Search results

1

Literatura (wy)czerpana? Recepcja strategii narracyjnych Andrzeja Sapkowskiego

100%

Żołądź P. Ł.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2018

|

vol. 36

|

issue 2

EN

Andrzej Sapkowski’s works have been arousing controversies since the beginning of his career. One of the causes of this phenomenon is the fact that the writer used re-writing, a technique grounded in avant-garde forms of expression. His narrative strategy caused some misunderstandings among readers who were used to modernist literature, and the idea of originality. It may seem that those controversiesshould have been refu ted by literary critics (what, at least partly, has been done), but the truth is that describing the relation between the initial text and its re-written version caused them some problems as well. The aim of this article is the analysis of the reception of Sapkowski’s narrative strategies. The following questions were asked here: is originality (as a category) useful to interpret re-written discourse? Can popular literature be called exhausted only because it uses iterations? To what extent does iteration provide ludic satisfaction to readers, and to what degree it obstructs interpretations provided by critics? By analysing critical texts written by Krzysztof Uniłowski, Anna Misztak and Marek Szyjewski it was shown that using the category of originality to interpret a postmodern literary work is an ideological operation. For confronting originality and iteration generally helps critics to place the literary work in the context they want to see it in. To carry out the research, the tools provided by history and theory of literature (such as discourse analysis and ideology criticism) were used.

PL

Twórczość Andrzeja Sapkowskiego budziła kontrowersje w zasadzie od początku kariery pisarza, do czego znacząco przyczyniło się wykorzystanie przezeń wywodzącej się z prądów awangardowych techniki narracyjnej zwanej rewritingiem. Strategia pisarska prozaika sprawiła, że niektórzy czytelnicy (tzw. nieprofesjonalni), silnie zakorzenieni w kontekście literatury modernistycznej, tj. wykorzystujący kategorię oryginalności do oceny jakościowej dzieła, nazwali debiut autora Wiedźmina plagiatem. Wydawać by się mogło, że wspomniane kontrowersje można było zneutralizować lub przynajmniej osłabić ich dychotomiczną naturę na gruncie krytyki literackiej, i rzeczywiście częściowo udało się tego dokonać. Okazuje się jednak, że opisanie silnej intertekstualnej relacji między tekstem „pierwotnym” a „przetworzonym” przysporzyło problemów również krytykom. Celem niniejszego artykułu było przeanalizowanie recepcji strategii narracyjnych Sapkowskiego na podstawie tekstów krytycznoliterackich Krzysztofa Uniłowskiego, Anny Misztak oraz Marka Szyjewskiego. Starano się znaleźć odpowiedzi na następujące pytania: czy kategoria oryginalności znajduje zastosowanie w opisie dyskursu, który dotyczy aktu prze-pisania (rewritingu)? czy literaturę popularną, która „pożycza” motywy, toposy itp. od swojej „wyższej” siostry, można nazywać wyczerpaną tylko dlatego, że chętnie stosuje powtórzenia? na ile powtórzenie pełni ludyczną funkcję w odbiorze tekstu, a na ile (będąc niemal bezpośrednie) utrudnia krytykom „właściwą” interpretację dzieła (dlaczego pozostają oni na intertekstualnej powierzchni odbioru tekstu, wyliczając wyłącznie litanię dzieł przetworzonych w dziele)? Przeprowadzone badania, w których wykorzystano narzędzia historyczno- i teoretycznoliterackie (analizę dyskursu oraz krytykę ideologii) wykazały, iż odwoływanie się do kategorii oryginalności przy opisie postmodernistycznego, (wy)czerpanego dzieła literackiego jest działaniem ideologicznym. Zderzanie wyjątkowości z powtórzeniem służy bowiem na ogół temu, by umieścić dzieło literackie w miejscu, w którym chce je widzieć krytyk.

2

НАРАТИВНІ СТРАТЕГІЇ В РОМАНІ ІЛЛАРІОНА ПАВЛЮКА БІЛИЙ ПОПІЛ

67%

Weszczykowa O.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2021

|

vol. 9

|

issue 1

121-130

PL

Artykuł poświęcony jest analizie strategii narracyjnych w debiutanckiej powieści Iłłariona Pawluka Biały popiół. Celem artykułu jest ustalenie, jak zorganizowana jest narracja i jakie efekty artystyczne autor starał się osiągnąć, poprzez zwrócenie uwagi na intencje autora i śledzeniewpływu poszczególnych znaków tekstowych na odbiorcę. Analizowane są obecne w powieści cechy kryminału retro i noir jako gatunków „adrenaliny”. Zwrócono uwagę na kinematograficzny charakter pracy wynikający z pomysłu autora. Podkreślono wiodącą strategię narracyjną powieści – intertekstualność, w szczególności intertekstualne interakcje z opowieścią Mikołaja Gogola Wij oraz wpływ intertekstów na interpretację tekstu przez czytelnika. Rozpatrzono zjawisko nierzetelnej narracji na wybranym materiale i wykazano, że narrator homodiegetyczny – prywatny detektyw Taras Biłyj – jest niewiarygodny. Badana jest także strategia stosowania prolepsy i wywoływania wahania czytelnika, realizowana poprzez budzenie wątpliwości co do natury artystycznej umowności przedstawianych wydarzeń.

EN

The article is devoted to the analysis of narrative strategies in the debut novel of Illarion Pavliuk White Ashes. Taking into consideration the author’s intention and tracking the influence of the textual indicia on the recipient, the article aims to find out how the narration is organized and what artistic effects the author was trying to achieve. The features of retrodetective and noir as “adrenaline” genres present in the novel are analyzed. The cinematic qualities of the work as a result of the author’s intention is marked. The leading narrative strategy used in the novel, the intertextuality, is highlighted, in particular, the intertextual interaction with the story of M. Hohol Vii, and the influence of intertextems on the reader’s interpretation of the text. The phenomenon of unreliable narration is considered on the basis of the selected material and it is proved that the homodiegetic narrator, private detective Taras Bilyi, is unreliable. The strategy of using prolepsis and provoking the reader’s hesitation which is realized through the formation of doubts about the nature of the artistic convention of the events described, is also examined.

3

„Chrześcijanin na tronie”, czyli o religijności i patriotyzmie w Czerwonym Kole Aleksandra Sołżenicyna na przykładzie postaci Mikołaja II

67%

Sidor M.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 7: Słowianoznawstwo

61-81

PL

W artykule podjęto temat oryginalnego pojmowania religijności odzwierciedlonego w cyklu powieściowym Czerwone Koło Aleksandra Sołżenicyna. Autor artykułu koncentruje się na kilku wybranych aspektach charakterystyki cara Mikołaja II, które zostały wyakcentowane w utworze. Na przykładzie postaci ostatniego rosyjskiego imperatora ukazano Sołżenicynowską ocenę religijności w odniesieniu do dobra Rosji. Badania ukazują, że głównym kryterium literackiej oceny postawy religijnej postaci historycznych, niezależne od ich rzeczywistego heroizmu cnót, a nawet oficjalnie uznanej świętości, dla Sołżenicyna jest przede wszystkim stosunek do ojczyzny. Mikołaj II jest odpowiedzialny za katastrofę Rosji i nawet jego męczeństwo, przedstawione symbolicznie w ostatniej księdze Marca Siedemnastego, nie zmienia tego krytycznego obrazu. Ostatecznie zaś narratorskie rozważania o religijności mają charakter dydaktyczny, a ich odniesieniem jest współczesność rosyjska.

RU

В статье поднимается вопрос понимания религиозности в романном цикле Красное Колесо Александра Солженицына. Автор статьи фокусирует свое внимание на нескольких аспектах характеристики царя Николая II, на которые делается акцент в произведении. На примере лица последнего русского императора видно, что Солженицын оценивает индивидуальную религиозность с точки зрения добра России. Проведенные исследования показывают, что в произведении главным критерием оценки религиозной позиции человека, несмотря на индивидуальные подвиги или даже официальное признание святости, остается отношение к отечеству. По Солженицыну, царь несет ответсвенность за катастрофу России и даже мученичество Николая, представленное в последней книге Марта 17, не меняет общего критического образа.

EN

The article deals with the issue of the religious position of individuals in ‘the Red Wheel’ by A. Solzhenitsyn. The main attention is focused on features of tsar Nicholas II. Analyzing an example of the last Russians Emperor proves that Solzhenitsyn presents the religious theme from patriotic point of view. Despite individual devotion, honesty and even officially admitted holiness of Nicholas II Solzhenitsyn shows rather negative sides of the tsar. According to the writer the Emperor takes responsibility for spreading the revolution and the catastrophe of Russia. The Solzhenitsyn attitude is revealed in the narrative technique, particularly the usage of irony in characterizing of figures. Even tsar’s martyrdom, which is shown in the last part of ‘March 1917’, doesn’t change the specific critical picture of him in the Solzhenitsyn’s epic.

4

РОМАН ДОЦЯ ТАМАРИ ГОРІХА ЗЕРНЯ: СТРАТЕГІЇ ТВОРЕННЯ ЕФЕКТУ СПІВПРИЧЕТНОСТІ

59%

ГРЕБЕНЮК Т.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2020

|

vol. 8

|

issue 2

203-213

PL

Artykuł rozważa strategie narracyjne tworzenia efektu zaangażowania czytelnika w doświadczenia życiowe postaci w powieści Tamary Horichy Zerni Docia, poświęconej aktualnym problemom wojny na wschodzie Ukrainy. Teoretyczne podstawy pracy oparte są na zaproponowanej przez Monikę Fludernik w badaniach narratologii kognitywnej koncepcji ‘doświadczeniowości’ (‘experientiality’), związanej z reprezentacją świadomości bohatera lub reprezentacją roli mówcy w utworze. Głównymi strategiami tworzenia ‘doświadczeniowości’ w powieści Docia są mimetyczność w odtwarzaniu realiów regionu, manipulowanie kategorią tożsamości lokalnej i żywa emocjonalna narracja dzieła. Najczęstszymi wzorcami wyrażania emocji w powieści są depersonalizacja, ukazanie reakcji ciała na wydarzenia oraz elementy demaskujące inwektywne dygresje autorskie w dyskursie artystycznym.

EN

The article considers narrative strategies of the creation of the effect of the reader’s involvement in the protagonist’s life experience in Tamara Horiha Zernia’s novel Dotsya, which is devoted to the important problem of today - the war on the east of Ukraine. The theoretical framework of the study is based on Monika Fludernik’s cognitive-narratological conception of experientiality referring to the idea of the reader’s familiarization with a character’s experience by narrative means. Three strategies of creating the experientiality in this novel are seen as the most important: mimetism while reflecting the region realities, manipulation by the category of local identity, and vivid emotionality of the novel’s narrative. The protagonist’s depersonalization, the display of corporal reactions and the inclusion of invective digressions into the fictional discourse are considered as prevailing patterns of emotional expression.

Refine search results

2 Studia Ukrainica Posnaniensia

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

1 Roczniki Humanistyczne

1 Sidor M.

1 Weszczykowa O.

1 Żołądź P. Ł.

1 ГРЕБЕНЮК Т.

1 2021

1 2020

1 2018

1 2015

Literatura (wy)czerpana? Recepcja strategii narracyjnych Andrzeja Sapkowskiego

НАРАТИВНІ СТРАТЕГІЇ В РОМАНІ ІЛЛАРІОНА ПАВЛЮКА БІЛИЙ ПОПІЛ

„Chrześcijanin na tronie”, czyli o religijności i patriotyzmie w Czerwonym Kole Aleksandra Sołżenicyna na przykładzie postaci Mikołaja II

РОМАН ДОЦЯ ТАМАРИ ГОРІХА ЗЕРНЯ: СТРАТЕГІЇ ТВОРЕННЯ ЕФЕКТУ СПІВПРИЧЕТНОСТІ