Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  teoria naukowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Pedagogika pracy jest subdyscypliną pedagogiczną podejmującą zagadnienia wychowania do wykonywania pracy w trakcie całego życia człowieka. Zachodzące współcześnie przemiany społeczno – gospodarcze sprawiają, że zakres problemów podejmowanych na jej gruncie systematycznie się poszerza, czego szczególna kulminacja miała miejsce po wprowadzeniu w Polsce gospodarki rynkowej. Pedagogika pracy jest subdyscypliną pogranicza nauk, co sprawia, że jest mocno powiązana z wieloma innymi dyscyplinami nauki, co utrudnia określenie jej odrębności. Pomimo to jednak, można dostrzec w niej cechy subdyscypliny naukowej. Szereg obszarów problemowych wyodrębnionych w jej ramach jest ważnych dla pedagogiki i nauk społecznych. Są one systematycznie badane przez pedagogów pracy. W pedagogice pracy wykorzystywane są teorie naukowe powstałe na gruncie innych nauk społecznych, a także zostały wypracowane własne koncepcje teoretyczne wyjaśniające problemy zarysowane w triadzie tematycznej: człowiek – wychowanie – praca. Ważnym zadaniem pedagogiki pracy jest upowszechnianie jej dorobku teoretycznego na gruncie innych subdyscyplin pedagogicznych a także innych nauk.
EN
The author in the article poses questions regarding pedagogy as a research discipline turned towards the construction of theory – theoretical knowledge explaining the processes of upbringing. She emphasizes the fact that from the theoretical-cognitive perspective, cognitive practice and expectations of the exploratory value of statements formulated by the theory refer to the possibility of theoretical generalization and classification of the social world. Also they offer translation of theoretical theses into the ground of empirical cognition in order to verify them, as well as to explain phenomena through the identification of causal mechanisms and revealed processes. The exploratory capacity of a theory is determined by recognizing the size of the scope of reality to which the theory applies. Making pedagogy equal to other social sciences, it is impossible not to emphasize the additional value and peculiarity of theory construction in pedagogy, namely: the research theory constructed on the ground of pedagogy is not limited to the description and explanation of phenomena and processes, but it is directed towards anticipation of events, influence on their course and their usefulness for practice.
PL
Autorka w podjętej w artykule narracji stawia pytania na temat pedagogiki jako dyscypliny naukowej zwróconej ku budowaniu teorii - wiedzy teoretycznej wyjaśniającej procesy wychowania. Akcentuje fakt, że z teoriopoznawczej perspektywy, praktyka poznawcza i oczekiwania wobec walorów eksplanacyjnych twierdzeń formułowanych przez teorię odwołują się do możliwości teoretycznego uogólnienia i klasyfikowania świata społecznego, czy też przekładania tez teoretycznych na grunt poznania empirycznego w celu ich weryfikacji, jak również wyjaśniania zjawisk poprzez identyfikację mechanizmów przyczynowych i ujawnianych procesów. Zdolność eksplanacyjną teorii określa  się przez rozpoznanie wielkości zakresu rzeczywistości do którego teoria ma zastosowanie. Czyniąc pedagogikę równorzędną innym naukom społecznym niepodobna nie zaakcentować dodatkowej wartości i osobliwości budowania teorii w pedagogice, a mianowicie: teoria naukowa budowana na gruncie pedagogiki nie ogranicza się do opisu i eksplantacji zjawisk i procesów lecz zwrócona jest ku antycypacji zdarzeń, wypływu na ich przebieg oraz użyteczność dla praktyki.
EN
The text presented is devoted to discourse on basic concepts in epistemology and the methodology of the science: theory, scientific theory, logical structure of theory, as well as selected taxonomies of theory, characteristics of positivistic (objectivist) and interpretative (constructivist) theories in social sciences. The analysis ends with selected examples of pedagogical theories.
PL
Przedstawiony tekst poświęcony jest dyskursowi na temat podstawowych pojęć w epistemologii i metodologii nauk, jakimi są: teoria, teoria naukowa, logiczna struktura teorii, a także wybrane taksonomie teorii, charakterystyka teorii pozytywistycznych (obiektywistycznych) oraz interpretacyjnych (konstruktywistycznych) w naukach społecznych. Analizę kończą wybrane przykłady teorii pedagogicznych.
PL
Autor w artykule pt. „Problemy teorii naukowego poznania przyrody w świetle idei zrównoważonego rozwoju”, podjął rozważania nad problematyką w zakresie obowiązujących w nauce teorii naukowego poznania przyrody i ich roli w budowaniu podstaw naukowych idei zrównoważonego rozwoju. Jako punkt wyjścia w swoich rozważaniach oparł na zasadzie brzytwy Ockhama, która po raz pierwszy została sformułowana przez angielskiego średniowiecznego teologa Williama Ockhama. Zasada ta w swojej strukturze, nie tylko definiowała potrzebę zmniejszenia opisywanych bytów w postaci praw przyrody, ale również sugerowała, możliwość łączenia tych praw, lub scalania w tzw. prawa uniwersalne. Inną niezwykle ważną zasadą, która została poruszona w artykule jest zasada testowalności. Powszechnie przyjętą regułą, określającą granice nauki jest wspomniana zasada testowalności teorii naukowych przez empirię. Idea zrównoważonego rozwoju w swojej istocie, stała się pewną teorią naukową, odnoszącą się do zdefiniowanego, a priori przyszłego obrazu środowiska przyrodniczego. Idea ta, obudowana została wieloma „teoriami naukowymi”, które z punktu widzenia celu, jaki mają spełniać są jednak z góry sprzeczne z empirią, dlatego też nie mogą służyć, jako wiarygodny materiał naukowy.W wyjaśnianiu problemów teorii naukowego poznania przyrody w świetle idei zrównoważonego rozwoju autor posłużył się zasadą uniformitarianizmu, bardziej znaną pod hasłem aktualizmu geologicznego, która stała się prawdopodobnie jedną z podstaw w interpretacji idei zrównoważonego rozwoju. Tworzenie podstaw naukowych dla idei zrównoważonego rozwoju, oparło się więc częściowo na predykcji, czyli przewidywaniu przyszłego stanu środowiska przyrodniczego, wnioskując na podstawie znajomości jego obecnego stanu i rządzących jego przekształceniami praw. Rozwiązanie to z naukowego punktu widzenia, okazuje się jednak również w pewnym sensie ułomne i w wielu przypadkach po prostu się nie sprawdza. Ułomność tego rozwiązania polega po prostu na tym, że nie zawsze, można przewidzieć przyszłe zmiany środowiska przyrodniczego. Tak jak z tych samych przyczyn, nie można dzisiaj również przewidzieć dalszego przebiegu ewolucji na Ziemi. Ilość procesów, systemów i nieprzewidywalnych interakcji środowiskowych, daje nam raczej dość iluzoryczne wrażenie w zakresie budowania teorii naukowych, tym razem testowanych w oparciu o retrodykcję, czy inaczej postdykcję.Nie ma, możliwości dalszego rozwijania idei zrównoważonego rozwoju, bez prowadzenia równoległych badań naukowych w zakresie poznawania praw jakimi rządzi się środowisko. Badania te muszą mieć, nie tylko charakter badań holistycznych, tak aby spełniać potrzeby idei zrównoważonego rozwoju, ale również powinny opierać się na podstawowych zasadach nauki, tzn. empirii oraz „brzytwie Ockhama”. Nie zastosowanie się do tych wymogów spowoduje, że idee zrównoważonego rozwoju, pozostaną jedynie w sferze społeczno-politycznych dywagacji, stanowiąc w najlepszym przypadku, wygodne narzędzie wykorzystywane wyłącznie przez polityków.
Roczniki Filozoficzne
|
2012
|
vol. 60
|
issue 4
147-180
EN
The paper is divided in several parts, entitled as follows: introduction; the standard view, its characteristic; constructive challenge of the received standpoint; attempted resolutions of the prob- lem of comparability; how do work visual perceptions in scientific observations? meaning variance of scientific terms; an attempt to construe the ground for comparability — concluding remarks.
EN
The article presents the analysis fraternity in Orthodox Church in Poland, Ukrainian and Belarusian. Author, speak about genesis orthodox fraternity in Polish–Lithuanian Commonwealth. The analysis is based on text Polish, Ukrainian, Russian historians. In this text author defined “fraternity”, “bratchyna”, “Christians love”, “honey fraternity” and “orthodox fraternity”. He speak about creation fraternity in orthodox Church on the model of the Roman Church.
PL
W artykule przeanalizowano dyskusję naukową trwającą od połowy XIX w. do chwili obecnej, dotyczącą powstania bractw cerkiewnych. Autor omówił teorie wyjaśniające genezę bractw cerkiewnych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Artykuł odpowiada na pytanie dotyczące pojawienia się pierwszych bractw na terenie metropolii kijowskiej. Analizę teorii naukowych poparto literaturą ukraińskich, rosyjskich i polskich historyków Cerkwi prawosławnej. W artykule opracowano i zdefiniowano teorie: miłości chrześcijańskiej, bratczyn, bractw miodowych, cechów zachodnioeuropejskich oraz powstanie bractw na wzór podobnych organizacji w Kościele rzymskokatolickim. Dodatkowo autor zdefiniował i wyjaśnił termin „bractwo cerkiewne”.
7
Publication available in full text mode
Content available

Udawane filozofowanie

51%
PL
Recenzja książki: Wojciech Grygiel, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, s. 412.
EN
Review of: Wojciech Grygiel, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, s. 412.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.