Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  szaty liturgiczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Znaczenie historyczne i wartość artystyczna szat liturgicznych z opactwa benedyktynów w Tyńcu

100%
Stanilewicz K.
Tarnowskie Studia Teologiczne
|
2015
|
vol. 34
|
issue 2
EN
Preserved to this day vestments of the Benedictine Abbey of Tyniec prove a high level of the religious and the artistic culture which was developed in this environment. These monuments were dispersed as the result of Austrian dissolution of monastery in 1816. We can find them today outside Tyniec, most of all in the cathedral and Museum of Diocese in Tarnów as well as in the churches in Archdiocese of Cracow and Tarnów. To the newly discovered chasubles preserved in the Abbey in Tyniec belong: the green chasuble made from Italian ciselé voided velvet from 1st quarter of 17th century (il. 1), the red chasuble made from Venetian or Genoese velvet from 3rd quarter of 17th century (il. 2) and the red chasuble from brocaded silk damask (il. 3) owned by the commendatory Abbot and the Primate Stanisław Szembek and also five hangings sewn in the times of Abbot Placyd Galiński (1969–1977) made from 17th and 18th century fabrics (il. 4). There was found in the cathedral in Tarnów the chasuble marked by cartouche with the coat of arms of Teodor Potocki, the commendatory Abbot and Primate. From parish church in the village Brzozowa in diocese of Tarnów most probably comes the chasuble founded by King Stefan Batory. Furthermore we can find the monuments of Tyniec in Tuchów where Benedictines had their prepositure in the years 1460–1821.In the current Sanctuary of the Blessed Virgin Mary which is under the care of the The Congregation of the Most Holy Redeemer (Redemptorists) there was found five chasubles decorated with native embroidery in the period between the end of 17th century and half of the 18th century. Two similarly made vestments were also preserved in the parish church of St. James.
PL
Zachowane do dziś szaty liturgiczne z opactwa benedyktynów w Tyńcu świadczą o wysokim poziomie rozwijającej się w tym ośrodku kultury religijnej i artystycznej. Na skutek kasaty austriackiej klasztoru w 1816 roku zabytki te uległy rozproszeniu. Odnajdziemy je dzisiaj poza Tyńcem, przede wszystkim w katedrze tarnowskiej i Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie oraz w kościołach archidiecezji krakowskiej i diecezji tarnowskiej. Do nowo odkrytych, zachowanych w opactwie tynieckim należą trzy ornaty: zielony z włoskiego aksamitu cyzelowanego z 1. ćw. XVII wieku (il. 1), czerwony z weneckiego lub genueńskiego aksamitu z 3 ćw. XVII wieku (il. 2) i czerwony z adamaszku broszowanego (il. 3), należący do opata komendatoryjnego i prymasa Stanisława Szembeka oraz pięć makat, uszytych za opata Placyda Galińskiego (1969–1977) z tkanin z XVII i XVIII wieku (il. 4). W katedrze tarnowskiej znalazł się ornat oznaczony kartuszem herbowym opata komendatariusza i prymasa Teodora Potockiego. Z kościoła parafialnego we wsi Brzozowa w diecezji tarnowskiej pochodzi najpewniej tyniecki ornat ufundowany przez króla Stefana Batorego. Ponadto „tynecjana” odnajdziemy także w Tuchowie, gdzie benedyktyni mieli swoją prepozyturę w latach 1460–1821. W obecnym Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny, nad którym opiekę sprawuje zakon redemptorystów, znalazło się pięć ornatów, ozdobionych rodzimym haftem w okresie od końca XVII do połowy XVIII wieku. Dwa podobnie wykonane ornaty zachowały się także w kościele parafialnym pw. św. Jakuba.
2
Publication available in full text mode
Content available

The role of monastic embroidery workshops in the formation of the early modern Polish embroidery

75%
Stanilewicz K.
Folia Historica Cracoviensia
|
2016
|
vol. 22
467-482
EN
The article presents the state of research and the research problems concerning the early modern Polish embroidery and the role of the monastic workshops in its formation. Embroidery was one of the regular occupation in the female congregations. Nuns embroidered for their churches, as well as they took the orders from outside – from male congregations, the higher clergy and the secular customers. Their importance has increased in the 17th century, and in the 18th century nearly all convents dealt with this craft. The preserved embroideries reflect the general stylish trends prevailing in the handicrafts, but they are characterized by greater conservatism. Their level is very varied, from perfect works to very weak and inept ones. Nuns rarely prepared themselves patterns for embroideries, more often they used the services of craftsmen or they were repeating the proven solutions. They certainly used the embroidery pattern books. An important inspiration for them were also patterns of fabrics. While the floral motifs showed high proficiency, in less common figural presentations we often see much incompetence. Vestments decorated with the elaborate symbolic representations are distinguished among them. At this stage of research it seems that the monastic workshops have had a major impact on the prosperity of embroidery in the Republic of Poland and that along with the guilds they developed a certain style and taste. Preserved objects are waiting for being catalogued and for insightful research that let us connect more of them with definite workshops.
PL
Artykuł przedstawia stan badań i problemy badawcze dotyczące zagadnienia polskiego hafciarstwa nowożytnego i roli, jaką odegrały w nim pracownie klasztorne. Haftowanie było jednym ze stałych zajęć w zgromadzeniach żeńskich. Siostry haftowały dla swoich kościołów, a także realizowały zamówienia z zewnątrz – dla męskich zakonów i wyższego duchowieństwa oraz dla świeckich zleceniodawców. Ich znaczenie wzrosło w XVII wieku, a w XVIII wieku rzemiosłem tym trudniły się niemal wszystkie zakony. Zachowane hafty odzwierciedlają ogólne tendencje stylowe panujące w rzemiośle, cechuje je jednak większy konserwatyzm. Ich poziom jest bardzo zróżnicowany, od prac perfekcyjnych po słabe i nieudolne. Wzory do haftów siostry rzadko sporządzały same, czasem korzystały z usług mistrzów cechowych, powtarzały także po sobie sprawdzone rozwiązania. Z pewnością korzystały z wzorników hafciarskich. Ważną dla nich inspiracją były ponadto desenie tkanin. O ile w oddaniu motywów roślinno-kwiatowych wykazywały dużą biegłość, to w rzadziej spotykanych przedstawieniach figuralnych mamy często do czynienia z nieporadnością. Wyróżniają się szaty liturgiczne ozdobione rozbudowanymi przedstawieniami symbolicznymi. Na tym etapie badań wydaje się, że warsztaty klasztorne miały duży wpływ na rozkwit hafciarstwa w Rzeczypospolitej i że wraz z warsztatami cechowymi kształtowały pewien styl i gust. Zachowane zabytki czekają na skatalogowanie i wnikliwe badania, które być może pozwolą na połączenie większej ich liczby z konkretnymi warsztatami.
3
Publication available in full text mode
Content available

Zabytkowe szaty liturgiczne z kościoła parafialnego w Rembieszycach – znaczenie i wartość artystyczna

63%
Karkocha M., Stanilewicz K.
Przegląd Nauk Historycznych
|
2023
|
vol. 22
|
issue 2
277-301
EN
The collection of historic liturgical vestments in the church of Saints Peter and Paul in Rembieszyce consists of 10 chasubles dating the 17th and 18th centuries, as well as 13 chasubles and five copes dating the 19th and the first half of the 20th century. These vestments represent all the prescribed liturgical colours. The oldest ones are considered the most valuable. Among them, two chasubles are embroidered, and one is made from a kontusz sash. The remaining garments were crafted from silk textiles of Italian and French origin, with one case being fabric woven in German manufactories. Most of these vestments are likely associated with the foundation of Franciszek Sariusz Wolski, who not only built the wooden parish church, but also ensured its appropriate decoration and generously adorned it around 1799. These vestments serve as valuable historical evidence, tangible proof of the interests, tastes, and financial capabilities of both the clergy and the secular founders. They illustrate the craftsmanship of artisans from the past and provide specific information about the cultural influences and contacts to which Polish culture was exposed.
PL
Zespół zabytkowych szat liturgicznych w kościele pw. Świętych Piotra i Pawła w Rembieszycach składa się 10 ornatów z XVII i XVIII w. oraz 13 ornatów i pięciu kap z XIX i pierwszej połowy XX w. Paramenty te reprezentują wszystkie przepisowe kolory liturgiczne. Za najcenniejsze uznać należy te najstarsze. Wśród nich wyróżniają się dwa ornaty haftowane i jeden z pasa kontuszowego. Pozostałe szaty uszyte zostały z tkanin jedwabnych pochodzenia włoskiego i francuskiego, w jednym przypadku jest to tkanina wiązana z manufakturami niemieckimi. Większość z nich zapewne należy łączyć z fundacją Franciszka Sariusza Wolskiego, który nie tylko wzniósł drewnianą świątynię parafialną, lecz także zadbał o jej odpowiedni wystrój i hojnie ją uposażył około 1799 r. Paramenty te stanowią cenne świadectwo historyczne, materialny dowód zainteresowań, gustu i możliwości finansowych zarówno duchowieństwa, jak i świeckich fundatorów. Ilustrują kunszt dawnych rzemieślników, ale też dostarczają konkretnych informacji o kontaktach i wpływach, jakim ulegała kultura polska.
4
Publication available in full text mode
Content available

Zabytkowe hafty norbertanek żukowskich. Stan badań po czterdziestu latach

63%
Stanilewicz K.
Folia Historica Cracoviensia
|
2018
|
vol. 24
|
issue 1
EN
It has been written so far very little about the antique embroideries of Norbertines from Żukowo in the professional literature. And they belong to the group of the most interesting examples of this kind of artistic craft in the area of the former Royal Prussia. There was only one major article about them written by Barbara Kaźmierska-Latzke. Unfortunately it was not so well known as it was published in the niche and issued for a short time bulletin of Łódź „Central Museum of Textiles.” Other studies which have mainly ethnographic and popular science character mention the works of art from church in Żukowo but only on the sidelines of deliberations on Kashubian embroidery. Their authors are trying to prove the influence of folk art on monastic embroidery thankfully less and less, but they still marginalize the role of nuns in the formation of the Kashubian ornament. In this situation a reliable publication of embroideries made by the Norbertines seems necessary, especially that their state of preservation is still getting worse and many of them we know today only from the archival photos. From ninety one embroidered objects in the parish church in Żukowo only twenty one vestments remained preserved until today (most of them were stolen in 1989). Edition of the catalogue of vestments originating from the Norbertines workshops including the photographic documentation before the year 1989 could be helpful in finding these stolen works. The material developed and analyzed in such a catalogue would provide an excellent reference point for researchers dealing with similar issues. At the same time it would allow for closer designation of the influence range of the Norbertines monastic workshops and associate with it perhaps a greater number of works.
PL
Haftom sióstr norbertanek z Żukowa, najciekawszym przykładom tego rodzaju rzemiosła artystycznego na obszarze dawnych Prus Królewskich, poświęcono jak dotąd bardzo niewiele miejsca w literaturze fachowej. Doczekały się jednego tylko poważnego artykułu autorstwa Barbary Kaźmierskiej-Latzke, niestety mało znanego, opublikowanego w 1976 roku w niszowym, krótko wydawanym łódzkim biuletynie „Centralne Muzeum Włókiennictwa”. Pozostałe opracowania, głównie o charakterze etnograficznym i popularnonaukowym, wspominają jedynie zabytki z żukowskiego kościoła na marginesie rozważań na temat haftu kaszubskiego. Ich autorzy na szczęście już coraz rzadziej próbują udowadniać wpływ sztuki ludowej na hafty klasztorne, mimo to jednak wciąż marginalizują rolę zakonnic w kształtowaniu się kaszubskiego ornamentu. W tej sytuacji niezbędna wydaje się rzetelna publikacja na temat haftów wykonanych przez norbertanki, tym bardziej że liczba zachowanych obiektów wciąż się zmniejsza i coraz więcej znamy już tylko ze zdjęć archiwalnych. Z dziewięćdziesięciu jeden zabytków haftowanych przetrwało w parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Żukowie jedynie dwadzieścia jeden paramentów (większość skradziono w 1989 roku). Wydanie katalogu szat liturgicznych z pracowni norbertanek z uwzględnieniem dokumentacji fotograficznej sprzed 1989 roku mogłoby pomóc w odnalezieniu skradzionych dzieł, a opracowany i przeanalizowany materiał stanowiłby znakomity punkt odniesienia dla badaczy zajmujących się podobną problematyką. Jednocześnie pozwoliłoby to na bliższe określenie zakresu oddziaływania warsztatu hafciarskiego sióstr norbertanek i powiązanie z nim większej liczby zabytków.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wyposażenie liturgiczne kościoła pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego w Spycimierzu

63%
Kałużny J. T., Wochna A.
Biuletyn Uniejowski
|
2022
|
vol. 11
63-80
EN
The parish of the Exaltation of the Holy Cross in Spycimierz is the oldest parish in Uniejów municipality. Historical records about its functioning date back to the beginning of the 12th century. Despite many changes in its functioning, as well as the construction of new churches in the parish, many extremely valuable, historic sacred objects have been preserved inside the present temple.
PL
Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Spycimierzu jest najstarszą parafią na terenie gminy Uniejów. Wzmianki historyczne na temat jej funkcjonowania pochodzą z początku XII w. Mimo wielu zmian w funkcjonowaniu, a także wznoszeniu nowych kościołów na terenie parafii, we wnętrzu obecnej świątyni zostało zachowanych wiele niezwykle cennych, zabytkowych przedmiotów sakralnych.
6
Publication available in full text mode
Content available

Inicjacja chrześcijańska w liturgii pogrzebu

63%
Nowak J.
Łódzkie Studia Teologiczne
|
2017
|
vol. 26
|
issue 2
189-199
EN
The article “Christian initiation in the liturgy of funeral” shows the connection of promises, which man receives in the first sacraments, with their fulfilment in the moment of biological death. Hope takes the first place here. The element which connects both poles of human life is also water used in the liturgy of baptism and funeral. Paschal candle – the symbol of resurrected Christ also accompanies these celebrations. The source and the peak of the sacrificial feast shows fulfilling the pastoral function of Christ during the earthly liturgy and its full realization at the moment of death, because it means sacrificing life. Taking from patristic thought, we can also detect some similarity between baptistery and a grave. As a consequence, the colour of liturgical vestment during the funeral should be white, because it refers to the white robe from the sacrament of baptism. In the conclusion we are given the juxtaposition of biblical texts, which are identical, and which appear during the funeral, baptism and confirmation.
7
Publication available in full text mode
Content available

Nieznana gotycka preteksta z Ukrzyżowaniem i symbolami czterech ewangelistów w kościele Bożego Ciała w Krakowie

51%
Moskal K.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2022
|
vol. 14
216-236
DE
In der Fronleichnamskirche in Krakau werden eingerahmte Fragmente eines blauen, mit Stickerei verzierten Seidengewands aufbewahrt. Sie werden als Velum aus dem 18. Jahrhundert bezeichnet. Die Fragmente der Stickerei wurden aus Metallfasern angefertigt und mit Seidenfasern gefüllt. Sie stellen ein in zwei Teilen erhaltenes Medaillon mit einem geflügelten Adler dar, der in seinen Klauen eine Banderole mit der Inschrift: „Joh[a]nns“, und darunter den Kreuztitel mit der Inschrift: INRI hält. Darüber hinaus gibt es zwei weitere Fragmente von Medaillons mit einem geflügelten Ochsen und einer Person mit einer Banderole, sowie zwei kleine Fragmente mit einer auf Pergament gestickten Bordüre. Ähnlich in Ikonographie und Technik sind der auf ca. 1440 datierte Besatz mit Kreuzigung und Symbolen der Evangelisten (in Österreich angefertigt) im Bayerischen Nationalmuseum in München und vor allem eine Reihe von Besätzen, die in der Krakauer Werkstatt im dritten Viertel des 15. Jahrhunderts entstanden. Auf deren Grundlage wurde aus den in der Fronleichnamskirche aufbewahrten Fragmenten ein Besatz rekonstruiert, der auf das zweite Viertel des 15. Jahrhunderts (ggf. Mitte des 15. Jahrhunderts) datiert wird.
EN
In the Corpus Christi church in Krakow remains of blue silk textile adorned with embroideries are preserved. They are framed and described as a velum from the 18th century. These fragments of embroidery in couched metal threads complemented with silk threads in flat stitches depict a medallion with a winged eagle holding a scroll with the inscription “Joh[a]nns” and below a titulus of the cross with the inscription INRI. Two other parts of the textile show remains of medallions with a winged ox and a figure with a scroll and on two small fragments remained an edging embroidered on the parchment padding. Very similar iconography and technique can be found in an orphrey in Bayerisches Nationalmuseum in Münnich thought to be made in Austria about 1440 and above all the group of orphreys created in the Krakow workshop in the third quarter of the 15th century. The thus enabled reconstruction from the fragments in the Corpus Christi Church an orphrey and to date it to second quarter of the 15th century (probably late forties).
PL
W kościele Bożego Ciała w Krakowie przechowywane są fragmenty niebieskiej jedwabnej tkaniny dekorowanej haftem, oprawione w ramkę i opisane jako welum z wieku XVIII. Fragmenty haftu kładzioną nicią metalową, uzupełnianego nićmi jedwabnymi, przedstawiają zachowany w dwóch częściach medalion z uskrzydlonym orłem trzymającym w szponach banderolę z napisem: „Joh[a]nns”, i znajdujący się poniżej titulus krzyża z napisem: INRI, dwa kolejne fragmenty medalionów z uskrzydlonym wołu oraz z postacią z banderolą, a także dwa niewielkie fragmenty z bordiurą haftowaną na pergaminowym podłożeniu. Zbliżoną ikonografię i technikę wykonania mają preteksta z Ukrzyżowaniem i symbolami ewangelistów datowana na czas ok. 1440 roku (dzieło austriackie) w Bayerisches Nationalmuseum w Monachium, a przede wszystkim grupa pretekst wytworzonych w warsztacie krakowskim w trzeciej ćwierci wieku XV. Na ich podstawie z fragmentów w kościele Bożego Ciała zrekonstruowano pretekstę i zadatowano ją na drugą ćwierć wieku XV (bliżej połowy wieku).
8
Publication available in full text mode
Content available

Piedad y suntuosidad: los ornamentos litúrgicos de tres colecciones limeñas

51%
Cánovas E. P. V.
Sztuka Ameryki Łacińskiej
|
2020
|
issue 10
75-100
PL
Celem artykułu jest poszerzenie wiedzy ogólnej na temat ozdób liturgicznych, a także przybliżenie czytelnikom znaczenia zbiorów zgromadzonych w Bazylice Katedralnej, Klasztorze Św. Franciszka i Klasztorze Karmelitanek Bosych (Nazarenas) w Limie. Dzieła te nie tylko prezentują treści istotne z punktu widzenia języka symbolicznego propagowanego przez Kościół, lecz także inkorporują walory estetyczne pochodzenia lokalnego.
EN
The purpose of this article is to contribute to the knowledge of liturgical ornaments in general, as well as to bring readers closer to understanding of the importance of the collections of the Cathedral Basilica of Lima, the San Francisco Convent and the Nazarenas Carmelitas Descalzas Monastery. These works not only present contents and particularities based on their symbolic character promoted by the Church, but also integrate plastic values of local origin.
9
Content available remote

Jak postrzegany jest kapłan Pański? Obraz celebransa na podstawie symboliki szat liturgicznych

51%
Mielnik D.
Studia Warmińskie
|
2017
|
issue 54
143-153
PL
Celem niniejszego opracowania jest ukazanie wielopłaszczyznowości symboliki szat liturgicznych ubieranych przez kapłana do sprawowania mszy świętej. Analizowana jest symbolika poszczególnych elementów stroju liturgicznego kapłana celebrującego mszę świętą w tzw. nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego, ponieważ w rycie tym ze względu na większą ilość nakładanych elementów stroju liturgicznego zawarta jest bogatsza symbolika. Okazuje się, że symbolika poszczególnych szat liturgicznych ma wspólne podłoże znaczeniowe. Można zauważyć dwie główne płaszczyzny symboliki szat mszalnych. Pierwsza odnosi się do moralnego aspektu ludzkiego życia, gdyż wskazuje istotne charakterystyki celebransa Eucharystii. Druga zaś ma charakter chrystologiczny, ponieważ ukazuje kapłana jako „drugiego Chrystusa”, a więc tego, kto uobecnia Ofiarę Jezusa.
EN
The main purpose of this paper is finding the answer to the question of how the priest who celebrates the Holy Mass is noticed according to symbolism of liturgical vestments which he wears. The method used in these researches is analysis of liturgical vestments symbolism which is ascribed to a particular garment. Thanks to finding the meaning of liturgical vestments it is possible to point out the common symbolism. These researches rely on garments which are used during the Tridentine Mass because in this kind of liturgy there are more vestments so there is richer symbolism. On the basis of analysis it can be claimed that there are two main directions. The first one is moral direction, the second one is Christology direction.
10
Publication available in full text mode
Content available

Fragmenty dwóch tkanin z depozytu Muzeum Narodowego w Warszawie znalezionych w kolegiacie w Kruszwicy w 1960 roku

45%
Cybulska M., Orlińska-Mianowska E.
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
|
2016
|
vol. 54
PL
Zarys treści: Autorki omawiają dwa zabytki znalezione w trakcie badań archeologicznych w Kruszwicy. Według niej jeden z nich to fragment stuły, a drugi to cingulum.Abstract: The author writes about two monuments discovered in the course of archaeological excavations in Kruszwica and claims that one is a fragment of a stole, while the other – a cingulum.
EN
This study concerns two objects discovered in 1960 in the course of excavations conducted in the collegiate church of St. Peter and St. Paul in Kruszwica. The findings in question involve embroidery in silk and metal threads on plain and incised satinum. One of the pieces of embroidery shows the figures of bishops, and the other – Latin inscriptions. An analysis of the weaving and embroidery material and techniques as well as a comparative analysis of similar objects from the same period made it possible to formulate a hypothesis about their origin and significance: the first is a fragment of a stole, and the second is a cingulum.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.