Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  sztuka krytyczna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Najczęstszym sposobem obrazowania niepełnosprawności w światowym kinie jest niemalże natychmiastowa ucieczka do tego, co nazywamy „realizmem psychologicznym”. Takie próby przekazania widzom wewnętrznych i głębokich wizji ludzkiej egzystencji w znacznym stopniu dokonują zaciemnienia samej niepełnosprawności. Choć w znacznym stopniu dominująca „kultura arcyżycia”, którą widać w W stronę morza czy Sesjach, ma swoich krytyków, takich których filozofię możemy wykorzystać do proklamowania kontrdyskursu. Takim dyskursem jest, być może przez przypadek, ten który został wdrożony w Przypadku Pekosińskiego Grzegorza Królikiewicza. Historia nie- pełnosprawnego starszego mężczyzny, który gra samego siebie w każdej scenie filmu, ma wszystkie powody, by zawiesić zwykłe działania artystyczne mające sportretować niepełnosprawnych ludzi jako prowadzących kolorowe i bezgraniczne życie wewnętrzne.
EN
The article provides an interpretation of Leszek Przyjemski’s art in relation to the category of madness and the figure of a madman. The author indicates the link between Przyjemski’s work and madness/insaneness/mental disorder – themes broadly undertaken and portrayed by the Polish culture of the 1970s. By extracting this specific aspect of Przyjemski’s art, the author is able to present the artist’s activity as separate from the mainstream conceptual art and, what is more, to highlight the distinctive position of the artistic activity by Przyjemski and AnastazyWiśniewski (both co-authors of the Gallery Tak) within the political reality of the 1970s. In particular, the author focuses on the interpretation of hysterics – an issue investigated by the artist and depicted by him as a reaction to the neurotic reality created by the official propaganda on the one hand, and on the other, as an outcome of repression resulting from the supervisory nature of the contemporary authority. Furthermore, the article tackles the relation between Przyjemski’s art and the critical art of the 1990s.
PL
W artykule przedstawiona została interpretacja sztuki Leszka Przyjemskiego w kontekście kategorii szaleństwa i figury szaleńca. Autor wskazuje na związek działań Przyjemskiego z przypadającym na lata siedemdziesiąte. zainteresowaniem polskiej kultury szeroko ujętym tematem szaleństwa / obłąkania / choroby psychicznej. Wyodrębnienie tego aspektu sztuki Przyjemskiego pozwala na ukazanie jego działalności jako odrębnej od głównego nurtu sztuki konceptualnej. Ponadto uwaga zostaje zwrócona na kwestię odmiennego usytuowania działań Przyjemskiego i Anastazego Wiśniewskiego (współtwórców Galerii Tak) w politycznej rzeczywistości lat siedemdziesiątych. Autor koncentruje się zwłaszcza na interpretacji podejmowanego przez artystę wątku histerii, która przedstawiona zostaje jako reakcja na neurotyczną rzeczywistość kreowaną przez oficjalną propagandę oraz efekt represji wytworzonej przez nadzorczy charakter ówczesnej władzy. Ponadto, w artykule podjęta została kwestia relacji sztuki Przyjemskiego i sztuki krytycznej lat dziewięćdziesiątych.
3
Publication available in full text mode
Content available

Galeria Wyspa (1990–2002)

80%
EN
The article begins with elements of the idealistic philosophy of participation. The introduction includes both Plato’s thought regarding the possibility of participating in the world of ideas and the concepts of being (including the Absolute Being), acting and existence of Saint Thomas Aquinas. Finally, the notion of religious faith in participating in God’s truth and love is discussed. The examples of works by Janusz Orbitowski, Grzegorz Sztabiński, Mirosław Bałka, Sebastian Wywiórski and Zbigniew Libera are described then as contemporary artistic attempts to participate in the metaphysical reality. The participation not only occurs thanks to the very metaphysical nature of art, but it is also the content and theme of works. Artists address the issues of being, essence, act, ideal pattern, the idea of writing, eternity, love relationship as participation in the idea of the Good. The poetic use of symbols and paradoxes also serves to relate to metaphysics. It is precisely poetics that is ultimately indicated as a way of participating in the metaphysical reality clearly present in contemporary visual arts.
PL
Tekst rozpoczyna wprowadzenie w idealistyczną filozofię partycypacji. Zawiera ono przypomnienie o myśli Platona dotyczącej możliwości uczestniczenia w świecie idei, o koncepcjach bytu (w tym Bytu Absolutnego), aktu i egzystencji w filozofii Św. Tomasza z Akwinu oraz o religijnej wierze w uczestniczenie w prawdzie i miłości Boga. Opisane dalej przykłady dzieł Janusza Orbitowskiego, Grzegorza Sztabińskiego, Mirosława Bałki, Sebastiana Wywiórskiego * i Zbigniewa Libery zinterpretowane zostają jako współczesne próby artystycznego uczestniczenia w rzeczywistości metafizycznej. Dzieje się to przez samą metafizyczność sztuki oraz przez podejmowanie w treści i formie dzieł zagadnień bytu, esencji, akt, idealnego wzoru, idei pisma, wieczności, relacji miłosnej jako uczestniczenia w idei Dobra. Relacji z metafizyką służy także poetyckie wykorzystanie symbolu i paradoksu. Właśnie poetyckość zostaje ostatecznie wskazana jako sposób partycypowania w rzeczywistości metafizycznej wyraźnie obecny we współczesnych sztukach wizualnych.
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie działalności artystycznej Katarzyny Kozyry w kontekście jej pozycji w polu sztuki, a także przeanalizowanie jej relacji z widzem w oparciu o łańcuch komunikacji artystycznej na przykładzie rzeźby Studium aktu z 1991 roku. Katarzyna Kozyra to jedna z czołowych polskich artystek nurtu sztuki krytycznej. Porusza tematy uznawane za społeczne tabu, otwarcie mówi o śmierci, chorobie, kruchości ciała czy stereotypach kobiecego ciała funkcjonujących w sferze publicznej. Dlatego jej działania bywają postrzegane jako kontrowersyjne. Zgodnie z terminologią Pierre’a Bourdieu Kozyra tworzy sztukę krytyczną, przez co należy do pola ograniczonej produkcji kulturalnej. Jak sama przyznaje, niektóre instytucje sakralizacji kulturalnej jej nie uznają, a niektóre, jak krytycy sztuki i galerie, traktują ją jako uznanego twórcę i umiejscawiają ją w polu kultury prawomocnej. Do jej świata społecznego należą również sponsorzy, właściciele galerii, inni znajomi artyści oraz oczywiście odbiorcy. To ci ostatni stanowią niezbędny element w komunikacie artystycznym, potwierdzający społeczną wartość dzieła. Aby sprawdzić sposób rozumienia i interpretacji sztuki współczesnej, w marcu 2021 roku zrealizowano badania recepcji dzieł na wystawie Rzeźba w poszukiwaniu miejsca w warszawskiej Galerii Zachęta. Respondentów poproszono o obejrzenie m.in. pracy Katarzyny Kozyry Studium aktu z 1991 roku. W wyniku rozmów z odbiorcami oraz przeprowadzonych testów powstał obraz potocznego rozumienia dzieła. Aby skonfrontować odbiór uczestników oraz sprawdzić skuteczność komunikatu artystycznego, przeprowadzono również wywiad swobodny z artystką, która przedstawiła interpretację odautorską studium. Wypowiedzi artystki nagrane podczas wywiadu stały się materiałem badawczym cytowanym w niniejszym artykule. Konfrontacja intencji autorki z komentarzem widzów pozwoliła zbadać pełen łańcuch komunikacji artystycznej (artysta – dzieło – odbiorca). Analiza wykazała spójność komunikatu oraz możliwość odczytywania intencji emocjonalnych artystki. Chociaż interpretacje nie pokrywały się wiernie z jej zamysłem, to liczne koncepcje i interpretacje dodatkowo wzbogaciły sens pracy i zostały w pełni zaakceptowane przez autorkę. Rozmowa stała się również przyczynkiem do refleksji nad miejscem artystki w polu sztuki, jej relacjami z innymi twórcami, instytucjami mediatyzującymi i organizacjami dotującymi projekty. Okazało się, że artystka, choć w pewnych kręgach ceniona i rozpoznawalna, wyraźnie zdominowana jest przez pole polityczne, co ostatecznie wpływa na jej funkcjonowanie w polu sztuki. Powyższe wyniki mogą być inspiracją do przeprowadzenia dalszych badań na temat działalności twórczej innych artystek, które być może mierzą się z zupełnie innymi problemami i tworzą odmienne układy w obrębie pola sztuki.
EN
The purpose of the paper is to present the artistic accomplishments of Katarzyna Kozyra as a representative of critical art in the context of her position in the art field. The analysis was expanded to her relationship with the audience, based on a chain of artistic communication exemplified by the Nude Study sculpture of 1991. In March 2021, a study on the reception of modern artworks was carried out in the Zachęta Gallery in Warsaw. The respondents were asked to view and to interpret, among others, the Nude Study by Katarzyna Kozyra of 1991. To confront the general understanding of the work and to verify the efficiency of artistic communication, a free-form interview with the artist was also carried out, where she presented her own interpretation of the study. The artist’s responses and opinions of the audience became the research material quoted here. The analysis disclosed consistency of the message and even though the answers did not overlap closely with the artist’s intention, they were fully accepted by her. The interview also offered an impetus for reflecting on the position of the artist in the art field and her relationship with the agents in the field. It turns out that the artist is clearly dominated by the political field which affects her functioning in the art field. The results above may offer an inspiration for further research on the creative activities of other artists, who may struggle with completely different problems and create different layouts in the art field.1
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.