Search results

1

Pieśni wielkanocne z kancjonału radomskich bernardynów. Nieznane warianty tekstowe z rękopisu Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu

100%

Trościński G.

Slavia Occidentalis

|

2013

|

issue 70/1

135-146

PL

The article is dedicated to anonymous 16th century religious Easter songs recorded in manuscript L 1684, which is part of the collection of the Diocese Library in Sandomierz. The manuscript, discovered by the article’s author, belonged to the Bernardine convent in Radom; parts of it were created in the second half of the 16th century, in the second half of the 17th century or in the early 18th century. The song Wszechmogący Ojca Najwyższego Syn Jezu Chryst is a mystery play song with references to religious Easter songs popular among the Bernardines, as well as songs included by Mikołaj from Wilkowieck in his mystery play, which revolves around motifs from the Scriptures and Biblical apocrypha. The song Chrystus Pan Zmartwychwstał includes diverse material where a text by Jakub Lubelczyk serves as a frame for the middle verses. The framework includes appellative prayers of the living for the dead (suffragia) from the 15th and 16th centuries, previously presented in the last part of ogurodzica. The discovered texts offer previously unknown variants of mysterysongs and procession litanies.

2

O poznańskich rękopisach i starych drukach w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Uppsali

71%

Szulc A., Wilgosiewicz-Skutecka R.

Biblioteka

|

2014

|

issue 18(27)

7-32

EN

The present article aims at presenting a concise overview of the results of an initial search query and investigation carried out at the University Library in Uppsala between May 14–18, 2012. Its main goal was to get acquainted with the oldest part the library’s book collection in view of manuscripts and old books that came into possession of the library as spoils of war after they had been looted in Poznań-based libraries of the Jesuits, the Bernardines and the Dominicans in 1656. The introductory part of the article provides an outline of the history of the lootings by the Swedish armies of book collections in the seventeenth century, attempts at the restitution of the materials by the authorities of the Republic of Poland and the research on the Polish book collections currently held in Sweden that has been going on since the nineteenth century. The source base for the query was the unpublished bibliographical notes written by the Polish linguist, bibliographer of the material concerning Poland or Polish affairs kept in Sweden, and a long-term professor of the Uppsala University, Józef Trypućko (1910–1983) currently held in the archive material of the University Library in Poznań. The above material, the result of Trypućko’s investigations on the resources of Carolina Rediviva, contains valuable information concerning old prints and manuscripts of Poznań provenience. Regrettably, the collections from Greater Poland that are currently held in Uppsala have not been yet properly researched and no all-inclusive study has been published. The present article attempts to provide tentative directions in future studies on the subject along with appropriate relevant methodology.

PL

Artykuł jest prezentacją wyników wstępnej kwerendy w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali, przeprowadzonej 14–18 maja 2012 roku. Jej celem był ogólny przegląd najstarszej części księgozbioru pod kątem znajdujących się w nim rękopisów i starych druków zrabowanych w 1656 roku z bibliotek poznańskich jezuitów, bernardynów i dominikanów. W części wstępnej artykułu przedstawione zostały szwedzkie grabieże księgozbiorów w XVII wieku, starania rewindykacyjne Rzeczypospolitej oraz badania naukowe nad polskimi księgozbiorami w Szwecji prowadzone od XIX wieku. Podstawę źródłową kwerendy stanowiły przechowywane w archiwum Biblioteki Uniwersyteckiej w Uppsali niepublikowane notatki bibliograficzne Józefa Trypućki (1910–1983), językoznawcy i bibliografa szwedzkich poloników, wieloletniego profesora Uniwersytetu w Uppsali. Materiał ten – efekt kwerendy Trypućki w zasobach Carolina Rediviva – zawiera cenne informacje dotyczące starych druków i rękopisów proweniencji poznańskiej. Zbiory wielkopolskie znajdujące się w Uppsali nie doczekały się dotąd szczegółowych badań. Niniejszy artykuł jest próbą nakreślenia kierunku i metod dalszych badań.

3

Kodeks magistra Hieronima Szwarca. Przyczynek do dziejów najstarszego księgozbioru bernardynów w Krakowie

61%

Szulc A.

Biblioteka

|

2014

|

issue 18(27)

219-234

EN

The present article attempts to present, with an example of a medieval codex, the value and significance of the research on provenance of historical book collections. This is the case with the book under review: it is a detailed description of the Codex from the book collection of Poznań University Library – the fifteenth century copy of Catholicon by Giovanni Balbis of Genoa, a popular and commonly used in the Middle Ages dictionary and text book (primer) of Latin grammar. The manuscript, modestly illuminated and finished in 1457, is the only specimen of a hand-written chained book (liber catenatus) currently held in the Library’s collection. The codex is unique and extremely valuable not only on account of its content, but rather because of its first owner (possibly the copyist of the original book) – Hieronim Szwarc, Master of Arts or atrium magister of the Jagiellonian University, and later a monk at Priory of Franciscans/Observants, also known as the Bernardines, in Cracow-Stradom. As it follows from the analysis of the provenance notes placed on the front side of the flyleaf of the original binding of Catholicon, as well as from available historiographical sources, both academic and monasterial, Hieronim was a son of a well-known Cracow burgher Jerzy Szwarc who, at the turn of the 1453/1454, hosted in his tenement house in the market the famous Italian penitential preacher and reformer of the Franciscan Order John of Capistrano and accompanying friars. The relevant source study has revealed that the codex was in possession (or was possibly even the work) of the Jagiellonian University graduate, and at the same time a Capistrano-follower, i.e. a member of the numerous circle of students of the Cracow Academy who, inspired by sermons delivered by John of Capistrano, joined the Franciscan/Observants Order and the first priory of the Bernardines in Poland founded in Cracow in 1453. Another ownership note provides, in turn, a statement that Master Hieronim’s codex was handed over (by the owner?) to the library of this particular priory in 1466. It belongs then to the oldest Bernardine book collection in Poland.

PL

Artykuł ma na celu pokazanie na przykładzie jednego kodeksu średniowiecznego wartości i znaczenia badań proweniencyjnych księgozbiorów historycznych. Przedmiotem charakterystyki jest średniowieczny kodeks ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu − XV-wieczny odpis Catholiconu Giovanniego Balbi da Genova, popularnego w średniowieczu podręcznika gramatyki łacińskiej. Rękopis ukończony w 1457 roku, skromnie iluminowany, jest jedynym w zbiorach Biblioteki przykładem rękopiśmiennej księgi łańcuchowej (liber catenatus). Kodeks ten jest unikatowy i cenny ze względu nie tyle na treść, ile na osobę pierwszego właściciela (być może także kopisty księgi) – Hieronima Szwarca, magistra atrium Uniwersytetu Jagiellońskiego i późniejszego zakonnika w klasztorze franciszkanów obserwantów (bernardynów) w Krakowie na Stradomiu. Jak wynika z analizy zapisków proweniencyjnych odnotowanych na przedniej części wyklejki oprawy Catholiconu oraz ze źródeł historiograficznych, uniwersyteckich i zakonnych, Hieronim był synem znanego mieszczanina krakowskiego Jerzego Szwarca, który na przełomie 1453 i 1454 roku gościł w swojej kamienicy przy rynku sławnego włoskiego kaznodzieję pokutnego i reformatora zakonu franciszkanów Jana Kapistrana oraz towarzyszących mu braci. Powyższe badania źródłowe dowiodły, że prezentowany kodeks był własnością (może nawet dziełem rąk) absolwenta Uniwersytetu Jagiellońskiego, a zarazem reprezentanta kapistrańczyków, tj. licznego grona krakowskich studentów, którzy pod wpływem kazań Jana Kapistrana wstąpili do zakonu franciszkanów obserwantów i pierwszego na ziemiach polskich klasztoru bernardynów, założonego w Krakowie w 1453 roku. Druga zapiska własnościowa na oprawie księgi przynosi z kolei informację, iż w 1466 roku kodeks magistra Hieronima został przekazany (przez właściciela?) do biblioteki krakowskiego klasztoru. Należy więc do najstarszego księgozbioru bernardyńskiego w Polsce.

4

Księgozbiór klasztoru bernardyńskiego w Kadynach w zasobach Biblioteki Elbląskiej

58%

Zawadzki W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2014

|

vol. 102

341-389

EN

Cyprian Norwid Library of Elbląg includes the collection of the former Elbląg City Library before 1945. Among them are 124 volumes (including 12 bound together), which were once owned by the Library of the Bernardine Monastery in Kadyny. The Bernardine Monastery in Kadyny was erected 18 August, 1683. At the beginning of the eighteenth century it became a known sanctuary of St. Anthony of Padua in the region. In 1826 the monastery was dissolved by the Prussian authorities. Before the dissolution the monastic library stored 1327 volumes. In a separate cabinet, outside the library, the Bernardines had 29 volumes of libri prohibita. In April 1830, part of the book collection of Kadyny was included in the library of the Lower Secondary School of Elblag, and then it was transformed to the Elbląg City Library. An unspecifi ed number of books from the library of the Bernardines in Kadyny, in the nineteenth century, were taken over by the Chapter of Warmia in Frombork, and currently they are stored in the Library of “Hosianum” the Seminary of the Archdiocese of Warmia in Olsztyn. Among the 124 cataloged volumes of Kadyny in the Library of Elblag, by far the most of them concern the subject of theology and asceticism. The oldest book in the analyzed collection of Kadyny is Lombardica historia by Jacob de Voragine, published in Nuremberg in 1501, the newest one is Veritas Christianae Religionis by Idzi Smukalski released in 1788 in Poznań. Overall, 31 volumes come from the sixteenth century, 54 volumes come from the seventeenth century and 39 volumes come from the eighteenth century.

5

Działalność muzyczna ojców bernardynów w sanktuarium Matki Bożej Budosławskiej na Białorusi

58%

Ivashkevich T.

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

|

2020

|

vol. 27

171-183

EN

The church in Budslau is the main Belarusian Marian center. From the beginning of its existence (16th century), Budslau was associated with the activities of the Bernardine order. They remained faithful custodians and promoters of religious music until the mid-19th century. After the suppression of the order (1858), Budslau church was passed to the diocesan clergy. The Bernardines returned to the sanctuary in Budslau in 1996. The importance of the sanctuary increased greatly after inclusion of the Budslau Fest into the UNESCO list 2018.The Bernardine fathers left behind an unexplored legacy at the sanctuary in Budslau. The article points to three testimonies: the musical ensemble, the antiphonary, and the organ. The preserved documents allow for an incomplete reconstruction of the ensemble’s history, a partial reconstruction of a list of musicians, and the inventory of music sheets and instruments. The increasing repression did not allow the ensemble to be restored. The musical group in Budslau existed for about 100 years (from the mid-18th to the mid-19th century). The liturgical manuscript, described as an antiphonary, is currently stored in the National Historical Museum of the Republic of Belarus in Minsk (ref. КП 13633) and dates from the 18th century. The organ built in 1783 by Nikolaus Jantzen has survived to this day. This 20-voice instrument has undergone little documented restoration. It is known that some changes were made at the beginning of the 20th century by Piotr Wojciechowicz and around 1923 the works on the Budslau organ were carried out by Wacław Biernacki’s company.

PL

Kościół w Budsławiu jest głównym białoruskim ośrodkiem maryjnym. Od początku istnienia (XVI w.), miejscowość ta była związana z działalnością zakonu bernardynów. Pozostawali oni wiernymi kustoszami i promotorami religijnej kultury muzycznej aż do połowy XIX w. Po kasacji zakonu (1858) świątynię oddano duchowieństwu diecezjalnemu. Bernardyni powrócili do budsławskiego sanktuarium w 1996 r., a jego rangę znacząco podniosło wpisanie Festynu Budsławskiego na listę UNESCO w 2018 r.Ojcowie bernardyni pozostawili po sobie nieprzebadane jeszcze dziedzictwo związane z sanktuarium w Budsławiu. W artykule wskazano na trzy świadectwa historyczne, jakimi są: zespół muzyczny, antyfonarz i organy. Zachowane dokumenty pozwalają na niepełną rekonstrukcję dziejów zespołu, częściowe odtworzenie listy muzyków oraz inwentarza partytur i instrumentów. Nasilające się represje nie pozwoliły na odbudowę zespołu. Kapela muzyczna w świątyni budsławskiej funkcjonowała ok. 100 lat (od połowy XVIII do połowy XIX w.). Opisany rękopis liturgiczny przechowywany obecnie w Narodowym Muzeum Historycznym Republiki Białorusi w Mińsku (sygn. КП 13633), znany jako antyfonarz, pochodzi z XVIII w. Strona tytułowa, zawartość i styl pisma nutowego wskazują jego bernardyńską proweniencję. Do dziś zachowały się organy zbudowane w 1783 r. przez Nikolausa Jantzenego. Ten 20-głosowy instrument był poddawany mało udokumentowanym renowacjom. Wiadomo, że pewnych zmian dokonał na początku XX w. Piotr Wojciechowicz, natomiast ok. 1923 r. prace przy organach budsławskich prowadziła firma Wacława Biernackiego.

Refine search results

2 Biblioteka

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Slavia Occidentalis

1 Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

2 Szulc A.

1 Ivashkevich T.

1 Trościński G.

1 Wilgosiewicz-Skutecka R.

1 Zawadzki W.

1 2020

3 2014

1 2013

Pieśni wielkanocne z kancjonału radomskich bernardynów. Nieznane warianty tekstowe z rękopisu Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu

O poznańskich rękopisach i starych drukach w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Uppsali

Kodeks magistra Hieronima Szwarca. Przyczynek do dziejów najstarszego księgozbioru bernardynów w Krakowie

Księgozbiór klasztoru bernardyńskiego w Kadynach w zasobach Biblioteki Elbląskiej

Działalność muzyczna ojców bernardynów w sanktuarium Matki Bożej Budosławskiej na Białorusi