
|
vol. 50
|
issue 2
5-19
PL
Pod pojęciem pamięci dialogicznej, w toku uzupełniania indywidualnych pamięci narodowych, rozumiemy proces tworzenia się pamięci transnarodowej. Zdaniem twórczyni tego pojęcia, niemieckiej pamięciolog Aleidy Assmann, pamięć dialogiczna jest szczególnie ważna dla narodów z trudną przeszłością. Odpowiedzialna i empatyczna narracja o wspólnej nej historii może bowiem stanowić podstawę normowania przyszłych relacji. Celem artykułu jest analiza zjawiska pamięci dialogicznej, na przykładzie polsko-litewskiej debaty na temat wspólnej przeszłości i jej wpływu na aktualne stosunki polityczne. W ostatnim czasie możemy obserwować organizowane przez rządy obu krajów obchody rocznicowe związane z historią Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wspólnego państwa istniejącego między XVI a XVIII wiekiem. W Wilnie w listopadzie 2019 roku odbyła się specjalna uroczystość historyczna – pochowano z honorami szczątki bohaterów, którzy wzięli udział w antyrosyjskim powstaniu styczniowym w latach 1863–1864. Wzięły w niej udział delegacje z Polski, Białorusi i Ukrainy. Uroczystości te wyznaczają charakterystyczną zmianę, jaka dokonała się w litewskiej polityce pamięci w kwestii oceny wspólnego, państwa polsko-litewskiego, dziedzictwa. Proces ten pogłębia wspólnota interesów w sferze bezpieczeństwa, gospodarki i polityki. Członkostwo w Unii Europejskiej i Sojusz Północnoatlantyckim to platformy łączące Polaków i Litwinów w XXI wieku. Członkostwo to daje obu państwom możliwość współpracy i rozwijania wspólnych interesów i wartości. Wspólne sąsiedztwo z rosyjską eksklawą w Kaliningradzie i poczucie zagrożenia ze strony Rosji pogłębia wzajemne polsko-litewskie zrozumienie.
EN
By the concept of dialogical memory we understand the process of creating transnational memory in the course of complementing individual national memories. In the opinion of its inventor, the German memoryologist Aleida Assmann, dialogical memory is particularly important for the nations with a difficult past. A responsible and empathic narration of a shared history can lay the foundation for a normal relationships in the future. The purpose of the article is to analyze the phenomenon of dialogical memory as exemplified by the Pol- ish-Lithuanian debate on the common past and its impact on the current political relations. In recent times we can observe the organized anniversary celebrations by the governments of both countries related to the history of the Polish-Lithuanian Commonwealth, a common state that existed between the 16th and 18th centuries. A special historical celebration took place in Vilnius in November 2019. With the participation of the delegations from Poland, Belarus and Ukraine, the remains of the heroes who took part in the anti-Russian January Uprising in 1863-1864 were buried with honours. These celebrations mark a characteristic change that took place in the Lithuanian politics of memory in relation to the assessment of the traditions of the common Polish-Lithuanian state. A community of interests in the sphere of security, economy, and politics is deepening this process. Membership in the Eu- ropean Union and the Atlantic Pact are platforms joining Poles and Lithuanians in the 21st century. This membership provides opportunities for both states to cooperate and develop common interests and values. Common neighbourhood with the Russian exclave in Kalin- ingrad and a sense of threat from Russia deepens mutual Polish-Lithuanian understanding.
7
Publication available in full text mode
Content available

Actions by Ernestas Galvanauskas Towards the Hymans Plan – Internal Political Circumstances

84%
Malużinas M.
Studia i Analizy Nauk o Polityce
|
2023
|
issue 1
EN
Ernestas Galvanauskas – politician, scientist and public figure – is a person little known to public opinion not only in Lithuania but also in Poland. However, Lithuanian historians and political scientists see him as one of the more influential politicians who contributed to the construction of the Lithuanian state, more than Prime Minister Augustinas Voldemaras or President Antanas Smetona. The revival of the Lithuanian state is inextricably linked with the person of E. Galvanauskas. He was involved in the process of modernization of Klaipeda, led to the development of Lithuanian economics, which he applied in practice to manage the country’s economy. The research objective of this article is an in-depth analysis of the diplomatic activities of E. Galvanauskas in relation to the Hymans plan while he was Prime Minister of the government and Minister of Foreign Affairs. The Polish literature on the subject lacks sources concerning the history of Lithuania and Lithuanian-Polish relations in the interwar period, especially in the context of E. Galvanauskas’ political activity.
PL
Ernestas Galvanauskas – polityk, naukowiec i osoba publiczna – jest postacią mało znaną opinii społecznej nie tylko na Litwie, ale i w Polsce. Litewscy historycy i politologowie postrzegają go jednak jako jednego z bardziej wpływowych polityków, który przyczynił się do budowania państwowego bytu litewskiego, bardziej niż premier Augustinas Voldemaras czy prezydent Antanas Smetona. Odrodzenie państwa litewskiego nierozerwalnie wiąże się z osobą E. Galvanauskasa. Był on zaangażowany w proces modernizacji Kłajpedy, doprowadził do rozwoju ekonomii litewskiej, którą zastosował w praktyce do zarządzania gospodarką kraju. Cel badawczy niniejszego artykułu stanowi pogłębiona analiza działalności dyplomatycznej E. Galvanauskasa wobec planu Hymansa, w czasie gdy pełnił on funkcje premiera rządu oraz ministra sprawa zagranicznych. W polskiej literaturze przedmiotu brakuje źródeł dotyczących problematyki dziejów Litwy i relacji litewsko-polskich w okresie międzywojennym, zwłaszcza w kontekście aktywności politycznej E. Galvanauskasa.
8
Publication available in full text mode
Content available

Augustinas Voldemaras i stosunki radziecko-litewskie w latach 1926–1929

67%
Rupasow A. I.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2022
|
vol. 57
|
issue 2
61-76
EN
The article describes Soviet-Lithuanian relations in the period between 1926 and 1929, based on reports by Soviet diplomats in Vilnius. The authorities in Moscow were preoccupied with the internal situation in Lithuania, the growing tensions between Augustinas Voldemaras and Antanas Smetona, and the complicated relations between Vilnius and Warsaw.
PL
Praca opisuje relacje radziecko-litewskie w latach 1926–1929 na podstawie sprawozdań radzieckiej misji dyplomatycznej w Wilnie. Władze w Moskwie zainteresowane były sytuacją wewnętrzną Litwy, narastającymi napięciami pomiędzy Augustinasem Voldemarasem i Antanasem Smetoną oraz skomplikowanymi relacjami między Wilnem i Warszawą.
9
Publication available in full text mode
Content available

Problem Kłajpedy na łamach wileńskiej prasy obozu narodowego w okresie międzywojennym

67%
Jakubik M.
Studia Maritima
|
2017
|
vol. 30
135-150
EN
In the interwar period Klaipeda was one of the conflictual points in post-Versailles Europe. It was a place of rivalry between neighboring states – Lithuania, Germany and Poland, so the city became the focal point of interest in the European public eye several times. Because of the Klaipeda seaport importance and its geographical location also the Vilnius press was very interested in the situation of this region. Among the journals representing different political groups were periodicals related to the national movement parties: „Dziennik Wileński” (Vilnius Daily) and „Głos Narodowy” (National Voice) which were the most important ones. Theirs journalists commented on current events and presented the ideas of solution of problems existing in the city. They also judged the actions of all involved groups and countries. Special attention was given to the issue of belongingness of the Klaipeda Region, the significance of its seaport in Poland’s economical development and the role of Klaipeda in the international policy. The article analyzes the information, opinions and concepts concerning the Klaipeda question, published in „Dziennik Wileński” and „Głos Narodowy” in the period of the Second Polish Republic.
PL
W okresie dwudziestolecia międzywojennego Kłajpeda była jednym z punktów zapalnych powersalskiej Europy. Ścieranie się na jej terenie interesów Litwy, Niemiec, a także Polski sprawiało, że kilkukrotnie stawała w centrum zainteresowania europejskiej opinii publicznej. Z racji znaczenia kłajpedzkiego portu, a także jego bliskości geograficznej przez całe dwudziestolecie sytuacją Kłajpedy żywo interesowała się także prasa wileńska. Wśród pism reprezentujących poszczególne opcje polityczne istotne miejsce zajmowały gazety związane z ugrupowaniami obozu narodowego – „Dziennik Wileński” oraz „Głos Narodowy”. Na ich łamach szeroko komentowano bieżące wydarzenia, prezentowano koncepcje rozwiązania istniejących na terenie miasta i okręgu problemów oraz oceniano postępowanie wszystkich zaangażowanych stron. Szczególną uwagę poświęcano sprawie przynależności państwowej tego terytorium, roli portu kłajpedzkiego w rozwoju gospodarczym północno-wschodnich województw Polski oraz znaczenia Kłajpedy w polityce międzynarodowej. Niniejszy artykuł stanowi analizę informacji, poglądów i koncepcji publikowanych na łamach omawianych pism.
10
Publication available in full text mode
Content available

Wektory polityki zagranicznej Republiki Litewskiej

67%
Sawicki K. P.
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
|
2014
|
vol. 11
245-261
EN
Contemporary international relations are characterized by a complex structure and create a complicated image of constantly changing events and processes. After the declaration of independence during Algirdas Brazauskas and Valdas Adamus’ presidency, the foreign policy of Lithuania was concentrated on forthcoming membership in NATO and EU, which constituted a strategic priority in Lithuania further development. Nowadays, the main objective of Lithuania foreign policy is not focused on relations with The United States and Poland but with Scandinavia, Nordic-Baltic countries – Iceland, Denmark, Norway, Sweden, Finland, Estonia, Latvia.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.