Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  the Belarusian language
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Homonimia w języku polskim i języku białoruskim

100%
Kaleta R.
Acta Polono-Ruthenica
|
2013
|
vol. Tom 1 Nr XVIII
185-195
EN
The paper is a review of homonymy (in a broad sense of the term) in two Slavic languages: Polish and Belarusian. Different types of homonyms were described and compared. At the beginningof the article one can find many different Polish and Belarusian definitions of homonymy. The examples of homonyms were taken from dictionaries, books and films. The analysis showsthat homonyms in two Slavic languages are very similar but very strong difference one can find inaccent.
2
Publication available in full text mode
Content available

Медыятекст як каталізатар моуных тендэнцый і заканамернасцей

99%
Ìǔčankaǔ V. Ì.
Stylistyka
|
2015
|
vol. 24
347-355
EN
The article investigates the functioning of the Belarusian language in Belarus media, defines the role of language in the formation of a media trend in the situation of bilingualism, and shows the effect of information technology on journalism.
3
Publication available in full text mode
Content available

Традыцыйныя формы звароту да субяседніка ў беларускай мове

86%
Kaptsiuh I.
Adeptus
|
2014
|
issue 4
EN
Traditional forms of addressing an interlocutor in the Belarusian languageThe article examines the traditional forms of addressing an interlocutor in the Belarusian language. It focuses on the use of anthroponyms when addressing someone, the use of phrases with suffixes of subjective evaluation and the use of vocative and clipped noun forms functioning when addressing an interlocutor. The conclusion put forward is that there is a national specificity in the use of this form of addressing an interlocutor in the Belarusian language. Tradycyjne formy zwracania się do interlokutora w języku białoruskimW artykule analizowane są tradycyjne formy zwracania się do interlokutora w języku białoruskim. Artykuł skupia się na używanych w tej funkcji antroponimach, wyrażeniach z przyrostkami oceny subiektywnej, krótkich formach i wołaczu rzeczowników. Z analizy wynika, że istnieje pewna specyfika narodowa posługiwania się tymi formami zwracania się do rozmówcy w języku białoruskim.
4
Publication available in full text mode
Content available

Традыцыйныя формы звароту да субяседніка ў беларускай мове

86%
Kaptsiuh I.
Adeptus
|
2014
|
issue 4
52-64
EN
The article examines the traditional forms of addressing an interlocutor in the Belarusian language. It focuses on the use of anthroponyms when addressing someone, the use of phrases with suffixes of subjective evaluation and the use of vocative and clipped noun forms functioning when addressing an interlocutor. The conclusion put forward is that there is a national specificity in the use of this form of addressing an interlocutor in the Belarusian language.
PL
W artykule analizowane są tradycyjne formy zwracania się do interlokutora w języku białoruskim. Artykuł skupia się na używanych w tej funkcji antroponimach, wyrażeniach z przyrostkami oceny subiektywnej, krótkich formach i wołaczu rzeczowników. Z analizy wynika, że istnieje pewna specyfika narodowa posługiwania się tymi formami zwracania się do rozmówcy w języku białoruskim.
5
Publication available in full text mode
Content available

Жанр мiнiяцюры ў творчасцi Янкi Брыля: ад “Жменi сонечных промняў” да “Парастка”

58%
Альштынюк А.
Białorutenistyka Białostocka
|
2016
|
vol. 8
PL
W artykule mówi się o ewolucji gatunkowej i tematycznej krótkich utworów prozatorskich znanego pisarza białoruskiego Janki Bryla (1917–2006), nazywanych w terminologii białoruskiej „miniaturami lirycznymi”, które uprawiał w ostatnich czterdziestu latach życia. J. Bryl rozpoczyna od ulotnych zapisów swoich obserwacji i przemyśleń dotyczących życia codziennego i stopniowo zagłębia się w problematykę ogólnoludzką – losu, twórczości, przemijania, śmierci, przeznaczenia. W artykule podkreślono znaczenie i wpływ osobistych przeżyć Bryla na kształtowanie się jego pisarskiej osobowości oraz na sposoby ich wykorzystania w tego rodzaju prozie.
EN
The article discusses the genre and thematic evolution of short pieces of prose written by the famous Belarusian writer Yanka Bryl (1917–2006). They are known in the Belarusian terminology as “lyrical miniatures” and they were written in the last forty years of his life. Bryl begins with elusive records of his observations and thoughts about everyday life and gradually goes into general human issues, such as fate, creativity, passing of time, death, destiny. The article emphasizes the importance and influence of Bryl’s personal experience on his formation as a writer and on the way the experience is used in this genre of prose.
6
Publication available in full text mode
Content available

Шляхі фарміравання нацыянальнай ідэі ў беларускай літаратуры ХІХ стагоддзя

58%
Васілюк І.
Białorutenistyka Białostocka
|
2014
|
vol. 6
RU
Iаанна Васiлюк - Беласток
PL
Artykuł jest poświęcony kształtowaniu się idei narodowej w okresie formowania nowej literatury białoruskiej (XIX w.). Konsolidacja etniczno-kulturalna ludu białoruskiego, kształtowanie się zrębów nacji białoruskiej, charakteryzujące się powrotem do historycznych korzeni narodowych, kultury i języka ojczystego przebiegało w trudnych warunkach społecznych i politycznych. Przywrócenie pamięci historycznej i duchowej spuścizny narodu białoruskiego było wyraźnym impulsem dla pisarzy, a ich twórczość z kolei kształtowała ideę narodową, świadome dążenie do „stania się narodem”. Poszerzone o dotychczas jakby „niczyje” teksty badania literaturoznawcze otwierały nowe możliwości wyznaczania kierunku kształtowania się idei narodowej.
EN
The article is devoted to the forming process of national idea in Belarusian literature (20th century). Ethnic-cultural consolidation of Belarusian people, shaping of Belarusian nation proceeded in rough conditions. The restoration of historical memory and spiritual heritage of the Belarusian nation was a clear impulse to writers whose literary works shaped national idea, conscious striving for becoming a nation. Literary studies extended by so called nobody’s texts opened new possibilities to set new directions in the field of national idea.
7
Publication available in full text mode
Content available

Беларус, беларускi: гісторыя найменняў айчыны і суайчыннікаў

58%
Rudenka A.
Studia Białorutenistyczne
|
2023
|
vol. 17
259-275
PL
Badania opierają się na dwóch koncepcjach: 1) stabilna nazwa etniczna (etnonim) świadczy o silnej tożsamości etnicznej ludu, a zmiany w tej nazwie wskazują na zmiany w samoświadomości grupy. 2) Nazwa języka, którym posługuje się etos (lingwonim), podobnie jak etnonim, ma duże znaczenie dla tożsamości etnicznej, a stabilny lingwonim i jego ukształtowanie są ważniejsze jest dla mentalności ludzi niż zmiany wewnątrzjęzykowe. Celem artykułu jest ukazanie etapów powstawania nazwy Białorusinów i języka białoruskiego. Celu tego nie da się zrealizować bez odniesienia się do kształtowania tożsamości etnicznej Białorusinów. W artykule przyjęto podejście diachroniczne, więc podany został niezbędny kontekst historyczno-geograficzny i językowy. W opracowaniu zastosowano metody pracy z tekstem: zarówno z literaturą naukową, jak i z oryginalnymi tekstami z zakresu problematyki. Informacje z tych dwóch typów źródeł służą do pokazania etapów kształtowania się białoruskich etnonimów i lingwonimów. Syntezy i ostatecznej interpretacji dokonano także w perspektywie ekstralingwistycznej (przede wszystkim historycznej). Zastanawiano się także nad kształtowaniem się poszczególnych nazw ojczyzny. W wyniku przeprowadzonych badań autorka przychodzi do przekonania, że na początku XX w. Białorusini mieli już ukształtowane nazwy ojczyzny, etosu oraz języka, oznacza to, że od ponad stu lat uważają się za osobny naród.
BE
У аснове даследавання ляжаць дзве ідэі: 1) устойлівая этнічная назва (этнонім) сведчыць аб моцнай этнаідэнтычнасці народу, а змены гэтай назвы – аб зменах у яго этнічнай самасвядомасці; 2) назва мовы, на якой размаўляе этнас (лінгвонім), як і этнонім, мае вялікае значэнне для этнічнай самасвядомасці, а ўстойлівы лінгвонім і яго фарміраванне больш важныя для менталітэту народа, чым унутрымоўныя змены. Мэта артыкула – прасачыць утварэнне назваў беларускага этнасу і беларускай мовы. Паколькі выкарыстоўваецца дыяхранічны падыход, даецца неабходны гісторыкагеаграфічны і лінгвістычны кантэкст. У даследаванні прымяняюцца метады работы з тэкстам: як з навуковай літаратурай, так і з арыгінальнымі тэкстамі па праблеме. Звесткі з гэтых двух тыпаў крыніц выкарыстоўваюцца для паэтапнага мадэлявання шляху ўтварэння беларускіх этнонімаў і лінгвонімаў. Сінтэз і канчатковая інтэрпрэтацыя ажыццяўляліся i пры дапамозе экстралінгвістычных (найперш гістарычных) звестак. Разглядалася таксама станаўленне назваў айчыны. У выніку даследавання аўтарка прыходзіць да высновы, што на пачатку ХХ ст. беларусы мелі ўжо ўстойлівыя найменні айчыны, этнасу, мовы – значыць, больш за стагоддзе бачаць сябе самастойным народам.
EN
The research is based on two concepts: 1) a stable ethnic name (ethnonym) testifies to the strong ethno-identity of people, and changes in this name indicate changes in ethnic selfconsciousness of the group; 2) the name of the language used by the ethnos (linguonym), as well as the ethnonym, is very significant for ethnic identity, and a stable linguonym and its formation is more important for the mentality of people than intra-linguistic changes. The purpose of the article is to show the stages of the formation of the names of Belarusians and the Belarusian language. This goal cannot be realized without referring to the formation of the ethnic identity of Belarusians. Since the diachronic approach is adopted, the necessary historical-geographical and linguistic context is given. The study applies methods of working with text: both with scientific literature and with original texts in the field of issues. The information from these two types of sources is used to show the stages of the formation of Belarusian ethnonyms and linguonyms. The synthesis and final interpretation were also carried out through the extralinguistic (first of all, historical) perspective. The formation of the names of the concept of “homeland” was also considered. As a result of the research, the author comes to conclusion that at the beginning of the 20th century Belarusians had already formed the names of their homeland, ethnos and language, that is, for more than a hundred years they considered themselves a separate nation.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.