Search results

1

Kontekst kulturowy – balast dla oryginału czy szansa dla przekładu?

100%

Majkiewicz A.

Między Oryginałem a Przekładem

|

2015

|

vol. 28

27-42

EN

Miďż˝dzy Oryginaďż˝em a Przekďż˝adem 2015, nr 28: Obcoďż˝ďż˝ kulturowa w przekďż˝adzie Przedmowa Między Oryginałem a Przekładem 2015, nr 28: Obcość kulturowa w przekładzie rok 2015, vol. 28; str. 7-8 DOI: 10.12797/MOaP.21.2015.28.01 [Chcę kupić] [Chcę kupić] [ Do góry ] Reinhold Utri The translator and his/her language/culture Tłumacz i jego język/kultura Między Oryginałem a Przekładem 2015, nr 28: Obcość kulturowa w przekładzie rok 2015, vol. 28; str. 9-25 DOI: 10.12797/MOaP.21.2015.28.02 Keywords: translator, language, culture, anthropocentric attitude toward language and culture, culture problems Słowa kluczowe: tłumacz, język, kultura, antropocentryczne podejście do języka i kultury, problem kulturowy The definition of culture is as difficult as the definition of language. From the perspective of the anthropocentric theory of human languages one sees these two concepts in a different light. We have to analyze culture because sometimes the interpreter finds out that linguistic problems are cultural problems. To be aware of the cultural background of a speaker (to translate) is as important as the awareness of one’s own culture. Adorno, T.W. (1990), „Prolog do telewizji”, w: idem, Sztuka i sztuki. Wybór esejów, tłum. K. Krzemień-Ojak, PIW, Warszawa, s. 58-66. Balcerzan, E. (2009), Tłumaczenie jako „wojna światów”. W kręgu translatologii i komparatystyki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.| Berman, A. (2009), „Przekład jako doświadczenie obcego”, w: Bukowski, P., Heydel, M. (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 247-264.| Dąbrowska, E. (2001), „Sztuka porozumiewania się w literackiej konwersacji intertekstualnej”, w: Witosz, B. (red.), Stylistyka a pragmatyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 152-162. Die weltweiten Übersetzungen von Elfriede Jelineks Werken samt Aufführungsdokumentation (Stand: Dezember 2012), [on-line] http://ejfz.univie.ac.at/fileadmin/user_upload/proj_ejfz/PDF-Downloads/Werke_HP_12.12.pdf – 30.09.2013. Eco, U. (1996), „Nadinterpretowanie tekstów”, w: Collini, S. (red.), Interpretacja i nadinterpretacja, tłum. T. Bieroń, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 45-65. Goebbels, J. (1939), Michael. Ein deutsches Schicksal in Tagebuchblättern, Franz Eher Verlag, München (wyd. 14.). Krajewski, M. (2005), Kultury kultury popularnej, Wydawnictwo Uniwersytetu UAM, Poznań. Lieber Onkel Bill, [on-line] http://www.steffi-line.de/archiv_text/nost_serie/f_bill.htm – 30.09.213. Lotman, J. (2000), Semisfera. Kul’tura i vztyv vnutri mysljščich mirov. Stat’i Issledovanija. Zametki, Iskusstvo – SPb, Sankt-Petersburg. Majkiewicz, A. (2005), „Wytwory kultury popularnej jako materiał literacki i możliwości jego przekładu (na przykładzie «wir sind lockvögel baby!» Elfriede Jelinek)”, w: Fast, P. (red.), Kultura popularna a przekład, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice, s. 103-122. Majkiewicz, A. (2008a), Intertekstualność – implikacje dla teorii przekładu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Majkiewicz, A. (2008b), „Granice obcości i przekładu”, w: Fast, P., Janikowski, P. (red.), Olszta, A. (współpr.), Odmienność kulturowa w przekładzie, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice–Częstochowa, s. 37-51. Martuszewska, A. (1992), Powieść i prawdopodobieństwo, Universitas, Kraków. Skibińska, E. (2008), Kuchnia tłumacza. Studia o polsko-francuskich relacjach przekładowych, Universitas, Kraków. Stebakow, A. (2013), „Odwołania do rzeczywistości pozajęzykowej. Omon Ra Wiktora Pielewina w serii przekładowej”, w: Kasperska, I., Żuchełkowska, A. (red.), Przekład jako akt komunikacji międzykulturowej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 247-264. Storey, J. (2003), Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, tłum. J. Barański, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. Strinati, D. (1998), Wprowadzenie do kultury popularnej, tłum. W.J. Burszta, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań. Tene, A.N. (2004), (Bi)kulturelle Texte und ihre Übersetzung. Romane afrikanischer Schriftsteller in französischer Sprache und die Problematik ihrer Übersetzung ins Deutsche, Königshausen & Neumann, Würzburg. Tokarz, B. (1998), Wzorzec, podobieństwo, przypominanie, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice. Tokarz, B. (2006), „Przekład w dialogu międzykulturowym”, w: Fast, P., Janikowski, P. (red.), Dialog czy nieporozumienie? (z zagadnień krytyki przekładu), Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice–Warszawa–Częstochowa, s. 7-19. Urbanek, D. (2010), „Translatoryczna myśl postmodernistyczna: intertekstualny model przekładu”, Lingwistyka Stosowana, 2, s. 195-201. [Chcę kupić] [Chcę kupić] [ Do góry ] Anna Majkiewicz Kontekst kulturowy – balast dla oryginału czy szansa dla przekładu? Między Oryginałem a Przekładem 2015, nr 28: Obcość kulturowa w przekładzie rok 2015, vol. 28; str. 27-42 DOI: 10.12797/MOaP.21.2015.28.03 Keywords: intertextuality, cultural competence, texts of culture, foreignise results, “the third culture” Słowa kluczowe: intertekstualność, kompetencja intertekstualna, teksty kultury, strategie wyobcowania (egzotyzacji), „trzecia kultura” w przekładzie The author of this article introduces the distinction between the cultural competence and the intertexuality competence. The remarks are based on the second novel by the Austrian Nobel Prize laureate Elfriede Jelinek entitled Michael. Ein Jugendbuch für die Infantilgesellschaft from 1972. The texts of culture alluded to in this book (American and German TV series, celebrities, etc.) are utilized to question the myths presented by mass media. The author comes to the conclusion that the need to foreignise results from the necessity to confront the final recipients with the cultural difference that the primary reader is confronted with.

2

The semantics of animal burial sites in the context of human cemeteries. A comparative analysis of macro-signs

72%

Sobstyl K.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2020

|

vol. 32

EN

The contemporary practice of creating official animal burial sites exhibits certain analogies with cemeteries, which function not only as burial sites for humans but also as complex symbols of remembering the dead. Both are macro-signs, manifested through verbal and non-verbal codes. Human cemeteries are characterised by greater symbolic complexity and diversity, deriving from centuries-old cultural and religious traditions. The linguistic and non-linguistic actions performed with respect to cemeteries, in the broadly understood situational context, are closely related to the sphere of sacrum, represented by the symbol of the cross. Although pet cemeteries are identical to human cemeteries in terms of certain code elements (including headstone inscriptions, photographs, and figural sculptures), such cemeteries are less complex and relate chiefly to the sphere of profanum, represented by symbols of the widespread myth of the Rainbow Bridge. However, the common denominator of both macro-signs are the linguistic and non-linguistic actions that are inspired by the feelings of sadness, love, and gratitude.

PL

Obserwowane współcześnie zjawisko powstawania oficjalnych grzebowisk dla zwierząt opiera się w określonych aspektach na analogiach do cmentarzy, traktowanych nie tylko jako miejsce pochówku ludzi, lecz także jako złożony symbol pamięci o nich. Oba typy miejsc należy traktować jako makroznaki reprezentowane przez kod werbalny i niewerbalny. Cmentarze dla ludzi charakteryzuje większa złożoność i różnorodność symboliki, opartej na wielowiekowej tradycji zarówno w ujęciu kulturowym, jak i religijnym. Działania językowe i pozajęzykowe, dokonywane w szeroko rozumianej ramie sytuacyjnej, są ściśle związane ze sferą sacrum, reprezentowaną przez symbol krzyża. W wypadku cmentarzy dla zwierząt, mimo że charakteryzują je tożsame elementy kodów (np. inskrypcje nagrobne, fotografie, rzeźby figuralne), to jednak ich realizacja przybiera mniej złożoną formę i opiera się głównie na sferze profanum reprezentowanej przez symbole związane ze współcześnie rozpowszechnionym mitem o tęczowym moście. Cechą wspólną dla obu makroznaków są działania językowe i pozajęzykowe motywowane przez uczucia tęsknoty, miłości i wdzięczności.

3

Między tekstami. Interferencje sztuk jako przykład relacji intertekstualnej

72%

Palion-Musioł A.

Świat i Słowo

|

2023

|

vol. 41

|

issue 2

179-195

EN

The article focuses on intertextual relationships observed between literature and painting. The visual and linguistic systems comprising these art forms belong to different semiotic codes, which materialise through secondary modelling systems. The modelling systems, in turn, consist of relational signs and are governed by rules allowing for alternative modes of combination. The relational signs are ontologically discrete and, as a result, have a greater connotative than denotative potential. The rules of combination are restricted by literary genres, composition, and a painting perspective that constitute the macrostructure of a text. The aim of the article is to present how languages and visual signs express the same mental operations and establish an intertextual dialogue in a literary and visual text. The premise of the study is the assumption that a word and a picture are equivalent and translatable. Therefore, the grounds for their description should be the composition of signs and its relationship with other texts of culture, not the form that constitutes them

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Między Oryginałem a Przekładem

1 Świat i Słowo

1 Majkiewicz A.

1 Palion-Musioł A.

1 Sobstyl K.

1 2023

1 2020

1 2015

Kontekst kulturowy – balast dla oryginału czy szansa dla przekładu?

The semantics of animal burial sites in the context of human cemeteries. A comparative analysis of macro-signs

Między tekstami. Interferencje sztuk jako przykład relacji intertekstualnej